Morgunblaðið - 04.07.1997, Síða 7

MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LIF
FÖSTUDAGUR 4. JÚLÍ 1997 B 7
Morgunblaðið/Árni Sæberg.
RAGNHEIÐUR og kettlingarnir hennar gömlu kisu.
Ætlar í
bændaskóla
Raforka úr virkjun
fallvatna
Tvær stillíngar á salernum
Gólfin eru úr timbri, einangruð með 180 mm steinull, og klædd með krossvið. Ofan á
krossviðinn kemur 19 mm gegnheilt eikarparkett sem er olíuborið. Að innan eru húsin
klædd með norskum harðtexplötum sem eru unnar úr trémassa og eru mjög umhverfis-
vænar. Málningin er frá Málningu hf. og er án allra aukaefna. Innréttingar eru smíðaðar
úr harðtexplötum, innihurðir sem og hurðir á fataskápum og eidhúsinnréttingu eru úr
gegnheilli furu. Einnig er eldavél, ofn og uppþvottavél í einni og sömu samstæðunni og er
hún sérstaklega hönnuð til að spara orku. Eldhúsinnréttingin gerir ráð fyrir að sorp sé að-
skilið og salernið er þannig útbúið að hægt er að nota mismunandi mikið vatn þegar sturt-
að er niður.
KUASMALINN.
„ÉG er fædd á sjálfan
réttardaginn,“ sagði
Ragnheiður Kjartansdótt-
ir, tólf ára snaggaraleg
stelpa úr Þorlákshöfn.
Hún ætlar að vera vinnu-
kona í Fellskoti í Biskups-
tungum í sumar, en þar er
stundaður hrossa- og kúa-
búskapur. „Pað er mikið
líf í flugunum," sagði
Ragnheiður þar sem við
sátum úti á svölum í sól-
inni og ræddum lífið í
sveitinni.
Helstu störf Ragnheiðar
eru fjósastörf og síðan
sinnir hún húsverkum.
„Ég sópa gólf, legg á borð
og vaska upp eftir matinn,
það er það helsta sem ég
geri inni. En 1 fjósinu tutla
ég beljurnar og þvæ á
þeim spenana og rek þær
síðan út í girðingu eftir
mjaltir,“ sagði sú stutta.
Tutla beljurnar, hvað er
nú það? „Þá mjólkar mað-
ur með höndunum bara til
að athuga hvort það komi
ekki mjólk úr öllum spen-
unum, áður en mjaltavélin
er látin á þá,“ sagði hún;
„Ég hef einu sinni orðið
hrædd en það var þegar kýrnar voru settar út í fyrsta skiptið nú í
vor þá urðu þær svo æstar og hlupu um allt.“
Rekur úr túninu
ÞAÐ þarf að loka hliðinu vandlega.
En þó svo að engar kindur séu í Fellskoti þarf Ragnheiður að
reka úr túninu. „Kindurnar frá nágrannabæjunum koma stund-
um inná tún hjá okkur en þá þarf ég að reka þær úr túninu. Mér
finnst það gaman ef það gengur vel en annars finnst mér rollum-
ar óttalega heimskar stundum," sagði hún og var búkonuleg á
svipinn.
I Fellskoti er mikið af köttum, en þeir halda til úti í hlöðu og
trúlega eru þeir iðnir við að veiða mýs. „Bröndótta læðan á þrjá
kettlinga og gamla kisa sex, mér finnst kettlingarnir svo sætir og
það er gaman að fylgjast með þeim leika sér. Annars finnst mér
skemmtilegast að fara á hestbak ég á tvo hesta sjálf,“ sagði
Ragnheiður hreykin. „Annar heitir Blesi, hann er einu ári yngri
en ég, hann er svo góður, svo á ég Geysi sem er gráblesóttur en
Geysir er bara fimm vetra. Hún Björg er að temja hann fyrir
mig, en hún er að læra tamningar á Bændaskólanum á Hólum og
er í verknámi hérna í Fellskoti. Mig langar að fara í Bændaskól-
ann að Hólum þegar ég verð stór og eiga heima í sveit,“ sagði
þessi upprennandi bóndi að lokum.
