Þjóðólfur - 17.02.1883, Blaðsíða 1
tJÓBÓLFR.
XXXY. árg. Reykjavík, laugardaginn 17. febrúar 1883. JVC 9.
þESSI ÁEGANGE „^JÓÐÓLPS" GILDIE. EINNIG SEM VI. ÁEGAKGE „SKDLDAE".
Brjef
til nokkurra alpingismanna
frá hr. kaupmanni E. Gunnarssyni
og rúmum 60 öðrum mönnum í Reykjavík
og þar í grennd1.
(Sent til pjóðólfs frá hr. kaupmanni
E. Gunnarssyni).
„Eins og yður er kunnugt, herra al-
þingismaður, þá er það sameiginlegt
álit allra þeirra, sem nokkuð hugsa,
ræða eða rita um viðreisn og framfar-
ir lands vors, að hin brýnasta nauðsyn
sje til, að gera sem fyrst það sem ýtr-
ast er mögulegt, til að bæta atvinnu-
yegi landsins, og þó að óneitanlega hafi
töluvert, sjer í lagi hin síðari ár, verið
8'ert til umbóta í þessu efni, er svo
langt frá, að það fullnægi þörfum vor-
um> eða því sem mætti og ætti að gera,
raeð skynsamlegu fyrirkomulagi og
eindrægnum vilja þjóðar og þings.
f*etta hafa líka margir fundið, en ó-
hætt mun að fullyrða, sem er gleði-
legt tákn þessa tíma, að þörf þessa
finni og skilji alltaf fleiri og fleiri og
hafi um leið þrekmeiri vilja en áður,
td að starfa að því með ötulleik, sem
til sannra umbóta horfir; og er það
Ijós vottur um meiri framfarahug, vilja
0g áræði nú, en áður hefir verið hjer
sunnanlands, að margir hinna mestu
I) f>ar á meðal flestöllum kaupmönnunum og
helztu útvegsbændum.
sjógarpa og hyggnustu og duglegustu
bænda eru eins hugar í því, að endur-
bæta sjávar útveg vorn og allt sem að
honum lýtur, fyrst og fremst með því
að hafa allt, sem til sjávarútvegs heyrir,
svo vandað sem hægt er, sömuleiðis
að stofna nú þegar innlendan ábyrgð-
arsjóð, er ábyrgð taki á skipum og
veiðarfærum og tryggi þannig fyrir
missi þessarar nauðsynlegu, en nú svo
óvissu, eignar manna, og enn fremur
með því að stofna með hlutabrjefum
islenzkt fiskiveiðafjelag, er hafi það
augnamið, að fjölga svo sem verða má
skipum ásamt tilheyrandi veiðarfærum,
svo hentugum og góðum sem framast
er unnt til Jalls konar fiskiveiða hjer
við land, og hafa þegar verið samin
meðfylgjandi lög og form fyrir skuld-
bindingum í þessu tilliti, er vjer leyfum
oss að senda yður til yfirlesturs og at-
hugunar:
a. Lög fyrir islenzkt fiskiveiðafjelag.
b. — — — ábyrgðarfjelag fyr-
ir skip.
c. Form fyrir skuldbindingum skip-
eigenda.
d. Form fyrir skuldbindingum skip-
stjóra.
e. Form fyrir skuldbindingum háseta.
f. — — erindisbrjefi handa virð-
ingarmönnum skipanna.
En þrátt fyrir hinn mikla áhuga, sem
margir hafa á þessu máli, virðist for-
göngumönnum hins hjerumrædda fiski-
veiðafjelags og öllum þess stuðnings-
mönnum nauðsynlegt að leita fulltingis
þingsins, til að styðja stofnun, vöxt og
viðgang fyrirtækis þessa og þannig
kenna og hjálpa sem flestum til að
bjarga sjer sjálfum svo að þeir geti
aflað sjer og sínum nauðsynlegs viður-
væris í stað þess oft að líða sáran skort
og verða að lifa á sveit sinni, eða gjöf-
um ýmsra mannvina.
