Þjóðólfur - 04.06.1861, Blaðsíða 3

107
gleymnm vér ekki, aí) v« sjálflr erum her á jörímnni í staíi
þess, sem ekki vill danlla syndaraus, heldr aí)
hann snúi sör og lifi, og sem er kominn í þenna heim
til aþ leita þess og frelsa þann, som var
glata%r“.
„Vör köllum því í aufcmýkt hjarta Vors, meb enum heit-
ustu bsenum, i miskun hans, og biþjum án afláts, ab allir
þeir, sem Vör neyhumst til aþ beita hórku hinna kirkjulegu
refsínga vib, veríli, fyrir hans frilfcþægíngu, upplýstir af Ijósi
hans guþdómlegu náþar, og af almætti hans aptr leiddir af
stigum glótuuarinnar á veg sáluhjálparinnar . . . o. s. frv“.
(Aðsent).
„Sá skal ei vera vandr að svari, sem vondar
kveðjvr sendir“.
Nú er þá dagblaðið okkar „stóra“, hann „íslend-
(ngur“ (sjö höfðíngja sonrinn), koininn lángt með árs-
gaungu sina, og vildi eg, sem einn af lescndurn hans, segja
hvernig mér lizt á liann. það mun flestum þykja, að hann
sé æði mikið stærri en „þjóðólfr“; en þegar að er gáð,
munar það ekki svo miklu, öðru en arka-ljöldanum, því
„þjóð.“ er optast meira og minna prentaðr með simiu letri,
svo prentið á hverri örk „þjóð.“ er nærri eins mikið og
á hverri örk „lsl.“, að frádregnu nokliru af neðanmáls
sögunum (en þær met eg sumar hverjar að engu), og
eptir þvi er „ísl.“ æði dýr, í samanburði við „þjóð.“, ef
rúmar 6 arkir af honuin kosta 5 mörk.
þá er að minnast lilið eitt á ritgjúrðirnar i „ísl.“, og
er óhætt að scgja: að „þar er misjafn sauðr í mörgu fé“,
og aldeilis gengr ylir mig, sð útgefendrnir (svo ment-
aðir nienn) skuli taka inni blaðið aðrar eins ritgjörðir og
sumar eru, því það litr út fyrir, að þær sé gjörðar til að
eyðilcggja „þjóð.“ og sverta útgefara hans, t. d. grein-
arnar í nr. 6 bls. 44., „þess verðr getið sem gjört er“,
og er eg hræddr um það sé ósannindi sem sagt er i
greininni, „eins og hún er þvættíngr öll“. Nr. 8 hls. 59.;
nr. 9 bls. 71—72, „því hún er auðsjáanlega rituð ( fuini
einu og fáli“, án þess hún sanni neitt. Nr. 11 bls. 84, nr.
12 bls. 92—93 og 95, ásamt „jórturtuggunni" ( sama
nr. bls. 96; nr. 13 bls. 104., „Trúverðugleiki þjóðólfs"
væri rétt kölluð „villeysa íslendings"; nr. 15 bls. 115—
117, og nr. 17 bls. 131—132., „Svar til Jóns Guðmunds-
sonar“ er lieldren ekki þula, og litr út, að þar hafi „Hákr
orðið hörundssár“, þvi svo er að sjá sem ábyrgðarmaðr
„ísl.“ hafi verið að réttlæta sig fyrir eitthvað mikið, cn
það er ekki hægt fyrir ólærða að hafa efni úr svo lángri
ritgjörð (næstuin hálfri örk), og verið hefði það ei alls
fyrir laungu, að eg hefði viljað segja höf. að eg vildi
eins vel gefa 2 rd. fyrir þriggjapelaflösku mcð góðu brenni-
víni, og fyrir dagblað með öðruin eins ritgjörðum. Nr.
18 bls. 141, „Opt veldr litil þúfa stóru hlassi“, það er ein
liin lítilfjörlegasta grein sem komið liefir á prent i blöð-
unum, og væri víst ekki vert fyrir höfuiid hennar að
seu>ja enska orðabók, því það yrði lciðinlegt rit. þó tekr
ckki út yfir, fyr en i nr. 20, bls. 156, því hún er anð-
sjáanlega rituð af vandlætandi heipt og miðr góðum til-
gángi; nr. 21 bls. 163, hamíngjan má ráða hvað sú („spira“)
grein verðr laung. Sama nr. bls. 167—168. þessar og
aðrar eins ritgjörðir eru ekki til annars en spilla fyrir
bluðunum og æsa upp alþýðuna, og fylla liana með hatri
til ritstjóra blaðnnna, og er vonandi, að „Íslendíngur“ að-
gæti þetta framvegis.
