Þjóðólfur - 20.07.1888, Blaðsíða 1

Kemur ftt ft föstudags-
morgna. Verð ftrg. (60
atka) 4 kr. (erlindis 5 kr.).
Borgist fyri Ift. Jftll.
ÞJÓÐÓLFUR.
Oppsögn skrifleg, bund-
in við áramót, ógild nema
komi til útgefanda fyr-
ir 1. október.
XL. árg-. Reyk,javík föstudaginn 20. júlí 1888. Xr. 33.
Til kaupenda Þjóðólfs.
Þeir seni skulda fyrir Þjöðólf, eru
vinsamlcga beðnir að borga; sjer-
staklegaeru þeir, sem skulda fyrir ár-
gangana 1886 og 1887, beðnir að láta
ekki borgunina dragast lengi hjeð-
anaf.
Prúf. Þórarinn Böðvarsson
og stjórnarskrármálið.
Hr. prófastur Þórarinn Böðvarsson
bef’ur nú skrifað langt mál í 4 síðustu
blöðum Isafoldar móti stjórnarskrárbreyt-
ingunni. Jafnvel þótt greinar þessar sjeu
í mörgum atriðum athugaverðar og af-
vegaleiðandi, ætlum vjer þó eigi að svo
stöddu að athuga annað en það, sem
hann segir um stjórnarskrármálið í Þjóð-
Ólfi.
„Að hinu leitinu“, segir sjera Þ. B.,
„virðist sem hann (o: Þjóðólfur) vilji,
að þeir sem voru móti máliuu 1887,
leggi niður þingmennsku, en jeg hef
ekki tekið eptir ástæðunni; hún er þó
líklega ekki sú, að útiloka þá frá að
vera með málinu“!! Annaðhvort vill
sjera Þ. B. ekki skilja eða læst ekki
skilja það, sem i blaði voru hf fur sta.ðið,
því að það hefur ekki skilyrðislaust lagt
til, að minnihlutamenn legðu niður þing-
mennsku, og fært gildar og góðar ástæður
fyrir tillögum sinum. I grein um þetta
mál í Þjóðólfi í haust stóð meðal annars:
^Þjóðin á heimting á að vita hjá þeim
(0: minnihlutamönnum), hvað er meining
þeirra iBeð því að bíða (o: með stjórnar-
skrárbreytingima)_ Þjóðin á heimting á
að vita hjá þeim skýlaust og hreinskiln- 1
islega, hvort þeir eru alveg snúnir og
vilja biða til ©ilífðai-, eins og sjera Þór-
arinn líklega vill, ega þejr vilja að eins
bíða i sumar og svo halda áfram. Þjóð- !
in getur ekki þolað neinn yfirdrepskap,
hún getur ekki þolað neina óhreinskilni,
eða að fulltrúar hennar sjeu úlfar í
sauðargærum. Þetta verða menn í kjör-
dæmum minnihlutamanna að fá að vita, I
og er siðferðisleg skylda kjósendanna
að láta hjer ekki vera neinn misskilning
milli sín og fulltrúa síns, og ef kjós-
endurnir fá ekki að vita fulla vissu sína
í þessu efni, þá er það siðferðisleg skylda
hvers minnihlutamanns, að segja þing-
mennskunni af sjer“. Þetta eru fullljós
orð, og ættu jafnvel minni menn en
sjera Þ. B. að geta skilið af þeim, að
Þjóðólfur hefur eigi haldið þvi fram, að
minnihlutamenn legðu niður þing-
mennskuna, nema því að eins, að þeir
[ ætluðu sjer að ganga á móti vilja kjós-
endanna eða að dylja þá þess, hvað þeir
ætluðu sjer í þessu máli framvegis.
Fyrsta skilyrði fyrir þvi, að þingmaður
geti í raun og veru kallast fulltrúi kjós-
enda sinna, er að hann framfylgi vilja
þeirra; ef liann gerir það ekki, eða met-
ur þá svo lítils, að láta þá ekki einu
sinni vita, hverju hann ætlar að fram
fylgja, þá er full ástæða til, að hann
leggi niður þingmennsku, eins og tekið
var greinilega fram i Þjóðólfi í haust,
þó að sjera Þ. B. þykist ekki hafa „tek-
ið eptir ástæðunni“. Þetta er svo sjálf-
sagt og auðskilið, að það ætti ekki að
þurfa að taka það fram.
