Þjóðólfur - 14.02.1849, Blaðsíða 2

30
væri fmr vift bætt á að geta 400 rbd. kostnaði
við prestaskólann, yrðu það alls 1450 rbd., og
liggur þá í augum nppi, að það er ekki auð-
gjört fyrir fátækan mann, að láta einn son
sinn læra, hvað þá heldur fleiri. Sje þessi
kostnaður nærhæfis fyrir sparsaman pilt, þá
er mjer eigi grunlaust um, að lleykjavík sje
sá staður, er öðrum framar freisti jafnvel
fullorðinna, og þá að líkinrlum ekki síður
óráðinna unglinga, til að eyða meiru fje, en
þeir gætu komizt af með“.
(Framlialdið siðar.)
Fátt er of vandlega hurjað,
Höfundur „Kvöldvöku í sveit“ er þegar dæmd-
ur; og er dómnrinn upp kveðinn bæði í maí og
septembermánuði Reykjavíkurpóstsins. Leyf-
ist nijer samt ekki, þó það sje orðið nokk-
uð um seinan, að segja frá skoðunarmáta
míntim á ritgjörð þessari, þegar jeg las hana
allra-fyrst? Jeg neita þvi þá ekki, aðjeg reitld-
ist, lagði kverið frá mjer, klóraði í vangann
og spurði: sHvaðhefur komið hðfundinum til,
að semja þetta og það í þessum búningi?“ Jeg
fór að gæta mín, og þóttist sjá„ að það ntundi
hafa vakað fyrir huga hans óregla og ágengni
presta, hirðuleysi sýslumanna og hreppstjóra,
og einir og aðrir annmarkar við bændur. „Höf-
umlurinn hefur virt þetta fyrir sjer,“ hugsaði
jeg, „og þótt jiað ískyggilegt.“ — Jeg spyr nú
alla góða menn: „Gefst ekki orsök til þess úti
á voru landi Islaudi, að íliuga neina leiða
bresti bjá yfirvöltlunum, neina ljóta ann-
marka lijá bændastjettinni? Hver getur borið
á móti því? Sje þá orsök til, að íliuga
þetta, er þá ekki líka von, að löngun sje
nærri til að átelja það? En sje bæði löng-
un og áræði til þess, bver kanu þá að segja
við sálu sina ineð vissu, hve nær árinni sje
mátulega djúpt tekið í? Nokkuð er það,“
hugsaði jeg, „þessi Iöngun ásamt áræðinu
lief'ur flogið í brjóst liöfundarins, og hann Iief-
ur þótzt finna skyltlu sína, að leiða mönn-
urn það fyrir sjónir, sem hann var sannfærð-
ur um að var áfátt í fari þeirra. Nú liefur
hann þá farið að skoða liuga sinn uin það,
Iivernig hann skyldi birta mönnum beiskan
sannleikann. Hefurbonuin þáekki litizt,„hugs-
aði jeg, „að stíla beinlínis ritgjörð um ósóm-
ann til jiresta, sýslmnanna, breppstjóra og
bæntla , heldur hefur lionuin þótt bezt, að láta
bændafólk eiga tal um þetta sín á milli. Og
mjer fannst ráðið ekki svo ólieppilegt. Hann
liefur sjeð það í,“ ímyndaði jeg mjer, „að bæði
gat hann látið bændurna tala hispurslaust,
og líka gat hann með því gefið yfirvöldunum
alvarlega hugvekju, er þau nú fengju að sjá,
að aljiýðan væri svona farin að taka eptirog
tlæma um atliæfi þeirra og aðgjörðir“. Jeg
fyrir mitt leyti hugsaði, að svona væri undir
komin „Kvöldvaka í sveit,“ að liöfundurinn
hefði í henni fram sett sinar eigin hugsauir og
álit, en látið fólkið á bænum tala fyrir sig.
Og ilatt mjer í hug, að bezt mundi að segja
við bana og höfuntl hennar, eins og biskup-
inn sagði við barnið forðum. lliskup þessi
var að kirkjuvitja, segir sagan, og reið fram
hjá bæ einuin um nótt, þar er barn var látið
vaka yfir hjalli, svo ferðamenn ekki skyldu
freistast á neinu í honum ^egar barnið sjer
biskupinn koma, segir þaðí sakleysi: „Steld'
ekki úr bjallinum hans föður mins, stóri mað-
ur minn!“ Biskup leit niður og mælti: „Heil-
ræði er, þó ungur kenni!“ gaf barninu skiltl-
ing og reið veg sinn. Jeg lijelt, að rjettast
væri aö taka eins einfaldlega málunum í
„Kvöldvökunni“. Jessvegna reiddist jeg fyrst,
að mjer þótti 'höfundurinn fara of illa meö
prestastjettina — en jeg er nú líka prestssonui;
Nki |>sl>riini,
sagður af sjónarvotti.
(FrandiaUlið.) E|itir<læmi liennar og or&in, sem
hún talaði nin leið, hótðu unilrunarverð áhrif á alla;
þeir fórniiðu hönilum til himins, og í stað angistar-
kveins og óhljóða, stje nú heit og hjartanleg hæn frá
vörum allra upp fyrir drottinn. llann heyrði lika hæn
hinna nauðstöddu. Bátarnin gengu í flngi frani og
aptur, svo blóðið lagaði ur lófnni róðrarmanna. Nú
vöru kouinar niður 8 seinustu konurnar, og með þeim "
greifakonan; lika stukku i hálinn formaðurinn og skip-
stjórnarmaðurinn; var þá loginu kominn rjeit að bug-
spjótinu, og hlossaði i háli nllur framstafiiinn.
Gii að sjá þá í fjörunni leilina og hlaupin i öll-
um! J>að var eins og þeir fyndu ekki til hins nist-
andi kulda, sem tók við eptir hinn steikjandi hruua:
sletlust þó vot futin utan um þ;i af storminuui, er þeir