það er líka sumt merkilegt í „íslend.“, eins og von cr
eptir aðra eins höfunda, einkanlega þær ritgjörðir, er Dr.
Jón Hjaltalín liefir rilað, læknisfræðinni viðvíkjnndí, og
væri það þarfl og vel gjört, að þær heldr fjölguðu en
fækkuðu, en mikið er, að Dr. Hjaltalin skuli ekki minnast
eitt orð á yfirselukonurnar, þvi það mun þó satt, sem Dr.
Schleisner ritaði um það efni („Island undersögt fra et
lægevidenskabeligt Synspunkt, af Dr. P. A. Schleisner,
bls. 182—196), og byrjar hann á því, að „sé læknaskip-
unin ekki góð á Islandi, þá er þó yfirsetukvenna ástandið
öllu lakara“. Og er þó vist hægast fyrir landlæknirinn að
kippa því í lag, og er vonandi liann gjöri það scm fyrst;
og því heldr sem optar er farið að kvarta yfir þvi í blöð-
unnm (sjá „ísl.“ bls. 107—108). En til dæmis hvað lítið
er af yfirsetukonuin, þá eru i allri Borgarljarðarsýslu 2,
sem eru yiirhcyrðar af lækni, og engi læknir nær en i
Reykjavík. I Reykholts og Stóráss sóknum eru 50 konur
giptar, en engi yfirsetukona, og er mikið að prestrinn þar,
sira V. þorkellsson, sem er einn hinn duglegasti prestr í
því prófastsdæmi, og lætr sér svo annt uin alla sína em-
bættisfærslu, skuli ckki neitt hafa skipt sér af þvi.
Líka er það eptirtektavert, að yfirsetukvennafræði
próf. Levys er ekki til kaups lengr, þvi hún kvað vera
uppgengin, og væri vel gjört, ef Dr. Hjallalín vildi gáng-
ast fyrir að hún yrði prentuð og endrbætt, eptir því sein
faung eru á.
Að endingu vildi eg óska, að það hrini á Dr. Iljalta-
lín, sem assess. B. Gröndal kvað:
„Læknir bezti! dáð er dýrsta
dvelið engra þörfum velja,
heldr látið skrif óskreitin
skilast gjörð um fóstrjörðu“.
Og óska cg svo báðum blöðunum lángra lifdaga, þri það
mun sannast á þeim hið fornkveðna: „betr sjá augu en
auga“.
Ritað af vinnumanni i Efri-Reykjadal, i febrúar 1861.
— Skipakoma, o. 11. Næstliíina viku hefir
verib lífleg siglíng hér til su&rkaupstabanna, og ab-
ilutníngar af nau&synjavöru; hafa skip koniib 3 á
ný til verzlana Knudtzons stórkaupmanns; meb einu
þeirra kom verzlunarstjóri Chr. Möller, er var á
Grafarós og sigldi héban í vetr, fer hann nií lausa-
kaupmannsferb héban, fyrir Knudtzon, þar norbr til
Skagafjarbar; enn komu skip til þeirra Fischers og
Havsteens, Smiths og E. Siemsens. Skip eru og komin
tilFlensborgar verzlunarinnar og til verzlunar Hygoms
(Ara Jónssonar) í Hafnarfirbi, og nýkomib skip á
Eyrarbakka. 2 lausakaupmeun eru og komnir, auk
Grams hins ýngra, Nielsen frá Horsens (Hrossanesi)
á Jótlandi m«b kornfarm, og Simonsen frá Christ-
janssandi í Noregi, meb borbvib. Gram kaupmabr
hefir selt hér bezta kaffe á 30 sk., kandíssikr á 20
sk., hvítasikr ál9 — 20sk., púbrsikr á 16sk., síróp
10 sk., hveiti (bezta) á 10 sk. pd., hrísgrjón á 7—10