Þjóðólfur - 13.06.1868, Qupperneq 4

120
skotinn; og var það maðr af ílokki Fenía, er
það gjörði, og sýndust þar að vera nokkrar sakir
til, því að D’ M’ Gee var fri að ætt og nppruna
og var hann fyrst framan af æfi sinni fremr fylg-
ismaðr Fenía, en nú var hann orðinn þíngmaðr í
Canada og einn af hinum helztu mótmælendum
Fenía bæði innan þíngs og utan ; hann var og
einn af ráðgjöfunum í Canada. En annað ódæð-
isverk Fenía var enn ástæðu minna. Prins Alfreð
hertogi af Edinborg, annar sonr Victoríu drottn-
íngar heíir verið á ferðum um Australíu í vetr og
hefir honum hvervetna verið tekið með hinum
mesta fagnaði. En í Aprílmánuði barst híngað sú
sorgarfregn, að flugumaðr nokkur að nafni O’Far-
rell hefði skotið á prinsinn við hátiðahöld nokkur
þar í Australíu; kom kúlan í bak prinsinum, því
að Feníar gánga ekki framan að mönnum heldren
draugarnir, og flagaði hún með rifjunum að utan-
verðu fram úr brjóstinu, svo sárið varð ekkihættu-
legt, og segja síðustu fregnir, að hann sé úr allri
hæltu og muni bráðum koma híngað. J»essi 0’
Farrell segir, að hann hafi gjört þetta eptir undir-
lagi Fenía hér í London. Virðist hér að hafa
komið tram sú hótunFenía, að tiginn Englendíngr
skyldi falla fyrir hvern þann Fenía, er dæmdr er
til dauða. En írnm sjálfum á frlandi kom þessi
fregn jafnilla og öðrum, því að um þær mundir,
sem þessi fregn barst híngað var prinsinn og
prinsessan af Wales yfir í írlandi og var þeim
livervetna tekið með mestu virktum, enda eru bæði
þau hjón mestu ljúfmenni, og leysti prinsinn
marga þá úr varðhaldi er kærðir höfðu verið um
landráð við móður hans, og hafði hún útbúið hann
með leyfi til þess áðr en hann fór að heiman.
»En fátt er svo með öllu íllt, að ekki boði
nokkuð gott» og svo má segja urn Fenía. því
verðr eigi neitað, að írar hafa opt orðið þúngum
kjörum að sæta, og hefir þar kent aílsmunar í
viðskiptum þeirra og Englendínga. En hinirbeztu
menn Englendínga eru nú farnir að kannast við
harðrétti það, er írar hafa orðið fyrir, og segja,
að nú sé mál komið til að rýmkað sé um hag
þeirra. Enda virðist það og ráðlegra að gjöra íra
ánægða, því að til eru þær þjóðir, er gjarna mundu
þyggja írland og gæti þær orðið Englendíng-
um óhægir nábúar. Ein af hinnm helztu kær-
um Ira er sú, að kirkju mótmælenda. hefir
verið troðið uppá þá nauðuga, það er að segja
þannig, að þeir verða að gjalda tíundir og tekjur
prestum af mótmælenda trú, þótt þeir sé katólsk-
ir sjálfir; auk þess er og mótmælistrúar prestum
lagt mikið fé frá ensku stjórninni, en katólskum
prestum þar á móti ekkert, og þó er allr þorri
íra katólskr. Hefir það því jafnan verið eitt af
hinum megnustu óánægju efnum íra að verða að
gjalda þeim prestum, er þeir álita villutrúarmenn.
Til að ráða bót á þessu lagði Mr. Gladstone fyrir
þíngið 3 uppástúngur 23. marz á þessa leið: 1.
Að hin írska kirkja (þ. e. mótmælenda kirkja á
írl.j hætti að vera til sem þjóðstofnun (establish-
ment) 2. Að stjórnin eigi styði þar aðra kirkju
í stað hennar 3. Að þíngið semi ávarp til drotn-
íngar og biði hana að afsala þínginu veilíngarvald
það, er hún hefir yfir írskum biskupsdæmum. |>að
er með öðrum orðum, að sambandinu skuli slitið
millum sljórnar og kirkju á Irlandi, og að stjórn-
in skipti sér eigi framar neitt af kirkjumálefnum
þar. Stjórnin reis öndverð móti uppástúngum
j þessum, og kvað það hina mestu óhæfu, að slíta
l sundr bandíð millum kirkju og stjórnar og að
svipta mótmælenda kirkjuna hinum miklu eignum,
er hún á. Sagði stjórnin og flokksmenn hennar,
að Mr. Gladstone væri útsendari páfans ef ekki
annars verra, til að efla páfatrú eigi að eins á
Irlandi, heldr mundi þess skamt að bíða, að stjórn
og kirkja yrði einnig skilin á Englandi. En fram-
faramenn andæptu því, og kváðu, að tími væri
kominn til, að Irar nyti réltlætis og er allr þorri
manna hér á því að þeir hafi rétt að mæla.
Mannfundir tíðir hafa verið haldnir bæði með og
móti uppástúngum þessum og eru það einkum
mótmælenda klerkar, sem mæla á móti þeim, og
er það eigi í fyrsta sinni, að »kærleikans postul-
ar» hafa verið forvígismenn ánauðar og óréttvfsi;
en það kemr nú líklega ekki fyrir mikið að þessu
sinni. En hins vegar er víst mótmælenda trú
engin hætta búin á írlandi, þótt hún missi aðstoð
stjórnarinnar, að minnsta kosti hættir sú mótbára
móti henni, að henni sé troðið uppá íra nauðuga.
Enda sýna og dæmin það hér á Englandi, að allt
eins blómlegt trúarlíf, ef ekki blómíegra, er hjá
þeim mörgu trúarbragðaflokkum, er eigi heyra til
þjóðkirkjunni eða réttar sagt stjórnarkirkjunni
ensku, og hafa þeir þó engan styrk frá stjórninni.
þegar til atkvæðanna kom urðu 265 atkv. með
stjórninni og móti því að selt væri nefnd i mál-
inu, en með urðu 330 atkv. Var það 65 atkv.
munr á móti stjórninni og þótti það allmikið.
Síðan var ávarpið samið til drotlníngar og veittí
hún þau svör, að hún mundi fara að ráðum
þíngsins í þessu efni sem öðru, og mælist þa^