Morgunblaðið - 16.08.1991, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 16. ÁGÚST 1991
Jóhann Már Jóhannsson og beinhákarlinn sem villtist í sil-
unganet hjá honum. Hákarlinn var vankaður en ekki dauð-
ur þegar hann fannst í netinu.

Morgunblaðið/Bjöm
Vanskapaður beinhákarl kemur í net bónda:
Hefði eflaust verið kall-
aður ódráttur áður fyrr
„Eflaust hefði þetta verið kaliaður ódráttur í gamla daga. Fólk
hefði fyllst ótrú og haldið að nú myndi einhver ógæfa ríða yfir,“
sagði Jóhann Már Jóhannsson, bóndi í Keflavík á Hegranesi, í
stuttu samtali sem blaðamaður átti við hann um vanskapaðan
beinhákarl sem villtist í silunganet hjá honum á miðvikudag. Sil-
unganetið var aðeins 20-30 metra frá landi. Jóhann segir beinhá-
karlinn um 150-160 kíló að þyngd og 3,6 metra á lengd. Hákarl-
inn er talinn 4 til 5 ára gamall.
„Við vorum tveir að vitja um
net og sáum þá að eitthvað
óvenjulegt var á seyði því duflið
var á kafí. Hófumst við handa við
að draga upp netið en þetta kvik-
indi fylgdi upp. Því drösluðum við
upp í flæðarmál þar sem við sett-
um spotta á sporðinn á kvikindinu
og drógum með bíl upp á land,“
sagði Jóhann Már.
„Ég hef verið á sjó en var samt
sem áður ekki viss um hvaða kvik-
indi þetta væri. Því brugðum við
á það ráð að hringja í Hafrann-
sóknastofnun og leita upplýsinga.
Þar talaði við okkur maður sem
þekkti líffræðing á Hólum. Sá
kom á staðinn og fletti hér miklum
doðröntum en sá hvergi mynd af
neinu alveg eins og þessu. A end-
anum komst hann þó að því að
hér myndi sennilega vera um að
ræða vanskapaðan beinhákarl.
Hákarlinn er heldur ófrýnilegur
að sjá svo ekki sé meira sagt.
Hausinn á honum er afar tor-
kennilegur og uppúr honum er
rani. Hann er tannlaus og tálknin
á honum eru óvenjuleg.“
Jóliann sagði að ætlunin hefði
verið að grafa hákarlinn en í
gærdag hefði heimafólk fengið
heimsókn frá Náttúrugripasafni
Skagaljarðar í Varmahlíð þar sem
áhugi væri fýrir því að fá beina-
grind hákarlsins. „Ég sagði þeim
að þeir mættu taka hákarlinn ef
þeir vildu. Eina skilyrðið væri að
þeir tækju hann sem fyrst svo
hann úldnaði ekki í hér í fjörunni
þar sem maður er oft að sýsla,“
sagði Jóhann.
ísal kaupir umfram-
orku af Landsvirkjun
ÍSAL hefur farið fram á að fá keypta ótryggða orku af Landsvirkj-
un, og hefur stjórn Landsvirkjunar samþykkt að gengið verði frá
samningi um slík viðskipti til ársloka 1994. Að sögn Halldórs Jónat-
anssonar, forstjóra Landsvirkjunar, er um að ræða allt að 172 gígaw-
attstundir á ári, en miðað við núverandi gjaldskrárverð eru það
orkukaup fyrir 300 milljónir króna á samningstímabilinu.
Landsvirkjun er heimilt að ijúfa
afhendingu ótryggðrar orku hve-
nær sem er, t.d. vegna vatnsskorts
eða truflana í raforkukerfinu. ísal
hefur farið fram á að kaupa orku
af þessu tagi til ársloka 1994, og
greiða fyrir hana það gjaldskrár-
verð sem gildir á hveijum tíma. í
dag er verðið 55 aurar á kílówatt-
stund, sem samsvarar 9 mills á
kílówattstund, en verðið tekur
breytingum í samræmi við ákvörð-
un stjórnar Landsvirkjunar á hveij-
um tíma.
Að sögn Halldórs Jónatanssonar
eru umrædd orkukaup til viðbótar
orkukaupum samkvæmt gildandi
aðalsamningi milli Landsvirkjunar
og ísal, og hafa þau engin áhrif á
þau orkukaup.
