Morgunblaðið - 26.01.1988, Síða 17

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 26. JANÚAR 1988
17
nú í janúarbyrjun fletti ég far-
þegablaðinu „Atlantica" (In-flight
magazine for intemational services
of Icelandair — your free copy).
Þetta var haustheftið 1987 og ég
bjóst við að sjá eitthvað skemmti-
legt um jólasveininn íslenska, Grýlu
móður hans og þorrablót. Nei, ekki
orð. Að vísu var ágæt myndskreytt
grein um harðflsk og verkun hans.
Og svo var á þremur síðum nákvæm
úttekt á matseðli og öðrum lúxus
um borð í feijunum sem sigla milli
Stokkhólms og Helsinki! Mikið hefði
ég orðið stolt ef erlendu farþegam-
ir, sem Flugleiðir kosta svo miklu
til að ná í, hefðu getað stytt sér
flugstundimar við að lesa um
íslenska jóla- og þorrasiði og ég
tala nú ekki um ef þeir hefðu feng-
ið lítinn bakka með íslenskum jóla-
og þorramat.
Þorrakoma og þorrablót hafa
fleiri tengsl til Finnlands en segir
í upphafi Orkneyingasögu. í bókinni
„Þorrablót á íslandi" bendir höf-
undurinn, Ámi Bjömsson, á að sá
gamli siður að bóndi skuli bjóða
Þorra velkominn með því að hoppa
hálfnakinn umhverfís bæinn, minni
á viss atriði í baðsiðum Norður-
landabúa á miðöldum. Þá hafí
reglulegar baðferðir verið taldar
sjálfsagður þáttur í þrifnaði sem
og líkamlegri og andlegri heilsu.
M.a. tilheyrði baðferðunum að kæla
sig öðm hveiju með því að hlaupa
nakinn út úr baðstofímni og velta
sér í snjó eða busla í nálægum læk
eða vatni. Þessi baðháttur Iagðist
að mestu af á 16. öld vegna af-
skipta kirkjunnar — en hann lifði
af í Finnlandi. Og nú hafa Finnar
gert „saununa" að aðdráttarafli og
útflutningsvöm og heimsbyggðin
setur samasemmerki milli SAUNA
og FINNLANDS.
Eigum við íslendingar ekki að
reyna að gera okkur mat úr þorra-
matnum meðan enn er tími til?
Höfundur er búaett í Helsinki.
spurt og svarad
I Lesendaþjónusta MORGUNBLAÐSINSI
Staðgreiðslu-
kerfi skatta
HÉR á eftir fara spurningar sem lesendur Morgunblaðsins
hafa beint til þáttarins Spurt og svarað um staðgreiðslu-
kerfi skatta og svör við þeim. Þjónusta þessi er í því fólgin
að lesendur geta hringt í síma 691100, milli klukkan 10 til
12 virka daga og borið upp spurningar um skattamál. Morg-
unblaðið leitar svara hjá starfsmönnum embættis ríkisskatt-
stjóra og birtast þau síðan í þessum þætti. .
Tryggingastof nun -
hlutfall persónuaf-
sláttar
Ingólfur Þorsteinsson spyr:
1. Tryggingastofnun hefur
tekið of hátt hlutfall af persónu-
afslættinum, þannig að persónu-
afsláttur hans nýtist ekki.
Hvemær verður þetta leiðrétt?
2. Þegar Tryggingastofnun
tekur sinn hluta persónuafsláttar
mun hún gera það áfram í pró-
sentum?
Svar: 1. Eins og áður hefur
margoft komið fram í þessum
svörum nýtist persónuafsláttur í
síðasta lagi að fíillu við álagningu
og leiðréttist þá endanlega. Hins
vegar þegar skattkort er hjá
Tryggingastofnun með of háum
persónuafslætti er heimilt að
sækja það skattkort og skipta því
í aukaskattkort þannig að afslátt-
urinn nýtist betur.
2. Tryggingastofnun sem og
aðrir launagreiðendur draga per-
sónuafslátt frá reiknuðum skatti
sem ákveðna fjárhæð. Á öllum
skattkortum kemur persónuaf-
sláttur bæði fram sem tiltekin
fjárhæð og hlutfall. Á því er ekki
fyrirhuguð nein breyting.
Gert er ráð fyrir að almennt
muni launagreiðandi nota hlutfall
persónuafsláttar sem viðmiðun
vegna endurmats á persónuaf-
slætti. Þannig þarf ekki að færa
§árhæð persónuafsláttar á hvem
launamann í launakerfi vinnuveit-
anda, heldur kemur fjárhæðin
fram í forsendum kerfísins.
Þegar persónuafsláttur hækkar
1. júlí 1988 mun hækkunin sjálf-
krafa koma fram sem sama
hlutfall og áður var notað.
Nýting persónu-
afsláttar
Inger Arnholz spyr:
Ég nýti ekki nema um 7.000
kr. af persónuafslættinum í jan-
úar. Get ég fært afganginn á
milli mánaða, t.d. fram í febrúar?
Svar: Persónuafsláttur er að
jafnaði ekki millifæranlegur milli
mánaða, þó verður heimilað að
ónýttur persónuafsláttur, sem
safnast hefur upp, meðan launa-
greiðandi hefur haft skattkort
launamanns undir höndum, nýtist
við síðari launagreiðslur eða upp-
fylli launagreiðandinn skilyrði um
launabókhald og skilagreinar.
Bílastykur -
bílakostnaður
Þórarinn Jóhannsson spyr:
1. Með hvaða hætti skal færa
akstursdagbók til að ekki þurfí
að staðgreiða af bílastyrk?
2. Hvemig skal undirbúa
framtal 1989 vegna kostnaðar við
bíl í þágu vinnuveitanda?
Svar: 1. í 3 gr. reglugerðar
um laun, greiðslur og hlunnindi
utan staðgreiðslu er heimilað að
fella greiðslur fyrir bifreiðaafnot
utan staðgreiðslu, enda séu upp-
fyllt skilyrði 2. mgr. tilvitnaðrar
greinar, þar sem segir m.a.:
„Heimild þessi er að öðm leyti
bundin þeim skilyrðum að færð
sé akstursdagbók eða aksturs-
skýrsla þar sem skráð er hver
ferð, dagsetning, ekin vegalengd,
aksturserindi, kflómetragjald
greitt launamanni, nafn og kenn-
itala launamanns og einkennis-
númer viðkomandi ökutækis.
Gögn þessi skulufærð reglulega
og vera aðgengileg skattyfirvöld-
um þegar þau óska þess, hvort
sem er í bókhaldi launagreiðanda
eða hjá launamanni."
2. Halda þarf öllum gögnum
um kostnað við rekstur bifreiðar-
innar til haga og fylla út þau
eyðublöð sem mælir fyrir um í
leiðbeiningum.
BÍLVAMGURsf
HÖFÐABAKKA 9 SÍMI 687300
HM faMufmmr/
Vegna lækkunar á dollar að
undanförnu hefur verðið á
Chevrolet Monza SL/E og
Monza Classic lækkað
verulega.
Komið og kynnist ríkulega
búnum Monza bílunum með því
að fara í reynsluakstur og
kynnast frábærum
aksturseiginleikum og mýkt.
Verð frá kr. 529.000.-.