Morgunblaðið - 12.12.1991, Page 12

Höfóar til
.fólks í öllum
starfsgreinum!
VIÐSKIFn AIVINNULÍF
FIMMTUDAGUR 12. DESEMBER 1991
VZterkurog
k-J hagkvæmur
auglýsingamiðill!
Tölvur
Uppörvandi að
sjá framsækin
íslensk fyrirtæki
Rætt við Lucy Baney, einn af framkvæmda-
stjórum IBM, sem er af íslenskum ættum
NYLEGA kom hingað til lands Lucy Baney, einn af framkvæmdastjór-
um í aðalstöðvum IBM í New York en hún er íslensk í báðar ættir.
Baney hélt kynningarfundi fyrir stóra viðskiptavini IBM á íslandi en
ræddi einnig við starfsfólk og samstarfsaðila fyrirtækisins. Það voru
liðin 14 ár síðan Baney kom siðast hingað til lands enda tíminn verið
af skornum skammti þar sem hún hefur á undanförnum árum gegnt
fjölmörgum ábyrgðarstöðum fyrir IBM. Þar á meðal hefur hún unnið
fyrir æðstu stjórn fyrirtækisins.
Foreldrar Lucy Baney eru Kristín
Guðmundsdóttir frá Borgarfirði og
Hilmar Skagfieid frá Sauðárkróki.
Lucy var fædd í Reykjavík en árið
1950 ákvað faðir hennar að fara til
náms í fjármálum í Bandaríkjunum.
Þrátt fyrir áform um að snúa til
baka settust þau að þar í landi.
„Ég ólst upp í Flórída og stund-
aði nám í Flórída State University
í enskum bókmenntum, stærðfræði
og sögu. Eftir að ég lauk námi árið
1968 hóf ég störf hjá RCA fyrirtæk-
inu sem kerfísfræðingur og var þar
í þijú ár. Ég gifti mig árið 1971 og
dvaldi síðan í Kóreu um eins árs
skeið þar sem eiginmaður minn var
í hernum. Þegar við snérum til baka
var ég ráðin til IBM í Detroit þar
sem ég starfaði í tvö ár sem aðstoð-
arkerfisfræðingur. Þá var ég færð
yfir í söludeild og var síðan ráðin
markaðsstjóri IBM í Cincinnatti í
Ohio og þaðan fór ég til New Haven
í Connecticut þar sem ég gegndi
stöðu svæðisstjóra. Síðan var ég
gerð að deildarstjóra í aðalstöðvum
IBM í New York en í deildinni störf-
uðu um eitt hundrað manns. Ég
varð síðan aðstoðarmaður stjórnar-
formanns IBM, John Akers og síðar
einnig aðstoðarmaður varastjórnar-
formanns stjórnarinnar. Eftir það
varð ég framkvæmdastjóri þjónustu-
deildar sem annaðist viðhaldsþjón-
ustu IBM en nú er ég framkvæmda-
stjóri deildar sem annast þróun og
sölu á einmenningstölvum og stýri-
kerfum fyrir þær.“
Skipulagsbreytingar hjá
IBM
Baney segir að þær skipulags-
breytingar sem nú eigi sér stað hjá
IBM feli sér stofnun dótturfyrir-
tækja en IBM stefni fremur að því
að verða einskonar eignarhaldsfélag.
