Þjóðólfur - 16.10.1876, Blaðsíða 3

127
, Herra ritstjóri 1
Ijj , blaði yðar hefur nú fyrir skemmstu staðið frjettabrjef
jjjp an af Vesturlandi, og er þar meðal annars getið um frá-
tjl rfa. Bfla-upphœð hjer undir Jökli ( vor; það er meðfram (
ve,n' ®f áminnstri grein, að vjer mælumst til, að þjer vilduð
0 1 a Qióttöku ( blað yðar áthugasemdum þeim, um aflabrögð
8 efnahag vorn Jökulbúa, sem hjer eptir fylgja:
, Síðan sjávarafli gekk hjer til þurrðar nú fyrir rúmum 20.
y lm síðan, hefur liðun almennings verið mjög bágborin.
a því margir flutt sig hjeðan til hinna betri sveita; en þeir,
Um1 ei)t‘r ttafa h^f® vavla risiö undir sveitarþyngslun-
a..,) er nálega öll hafa orsakast af tómthúsalýðnum. Nálega
. !r (ámthúsmenn kring um Jökulinn eru öreigar, og fjöldi
o il!ra þiggur af sveit. Auk þessa er margt af fólki þessu
g. 'n heilsulítið, og flest börn þess mestu aumingjar, er
jaiuan verða að uppbyggilegum mðnnum.
* næstliðin 20 ár hafa rúm 30 tómthús lagzt ( eyði ein-
. §18 < Neshrepp utan Ennis, og fólkið fækkað um rúmt
I n(^rað. Með tómthúsafækkuninni hefur líka ómagatalan
að ^ helminga. þareð sjávarafli er nú ár eptir ár farinn
.. ni'egðast, ættu hjer engin tómthús aö vera, og ekki aðrir
Jer að búa en þeir, sem geta haft grasnyt, og mundu
etln. þá komast af hjer líkt og annarstaðar.
n, n Á fyrri og síðari vorvertið í fyrra var mjög svo rír sjáv-
Ya"t, og um sumarið og haustið því nær enginn hjá flestum.
f elrai'hlutir urðu hæstir hálft þriðja hundrað til 1 hundraðs,
þrr' vorvert ðarhlutur 2 hndr. til 50, og talsvert af þessu Í6a.
a krossmessu til fardaga, fengu menn 2 til ’/a hndr. mest-
K ' af mjög rirri (su; en síðan hefur verið aflalaust til þessa
jj|^a Það hefur lika þenna rúma árstíma (iskast mjög litið í
tll®r8 undanfarin ár hefur
,'a"s) Þ- e- meðfram Faxaflóa;
iAtalaV
3 Bellt
lrtiar;
aIalarrif
111 þeim veiðistöðum, sem liggja inn með Breiðaflrði. í
a v, undanfarin ár hefur þv( nær enginn afli fengist sunn-
vnrjalls, þ. e. meðfram Faxaflóa; en í vor hafa menn aflað
talsvert, með Staðarsveit um 1 hndr. til hlutar bezt, og
na og á Stapa allt að 4 hðdr. bezt báðar vorvertíð-
en þó flestir miklu minna. Fyrir framan Jökulinn (á
'nfl, Einarslóni og Beruvík) hefur verið mjög lítill afli.
v Á hverju ári er i sumum stöðum hjer vestra steinbltur
lanUr að koma að liðnum sumarmálum, og hefur opt aflast
, 8vert af honum til fardaga; en úr þv( er hann vanur að
Ij erfa, en aptur koma langa, og hafa sumir aflað talsvert af
nni; en í vor og sumar hefur hvorugt komið.
A nesi þessu er allt við það gamla, og má ekki heita,
iji, n'Qn nýji lífsstraumur berist hingað. Hjer kemur enginn
a endur ferðamaður, og mjög litið af blöðum eða nýtum bók-
I, Menntun almennings er þv( enn á litlu framfarastigi, og
8.'a nienn öllu aflokið, ef barnið upp á einhvern hátt verður
viQ°fest; Það veit lítið annað, eu það sem það hefur uppalist
skií eða Presfurinn hefur sagt þvf. það er því eina aðal-
itl fyrir framfórum,að barnaskóli komist á, þar sem börn-
rúrntell‘® framförum og menntast til hlitar.