Vinnueftirlit ríksins:
Kjami bannaður sem
sprengiefni í byggð
VINNUEFTIRLIT ríkisins hefur bannað notkun kjarna sem sprengi-
efnis í minna en 300 metra fjarlægð frá íbúðarbyggð eða stöðum
þar sem fólk dvelst eða ferðast. Þetta er gert í framhaldi af vinnu-
slysinu í Grafarvogi í siðustu viku, þar sem minnstu munaði að fólk
yrði fyrir gijótflugi, og öðrum slikum atvikum. í framtíðinni mun
því dýnamít verða notað til sprenginga af þessu tagi, en það er mun
dýrara efni en kjarni. Verktakasamband íslands hefur mótmælt
þessari ákvörðun og segir að það að kjarni hafi verið notaður í flest-
um tilfellum þar sem óhöpp hafi orðið skýrist fyrst og fremst af
mikilli notkun hans.
í fréttatilkynningu sem vinnueft-
irlitið hefur sent frá sér kemur
fram, að á undanförnum þremur
árum hefur það þurft að rannsaka
átta óhöpp við sprengingar á höfuð-
borgarsvæðinu. í tilkynningunni
segir, að reynslan virðist benda til
þess að kjami sé á vissan hátt vand-
meðfarnara sprengiefni en dýnamít.
Kjarni sá sem mest hefur verið
notaður til sprenginga hér á landi
er ekki framleiddur sem sprengiefni
heldur áburður, og því er ekki talið
öruggt að eiginleikar hans séu
ávallt nógu góðir. Komið hefur í
ljós að hluta orsakar óhappsins í
Grafarvogi megi rekja til verri eig-
inleika kjarna en dýnamíts.
Ennfremur hefur verið ákveðið
að herða kröfur um blöndun og
meðferð kjarna þar sem hann verð-
ur áfram notaður sem sprengiefni.
Þá hefur vinnueftirlitið til athugun-
ar að auka kröfur um kennslu og
starfsþjálfun þeirra sem stunda
sprengivinnu.
Verktakasamband íslands hefur
svarað banninu með fréttatilkynn-
ingu þar sem segir, að ekkert hafi
komið fram sem bendi til þess að
kjami . sé hættulegri en önnur
sprengiefni, né að rekja megi orsök
ýmissa óhappa sem orðið hafi við
spreningar til efnisins.
Davíð Oddsson forsætisráðherra:
Forstjóri Byggðastofnunar
krafínn skýringa á ummælum
HREINN Loftsson, aðstoðarmaður Davíðs Oddssonar forsætisráð-
herra, hefur ritað Guðmundi Malmquist forsljóra Byggðastofnunar
bréf, þar sem Guðmundur er krafinn skýringa á ummælum sínum í
morgunþætti Ríkisútvarpsins í gær. Telur Hreinn að túlka megi um-
mælin sem svo að Davíð Oddsson hafi beitt þrýstingi á opinbera sjóði.
Ekki hefur náðst í Guðmund vegna þessa.
„Ég hef fenpð bréf bæði frá fyrr- lagðist gegn því máli og mínir sér-
verandi og núverandi forsætisráð- fræðingar. Þrátt fyrir það var nú
herra með ábendingum eða tilmæl- samþykkt lánveiting í því dæmi.“
um í kringum lánveitingar," sagði Guðmundur vildi ekki skýra frá
Guðmundur Malmquist í útvarps-
þættinum. „Það fór nú reyndar svo
með þá ábendingu, sem ég fékk frá
núverandi forsætisráðherra, að ég
Húsavík:
Arekstur í
Reykjahverfi
ÁREKSTUR varð í Reykjahverfi
á Húsavík í gær. Tveir bílar rák-
ust saman og skemmdust báðir
töluvert en enginn slys urðu á
mönnum.
Báðir bílarnir stefndu í sömu átt.
Áreksturinn varð við það að sá sem
fór á eftir reyndi að aka fram úr
hinum um leið og sá beygði til
vinstri á afleggjara. Töluvert eigna-
tjón varð en enginn slasaðist.
því um hvaða mál hefði verið að
ræða. „Það var enginn mikill þrýst-
ingur. Hann setti á blað, minnti á
þetta og bað um að málið yrði skoð-
að,“ sagði Guðmundur í þættinum.