Einstakar deildir fái meira sjálfstæði
og þeim sé stýrt af sérstakri stjórn
ásamt framkvæmdastjóra. „Með því
að flytja ábyrgðina til einstakra ein-
inga næst fram meiri tæknileg sam-
keppnisstaða en einnig verður auð-
veldara að mæla árangur eininganna
t.d. hvað varðar hlutdeild af mark-
aðnum.“
Lucy segir að það hafi verið tilvilj-
un að hún var fepgin til að koma
hingað til lands. „Ég hef ekki komið
heim í 14 ár þannig að það var sönn
ánægja af heimsókninni. Ég á marga
ættingja hér á landi en einnig vini
sem voru við nám í Florida State
University þegar ég var að alast
upp.“
En hvernig skyldi Lucy Baney lít-
ast á íslensku fyrirtækin sem hún
hefur heimsótt að undanförnu. „Mér
sýnist að þau standi sig vel og reyni
að standa sig í alþjóðlegri sam-
keppni. Þau vilja gjarnan læra og
taka stefnumótandi ákvarðanir
þannig að þau geti staðið sig í sam-
keppninni. Þetta skiptir mestu máli
um þessar mundir. Margvísleg ný
tækni verður þróuð á næstu árum
og mér sýnist að íslensku fyrirtækin
munu nýta sér hana. Ég hef einnig
rætt við tvö hugbúnaðarfyrirtæki,
Softis og Tölvusamskipti, og það er
mjög uppörvandi að sjá svo fram-
sækin íslensk fyrirtæki sem stefna
að því að framleiða vöru fyrir er-
lenda markaði."
Torgið
Spád í skýin, vextina og
ÞEGAR bornir eru saman annars
vegar húsbréfakaflar greinargerð-
ar Seðlabankans um þróun og
horfur í peninga-, gjaldeyris- og
gengismálum og hins vegar
skýrsla starfshóps félagsmálaráð-
herra um reynsiuna af húsbréfa-
kerfinu, kemur ósjálfrátt upp í hug-
ann kenningin um að hagfræðin
sé skyldust veðurfræðinni af öllum
greinum vísindanna. Það er jafnvel
hætta á að veðurfræðinni sé gert
rangt til með samlíkingunni því að
engir tveir veðurfræðingar á sömu
veðurathugunarstöð gætu komist
að jafn ólíkri niðurstöðu og sér-
fræðingarnir á bak við þessar tvær
útgáfur.
Hins vegar má halda samlíking-
unni áfram og segja að samskipti
aðal söguhetjanna í þessu nýjasta
hagfræðidrama íslands, félags-
málaráðherra og seðlabankastjór-
anna beri keim af íslensku veður-
fari, þar sem Jóhanna Sigurðar-
dóttir er fárviðrið sem hellist yfir
Svörtuhamra við Arnarhól en fær
í engu haggað. Og eins og svo oft
áður í rimmum af þessu tagi, sem
eru í senn hápólitískar og fræðileg-
ar, er engin leið fyrir saklausan
áhorfandann að átta sig á því með
hvorum hann á að halda.
Það sem fer einkum fyrir brjóst-
ið á félagsmálaráðherra er sú
niðurstaða í seðlabankaskýrslunni
að vaxtastigið hér á landi ráðist
fyrst og fremst á húsbréfamark-
aðinum.
Eða kannski enn frekar sú álykt-
un seðlabankamanna eftir að hafa
skoðað heildarlánsfjárnotkun
landsmanna af bæði innlendum
og erlendum uppruna — upp á um
90 milljarða á tólf mánaða tímabili
— að „langstærsti hlutinn um 45
milljarðar voru lán til heimila, sem
jukust hlutfallslega um 27,7%.
Þessi gífurlega skuldasöfnun ein-
staklinga átti að langmestu leyti
rót sína að rekja til húsbréfa og
annarra lána hins opinbera íbúða-
lánakerfis. Líkur benda til þess að
ekki meira en helmingur lánsfjár-
notkunar einstaklinga hafi gengið
til fjárfestingar í nýju húsnæði, svo
að afgangurinn hefur verið til ráð-
stöfunar til annarrar fjárfestingar
og neyslu." í greinargerðinni má
glöggt sjá að Seðlabankinn telur
of geyst hafa verið farið í útgáfu
húsbréfa, ítrekar fyrri tillögur um
styttingu lánstíma, og minnir á að
hann hafi lagt til að fresta útvíkkun
kerfisins og jafnvel að dregið yrði
úr aðgangi að því.
