Þjóðólfur - 21.12.1877, Blaðsíða 3

15
6. Ramon de CaLrera, Iiinn gamli og grimmi,
spænski Iíarlungaforingi, andaðist einnig í sumar í Lon-
don, griðastað alls heimsins skógarmanna. Er hann eink-
'on kunnur frá ófriðarárunum 1833 til 1840, er Es-
partero- tókzt loks að stökkva honum úr landi.
6. George Odger. Hann var enskur iðnaðar-
ttaður og einn af peiin, sem fyrst hóf sig sjálfur til
menntunar og ágætis, en varði síðan löngu, flekklausu
liíi til menntunar öðrum. Er hann talinn einn hinn
fremsti peirra manna, sem hafið hafa hinar ensku iðn-
aðar- og verkmannastéttir. Hann dó nálega snauður,
en útför hans fór fram með afarmikilli viðhöfn og skrauti,
og ymsir hinir heiztu pólítisku. kappar landsins
(Fawcett, Macdonald, Murpliy) héldu ræður við gröf
hans.
7. Ludvig Kr. Daa (1809—1877). Yér nefn-
run síðast pann, sem oss var skyldastur, enda er sorg-
legt, hve fáfróðir vér Islendingar erum um Noreg, pess
sögu og miklu menn, pví svo má segja, að samtíðarinn-
ar mestu og beztu menn par í landi komi og fari án
pess vér vitum peirra nöfn. í Daa misstu Norðmenn
einn sinn ágætasta mann. Hann var prófessor í Sögu
við liáskólann í Kristíaníu síðan 1862, en frægur fjöl-
vitringur og rithöfundur síðan fyrir 40 árum; frá 1845
til 54 sat hann á stórpinginu, og pótti bæði pá og síðan
einhver hinn vitrasti stjórnfræðingur landsins, en fyrir
pví komst hann ekki að pinginu í seinni tíð, að hann
var of vitur maður, hreinskilinn og óeigingjarn til pess
að ofurselja sig nokkrum flokki, enda ekki laginn sjálf-
Ur, að draga með sér múgamenn, pví múgurinn skilur
sjaldan samtíðarinnar bcztu menn. Daa hefur ritað
ínörg og margvísleg rit, sagnfræðisrit, etnografisk, (um
Uppruna pjóða), hagfræðisleg og pólitisk. Tvö tímarit:
„Tids Tavler“ og „Granskeren“ eru við hann kennd, og
segja menn að með hinu síðar talda vikublaði byrji nýr
kafli stjórnarfræðissögu Norðmanna. Daa prófessor var
iiár maður vexti, mikill á svip og alvarlegur, hinn
mesti lærdóms- og eljumaður, og svo mikill fjörmaður,
að hann var ávalt talinn í yngri manna flokki.
Veðráita, o. fl. Síðan viku áður en póstar fóru hafa
hör gengið útsunnan hroðar miklir; þó var hér allgott veður
12.—15. þ. máu., fóru þá nokkur skip í fiskileitir suður í
Garðsjó; hafa sumir orðið vcl varir, sem aptur eru komnir, svo
menn ætla, að nokkur fiskur sé kominn, en gæftir hindra.
fiSaæar fyrir fátækavar á dögunum, haldin hér í bænum.
Gengust fyrir því ýmsar helztu frúr bæjarins. par var og
t o m b ó 1 a mikil með. Inn liafði komið um 1500 krónur.
Á bazarnum voru seldir nokkrir eigulegir munir, en flest þótti
lítilsvirði. Að tilgangur stofnendanna sé hinn bezti, efum vér
okki, nefnil. sá, að gleðja bágstatt fólk í bænum með því sem
þannig safnast, enda næst og töluvert fé með þessu móti hjá
ýmsum einhleypum mönnum, sem annars fengíst ekki. pó
virðist oss það mikið spursmál, hvort tilgangurinn helgi með-
alið, einkum þngar þess er gætt, hve auðvelt er hér að ginna
fátæklinga á glysi og hégóma, en bærinn hins vegar svo lítill,
að skortur á efnum og tilskotum gjöra óumflýjanlegt, að sam-
eina bazarnum þessa góðu tombólu, sem í rauninni er fals-
spil, som ætti að banna með lögum, og ekki betra, heldur
skaðlegra fyrir það að það er í tíðzku sem eitt hið bezta agn
fyrir léttúð og óforsjálni.
Kýjar hæiiitr. SNÓT, 3. útgáfa. Akureyri 1877. Út-
S^fandi: «Gísli Magnússon og fleiri». pessi Snót er talsvert
St,yttri en hin fyrri, enda fjölda kveðlinga sloppt, sem slcppa
^nátti; þó söknum vér ýmsra kveðliuga, sem betur hefði verið
aö halda, t. a. m. 2—3 kvæði eptir Benedict Gröndal, aptur
f(nnst oss óþarflega mörg kvæði tekin eptir suma. En að
óðru leyti getum vér ekki heimtað fasta reglu eða það val,
öllum geðjist, af hinum fjölvitra útgefara, því kverið er
^tlað aiþýðu, en hefur enga vísindalega stofnu. í fyrri útgáf-
unni voru yfir 70 höfunda nöfn, en í þessari tæp 30, og fer
sú tala ólíku betur; þó söknum vér þar eins eða tveggja nafna
sem ekki má gleyma í neinu slíku safni, t. a. m. Eggerts
Ólafssonar. Iivæðin eru, eins og áður, mjög vandlega búin
undir prentun, prentunin sjálf viðunanleg en pappír slæmur.
