Þjóðólfur - 26.08.1892, Qupperneq 2

1B8
eignast á ári hverju, að minnsta kosti
dálítið af útlendum skólabókum og upp-
eldisritum; að öðrum kosti verða þeir lítt
hæfir til að gegna starfi sínu. Það, að
kennurunum er ekki borgað meira fyrir starf
þeirra, en eg befi þegar drepið á, hefur
þá afleiðingu, að þeir eru neyddir til, að
úota hverja stuud, sem þeir geta á vetf-
um til aukakennslu; víst er kennsla sú
oþtast iila borguð, en það, sem fyrir hana
fæst, er þó betra eii ekki neitt; eru kenn-
ararnir þannig útilokaðir frá því að geta
verið með börnum nema að eins í kennslu-
stundunum. Sumum kynni nú að virðast
svo, sem verið gæti það álitamál, hvor't
kennarinn sé ekki skyldur til, að vefa
með börnunum í upplestfartímunum, en eg
verð að ætla, að það sé honum óskylt.
Eptir því, sem mér er frekast kúnuugt,
er keunarinn optast ráðinn þannig, að skóla-
nefndin tiitekur þaun tímafjölda, sem keuna
skal daglega, sem optast mun vera 5— 6
tímár, hún ákveður og námsgreinir þær
ér kenua á. Um það, hvernig eða á livaða
hátt kennarinn notar þá tíma, sem hann
kennir ekki í skólanum, er ekkert ákveðið.
Eg vona að það, sem eg hefi bent hér
á, sé nægilegt tii að sýna, að ásigkomulag
skólanna hjá okkur er ekki þanúig lagað,
að börnin geti átt kost á að lesa í þeim,
hversu æskilegt og gagnlegt, sem það gæti
vérið. Eu það veit eg með vissu, að maígur
kennari vildi gjarna, að því 'væri þannig
háttað; víst mundi það og bera góða á-
vekti, ef mögulegt væri að koma því á, að
börnin læsu þannig í skólunum, að minnsta
kosti það af þeim, sem mest þarf þess við;
en það mun því miður ekki þurfa að gera
ráð fyrir því að sinni. Til þess er fjár-
hagur skólanna alltof erfiður eins og áður
er sagt; er þó satt bezt að segja, að þeir
sem mest greiða til þeirra, þola alls ekki
aukna þá byrði, því svo má segja, um sumt
þáð fé, sém til skólanna er borgað, að það sé
reitt saman frá- mér liggur við að segja —
munninum á hungruðum konum og böfn-
um. Þetta þykir nú kannske gróft að
orði kveðið; en kunnugt et mér það, að
margar mæður leggja hart á sig, neita sér
um margt, og eru víst stundum svangar,
meðan þær spara sartían skólagjaldið fyrir
börn sín; þær kjósa þann kostinn fremur,
en láta böfu sín sitja heima, og fara á
mis við námið. Þetta er sannarlega lofs-
verður áhugi af þeirra hendi; en ekki get
ég neitáð því, að lítið gleðiefni finust mér
það vérá fyrir kennarana, að fá kaup sitt
þannig borgað; það eru hálfgerðir blóð-
peningar, og algerðir, ef kennarinn rækir
ekki skyldur sínar af fremsta megni.
Fregnritaranum er eg annars þakklátur
fyrir, að hann hefur vakið máls á þessu
nýmæli; þáð sýnií áð honúm er þó aúnt
um, að skólafúir geri gagn, og víst eru
þeir menn ekki ofmargir enu þá, sem láta
sig það nokkru varða. En þess vænti eg
þó, að fleiri verði þeir en eg, sem lesa
bréf hans, er íeggja þá spurningn fýrir sig,
hvort það sé sanngjörn krafa, sóm hann
gerir á hendúr skóluuum og kennurum
þeirra, eptir því fyrirkomuiagi, sem er nú
sem sténdur á skóluuum í landi þessu.
Pétur Guthnundsson.
Sannur viðburður. Hátt uppi í fjall-
lendum Pennsylvauíu i Ameríku fannst í
hitt eð fyrra einkennilegur fundur frá dög-
um ameríska frelsisstríðsins. Á hrjóstug-
um, eyðilegum stað, er French Creek Fall
nefnist, voru nokkrir verkmenu að höggva
„granit“, þá er þeir fuudu helli nokkurn
og inni í konum beinagrind af manni.