Jóhanna Sigurðardóttir hefur
brugðist ókvæða við gagnrýni
Seðlabankans eins og vart þarf að
tíunda, og í skýrslu starfshóps
hennar sem birtist á þriðjudag
kveður við allt annan tón, eins og
fram kemur annars staðar hér í
viðskiptablaðinu. Félagsmálaráð-
herra á einnig fjöldan allan af skoð-
anabræðrum inni á verðbréfa-
markaðinum þar sem húsbréfa-
kaflar í seðlabankaskýrslunni þykja
ekki mikil vísindi.
Það er kannski ekki að undra
þegar þess er gætt að í starfs-
hópnum áttu m.a. sæti forsvars-
menn tveggja af stærstu verð-
bréfafyrirtækjunum, Gunnar Helgi
Hálfdánarson í Landsbréfum og
Sigurður B. Stefánsson í Verð-
bréfamarkaði íslandsbanka.
Á hinn bóginn er eftirtektarvert
að einnig sat í starfshópnum
seðlabankamaðurinn Yngvi Örn
Kristinsson, einn af helstu hug-
myndafræðingum húsbréfakerfis-
ins og náinn ráðgjafi Jóhönnu við
mótun þess. Samdóma niðurstaða
starfshópsins í öllum aðalatriðum
útilokar að Yngvi Örn hafi komið
nærri húsbréfaköflum greinar-
gerðar Seðlabankans, en niður-
staða nefndarinnar er í megin
atriðum sú að húsbréfakerfið hafi
gefist vel og brýnt sé að ekki séu
gerðar breytingar á grundvallar-
Fólk
Ólafur Davíðs-
son íforsætis-
ráðuneytið
■< ÓLAFUR Davíðsson er á för-
um frá Félagi íslenskra iðnrek-
enda, þar sem hann hefur verið
framkvæmdastjóri
undanfarin ár.
Samkvæmt heim-
ildum Morgun-
blaðsins er frá-
gengið að Olafur
tekur við starfi
ráðuneytisstjóra \
forsætisráðuneyt-
isins á nýju ári eða
þegar Guðmund-
ur Benediktsson
lætur af störfum
en formlegur um-
sóknarfrestur er
ekki útrunninn.
Ekki er ákveðið
hver verður eftir-
maður Ólafs hjá
FÍI
Fleiri breytingar verða í forsætis-
ráðuneytinu um sama tíma, sam-
kvæmt upplýsingum Morgunblaðs-
ins. Helga Jónsdóttir sem verið
hefur annar af skrifstofustjórum
ráðuneytisins hættir og hverfur til
starfa sem varafastafulltrúi Norð-
urlandadeildarinnar hjá Alþjóða-
bankanum eða á svipaðar slóðir
og Jónas Haralz nema hvað hann
var þar aðalfastafulltrúi. Þá er hinn
skrifstofustjórinn Gísli Arnason
einnig að láta af störfum í forsætis-
ráðuneytinu og flyst til innan
stjórnarráðsins.
Nýr fjármála-
sijóri hjá K. Jón-
son og Co. hf.
■ Margrét Ólafsdóttir, rekstr-
arfræðingur, hefur verið ráðin fjár-
málastjóri hjá fyrirtækinu K.Jóns-
son og Co.hf. á
Akureyri. Margr-
ét er fædd 1. maí
1961 og lauk stúd-
entsprófi frá
Verslunarskóla
íslands 1981. Hún
starfaði í tvö ár
hjá Ford Motor
Company í Eng- Margrét
landi við skrifstofustörf og síðan í
sex ár hjá Reisn hf. heildsölu- og
smásölufyrirtæki. Margrét útskrif-
aðist frá rekstrarfræðadeild Sam-
vinnuháskólans á Bifröst vorið
1991. Eiginmaður Margrétar er
Einar Eyland, markaðsfulltrúi og
á hún eina dóttur.