Nú eru liðin
fót barnaskóla í Ólafs-
væ 20 ár slðan menn vildu koma a
H ’* 0g hjet hinn eðallundaði mannvin, herra generalconsul
A- Clausen að gefa til hans 300 rdl. eða 600 krónur m.
'Vá ^n 8alíir Þess, að efnahagur almennings hefur síðan
ekk' bágborinn, og sumir verzlunarfulltrúar í Ólafsvík
^,! niálinu hlynntir, hefur, því miður, þessi nylsama stofnun
1 komist á til þessa.
. Það sem telja mætti til framfara hjer, er þó það, að fyrir
35 arum síðan verkaði þv( nær enginn saltflsk, en nú máheita
ver,nver maður gjöri það, og er fiskur margra álitinn allvel
^ks Ur' fylgja allt of fáir hinum góðu reglum um salt-
ha,nVerkun, hvorki að blóðga flskinn eins vel og þarf eður þvo
sko5 UPP °g ftetja fallega. Menn eru sumir hjer komnir á þá
t)$r Un, að fiskur verði þungur sje hann grunnflattur og því
tiaiji^kert pressaður. Það eru bæði í |»jóðvinafjelags-alma-
®ttu ”
lnn og víöar góðar reglur um saltflsksverkun, sem menn
íauda
að
fr;
fylgja. Yfir höfuð að tala ættu allir landsmenn að
arn .vörur sínar sem bezt, og reyna að taka sjer sem mest
$ðra h»firri_?reín sem öðru. Ef menn væru samtaka í að
ftferra Petta, mundu vörurnar ineð tímanum komast í þriðjungi
fyrird ,Verð en nú er. Það stendur enn sem fyrri mest i vegi
>lla vv°ruvönduu, að margir kaupmenn taka af hinuin efnuðu
tr binUlla^ar vörur, og blanda þeim svo aptur saman við vör-
tseku Ua fúlækn, sem optast eru betur vandaðar, þvi hinum fá-
t^ka er ePt vísað burtn með hina sömu vöru, sem kaupmenn
‘'láð
ugt.
andi hjá hinum ríku, þótt þeim máske sje það
Tveir búendur á Snœfeltsnesi.
Þ- mán. andaðist að Stykkishólmi Pátl Pálsson Hjaltalín
IP OO « u: i„i ____________i:
M A N N A L Á T.
ver
b^'hu
r r*luun 8Jötugur (f. 29. sept. 1806), hinn valinkunni gamii
k.fsin,, !í'dhrúi etazráðs Clausens. Ilann
^ p ----- L.u„.i kvongaðist
ráUm tet.r®u Steinbach, sem andaðist 5. apríl 1863.
Þeirra hjóna lifa 4
1834
Af 7
Hjaltalín sál. var einkar merkur
maður, fróður og vel að sjer, og einhver hinn áreiðanlegasti
verzlunarmaður þessa lands.
— 13. þ. mán. andaðist hjer í bænum merkiskonan Ingi-
ríður Ólafsdóttir (prests frá Blöndudalshólum), ekkja eptir þor-
leif sál. Sigurðsson, lyfsala, nál. 50 ára gömuí. Ilún var mjög
vellátin kona, og þótti einkar nærfærin með læknisráð og að-
hjúkrun við sjúka.
— Hinn 6. októbermán. f. á. burtkallaðist eptir skamma en
þungbæra sjúkdómslegu úr bráðrí og illyknjaðri barnsfarasótt
konan Júlíana Matthildur Thómasdóttir, eiginkvinna Jóns bónda
Jónssonar á Ingjaldshóli, 22 ára að aldri. Hún var fædd 20.
ágústmánaðar árið 1853 í Ólafsvík, og fluttist með foreldrnm
sínum þaðan, að Ingjaldshóii árið 1861; þar dvaldi hún til
fullorðinsára. Ilinn 17. októbermánaðar árið 1874 giplist hún
sínum eptirlifandi eiginmanni, og varaði hjónaband þeirra tæpt
ár. Á því eignuðust þau eina dóttur, sem fæddist þann 26.
sept. f. á., og í sklrninni hlaut nafn móðurinnar, en lifði hana
að eins fáar vikur.