í bréfi Hreins segir: „Forsætisráð-
herra hefur bent á bréf forvera síns,
Steingríms Hermannssonar, til stað-
festingar þess að hann hafi með
beinum hætti beitt þrýstingi á opin-
bera sjóði við lánveitingar. I viðtalinu
við Ríkisútvarpið sögðuð þér að yður
hefði einnig' borizt bréf frá núver-
andi forsætisráðherra. Þau ummæli
mætti túlka á þá leið að forsætisráð-
herra, Davíð Oddsson, hafi líkt og
forveri hans gefíð opinberum sjóðum
fyrirmæli um lánveitingar. Óskað er
nú þegar skýringa á þessum ummæl-
um þar sem þau eiga sér enga stoð
í meðfylgjandi bréfum, en forsætis-
ráðherra hefur enn sem komið er
ekki sent stofnun yðar önnur bréf.“
Morgunblaðið hefur fengið afrit
af þeim þremur bréfum, sem Hreinn
vísar til. Eitt fjallar um þá ákvörðun
ríkisstjórnarinnar að lána ekki meira
en 300 milljónir í ár og á næsta ári
til fiskeldisfyrirtækja, og að Byggða-
stofnun skuli ekki lána umfram það.
Annað er samþykki forsætisráðherra
og fjármálaráðherra við erindi
Byggðastofnunar um að fella niður
skuldir Flóka hf., sem hvort sem er
töpuðust, ef Flóki færi í gjaldþrot.
Þriðja bréfið er dagsett 8. maí
sl, svohljóðandi: „Við mig talaði í
dag [mannsnafn], frá fyrirtækinu
[nafn fýrirtækis], út af ósk um
skuldbreytingalán frá Byggðastofn-
un. Hann mun hafa samband við
þig, væntanlega einnig í dag. Mér
þætti vænt um að heyra frá þér um
þetta mál hið fyrsta, og hveijir
möguleikar eru á því, efnislegir, að
koma til móts við þetta fyrirtæki og
óskir þess.“
Hreinn Loftsson sagði í samtali
við Morgunblaðið er hann var spurð-
ur hvort þetta gæti verið bréfið, sem
Guðmundur ræddi um, að um væri
að ræða erindi við forsætisráðherra,
sem vísað væri til Byggðastofnunar
með ósk um efnislega afgreiðslu.
Hreinn segir að forsætisráðherra
hafí ekki heyrt frá Byggðastofnun
vegna málsins, og því síður hafi'
frétzt af einhverri andstöðu við er-
indið, enda ekki ástæða til, forsætis-
ráðherra hafí enga efnislega afstöðu
tekið til bónar fyrirtækisins.
„Ef forstjóri Byggðastofnunar er
vanur að lesa öll bréf frá forsætis-
ráðuneytinu, sem fela í sér eðlilega
framsendingu á erindi til afgreiðslu,
með því hugarfari að þar sé nánast
verið að skipa honum að greiða út
peninga, þá segir það nú talsvert
um stjórnarfarið fram að stjórnar-
skiptunum í vor,“ sagði Hreinn
Loftsson.
Hæstiréttur:
Þrír sækja
um dómara-
embætti
ÞRJÁR umsóknir bárust um
embætti dómara við Hæstarétt
íslands, en Guðmundur Jónsson
hæstaréttardómari hefur beðist
lausnar.
Umsækjendur eru: Auður Þor-
bergsdóttir borgardómari, Garðar
Gíslason borgardómari og Pétur
Kr. Hafstein, sýslumaður og bæj-
arfógeti.
Umsóknimar hafa verið sendar
Hæstarétti til umsagnar lögum
samkvæmt. Að sögn Þorsteins
Geirssonar ráðuneytisstjóra í
dómsmálaráðuneytinu er óvíst
hvenær skipað verður í stöðuna.
Geymdi 3 millj. á skrif-
borðinu í fjóra mánuði
HJÓN í Vesturbænum leystu nýlega út 3 milljónir sem þau höfðu
unnið í lottó í apríl. I millitíðinni hafði vinningsmiðinn legið á
skrifborði mannsins án þess að nokkurn grunaði hvers virði hann
væri.
Samkvæmt upplýsingum ís-
lenskrar getspár var miðinn
keyptur á Hagamel í apríl. Þetta
var tíu raða miði með sjálfvali.
Hjónin sem keyptu miðann spila
ávallt í lottóinu og eru með fastar
tölur. Þessi miði var hins vegar
keyptur sem viðbótarmiði og þeg-
ar vinningstölumar voru kynntar
og reyndust ekki vera föstu töl-
urnár gleymdist að líta á hann.
Fyrir nokkrum dögum fannst
miðinn hins vegar aftur og
grennsluðust þá hjónin fyrir um
hvort einhver vinningur hefði
komið á hann. Það reyndust þá
vera einar þijár milljónir, hæsti
vinningur þetta kvöld. Höfðu þau
þá legið með milljónir á skrifborð-
inu í fjóra mánuði án þess að
gera sér grein fyrir að þau væru
milljónamæringar.