Morgunblaðið - 14.10.1990, Blaðsíða 2

MOfiGUtffiLftffff) , SU.NyUUAGUR, 14> OKTÓBB|i 199p ,
Ett að mátti ekki á milli sjá hvort var þekkilegra að koma eða fá að
B koma hingað til Bagdad. Mér sýnist Saddam
Æ Hussein enn nálægari en fyrr. Nóg
^ var af honum hér fyrir tveimur
árum en myndum af honum hefur
stórfjölgað og myndastyttur hafa bæst
við þar sem hann réttir fram fagnandi hendur.
Fyrsta kvöldið stalst ég út á tesjoppu og skrafaði
við nokkra karla. Þeir virtust vera einlæglega
stoltir af forseta sínum og sögðu að það væri ekki
á hvers manns færi að láta allan heiminn fara á
hvolf.
„Við eigum sögulegan rétt til þess sem var Kú-
væt. Bush og kerlingin í Bretlandi ættu að lesa
mannkynssöguna betur,“ sögðu þeir. Við sátum sem
sagt þarna í hrókasamræðum þegar starfsmaður í
upplýsingaráðuneytinu, en það sér um erlenda blað-
menn hér, kom askvaðandi. „Þetta máttu ekki gera
nema einhver frá ráðuneytinu sé með þér. Annars
áttu á hættu að vera rekin úr landinu," sagði hann
ávítandi þegar við löbbuðum til baka. Skömmu áður
en að hótelinu kom spurði hann hvort ég væri með
dollara og hann skyldi nefnilega gefa mér helmingi
meira en opinbera skráningin er. „Er þetta ekki ólög-
legt og bannað,“ sagði ég. Enda hafði írösk fjölskylda
sem ég var boðin til í Amman varað mig við svarta-
markaðnum sem þrifist hér. „Ég vil nú vera vinur þinn
og hjálpa þér,“ sagði þessi grandvari starfsmaður og
innan tíðar höfðu átt sér stað í skjóli myrkurs stórlega
ólögleg viðskipti. Hann borgaði mér þrisvar sinnum
hærra en gengið er opinberlega skráð. Hins vegar tek-
ur hótelið aðeins gjaldeyri sem greiðslu, nema maður
geti sýnt kvittun frá banka, svo þetta kemur mér
kannski í koll þegar upp er staðið.
Óvænt ferðalag
Það var ekki tekið út með sitj-
andi sældinni að komast hingað þó
áritun væri fengin að lokum. Opin-
berlega eru ekki ferðir til Iraks frá
Jórdaníu. Þó eru seldir miðar frá
flugfélaginu en mér var sagt að
allt væri fullt í marga daga og ég
fengi enga staðfestingu. „Reyndu
að fara samt út á völl,“ sagði starfs-
maður í íraska sendiráðinu í Amm-
an og var ansi glúrinn á svipinn.
Hann sagði að ef ég væri dálítið
frek kynni ég að fá far þó allt
væri að vísu óklárt með tíma og
flug frá Amman. Því fór ég út á
fiugvöll og tafðist heil ósköp því
heillöng bílalest var á leið til Akata
eftir einskonar flótta og keyrði á
40 km hraða. Á Amman-flugvelli
biðu þúsundir Indverja eftir að Air
India kæmi að sækja þá. Margir
hafa beðið svo dögum skiptir, og
þó 4-5 júmbóvélar komi daglega,
þá sér varla högg á vatni. í flugstöð-
inni tróðst ég frekjulega, eins og
mér hafði verið ráðlagt, að ómerktu
innritunarborði. Þá hittist svona
ljómandi vel á að þeir voru að
„tékka inn“ til íraks og það kom
engum það spánskt fyrir sjónir þó
miðinn minn væri ókominn. Tveim-
ur klukkustundum og mörgum far-
angursskoðunum seinna renndi því
vélin með mig og u.þ.b. 200 aðra
farþega úr hlaði undir vélbyssueft-
irliti og ótrúlegu veseni.
Fréttaskotið varð fýluferð
Það er tilviljunum háð hvort
maður fréttir um hina og þessa
fundi eða uppákomur og er lítill
fyrirvari ef einhver ráðmaður vill
tala við blaðamenn og stenst ekki
alltaf. Þegar þetta er skrifað, á
miðvikudagskvöldi, var ég' að koma
úr fýluferð út á Saddam-flugvöll.
Sú fregn var látin berast hljóðlega
en mjög markvisst að von væri á
400 útlendingum frá Kúvæt, þar
af 300 bandarískum þegnum og
slangri af Kandamönnum og nokkr-
um_ Japönum og einhverjum fleiri.
Ég krækti mér í bílstjóra og við
brunuðum út á völl. Þar staðfesti
einhver stjóri þessa fregn eftir að
ég hafði arkað á milli Heródesar
og Pílatusar að vél væri væntanleg
frá Basshra „með nokkra gesti“.
Hann sagði að vélin mundi lenda
klukkan þijú eða eftir örstutta
stund. Þegar ég hafði beðið ásamt
nokkrum öðrum blaðamönnum í
fjórar klukkustundir var okkur sagt
að vélinni hefði seinkað örlítið.
„„Ins allah“ kemur hún seinna í
kvöld eða á morgun eða kannski
seinna,“ sagði þessi væni stjóri
mjög afslappaður.