Þá er eins og sjera Þ. B. finnist ein-
hver ósamkvæmni í því hjá Þjóðólfi, að
að hann heldur því fram, að ekki þurfi
að óttast, að stjórnarskrármálið dragi
huga manna frá öðrum nauðsynjamálum,
þar sem þó blaðið haldi því fram, að
„hafa tillit til þessa máls eins, þegar um
þingkosningar er að ræða“. I þessu er
ekki hin minnsta ósamkvæmni. Stjórn-
arskrármálið er nu orðið svo þaulrætt, að
hjer eptir mun eigi þurfa að verja til þess
mjög miklum tíma, nema því að eins, að þeir,
sem hafa verið með málinu, sjeu altaf að
snúast og vekja upp mótbárur gegn því,
og þá yrði það þeim, sem það gera, að
ltenna, ef miklum tíma þyrfti til þess
að verja. — Saga stjórnarbaráttunnar
sýnir einnig, að þeir, sem hafa mest og
best barist fyrir landsrjettindum Islauds,
hafa jafnframt verið helstu forvígismenn
anuara nauðsynjamála, og svo mun verða j
enn. Aptur á móti hafa þeir, sem hafa
sett sig á móti þvi, að Island fengi sem
mest stjórnfrelsi. optast verið á bandi
stjórnarinnar í öllum öðrum málum, t. d.
launamálum, lagaskólamálinu,löggildingu
verslunarstaða o. s. frv. Það var því
alveg sjálfsagt, að Þjóðólfur legði mesta
áherslu á skoðanir þingmannaefnanna í
stjórnarskrármálinu við siðustu kosning-
ar, ekki síst þar sem því var þá skotið
til kjósendanna, hvað þeir vildu í því
máli. Eptir því, sem vjer höfum heyrt,
mun sjera Þ. B. sjálfur hafa haldið
hinu sama fram á kjörfundinum í Hafn-
arfirði, þegar þeir feðgar voru kosnir,
og ætlum vjer sjera Þ. B. eigi þann
mann, að hann hafi haft þessa skoðun,
að eins til að bregða fyrir sig þann
daginn, en kasta henni síðar.
Hann segist „vilja hugsa sig um að
afmá þá galla, sem eru á frumvarpinu“.
Hann hefur nú haft til þess 3 þing, og
ef hann vill hafa langann tíma til þess
enn, má nærri geta, að það verður vand-
lega hugað hjá honum. En honum hef-
ur gleymst að nefna gallana ekki síður
en honum finnst Þjóðólfi gleymast, „að
benda á, hvaða von sje um árangur af
því, að byrja nú árlega baráttu um mál-
ið“. Yiðvíkjandi því viljum vjer fyrst
og fremst minna sjera Þ. B. á, hvað
hann sagði á þinginu 1885 gegn þeim,
sem voru með hrakspár um engan árang-
! ur í þessu máli. Þá fórust sjera Þ. B.
þannig orð: „Það hafa fleiri tekið fram,
að nauðsynlegt væri að leggja fyrir sig
þá spurningu: mun mjer takast þetta?
mun jeg fá það, sem jeg bið um? mun
jeg ná þeim tilgangi, sem jeg vil ná?
Jeg er ekki á þeirri skoðun, að þessi
spurning sje. svo fjarska nauðsynleg, eins
og nú stendur á, eins og hfm áður var
nauðsynleg, meðan stjórnarfyrirkomulag-
ið var svo miklu óviðunanlegra, ogsjald-
an mun Jön sál. Sigurðsson hafa spurt
sjálfan sig þannig; eins og hinn háæru-
verðugi maður, sem talaði yfir líki hans,
sagði svo heppilega, þá talaði hann í
tíma og ótíma, af því að hann talaði af
lifandi sannfæringu, hvort sem fyrir-
sjáanlegt var þá í þann svipinn að það
mundi hafa framgang, sem hann barðist
fyrir. Jeg verð að játa eins og þá stóð
á, þótti mjer aðferð þessi ekki hepjjileg