Þjóðólfur - 12.04.1872, Qupperneq 4

92 —
vegin halda sínnm forna blæ eptlr breytingar mínar, rhfcist
eg í a% setja vib sálmsnúmerib, f skýrslnmii nm nppruna
sálmanna, næst á nndan nafni mínn, nafn þess, er átti fyrri
útlegginguna, og annars merkiíi En ef eldrrtítleggiiigunni
var þannig hátta%, ab eg þáttist fátt, eíia jafnvel ekkert ab
ölln ábreytt hafa getaí) sluhzt vi& i'ir hemii, þá þátti m£r
sálmrinn veríia nppkveþinn, eþa fremr endrkvehinn en breyttr,
og þorbi eg þá ekki ab setja í skýrsluria vib Nr. hans nokk-
nrt þaþ nafn e%a merki, sem táknaþi, a% hann væri enn í
sfmim eldri búningi a?) mestu eba ab ölln. En vií) þessa síþ-
ast uefndn sálma lét eg mkr einknm ant um aþ hafa npphafs-
hendingn luers þeirra sem líkasta því, er hún var í eldri út-
leggingunni, svo þab gæti vakií) hvern er vildi og minntist
eldri útleggingarinnar, til aþ bera hana samau vif) mína út-
leggingartilraun4.
þetta er nú öll tilhæfan fyrir því, aþ eg hafl ranglega
eignah mer nokkra útleggingn, enda sannar hann bezt sjálfr
á hversu gildnrn röknm hanri byggir þenna áburþ; því hann
tekr til dæmis sálmana: Tnnga mín af hjarta
hljúþi og þín minning, Jesú, mjög sæter,
og segir af) þessa sálma kalli eg útlagfia af mör eingöngn, og
þú eru þetta hin úsvífnnstu úsauninndi. í skýrslu miuni nm
uppruna sálmanria gat eg ekki sett á undan nafni mínu viþ
nr. þessara sálma, hina eldri höfunda þeirra á íslenzku, því
eg þekti þá ekki, en eg setti í þeirra staþ merkib ’ til af)
sýna a?) sálmarnir sft breyttir. Eu ef brúþir minn, sem þekkir
5 vers eptir Lúther af sálmirium „Ein’ feste iiurg ist nnser
Gott“, og veit af) Harines Finsen var „ágætt sálmaskáld" heffi
ekki verih svona dnlr á frúfleik sínum eins og hanri er á nafni
síno, og anglýst þafi áfr en sálmabúkjri kom út, af vers
I.úthers af hinum nafukunua sálmi bans se fimm5 6, a f hann
gæti vlsaf á ágætt sálmasafn kvefif af Hannesi Finsen5 og
a f hann þekti vel höfunda hinna úbreyttu útlegginga nr.
349 og 354, þá heffi sálmabúk vor orfif skáiri eptir en áfr.
4) f>af cr annars furfa, hve vel snmir hafa sloppif, fremr
en eg hjá höf, þeir er út lagt hafa af nýjn sálma í búkinni
1871, og þaf sálma sern M. St. haffi sett nafn sitt vif í
aldamútabúkinni. þannig eru í útl. sira H. Hálfdánarsonar:
Hver veit hvenærri’er æfl cridi öll orf npphafshendingarinnar,
nema eitt, hin sömu og sálmsins Nr. 319 í aldamútabúkinni
og í sömu röf, og orfif vendi“ er í báfum útleggirigunum
rlmaf vif „hendi“ o. s. frv. Af minnsta kosti ern ekki út-
leggingar mínar og M. St. líkari sín í milli, og kemr þú sann-
lega engum mef viti í hng, af eigna öfrnm en sira H. ein-
um útleggingu sálmglns Nr. 365.
5) Sálmrinn er eiriungis 4 vers eptir Lúther; en löngn
fyrir, urn og eptir hans daga var í kirkjnnni sungin nokknfs-
konar „DoxoIogia“ efa „Gloria“ á eptir mörgnm, og einkum
Davífs sálmum. Eptir þennan Lúthers sálm var snngin
„GIoria“ (kölluf hin 11. I búk, sem eg á), hfrumbil sam-
hljúfa af efni sífasta versi í nr. 171 í sálmab. 1871 og er
þaf gömul „Gloria“. En í 6taf hennar heflr löngn sífar
(llkl. einungis hér í laridi) verif búif til vers þaf, 6em er 5.
v. grallarans i sálminum.
6) Hinn mikli ágætismafr Hannes bisknp Finnsson var hif
rnesta liprmenni, sem verk hans og rit votta. En múr vit-
anlega lagfi hann ckki til muna fyrir sig sálmakvefskap.
Eins úkunnogr er eg fslenzknm sálmakvofskap Júiis bisknps
Vídalíns; eg þekki af eins 2 vers eptir hann.
Frnmkvefna sálma á eg fáa í búkinni (mig minnir 9).
Af þeir urfu þó svo rnargir, kom til af því, af þegar nefnd-
in fúr yflr þá sálma, sem fyrir hendi voru og teknir voru til
bókarinnar, varf hún þess vör, af svo æskilegt sem þaf heffi
verif, af búkin heffi af minsta kosti eirin sálm, kvefinn
mef hlitsjún til hvers gntspjalls, þá var safnit ekki ortit
svo anfngt, at eigi vantafi mikit á. at þaf hefti alla slika
sálma, og til nokkorra gutspjalla fann nefndin engan sálm,
er ötrum fremr mætti benda til 6em gntspjallasálms. Eg sýndi
þá liisknpi mínnm og eins samnefndarmanniniim 6 sálma,
sem eg bant þeim ( búkina, ef þeim þætti þeir nýtaudi og
bætandi úr gutspjallasálma skortinum at nokkru. Hann
brútir minn ( þjútúlfl vertr at eiga þat vit þessa monn, at
þeim var ekki hrnndit. Honum þykir eitthvaf einkennilegt
vit hina fáu frnmkvetnn sálma, sem eg á í búkinni og bor
honum at því leyti fremr vonum saman vif marga, sem hafa
skrifat mtr eta talaf vit mig um þá ; gæti eg metal þeirra
nefnt menn, sem jafuvel brútir minn í þjúfúlfl mundi játa,
af her á landi bafi einna bezt vit á kvetskap, einkum sálma-
kvetskap. En þess skal eg ekki dyljast, at þeir liafa geflt
sálmnm þessum margfalt betri vitnisburf, en þeir eiga.
þat þykir höf. þjúfúlfsgreinarinnar illt, at svo mörg
vers voru tekin í búkina úr Passíusálmum Hallgríma Pftrs-
sonar, og þú er svo at sjá, sem hann hafl jafrivel ekki minni
mætr á sálmnm hans en M. Stephensens. Einmitt af þv( at
enginu mnn fremr en eg geta dáfzt at sálmnm H. P., þá
hefti eg fyrir mitt leyti kosit, at vers hans hefti getaf
mikln fleiri átt heima i búkinní, en þú eiriungis þau, er
snngin hefti getaf ortit úbreytt eta iittbreytt met rfcttu
lagi. þannig hafa menn meta! annara þjúta reynt at koma
sem vífast vit í sálmabúknm sfnnm versum og sálmapörtnm
cptir hin andrikustu ng frægnstu sálmaskáld sín frá gnll-
öldum sálmakvetskaparins, svo sem Danir versum og sálma-
pörtum, breyttum eta úbreyttum, optir Kingo o. fl., til ú-
metanlegrar andlegrar blessnnar fyrir söfnutina, ( kirkjnm
sem heimahúsum. At þeessn heflr höf. ekki gætt, og at
hverjn beflr haiin gætt i samsetningi sínum, sem eg læt húr
met vera svarat ?
Loksins vona eg at enginn taki til þess þú eg eyti ekki
optar tíma til at svara þeim raönnnm sem fá kunna at leggj-
ast í launsátr bak vit útgefendr blafanna búk þessari til
meins, eta mör, at því leyti sem eg er vit hana ritinn, Eg
sh vel at henni er ( mörgu ábútavant sem vonlegt er, því
bæti var tíminn stnttr og kraptamir fáir og únúgir til at
leysa þetta vandasama og vanþakkláta verk vel af hendi. En,
þat sem þossi höf. telr henui til úgildis, er einmitt þaö
sem eg úttast sízt fyrir at nokkurn tíma verti henui til falls.
— þat hefir hitzt svona á!
St. Thorarensen.
Upp tekin fjármörlt: (Niðrlag frá bls. 88).
Porbjargar Gísladóttur á Hrauntúni í þingvalla-
sveit:
Stýft hægra biti aptan, miðhlutað vinstra,
jiessir markeigendr skora á hvern þann í
nærsveitunum, er sammerkt ætti eðr náið mark,
að gjöra þeim hér nefndu aðvart um það fyrir
næstu fardaga.
Afgreiðslústofa þjóðólfs: Aðalstræti J/t 6. — Útgefandi og ábyrgðarmaðf: Jón Guðmundsson.
Prentstr ( prentsmitju íslsnds. Einar þúrtarson ,