Trekktur skæruliðaforingi
En það eru ekki allir jafn afslapp-
aðir hér, Mohammed Abul Abbas
aðalritari PLL, sem hélt
blaðamannafund hér á
þriðjudaginn eins og sagt hefur
verið frá í frétt héðan var mjög
taugaóstyrkur á fundinum með

blaðamönnun-
um, svitinn draup af honum og
mest allan tímann horfði hann í
gaupnir sér og mér fannst lítill
kraftur í stóryrðum hans. .
Abbas
er heldur gjörvulegur maður
útlits, en hefur enga útgeislun en
mér fannst samt sem áður afar
merkilegt að vera þarna í nálægð
þessa manns. Hann talaði um við-
bjóð sinn á að myrða óbreytta borg-
íraskar konur vilja halda í sjálfstæðið sem þær fengu þegar flestir vinnufærir menn börðust á vígvöllun-
um við írana.
ara eins og ísraelskir hermenn
höfðu gert daginn áður í Jerúsalem,
en Abbas hefur sjálfur á samvisk-
unni mörg morð, meðal annars á
lömuðum Bandaríkjamanni um
borð í Achille Lauro, eins og allir
vita.
Mér þykir meira áberandi nú
að sjá konur í kuflum hér en
fyrir tveimur árum. Þá sagði ein
af forsvarsmönnum kvenna-
hreyfingar íraks við mig að kon-
ur vildu halda þeim sessi _ sem
þær hefðu náð meðan írak-íran-
stríðið geisaði og konur urðu
þá að axla ábyrgð vegna fjar-
veru allra vinnufærra karla á
vígvellinum.
Þessi kona sagði í stuttu
símtali við mig áðan, að ekk-
ert hefði breyst, en konur
vildu sýna forsetanum og því
sem hann berðist fyrir holl-
ustu með því að klæðast
kuflum á ný. „Ég hef aldrei
notað kufl,“ sagði hún, „en
geri það er forsetinn fer
þess á leit.“
Á ýmsu má sjá að nokkr-
ar þrengingar vegna við-
skiptabanns eru ekki langt
undan. Ýmsar búðir og
veitingastaðir í miðbænum eru lok-
aðir og mörg apótek hafa mjög
fátæklegar birgðir. Hér á hótelinu
hefur bæði búðum og veitingastöð-
um verið lokað og rafmagnið
skammtað á kvöldin, venjulega þeg-
ar fréttir eru og sjónvarp næst ekki.
Viðtalsósk við frú Hussein
Þeir tiltölulega fáu blaðamenn
sem fá að komast hingað verða að
fá hverskyns leyfí til allra hluta frá
upplýsingaráðuneytinu og bera þar
fram óskir um hvað þeir vilja sjá
og við hverja þeir vilja tala. Það
er svo undir hælinn lagt hvaða
óskir eru uppfylltar. Þegar ég lagði
fram óskalistann minn á þriðju-
dagsmorgun lá við að herra Jadoni
yfirmaður fjölmiðladeildar í ráðu-
neytinu dytti niður af stólnum af
undrun. „Þú vilt sem sagt ekki
hitta forsetann, hver einasti blaða-
maður sem kemur hingað setur
hann númer eitt.“
„Ég væri náttúrlega alveg sátt
við það en mér hefur virst að hann
veiti alls ekki viðtöl um þessar
mundir“, sagði ég og hafði þar með
náð óskiptri athygli Jadonis. Hann
horfði hlessa á mig og á listann til
skiptis og spurði hver er t.d. þessi
frú Shaida Hussein sem er efst hjá
þér? Ég sagðist ætla rétt að vona
að forsetinn frétti ekki að þeir í
ráðuneytinu vissu ekki hvað kona
forsetans héti.
Jadoni kveikti sér í sígarettu til
viðbótar þeirri sem hann hafði verið
að reykja. Hann sagði angistarlegur
á svip: „Það hefur enginn beðið um
viðtal við forsetafrúna, svo að ég
bara greip þetta ekki alveg.“ „Það
er þá kominn tími til,“ sagði ég og
var nú hin kátasta yfír að hafa
sett þennan ágæta mann alveg úr
jafnvægi. „Ég nefni þetta auðvitað
ekki við frúna ef ég hitti hana.“
„Skrifaðu bréf til hennar í
hvelli,“ sagði Jadoni flaumósa og
bætti við að hann gæti þó ekki
ímyndað sér að hún fengist í pólit-
ískt viðtal. „Ég er ekki að hugsa
um svoleiðis viðtal, mig langar að
skrafa við hana um daginn og veg-
inn og almennt um stöðu íraskra
kvenna," sagði ég. „Heyrðu mig
nú,“ sagði Jadoni og var öllum lok-
ið, „skrifaðu bréf til forsetans líka,
ég skal senda þau strax. Það er
ótrúlegt að jákvætt svar fáist, en
það er líka alveg stórvarasamt ef
forsetinn heldur að þú hafir ekki
áhuga á að tala við hann. Hann les
allar beiðnir sjálfur og þó þú fáir
ekki viðtal þessa örfáu daga sem
þú ert hér, er aldrei að vita hvað
gæti gerst og það alveg fyrirvara-
laust.“
„Ég vona að það verði þá ekki á
morgun,“ sagði ég. „Þá er ég nefni-
lega að hugsa um að fara til Kúrd-
istan.“ Og þar með gekk ég endan-
lega fram af herra Jadoni og
sveif á braut í sólskinsskapi.