Þjóðólfur - 12.04.1872, Side 3

— 91
Grein lians ætti reyndar einkis svars að þnrfa.
fx> vil eg svara henni nokkru fáu. Annars heíir
þegar allr landslýðr svarað henni mest og bezt
með því að kaupa þessa sálmabók svo viðstöðulaust,
án þess að vega sálargagn sitt á skildingavog, að
bóksalar hafa ekki haft við að ná að sér sölubók-
unum (sic), né bókbindarar að binda þær. Uinir
helztu og merkustu prestar landsins og söfnuðir
þeirra hafa einnig svarað, og það heldr greinilega,
með þvi, að þeir hafa tekið bókina til kirkjusöngs.
Maðrinn telr í grein sinni upp nokkur sálma-
skáld, «er lagt höfðu hver sinn skérf til aldamóta-
bókarinnar», og út undan hverju nafni setr hann
tölu sálma þeirra eða versa er hverjum þeirra sé
eignuð í bókinni, en sem ekki hafa verið tekin í
sálmabók 1871. þetta segir hann öllum vinum
aldamótabókarinnar til mikillar skelfingar, og þeim
ættingjum og vinum skáldanna til skapraunar mik-
illar, sem kunna að vera svo gjörðir, að þeim þyki
þelta nokkur hneysa fyrir þá. það helði nærri því
verið gustuk að hann hefði á eptir luiggað þá lítið
sálmar sem ekki voru í aldamótabókinni hafa verið
teknir eptir þessi skáld í bókina 1871 (þorvald
Böðvarsson, Arnór Jónsson, Jón þorlákson, Stefán
Ólafsson, Ilallgrím Pétrsson). En þetta hefir hon-
um einhvernveginn gleymzt, nema hvað liann —
þó á sinn einkennilega hátt — talar um sálms-
vers Ilallgr. Pétrssonar ( bókinni 1871, þau er
ekki voru í hinni fyrri. Einna sárast virðist honum
taka til Magnúsar Stephensen af öllum þeim er
sálmum er sleppt eptir, og er honum þá sá harmr
helzt í minni, að útleggingar síra Ilelga Hálfdán-
arsonar, Nr. 138 og 365, voru teknar fram yfir
og í staðinn fyrir sálmana: tívinnanleg borg er
vor guð og Hver veit hve fjarri' er œfi endi, sem
hann segir, að M. St. muni hafa út lagt. En hver
sem nokkurt skyn ber á útleggingu eðr jafnvel
nokkurn kveðskap, hlýtr þó að viðrkenna, að hinar
eldri útleggingar sálma þessara þola í engu samjöfn-
uð við hinar ágætu útleggingar þeirra í bókiuni
18713.
það liggr illa á höfundinum af því, að svo
margir sálmar skuli vera breyttir eðr útlagðir af
mér í bókinni. Eg vona að hann kasti þó ekki
þungum steini á mig fyrir þetta þegar hann gætir
86ui ekrifaí) er bvo eem í myrkrum, um þvílfkt efoi, er opt-
ast fremr til ills, og íprottiþ auuaþhvort af illri n5t eíia van-
þekkingu.
2) M. Stephensen er eigi a?) siíir eirihver hinn merkasti og
fjölhæfasti lærdömsmaíir sem land vort hoflr borií). En hann
Uf6i á þeim tímnm, aí) þab er Jafuvel undruuarvert ab hann
þó skyldi leitla í IJás slík sálmaskúld, sem þorstein Svein-
bjaruarsou, Jón HJaltalín, Jdn Espólín, þorvald Böl&varsson
o. fl.
þess, að flestir þessir sálmar sem nafn mitt stendr
við, voru, án þess eg bæðist þess, teknir í Ný-
an Viðbæti 1861, og þaðan í sálmabókina 1871.
Að tilhlutun Biskupsins sál. II. G. Thordersens3
sendi eg honum sálma þessa; hann fékk þá aptr
nefnd, sem (með honum) vann að vali sálm-
anna til Viðbætisins. Eg var eldci í peirri nefnd,
og var hún, eins og nærri má geta, sjálfráð
um það fyrir mér, hvort liún tók til greinar allar
breytingar mínar, nokkrar eða alls engar, alla út-
lagða sálma frá mér, nokkra, eða enga. í nefnd-
ina til að undirbúa sálmabókina er út kom 1871
var eg kvaddr samkvæmt bréfi Biskups vors (31.
Jan. 1867). Fól hann nefndinni ekki á hendr
að breyta sálmum Viðbætisins, heldr að taka þá i
hina fyrirhuguðu sálmakók, sjálfsagtað þeim und-
an teknum, er óþarfir virtust. Nefndin stakk upp
á nokkrum breytingum, sem allar eru mjög smáar,
við einstöku vers í Viðbæti og eldri sálmabók, og
voru þær álitnar nauðsynlegar. þessar smábreyt-
ingar lét nefndin sér ant um að hafa sem fæstar
enda má sjá að þær breytingar eru ekki margar
né miklar. í liinu um getna Biskups bréfi segir,
að það sé «almenn ósk manna, að fá að vita, hverir
hafi orkt sálmana og breytt hinum eldri» og átti
því nefndin að semja slíkt nafnaregistr, sem «yrði
j prentað aptan við» bókina. f>að er því ekki heldr
mér að kenna, heldr hinni «almennu ósh« sem
herra Bisltupinn vildi láta fullnœgja, þó höf. yrði
þungt um hjartarætrnar af þvl, að sjá nafn mitt
helzt til víða ( registri þessu. f>ess vil eg geta, að
í nefndina að sálmavali til Viðbætisins voru þeir
kvaddir, prófastr sira Ó. Pálsson og sira Helgi
Hálfdánarson, og hugga eg mig við það, að breyt-
ingar Viðbætissálmanna hafi yfir höfuð að tala ekki
misheppnazt mjög hraparlega, þar sem slíkir smekk-
menn ásamt Biskupinum sál. (og einn þeirra án
efa hið bezta nú lifanda sálmaskáld vort) tóku þær
til greinar, hvernig svo sem honum bróður mínum
í þjóðólfi geðjast að þeim.
Hann ber mör á brýn, aí) eg ranglega haft eignab mér
fltlegginguna: „þér ástsinir ey'bi'b nú hörmum“, en ekki M.
St. pareb nú útleggingin ermín ogeiukis annars,
og manninnm hinevegar þjkir svo mikií) kveba at) sálmakveti-
skap M. Stephensens, þá hefir minn gúbi bróbir í pjúbólfl met)
þessum ósanua áburbi þó kvebib svo mikib lof npp um tnig,
at) eg flnn inhr skylt at) þakka horium fyrir uiig. Eg vona
aí) hver heilvita og læs mabr, sero ber saman útleggingarnar
„Öll harmakveiu hætti al) sinni“ og „J>i)r ástvinir eytjií) ntí
hörmum" játi, aí) útleggingar sama sálms á íslenzkn flnnist
varla ólíkari en þessar, at) öllu, nema því einn, at) hvorug er
góf). ÖSru máli gegnir meb suma allra sálma, sem nafn mitt
stendr vit; þarhaftieg fjrirmer, ásamt frumsólminuro, skástu
útleggingu hans, er eg fann. Ef eg Dtí þóttist geta notat)
meiri part sálmsins óbrey ttan og mér virtist útleggingin nokkurn-
3) SJá (ormála fyrir útg N. Vitb.