Þjóðólfur - 22.06.1871, Síða 5

°s feyna að byrja með því búskabinn, en áskilja
jafnframt Fslendingum og Alþingi voru, — þegar
það væri búið að fá fjárforræði landsins í hendr,
°g væri þar með orðinn málsaðili réttr af íslands
bendi gagnvart Dönum, — fullan og fastan rétt til
a fy'gja fram ítarlegri fjárkröfum vorum og fá
isl,m fa'lnaðar borgið, af þessum rökum virð-
s t^lgangslaust og þarflaust að fara nú hér út í
pa Vm«n ^
J u °g nokkuð margbreytilegu fjárkröfupósta
1860^ fjárskilnaðarnefndarinnar í Khöfn
i °g beint eptirhonum, þingnefndin og meiri-
'utlnn á Alþingi 1869 vildu halda upp á ríkissjóð
na. |>að má álíta sjálfsagt, að í umræðum og
a úskjölum Alþingis 1869 hafi verið tekið fram og
margtalin hver sú ástæða og ástæðumynd sem með
n°kkuru móti verðr talin peim fjárkröfum til gildis.
Fjárkröfurnar héðan, þær sem haldið hefir verið
18691' ..SVOna við °° við síðan 1862, en Alþingi
?jörði að sínu aðalumtalsefni, þær eru eins
s ° ma^r þekkir, allar bygðar á rHti íslendinga til
a ota út af aflaga stjórnarráðlagi eðr stjórn-
' rrnisfellum einvaldskonnnganna og stjórnarráðanna
2 )anmörku í þvj gem til fslands hefir komið, á
bó?CSSÍ~Mm^num öldum. j>að eru kröfur til skaða-
eði-a ’ °^r enilrgjai(lsbóta ýmist út af niðrföllnum
er am'e|!ínU^Um rentum at söluverði jarðagózanna,
ver .1 'eí'r runn‘^ inn f ríkissjóð, út af einokun
skaðaUbnóSrí8álenn:Stl' ÖldUm’ °’ " fr" ÞCnna
álitið svo ríkan n Sa hafa fjárkröfumenn vorir
n„ .... 0ír augljósan, að bæði hafa þeir
bLT 8 men""'",t tt.lr má sk« í ,1,1) nefnt
"6vt.«r0 "v *réttarkröfur. (Retskrav), og kallað
kröf°eJan r"’ ÞeSSar *Jarkröfur vorar eða réttar-
mesii Sr..fem Sagt fra 3 næstliðnum öldum að
iarða- ^ r,Ö|1Ule^tÍ’ verziunar-einokuninni kóngs-
fyrir cjjT S.° Sjarðasölunni er mestöll var af gengin
Hva ldamÓt °’ *• frv-
réttarkröfum”(•,.!•U ^r ^essum fjárkröfum vorum eðr
Segn þeim v™ e,'lr* timum og mótmælum Dana
ekki sé fyr\r ljað m'kið skoðunarmál, hvort
kröfur til bótafyri! h!'"1 emS ríkar og staðSóðar
átt sér stað, 0g einmrt Stjórnarm'sfellur sem hafa
DanmörkUjhefirsérstakl!1 ^,eSSÍ logbundna stjórn í
... .. stak,ega latið sér verða við íslend-
inga a hinum siðustu 22 ár„m v 0 ls 0
því grundvallarlög Dana v0rn’ arsem hun> a,lt fra
1849 og þeir urðu sms Þjóðfrelsis 0g 8tjórnfre,sis
aðnjotandi, hefir visvitandi beitt þessari sinni jnn_
limunar-politik og þar með fyrirmunað oss að verða
aðnjótandi stjórnarbótarinnar að voru leyti með
því jafnretti og sjálfsforræði, sem frelsisgjafarinn
sjalfr hafði fyrirhugað og skýíaust heitir sínum
íslenzku þegnum eigi sfðr en |>eim í Danmörku.
j>au 2 frumvörp til laga undir fuilnaðaratkvæði
Ríkisþingsins í Danmörku«,um stjórnarstöðu
íslands í ríkinu», annað lagt fyrir þjóðfundinn
1851 — hitt 18 árum síðar fyrir sjálft Alþingi
íslendinga, — og það nýkosið atzfca-þing eptir að
hið reglulega þing var upp Ieyst, þau sýna, hvernig
samþegnar vorir eðr þeirra nýa stjórn ætluðu sér
að beita því stjórnfrelsi sem þeir höfðu fengið, við
samþegna sína á íslandi og hvernig því jafnrétti
til stjórnarbótar og þjóðfrelsis og sjálfsforræðis
var varið, sem þeir samþegnar vorir vildu af-
skamta oss.
Svona hafa íslendingar verið útilokaðir frá
stjórnarbótinni eða henni verið haldið fyrir þeim
af nýu stjórninni í Danmörku nú í 22 ár, sem
Danir sjálfir hafa verið hennar aðnjótandi með
sjáFfsforræði og fjáríorræði ög upp skorið alla þá
mikilvægu ávöxtu hennar til þjóð-viðgangs og fram-
fara, — þrátt fyrir það þótt að þeim hafi steðjað
útdragsöm styrjöld og verulegr landamissir, —
sem þeir sjálfir geta hvorki né vilja leggja í lág-
ina enda blasir opið við fyrir öllum heimi. j>essa
er ekki hér minst svo, að neinn íslendingr sjái
ofsjónum yfir þeirri þjóðfrelsis-velfarnan samþegna
vora, ekki heldr af því að eigi viti það og sjái
hver maðr, að ísland, með afstöðu sinni og nátt-
úruannmörkum, með sinni fátækt og fólksfæð og
stopulum atvinnuvegum, hefði ekki getað átt
tiltölulegan viðgang í vændum á þessu sama 22
ára tímabili, þó að oss hefði hlotnazt stjórnarbótin
jafnsnemma með fullu sjálfsforræði og fjárforræði
í vorum sérstökum landsmálum og með árgjaldi
frá Danmörku, enda þótt rýfara hefði verið heldr
en það er stjórnarstöðulögin 2. Jan. 1871 nú um
síðir og að vísu þelzt til um seinan, viðrkenna,
að vér eigim tilkall til úr ríkissjóði. Eigi að siðr,
stjórnarstöðulögin nýu og þær grundvallarreglur
sem þar með eru nú um síðir viðrkendar 1. um
sérstök (politisk) landsréttindi vor, um fullan at-
kvæðisrétt vorn í sérstökum 6tjórnarmálum þessa
land6, 2. réttinn til að semja við konunginn með
samþykkisatkvæði, um stjórnarfyrirkomulagið í þeim
málum án þess Rikisþing Dana skuli eiga þar
neinn hlut að máli, 3. að ísland hafi rétt til ár-
gjalds úr ríkissjóði, — Stöðulögin nýu sýna og
sanna með því þau viðrkenna þessar grundvallar-
reglur, að íslendingar hafa ekki ófyrirsynju hafn-
að og staðið í móti þeirri innlimunarpólitik, sem
Danastjórn hefir haldið upp á oss í öll þessi