Þjóðólfur - 07.04.1884, Blaðsíða 3

—Fbá noeegi má þess geta, að eins og vér
höfum þegar getið í »þjóðólfi«, var Selmer
forsætisráðherra dæmdr frá embætti 27.
febr. Konungr fullnægði dóminum nauðugr,
en lét þó Sjelmer fara frá; en sýndi honum
öh þau virðingarmerki, er hann gat; heim-
sótti hann ásamt syni sínum, og sæmdi
hann inu dýrsta heiðrsmerki, er konungr á
ráð á þar í landi, Serafims-orðunni sænsku.
Síðan hefir hver ríkisróttardómrinn rekið
annan, Kjerúlf ráðgjafi var dæmdr frá
embætti næst, en slapp með 600 kr. í máls-
kostnað. Síðan fengu þeir sama dóm ráð-
gjafarnir Vogt, Holmboe óg Helliesen, nema
hvað málskostnaðr þeirra varð að eins 200
kr. á hvern. Ekki hefir konungi tekizt að
fá aðra ráðgjafa í stað inna fráförnu, en
sett ménn til bráðabirgða, þar til öllum
málunum sé lokið, og á meðan er krón-
prinsinn settr vice-konungr í Noregi. —
Mjög virðist hægrimönnum að hafa fallizt
hendr við dóma þessa, einkum er þeir sáu,
að konungr þorði ekki að brjóta lögin og
synja að framkvæma dómana. þynnast
því óðum þeirra fylkingar og gerast nú
margir berir vinstrimenn, þeir er áðr báru
annaðhvort kápuna á báðum öxlúm, eða
voru jafnvel hreinir hægri menn.
Konungr hafði reynt að fá Stang mál-
færslumann, til að mynda nýtt ráðaneyti.
Stang er sonr gamla Stangs, er lengi var
forsætisráðherra konungs. Stang inn ungi
er talinn forvígismaðr hægri manna á þingi;
eigi vildi hann þó takast ráðgjafastjórn á
hendr. — Ketill Motzfeld hafði reynt að
koma samkomulagi á milli Sverdrups og
konungs, en Sverdrup hafði tekið honum
kalt og þurlega og konungr eins, enda hefir
Motgfeld í seinni tíð einskis flokks traust
haft.—Enn var svo mælt, hvað sem til er í
ÞV1> að konungr hafi á málþráðarleið staðið
í sarnningum við liichter, generalkonsúl
Svía og Norðmanna í Lundúnum, um að
fá hann til að rnynda ráðaneyti ásamt séra
Jakobi Sverdrup (bróður Joh. Sv.). Séra
Jakob er forsprakki þess flokks, er »presta-
flokkr« kallast á stórþinginu (og Oftedal
heyrir líka til). þ>eir fylgja vinstri mönnum,
en fara öllu hægra í sakir. Er sagt, að
Ifichter hafi gjört kost á sér, ef konungr
vildi taka í ráðaneytið . Daa sýslumann
('sorenskriver#) og þrjá vinstri menn. A-
köfustu hægri blöð bera þetta aftr, en
kannast þó við, að von sé á Bichter til
Noregs í þessum mánuði. •
' Tkansvaal. 27. febr. í vetr, sama
rfS sem Búar unnu sinn fræga sigr á
nglum á Majúba-felli 1881, var undir-
s nfaðr inn nýi samningr milli Englands
°g Transvaal. í þessum samningi íá Búar
0 £s UPP fyltar flestar þær kröfur, er þeir
a a jafnan síðan fast fram haldið með
hollenzkn seigju og staðfestu. Landauka
ia þeir sæmilegan, fylsta sjálfsforræði, niðr-
færslu ríkisskulda sinna, og loks það, sem
þeim þykir ekki hvað minst um vért, að
nafnið Transvaal skal héðan af aftekið, en
ríkið heita upp frá þessu'»þjóðveldið í Suðr-
Afríku«. Landamærin eru flutt svo, að
talsverðr landauki bætist við að sunnan og
vestan. þjóðveldið skal sjálfstætt ríki að
allri stjórn ; að eins áskilr England sér rétt
til að mega synja viðrkenningar samning-
um við önnur ríki utan álfu, ef svo beri
undir, að þeir kæmi í bága við hagsmuni
Englands. En í samningum sínum við
Orange-þjóðveldið hefir það óbundnar hendr.
Peningaskuld þjóðveldisins er færð úr
385,000 pd. sterl. niðr í 250,000 pd. —- En
mest þykir þeim um nafnið vert, því að með
því, að viðrkenna það, hafa Englar nú hætt
við tilraunir þær, er Beaconsfield vildi
gjöra, til að koma smáríkjum Suðr-Afríku í
félag undir forustu Énglands. Nú er með
þessu þjóðveldið viðrkent af Englands hálfu
sem éðlilegr forkólfr þjóðlegra sjálfstæðis-
hreifinga 1 Suðr-Afríku.