Hugðu þeir, áð hann hefði verið þar myrt-
ur, og tóku að skyggnast eptir morðvopn-
unum, en fundu þá ekki anuað en græua
flösku, er virtist hafa dottið úr höndum
mannsins í andlátinu. Yfirumsjónarmaður
verkafólksins, Potts að nafni, fór með
flöskuna lieim til sín, og er hann opnaði
hana um kveldið, fann hann í heuni papp-
írsblað, er orðið var gult af elli. Sást þá að
það var bréf, stýlað til ungfrú Virginia
Bandolþh í Bichmond Va, og ritað af
Árthur L. Carrington frá sömu borg. Af
efni þess kom þá í Ijós, að maður þessi
hefði verið í liði Washingtons við Valley
Forge árið 1778, og hefði verið sendur
ásamt nokkrum öðrum liðsmönnum til að
safna vistum í nánd við Frencli Creek
Fall, en á leiðinni va'rð fyrir þeim ensk
herdeild, er bægði þeim frá aðalhernum,
og þá er félagar hans leituðu hælis hjá
kunningjum sínum, flúði hann inn í helli
nokkurn, þar sem hann hafði optlega áður
falið sig, en klettur einn allmikill skútti
fram yflr hellismunnann. Var Carrington
rétt að eins sloppinn inn í heliinn, þá er
óvinirnir þustu fram og hleyptu af nokkr-
um skotum á eptir félögum hans, er þeir
voru að elta. En þá bar svo við, þótt
undarlegt megi virðast, að þessi lausi
klettur losnaði við hrislinginn og féll nið-
ur fyrir hellisniunnann. Enga skímu lagði
þá inn í þessa myrku dýflissu, nema ofur-
lítinn ljósgeisla gegnum op ofanvið klett-
inn. Carringtou skýrir ennfremur frá því
í bréfinu, hversu lengi hann hafi legið þar
milli heims og kelju, áður en hann hefði
getað áttað sig og sannfærzt um, að þetta
fangelsi liiyti að verða hið síðasta hvílu-
rúm sitt. Með brunasótt í öllum æðum
og nær frávita af örvæntingu ritaði liann
bréfið, ef vera kynui, að það kæmi ein-
hverntíma fyrir mannasjónir og gæti gefið
eptirkomeúdunum greiuilega skýrsiu um hin
hryggilegu afdrif hans. í bréfinu fer hann
mörgum kugkvæmum orðuin um keitmey
sína, og tekur innilegá þátt í harmi þeim,
er henni sé búiúu. Niðurlag bréfsius er
svó látandi: „Guð er góður og miskún-
sátaúr. Það er haús náð að þákka, að
mér finust, eius og þú sért ná’læg mér á
þessari stundu. Mét fiunst, að þú Sért
einmitt nú að biðja fyrir mér. Eg veit,
að þú gerir það, elskan mín góð. Eg get
ekki kvatt þig, enda sjáumst við aptur.
Þrautir mínar eru brátt á enda, og eg
verð frjáls. Eg bíð þín hinu megin í því
landí, þar sem enginn skilnaður á sér
frámar stað. Virginiá! þú sem 'eg anú
svö heitt, eg er þegar kominn þángað, og
það er eiúkver rödd, sem hvíslar að mér,
að eg þurfi ekki iengi að bíða, uúz þú
kemur11. Bréfið er dagSett 20. maí 1778.
Potts, er koinst innilega við af þesá-
ari uppgötvun, ritaði kvennmanni nokkr-
um í Bichmond, er hann þekkti, og spurði
liana, hvort hún gæti skýrt sér nokkuð
írekar frá þessu. Hún svaraði honum
aptur, að langafi sinu hefði heitið Band-
olph, og að á minnisvarða nokkrnm í
gömlum kirkjugarði nálægt húsi hennar
stæði þetta letur: „Dó af sárum trega
1. marz 1780 Virginia Bandolph, 21 árs
að aldri. Trú til dauðans11.
Þessi vinkona Potts seudi 'honum einnig
tvö gömul bréf, rituð fýrir 112 árum af
Bakel Bandolph, systur Virginiú, til Alice
Peyton, og var þar minnzt á hið dular-
fulla hvarf Carringtons, og þess jafnframt
getið, að systir liennar væri tajög sorg-
bitin og að menn óttuðust, að hún ætti
ekki langt eptir ólifað.
Bein Ca'rringtons voru lögð í litla, lag-
lega likkistu, flutt til Bichmond og greptr-
uð þar við hliðiná á gröf þeirri, er meir
en 100 ár hafði geymt dupt Virginíu ást-
taeyjar hans.
(Eptir „Hemlandet“ 10. mare 1892).
Sjaldgæfur áhugi á sínum tíma. Um
og eptir 1800 var danskur kaupmaður
nókkur í Beykjavik Andres Mitchéll að
nafni. Hann fékkst nokkuð við lækning-
ar og haustið 1803 fékk hann leyfi atat-