Stofnarlög-
mannsstofu í
Reykjavík
■ SIGRÍÐUR Logadóttir hóf
rekstur lögmannsstofu í septeinber
sl. við Ingólfsstræti 5, í Reykjavík.
Sigríður er fædd
þann 15. septemb-
er 1962. Hún lauk
prófi frá Laga-
deild Háskóla ís-
lands í júní 1988
og hóf þá störf hjá
viðskiptaráðu-
neytinu. Sumarið
1989 starfaði Sig-
ríður hjá Lög-
mannsstofunni Linnetstíg 1, Hafn-
arfirði en fór til ríkisskattsljóra í
september sama ár. Þar starfaði
hún fram á sl. sumar. Samhliða
þessum störfum var hún fram-
kvæmdastjóri Lögfræðingafélags
Islands árin 1988 og 1989 en einn-
ig hefur hún kennt verslunarrétt
við Verslunarskóla Islands frá
haustinu 1988. Sigríður er gift
Hilmari Vilhjálmssyni, innkaupa-
manni og eiga þau eina dóttur.
Helga
Sigríður
húsbréfin
þáttum þess næstu tvö árin, þótt
tillögur séu gerðar um ýmsar lag-
færingar á tæknilegri útfærslu
þess.
Ýmsir sérfræðingar á verðbréfa-
markaði taka undir með félags-
málaráðherra að fráleitt sé að stór
hluti húsbréfanna hafi farið til
einkaneyslu og bera brigður á það
álit Seðlabankans að húsbréfin
séu að verða leiðandi varðandi
vaxtastigið á peningamarkaðinum.
Sá hluti markaðarins sé einfald-
lega of smár — viðskipti með hús-
bréfin eða framboðið svo takmark-
að í samanburði við aðrar stærðir
á markaðinum að það standist ein-
faldlega ekki að húsbréf hafi þau
áhrif á vaxtastigið sem segir í
skýrslu Seðlabankans.
Til rökstuðnings er nefnt að í
októberlok hafi verið búið að gefa
út húsbréf fyrir röska 19 milljarða
króna í heild. Um 5,7 milljarðar
voru komnir á markað í húsbréfum
um áramótin síðustu þannig að
húsbréfaútgáfan fyrstu 10 mánuði
ársins nemur alls um 13,6 milljörð-
um að nafnverði. Drjúgur helming-
ur af því er kominn á markað eða
um 8-9 milljarðar króna. Verð-
bréfamarkaðsmenn segja að til að
allrar sanngirni sé gætt verði að
draga frá þessari fjárhæð minni
útlán bankakerfisins til húsnæðis-
mála og hvernig fé til gamla hús-
næðiskerfisins fjari stöðugt út
ásamt því að húsbréf vegna
greiðsluerfiðleikalána séu notuð til
að greiða upp önnur lán. Þá hafi
kaupskylda lífeyrissjóðanna á
skuldabréfum Húsnæðisstofnunar
verið lækkuð úr 55% í um 40%. Á
þennan hátt sparist í kringum 3
milljarðar af áðurnefndum 8-9
milljörðum, og það sé því fráleitt
að ætla að þeir 5-6 milljarðar sem
þá standa eftir leiði vaxtamyndun-
ina í landinu. Til að menn átti sig
á hlutföllunum má áætla að verð-
bréfafyrirtækin öll velti í kringum
100 milljörðum, þar sem 20-25
milljarðar eru nýtt fjármagn en af-
gangurinn er endurfjármögnun.
Af öllu þessu má sjá að það er
heilt stjörnukerfi milli skoðana
seðlabankamanna annars vegar
og félagsmálaráðherra og fylgis-
manna hennar á verðbréfamarkaði
hins vegar. Blásið hefur verið til
orustu og ólíkár útgáfur Seðla-
bankans og starfshópsins á áhrif-
um húsbréfakerfisins á vextina
sýna að engin skortur verður á
skotfærum í því stríði sem er rétt
að hefjast.
BVS