— Breyting á póstleiðum. 27. þ. m.
hefir landsh. auglýst, að ráðgjafi hafi fallizt
á : 1.) að nýr bréfhirðingarstaðr sé stofnaðr
á Asi í Holtum (Bangárvallas.); — 2.) að
bréfhirðingastaðrinn, sem niðr var lagðr, á
Víðimýri, verði tekinn upp aftr, og auka-
póstr fari þaðan til Sauðárkróks; — 3.) að
Skagafjarðarpóstr fari framvegis frá Mikla-
bæ (um Hofsós til Siglufjarðar) austan
HéraðsvatDa (í staðinn fyrir um Sauðárkrók);
— 4.) að Eyjafjarðarpóstr fari eftirleiðis að
eins að Tjörn í Svarfaðardal (sem verðr nýr
bréfhirð.staðr) ; — 5.) að bréfhirðingin á
Kvíabekk f Olafsfirði sé niðr lögð.
[Stj.tíð.]
Kosningarsaga úr Stokkseyrarlirepp.
---))«-
þegar ég las þjóðólf frá 8. des. 1883 No
43 hvar í stendr fróðleg grein um kosn-
ingu Meðallendinga til sýslunefndar, datt
mér í hug að gefa lesendum |>jóðólfs álíka
fræðandi kosningarsögu héðan úr hreppi,
næstliðið vor. I framtalssamfundarboði
Stokkseyrarhrepps stóð, að kjósa skyldi einn
rnann í hreppsnefndina í stað eins, er úr
skyldi ganga, en þegar á fundinn kom, gat
oddviti þess, að tvo þyrfti að kjósa, þar eð
hann hefði í fyrra verið kosinn í stað
dannebrogsmanns þorl. sál. Kolbeinssonar,
er einungis hafði átt eftir eitt ár, af sínum
kosningartíma ;, enn fremr gat hann þess,
að nefndarmaðr sá, er frá skyldi fara, gæfi
því að eins kost á sér til endrkosningar, að
oddviti yrði einnig endrkosinn. Voru flest-
ir .hreppsbúar mættir og síðan greidd at-
kvæði, og var annar, er frá skyldi fara, endr-
kosinn, en nýr nefndarmaðr í stað oddvitans.
Allir fundarmenn voru siðprúðir og hæversk-
ir, og mun engum hafa dottið í hug að kosn-
ing þessi væri ólögmæt, en enginn var þar
Meðallandskútr á boðstólum.
Nokkru eftir þennan fund útgekk það
heróp frá nefndinni, að kjósa yrði á ný og
var það boð látið ganga — þótt eigi væri frá
Águstó — að allir skyldu koma til kirkju
að Stokkseyri og kjósa. En nú hagar hér
svo til, að allmargir bændr í Stokkseyrar-
hrepp eiga ékki kirkjusókn að Stokkseyri, og
sóttu þess vegna ekki þennan fund, og svo
er líklegt að inir betri bændr hreppsins
hafi ekki sótt kirkju til kosninga, eðr til að
taka orð sín aftr, þar eð þeir voru nýbúnir
að kjósa. En alt um það, þá er margt af
kirkjufólkinu var farið heim, var byrjað að
kjósa, en hversu mörg atkvæði voru greidd,
veit ég ekki; en eftir þessa kosningu var inn
fyrverandi oddviti sagðr rótt kosinn !! —
En hvort að kosning þessi, ásamt Meðal-
landskosningunni er orsök í inni óvanalegu
brennivínseklu á Eyrarbakka þetta ár, er
mér óljóst, en sjálfsagt hafa þar verið við-
hafðar lukku-óskir, og skálar druknar.
Af framanrituðu er auðséð, að oddvita
hefir þótt leiðinlegt að víkja úr nefndinni
eftir eins árs dygga þjónustu, og yfir höfuð
er auðsætt, hvað einstökujmanni fleygir á-
fram , til að gefa sig fram, til að ganga í
embætti, svo þeir geti unnið félagi sínu og
fóstrjörð ómetanlegt gagn.
Að endingu bið ég þjóðblað vort þjóðólf
að gefa álit sitt um, hvor af þessum kosn-
ingarfundum hafi verið lögum samkvæmr.
Einn af kjósendum úr Stokkseyrarhrepp.
Ath. eitstj. Yér fáum ekki betr séð, en
að inn siðari kjörfundr, að minsta kosti, só
markleysa ein, og það af fleiri en einni á-
stæðu, sem hér er óþarft að fara lengra út í.
Bókmentir.
Rpitniruríhnk Þörður J. Thoroddssn helir samið.
rceiKmngsDOK. 2_ útgi au^ln> RTlk_ 1884 (Kr 0_
Porgrímsson).
þessi litla bók er ætluð til að fullnægja
þeim kröfum, sem lög gjöra nú til uppfrœð-
ingar barna í reikningi, og tekr þó þessi
önnur yfir meíra, þar sem bætt er við ein-
faldri þríliðu. — Að hún hafi fallið í geð al-
ménnings og sannarlega svarað tilgaugi sín-
um, það sannast bezt af því, af hún er við-
höfð í nálega hverjum barnaskóla á landinu,
og að 2500 upplag hefir selzt af, henni á
3 árum. Og þó er oss óhætt að fullyrða, að
þessi nýja útgáfa tekr inni eldri talsvert
fram, Prágangrinn er vandaðr, eins og á
öllu, sem hr. Kr. Ó. þorgrímsson gefr út, og
prófarkalestr inn nákvœmasti, og er það
mikilsvert á slíkri bók. Verðið er svo lágt,
sem auðið er, enda er hún miklum mun ó-
dýrri en fyrripartrinn af Briems-bók. Dæma-