Hinn fyrsti og mesti örðugleiki til
að koma þessu fyrirtæki á fót, eru hin
alkunnu vandræði og jafnvel ómögu-
legleiki, að fá peninga að láni, þó að
fullgild veð sjeu í boði, svo er hinn
annar örðugleiki sá, að farizt skip, sem
er í ábyrgð ábyrgðarfjelags vors, hin
fyrstu ár, áður en að sjóður þess er
orðinn svo mikill, að hann hrökkvi til
að borga skaðann að fullu, getur slikt
verið mjög tilfinnanlegt hinum fáu hlut-
takendum, er af framtakssemi ganga á
undan öðrum og yrðu að borga út verð
hins tapaða skips, jafnvel þó þeir hinir
sömu geti síðar fengið sitt aptur, jafn-
óðum og ábyrgðargjöld skipanna verða
borguð í sjóðinn.
jpetta tvennt er það, sem mörgum
þykir athugavert og jafnvel geigvæn-
legt og það svo mjög, að þeir hinir
sömu álíta af þeim sökum ráðlegra, að
bíða þangað til sjáist, hvernig þetta
fyrirtæki fari. En forgöngumenn þess-
8
t. d. setja nokkra stóla sitt hvoru megin við vöggu eða rúm barns-
ins og hengja yfir þá ullarteppi eða því líkt, svo að barnið liggi
sem í opnu tjaldi; svo má setja hjá vöggunni theketil með löngum
stút, fullan af heitu vatni, og viti stútrinn að barninu, en þó ekki
svo, að gufuna leggi beint framan í það. það má halda vatninu í
suðu með gaslogum, eða hér á landi, þar sem gas verðr ekki haft,
má með mikilli viðsjá og aðgæzlu hafa spíritusloga, eðaþá steinolíu,
en hún er þó síðri. Einnig má láta vatnið sjóða á ofninum, ogmá
svo fram lengja almennan ketilsstút með löngum pappírshólk, er
búa má til með því, að vefja pappír utan um sóflskaft eða kláru-
skaft, má svo binda hólkinn á ketilstútinn og leiða svo gufuna
um hana að vöggunni. Sé herbergið lítið, þarf þess að gæta, að
eigi verði hitinn aftr alt of mikill, þá er sífelt þarf að halda suðu á
vatninu. það má enda létta andardrátt barnsins töluvert með þvl
að bera iðulega inn í herbergið stórar skálar með sjóðandi vatni og
láta gufuna stíga upp nálægt barninu. Sé eigi á öðru kostr, má
og hita boltajárn eða stein eða þvíumlíkt og láta það glóandi
ofan í vatnsfötu. En af því kemr lykt í herbergið, sem er hálf-ó-
þægileg, þótt hún sé óskaðleg. Ef svo kallað andardráttar-áhald
(Inhalationsapparat) er við höndina, má af því hafa gott gagh.
í>á er menn reyna þannig að viðhalda kröftum barnsins og
gjöra in ytri skilyrði fyrir endrnýjun loftsins í lungunum svo hag-
kvæma, sem unt er, geta menn rólegri og vonbetri beðið eptir komu
læknisins.
ir.
Lungna-kvef (Bronchitis).
I dag skulum vér reyna að gefa nokkur einföld ráð við lungna-
kvefi (bronchitis) í ungbörnum. Sjúkdómr þessi er almennr með-
al fólks á öllum aldri; en þó að honum sé enginn sérlegr háski
samfara á unglingum eða fullorðnum, þá verðr hann mörgum ung-
börnum að bana. Aðsetr sjúkdómsins er nefnilega innhverfa lungna-
pípnanna, er verðr æ því smágjörvari, sem nær dregr yfirborði
lungnanna; himna sú, er þekr innhverfu lungnapípnanna, roðnar,
trafnar upp og blóðfyllist venju fremr; því næst losnar frá þeim
meira eða minna slím; það gjörir andardráttinn erfiðari, fyllir að
nokkru leyti lungnapípurnar og espar þannig til hósta. Nú erþað
eðlilegt, aðpípur þessareru að jafnaði miklu smágjörvari á börnum,
en á fullorðnum, og er því hættara við að fyllast. Auk þess hefir
ungbarnið eigi krafta á við fullorðna og verðr því að reyna meira á
sig, til þess að hósta upp slíminu; því að annars nær það ekki
nægu hreinu lofti niðr í lungun. Andardráttrinn verðr því sterk-
ari og dýpri og andardráttarhreifingarnar meiri en venjulegt er,
svo að þær geta fjölgað frá 25—30 (hjá heilbrigðum börnum) fram
til yfir 60 hjá börnum, sem hafa lungnakvef (bronchitis). Barninu
getr veitt svo fullt í fangi með að ná að sér nauðsynlegu lofti, að
það fær svo að segja ekki tíma til að sjúga eða kingja mjólkinni
G. Schierbeck: Einföld ráð. 2