BABNAGULL Einars pórðarsonar (sem auglýst er í 2. tbl. þ.
á.) er vandað stöfunarkver og ekki dýrt (45 a.) þegar tekið
er tillit til myndanna, sem prýða kverið. Myndirnar eru að
vísu ófullkomnar, en þær eru í s 1 c n z k a r (eptir Arna Gísla-
son og Björn gullsmið Árnason), enda duga þær ungbörnum,
eins og aðrar betri. pað er annars löngu kominn tími til að
einhver af hagleiksmönnum vorum reyndi að nema þá list að
grafa myndir í tré eða málm, mundi einn maður eflaust fá
nóg að starfa hjá þeirn prentsmiðjum, sem þegar eru til á
landi hér.
— Gjafir og lántil hreppanna í Gull-
b r i n g u s. Bæði munnlega og í bréfum hefur verið skorað
á oss að benda athygli að því, að Kosmhvalaneshreppur hafl
enn hvorki notið gjafa né þegið lán úr landssjóði, eins og
bæði Vatnsleysuströndin og Álptanes hafi gjört. Telja þeir
hag hreppsmanna þar engu betri en í nefndum hreppum, og
segja þeim þyki undarlegt, að austanmenn skuli hafa gleymt
sér, þegar þeir söfnuðu gjöfum til annara, þar eð þeir hati
lengi verið skiptamenn þeirra, og þeim megi kunnugt vera, að
hagur þeirra standi alls ekki á fastari fótum en Strandar-
manna. pað, að hreppurinn ekki leitaði styrktar í haust á
sýslufundi, kenna þeir því, að sýslunefndarmaður hreppsins
gat ekki mætt hvað eptir annað sökum forfalla.
pessara umkvartana hreppsins vildum vér stuttlega geta
úr því á blað vort var skorað, en verðum að geta þess, að
oss þykir mjög ótrúlegt, að sá sýslunefndarmaður, sem nefnd-
ur hreppur hefur, hefði ekki borið mál þetta fram, bréflega
eða munnlega, hefði hreppurinn i tíma falið honum það er-
indi á hendur. Að hreppur þessi eigi við sömu vandræði að
búa og t. a. m. Álptaneshreppur, mun og flestum hingað til
ókunnugt. En þar hitt er óefað, að þar í hreppi eru margir
bágstaddir menn, og að fiskiafli þar hjá almenningi varð sár-
lítill árið sem leið, þá er það víst vorkunnarmál, þótt þeir þyk-
ist afskiptir, og einkum finni til þess, að þeir hreppar, sem
lengst hafa haft viðskipti við þá, og nú eru taldir vel stand-
andi, skuli ekki hafa minnst þeirra í líknar- eða styrktar-
skyni, er þeir skutu saman gjöfum á annað borð.
BRAUÐAMATIÐ.
Eptir því sem sagt er, liefur konungur vor allramildileg-
ast fallist á þá ályktun, sem gjörð var á seinasta þingi við-
víkjandi prestaköllum og kirkjum, og landshöfðinginn eptir
fyrirmælum ráðgjafans fyrir ísland boðið stiptsyfirvöldunum að
láta fram fara nýtt mat á öllum brauðum á landinu eptir nán-
ari reglum, er þau setja fyrir því, og að semja síðan tillögur
um nýja brauðaskipan og kirkjuskipan, er bera megi undir
fundi, er lialda skuli í júnímánuði næsta ár í hverju prófasts-
dæmi, og allir prestar prófastsdæmisins skuli vera skyldir að
sækja og einn maður kjörinn í hvcrri sókn í prófastsdæminu
af öllum búandi möunum í sókninni þeim er gjalda til prests
og kirkju, og skuli fundir þessir segja álit sitt bæði um skip-
un brauða og kirkna og um gjöld til prests og kirkju.
í tilcfni af þessu kvað stiptsyfirvöldin með seinustu póst-
ferðum hafa falið próföstunum á liendur að láta endurskoða
jarðamatið, og í því skyni sent þeim svo mörg exemplör af
skýrsluformi, sem prestaköllin eru mörg í hverju prófastsdæmi,
og jafnframt uppálagt þeim að liraða svo endurmati brauð-
anna, að þeir geti sent stiptsyfirvöldunum skýrslurnar með
póstferðinni í næstkomanda aprílmánuði. Iíaunar má nú ótt-
ast fyrir, að í hinum fjarlægustu prófastsdæmum verði þessu
endurmati ekki svo fljótt lokið, að skýrslur þaðan geti náð í
þessa tilteknu póstferð; en stiptsyfirvöldunum mun hafa verið
nauðugur einn kostur að ákveða sem stytztan tíma, úr því þau