ÞAÐ era félagar í Snæfellsás-samfélaginu sem láta reisa fjögur einbýlishús á landi sem er
í eigu samfélagsins. Áður en yfir lýkur stendur til að húsin verði orðin átján. Húsin er öll
úr timbri og byggð samkvæmt vistvænum aðferðum. Fyrirmyndir era meðal annars sóttar
til vistvænnar byggðar í Findhorn í Skotlandi. Það era S.G.-Hús hf. á Sel-
fossi sem byggja.
Hjónin Guðlaugur og Guðrún Bergmann, Jóhann Þóroddson og Guðríð-
ur Hannesdóttir, Ketill Sigurjónsson og Sveinbjörg Eyvindsdóttir og
Bryndís Sigurðardóttir eru öll flutt inn í sín hús. Smíðin hófst í aprflmán-
uði. Guðlaugur segir að á Hellnum sé ráðgert að rísi vistvæn, andleg og
sjálfbær byggð félaga í Snæfellsási. Þeir sem þegar era fluttir að Hellnum
hafi selt eignir sínar annars staðar og fjárfest í vistvænu húsunum frá
S.G.-Húsum. Atvinnu ætla heimamenn að hafa af rekstri mannræktarmið-
stöðvar með námskeiðahaldi og fyrirlestrum og mörgu öðra og einnig mun
fólk sækja vinnu utan samfélagsins. Framtíðaráformin eru síðan að selja
lóðir undir 25 sumarhús í landi sem tilheyrir Brekkubæ og mun það einnig
verða vistvæn byggð.
Húsin era mismunandi stór en öll með sama útliti. Þak húsanna minnir á lagið á Stapa-
felli en þaðan og frá jöklinum sækir samfélagið andlega orku. Húsin standa á brekkubrún
og vísa út að klettóttri strönd og hrikalegri náttúranni. Húsin teiknaði Sigurður Kjartans-
son byggingaverkfræð-
ingur.
Matskerfi ekki til
Óskar G. Jónsson,
sölustjóri hjá S.G.-
Húsum, segir að hann
hafi satt að segja ekki
búist við því að gerð
yrði alvara úr því að
reisa húsin á þessum
stað. Þegar upp sé
staðið sé þetta eitt af
skemmtilegustu verk-
efnum sem hann hafi
takist á við í starfi sínu
hjá fyrirtækinu. Nátt-
úran á staðnum láti
engan ósnortinn og
verkið hafi gengið vel
og fumlaust fyrir sig.
Óskar segir að geng-
ið hafi verið út frá því
að húsin yrðu vistvæn.
Einn vandinn sem við
blasti í upphafi var sá
að ekki er til matskerfi
á vistvæni bygginga
hér á landi. Lítilshátt-
ar vinna hafi farið af
stað erlendis í þessa
átt. Stuðst hafi verið
við bók um svokallað
Eco-village, vistþorp, í
Findhorn í Skotlandi
en einnig var höfð til
hliðsjónar við verkið
þekking sem íbúarnir
að Hellnum hafa viðað
að sér á ráðstefnum er-
lendis.
Allt efni í húsin er
vegið á vistvænan
mælikvarða;
timbur, steinull,
klæðning og
málning.
Morgunblaðið/Arnaldur
Timbrið sem notað
er í húsin kemur að
stærstum hluta frá
Finnlandi og Noregi.
„Ástæðan fyrir því,“
segir Guðlaugur, „að
þetta byggingarefni
var valið er að vistvæni
þátturinn felst ekki síst
í því að Finnar og Norðmenn hafa gætt þess í gegnum árin að endurnýja þann skóg sem
höggvinn er á hverju ári til nytja. Húsin era einangrað með steinull frá Steinullarverk-
smiðjunni. Hráefnið er að stofni til svartur fjörusandur, sem síðan er blandaður hvítum
skeljasandi, sem myndast hefur á hafsbotni úr skeljum ýmissa skeldýra. Við framleiðsluna
er notuð raforka sem framleidd hefur verið með virkjun fallvatna.
SMIDIR frá S.G.-
Húsum hf. við
vinnu sína í einu
húsinu að
Hellnum.
Vistvæn byggð
í skjóli Snæfellsjökuls
Lítil byggð er að rísa við Brekkubæ á Hellnum
á sunnanverðu Snæfellsnesi. Guðjón Guðmundsson
skoðaði húsin sem eru byggð samkvæmt vistvænum
aðferðum, bæði í stóru sem smáu.