Júlíana sál. var sannnefnd merkis- og sæmdarkona (
sinni stjett. Hún hafði þegið miklar sálargáfur, er voru sam-
fara likamlegu atgjörvi og háttprýði ( allri framgöngu og við-
móti. Á uppvaxtarárum slnum hafði hún notið ágætrar mennt-
unar, og var betur að sjer bæði til munns og handa en flest-
ar aðrar konur ( hennar stöðu. Ank þessa var hún trúrækin
og siðavönd, og vildi ekki vamm sitt vita ( neinni grein, góð-
söm og tilfinningarnæm fyrir annara kjörum, og hjálpsöm
við alla þá, er hún vissi að bágt áttu. Hún var þess vegna
elskuð og virt af öllum er hana þekktu nær og fjær, og sárt
treguð af hennar vinum og vandamönnum og fleirum, er játa
munu, að hjer sje skarð fyrir skildi, er seint muni bætt verða.
Ritað ( septembermán. 1876.
J. V. Hjaltalín.
— Hinn 10. dag síðastl. aprílmán. andaðist að Hrosshaga (
Biskupslungum konan Ingunn Guðmundsdóttir. Hún var fædd
að Reykjavöllum ( Flóa 30. júlí 1808. Vorið 1825 fluttist
hún þaðaan að Bræðratungu í Biskupstungum með foreldrum
sínum Guðmundi Jónssyni, síðar dannebrogsmanni, og Mar-
grjetu Guðmundsdóttir, og ólst upp hjá þeim, til þess vorið
1833, að hún giptíst yngismanni Halldóri Guðnasyni samastað-
ar 7. dag júnfmánaðar, og byrjuðu þau búskap f Bræðratungu
um vorið, og bjuggu þar 2 ár. Vorið 1837 fluttu þau að Galta-
læk ( sömu sveit, og bjuggu þar til ársins 1870, að þau fluttu
að Hrosshaga. í þessu hjónabandi varð þeim 11 barna auð-
ið, og lifa 7 þeirra. 1843 var hún skipuð yfirsetukona í «norð-
urparti Árnessýslu», og gegndi hún sýslun þeirri með árvekni
og samvizkusemi.
Ingunn sáluga var gædd góðum gáfum; stillingu og guð-
hræðslu, trygg og ástrík kona, nákvæm og umhyggjusöm móð-
ir, stjórnsöm, reglusöm og þrifin húsmóðir, gestrisin og hjálp-
söm við nauðstadda. Hennar saknar nú eptirlifandi aldur-
hniginn ekkill, ræktarsöm börn, sem unnu henni hngástum, og
tryggir ástvinir.
f PÁLL PÁLSSON, (frá Árkvörn).
fæddur 7. dag apriluián. 1853 — dáinn 21. dag júlímán. 1876.
Sorgin er djúp og sár og rík,
hve sár er dauðinn harði ;
því þú ert vinur lagður lík
langt fyr en nokkurn varði.
En hjer þótt lilja hnígi skær,
hún þúsund sinnum fegur grær
í drottins aldingarði.
Vjer getum þannig grátnir sjeð
vorn góða föður haga
því lífi sem vjer hugðum ljeð
langa og sæla daga ;
þvi æfi vor er harmi háð,
herrans vjer ekki þekkjum ráð
nje dóm hans duldu laga.
Horfin er lífs þíns ljúfa von
og liðin fögru árin —
þú grætur móðir góðan son,
guð sjer þín mðrgu tárin,
það er þjer nóg, því enginn er
annar, sem getur hjálpað þjer;
hann græðir hjarta-sárin.
f>ú gekkst þinn veg uns stund
var stytt
með stilltu og jöfnu geði,
og hvfldir aldrei hjartað þitt
við heimsins tál oggleði;
nú ertu laus við heim og harm,
þig hefir vafið ljúfum arm
hann sem að líf þjer ljeði.
Kvíð því ei neitt þó köld sje
stund,
og kærar skildu leiðir,
því hann á himins friðarfund
þjer faðminn móti breiðir;
þar unaðs sólin eilíf skín,
ástvinir ljúfir biða þín,
guð þangað veg þjer greiðir.
Vjer gleðjumst loks við legstað
þinn,
ljúfasti vin og bróðir,
þar vörmum tárum vætir kinn
viðkvæm og ástrík móðir;
þangað sem gröf þín opin er
allir saknandi fylgja þjer,
harmi lostnir og hljóðir.
Porsteinn Erlingsson.
Á h e i t
1876 febr. 11.
— 27.
marz 6.
og gjafir til Strandarkirkju.
---- kr.
Frá ónefndum í Vogum .... 2
— — bónda ( Klausturhólasókn 6
— — — í Útlandcyjum . 6
a.
t>
t>
t>