Þjóðólfur

Dagsetning
  • fyrri mánuðurnóvember 1886næsti mánuður
    SuÞrMiFiLa
    31123456
    78910111213
    14151617181920
    21222324252627
    2829301234
    567891011

Þjóðólfur - 05.11.1886, Blaðsíða 1

Þjóðólfur - 05.11.1886, Blaðsíða 1
Kemur út á föstudags- morgna. Verð árg. 4 kr. (erlendis 5 kr.). Borgist fyrir lö.júlí. ÞJÖÐÓLFUR. Uppsögn (skrifleg) bund- in við áramót, ógild nema komi til útgef. fyrir 1. október. Ileykjimk, fostudaginn 5. nÓYemlber 1886. Nr. 49. XXXVIII. árg. Veitingarhluttökulögin. —:o:— [Niðurl.]. Umsóknarbrjef þau, er Ih. velur úr, skal biskup (3. gr.) senda prófasti, er skal sjá um að þau „liggi til sýnis í 2 vikur á hentugum stað í prest,akallinu“. Hjer virðist mjer nú aptur slengt saman verksviðum lli. og biskups. Peir verða allt af báðir að vera að snúast við þessi umsóknar- brjef. En hjer vantar ákvörðun um, að sá staður, þar sem umsóknarbrjef eiga að liggja til sýnis, sje fyrirfram ákveðinn og það birt öllum hlutaðeig- andi kjósendum, svo þeir geti kynnt sjer þau á meðan þau liggja frammi. Þegar prestkjörfund skal halda(3. gr.), skal prófastur stófna til hans „áður 2 vik- ur sjeu liðnar“ frá því frestur sá er útrunninn, sem ákveður írammilegu um- sóknarbrjefanna. Á fundinum skal „öll- um meðlimum þjóðkirkjunnar, sem bú- settir eru i prestakallinu og óspillt mannorð hafa, geíinn kostur á að greiða atkvæði, ef þeir eru orðnir fullra 25 ára þegar kosningin fer fram“, o. s. frv. 5. gr. ákveður, að sóknarnefnd semji kjörskrána, og að hún „liggi til sýnis fulla viku á undan kjördeginum á hent- ugum stað fyrir sóknarbúa". Ef nú kjörstjóri ákveður fundardaginn innan þessara 2 vikna, gæti það komið í bága við ákvörðunina í 5. gr. um samninga og frammilegutíma kjörskrárinnar, því aí þessum 2 vikum þyrfti þá kjörskráin að liggja frammi eina viku, en hin vik- an hálf getur gengið til að komafund- arboðinu frá prófasti til ákvörðunar- staðarins í Sókninni, og hefur sóknar- nefndin þá að eins liálfa viku til að koma á fundi með sjer, safna skýrsl- um um kjörgengi eptir lögunum nr. 5 27./2.—’80 og-nr. 10 12./5.—’82 og ept- ir fæðingarvottorðum með tilliti til 25 ára takmarksins, semja kjörskrána og auglýsa ölliyn sóknarmönnum, hvar hún liggi til sýnis viku fyrir kjörfundinn. Það mun mega fullyrða, að ómögulegt sje að gjöra þetta vel á 3—4 dögum. Sóknarnefndunum væri mun hægra að semja kjörskrána ef í lögunum stæði: „verður fullra 25 ára það ár sem“, þar sem aldurstakmarkið er ákveðið. Milli 3. og 4. gr. vantar gr. sem á- kveði, að: „Um þá tíma árs sem meiri hlutur kjör- bærra manna úr prestakallinu er fjar- verandi til að stunda atvinnu annars- staðar, má eigi halda prestkjörfund. Ef veður eða önnur óforsæ forföll hindra fjölsækni fundar, skal kjörstjóri bera undir álit fundarins, hvort stofna skuli til kjörfundar á ný, og skal það gjöra, ef 2/8 fundarmanna samþykkja það. Þó skal fundarboð eigi endurtaka nema einu sinni“. Af því þessu líka ákvörðun vantar í lögunum, getur opt farið svo, eptir því sem hjer er ástatt, að tilgangi þeirra verði eigi náð, af þvi veður getur hindr- að, einkum eyjabúa, að sækja fund, ó- fær vatnsföll, sveitamenn við sjó, sjó- menn í kaupavinnu o. fl., svo það get- ur haft áhrif á kosninguna samkvæmt þeirri ákvörðun í 9. gr. að helmingur kjörbærra manna mæti á fundi og ein- hver umsækjandi hljóta ’/4 atkv. allra kjósenda. Urófastur getur sjálfur verið í kjöri, en lögin gera ekki ráð fyrir því, að annan kjörstjóra þurfl nokkurntíma að skipa. Þegar svo á stendur getur próf. orðið „dómari í sinni sök“. Niðurlag 9. gr.: „hafi kosn. o. s. frv.“ virðist mjer að hefði mátt stytta og orða þannig: „að oðru leyti er það (o : hlut- aðeigandi sfjórnarvald) sjálfrátt um veit- ingu embættisins“, því meiningin er hin sama (og verður sjálfsagt í fram- kvæmdinni). í 10. gr. segir, að hafi að eins einn sótt um embættið, skuli, eptir kosning- arreglum laga þessara, leita tillögu safn- aðarins um, hvort hann vilji hafa þenna eina, eða hlýta þjónustu nágrannapresta, verði því við komið, eða að „settur verði prestur til að þjóna“ emb. til bráðabirgða. Hjer hefði átt að vera: „settur verði annar prestur“, því ann- ars getur hlutaðeigandi stjórnarvald „sett“ þenna eina, sem söfn. eigi gat aðhyllzt. Pyrir orðið: „tillögu“ hefði átt að standa „atkvæði“, og þessu auk- ið við greinina: „Atkvæði safnaðarins skulu tekin til greina eptir sörnu reglum sem ákveðið er í 9. gr.“; því nú er eúgin trygging fyr- þvi, að „tillaga" safnaðarins verði til greina tekin. 11. gr. segir, að kostnaði 'við prest- kosningar skuli jafna á alla sem kosn- ingarrjett liafa eptir þessum lögum; gjalddagi eptir 14 daga frá kjöraegi, og lögtak að þeim liðnum. Þetta fæl- ir menn mjög frá að nota þenna kjör- rjett. Menn óttast nýjar álögur. Og hjer er alveg óákveðið, hvað til kostn- aðar má telja, og hver úrskurða á reikn- ingana. Kostnaðurinn getur orðið tölu- verður, ef reikna má ómök sóknarnefnd- arinnar við að semja kjörskrár o. fl., auk ferðakostnaðar kjörstjóra, og verð- ur niðarjöfnunin og innheimtan einkum óvinsæl. — Ef í stað 11. gr. kæmi: „kjörstjóra bera 3 kr. fyrir livern dag, er hann þarf að vera að heiman til að stýra prestkjörfundi. Hjeraðs- fundur úrskurðar reikninginn. Gjald þetta greiðist af föstum tekjum hins lausa prestakalls fyrsta árið eptir að það losnaði síðast“, yrðu lögin alþýðu vinsælli; því prestgjöld eru opt goldin fyrir ófullkomna prestþjónustu, meðan prestakallið er laust, og væri þvísann- gjarnt gagnvart gjaldendunum, að af þeim gjöldum tækist kosningarkostnað- urinn; og gagnvart prestinum væri það ekki ósanngjarnt, þegar hann fyrir kosn-

x

Þjóðólfur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Tengja á þetta tölublað: 49. tölublað (05.11.1886)
https://timarit.is/issue/136611

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

49. tölublað (05.11.1886)

Aðgerðir: