Þjóðólfur - 01.02.1898, Síða 1

Þ JOÐOLFU R.
50. árg.
Reykjavík, þriðjudaginn 1. febrúar 1898.
Nr. 6.
Útlendar fréttir.
Kaupmannahöfn 16. jan.
Danmörk: Frá þinginu lítið fréttnæmt.
18. desember voru samþykkt lög þess efnis,
að tryggja líf verkamanna þeirra, sem fást
við hættuleg störf, svo sem húsabyggingar
á verksmiðjum o, fl.; ætluðu rr.iðlunarmenn
að eyðileggja frumvarpið, með því að heimta
alla verkamenn í ríkinu, bæði í kaupstöðum
og sveitum vátryggða, en það vissu menn,
að stjórnin mundi ekki fella sig við. Þegar
til atkvæðagreiðslu kom, urðu miðlunarmenn
neyðarlega undir, og sér til mikillar skamm-
ar, því sama frumvarp höfðu þeir samþykkt
í fyrra, sem þeir greiddu atkvæði á móti nú;
það, að þeir vildu bæta við frumv. og vá-
tryggja alla, var að eins gert til þess, að
gorta af við kosningarnar næst, — þær eiga
fram að fara í apríl, — og reyna að tryggja
sér þingmennsku þá, er. það getur nú samt
venð, að þeim bregðist sú vonin. — Buch,
formaður hæstaréttar, sagði af sér í vetur;
var hann af öllum mjög vel látinn, og sama
er að segja um þann, er í hans stað kom;
heitir sá Koch. — Bahnson yfirhershöfðingi
varð að víkja frá störfum sínum 18. nóv. f.
á. sakir aldurs, og eru þeir færri, sem eptir
honum sjá, en í hans stað kom maður að
nafni Schroll. — Hrossakjötssalar hér í bæn-
um hafa orðið uppvísir að því, að hafa selt
kjöt af veikum og sjálfdauðum bykkjum, úld-
ið kjöt o. s. frv., og hefur það vakið mikla
gremju hér, en ekki eru þau mál útkljáð enn.
— Mikið er rætt um, að selja Bandaríkjun-
um eyjar Dana í Vesturheimi, en ekkert á-
kveðið enn þá. — Sameinaða gufuskipafélag-
ið færir heldur en ekki út kvíarnar, hefur auk-
ið stofnfé sitt úr io miljónum króna upp í
15 miljónir; það er það gufuskipafélag, sem
flest skip á, allra félaga í heimi, sem sé 116,
en að lestarúmi kemst það ekki í hálfkvisti
við útlend félög. — H. N. Hansen, fyrsti
borgmeistari Kaupmannahafnar, sagði af sér
um áramótin, vg heitir sá Dybdahl, — ekki
þó Dybdahl okkar, — er í hans stað kom.
— Jafnaðarmenn héldu þing með sér hér í
baenum fyrir skömmu; var tilgangur þess, að
safna öllum verkamannafélögum um land allt
eina aðalheild, og létu þeir vel yfir á-
rangnnum pag er fyrsta allsherjarping, sem
þeir hafa haldið hér í Danmörku.
Noregurog Svíaríki: Kosningarnar í Nor-
egi eru loks um garð gengnar, og hlutu vinstri-
menn 79, en hægrimenn 35 kjördæmi, með
öðrum orðum, vinstrimenn hlutu 3 betur en
2/3 hluta kjördæma, unnu 20 frá hægrimönn-
um. — Nansen er nú í Ameríku að halda
fyrirlestra um norðurför sína. Næst ætlar
hann að Ieita suðurpóls, og er það ætlun
hans að hafa 2 skip: „Þram" og annað nýtt,
sem „Starkaður" á að heita; ætlar hann að
hafa marga vísindamenn með sér, og miklu
fleiri hunda, en síðast; á annað skipið að
fara eins langt inn í ísinn, og hægt er, og
þaðan á svo að leggja af stað á sleðum suð-
ur eptir, en hitt á að fara fram með ísrönd-
inni, skafa sjáfarbotninn, mæla dýptina o. s.
frv. — 21. nóv. f. á. kom skip það aptur,
sem sent var norður til Spitzbergen í haust,
til þess að rannsaka, hvaðan hljóðin kornu,
sem hvalakarlarnir þóttust heyrt hafa í sum-
ar; var för sú til einskis, því skipverjar hvorki
sáu né heyrðu nokkurn hlut. —- 4. f. m.
brann félagsprentsmiðjan í Kristjaníu, og þar
á meðal upplagið að bók Hjálmars Johan-
sens, förunautar Nansen, um flakk þeirra á
ísnum, og 3,000 eintök af síðustu bók Nan-
sens; mörg fleiri rit fóru þar forgörðum, og
skaðinn mikill. — Frk. Fágcrskjöld, sú er í
fyrra bar það upp á tilvonandi tengdamóður
sína, frú Taube, að hún hefði drepið mann
sinn á eitri, er nú tekin töst, og leikur sterk-
ur grunur á því, að hún hafi annaðhvort gert
það sjálf, eða logið öllu saman upp; fyrir
nokkru síðan fékk hún bréf, þess efnis, að
mæta á afekekktum stað, til þess að fá áríð-
andi upplýsingar í málinu, og fór hún þang-
að, en skömmu síðar fannst hún á sama stað
með sár mikið á hnakkanum og 16 knífstung-
ur á vinstri handlegg; sama kveldið fékk
rannsóknardómarinn í málinu bréf, undirskrif-
að með hennar nafni, og segist hún þar sjálf
hafa byrlað gamla karlinum eitrið, og log-
ið því upp á tengdamóður sína; þetta var
svo rannsakað nákvæmar, og játaði hún þá,
að hún hefði sjálf veitt sér sárin og skrifað
bréfið, í þeirri von, að grunurinn félli á frú
Taube og hennar flokk; síðan hefur hún set-
ið í varðhaldi, og eptir því, sem útlítur, þá
verður þetta henni líklega til falls.
England: Verkamenn í vélaverksmiðj-
unni í London hættu vinnu í sumar, sakir
þess, að verksmiðjueigendurnir vildu ekki
ganga inn á 8 tíma vinnudag; nú er það
komið svo, að 80,000 verkamenn um allt Iand
hafa hætt vinnu sakir þess, að verksmiðju-
eigendurnir vilja ekki eiga við verkamanna-
félagið sjálft, heldur hvern einstakan verka
mann, eða með öðrum orðum, þeir vilja eyði-
leggja verkamannafélagið, sem er elzta þess-
konar félag í heimi, stofnað um miðja þessa
öld. Þjóðin hefur nú sjálf, jafnt háir, sem
lágir, jafuvel ráðaneytið, tekið máli verka-
manna, og er almennt álitið, að verksmiðju-
eigendurnir bíði lægri hlut á endanum.— 19.
nóv. f. á. kom upp eldur mikill í London og
er álitið, að hann sé af mannavöldum; 200
byggingar brunnu til kaldra kola, og slcað-
inn er metinn 90 miljónir króna. — 16. f.
m. var einn af helztu leikurunum í Lond-
on, William Terris að nafni, myrtur fyrir ut-
an leikhús það, er hann starfaði við; var
hann harmdauði öllum Londonarbúum. —
Síðast í nóv. æddu stormar miklir við suð-
ur- og austurströnd Englands; fórst tjöldi
skipa og báta. —
Frakkland: Panamamálið var enn þá
einu sinni tekið fyrir 19. f. m., og var 100
vitnum stefnt, en 30. s. m. voru allir hinir
ákærðu sýknaðir. — 10. þ. m. var Esterhazy-
málið tekið fyrir herrétt, og heitir sá Luxer,
er honum stýrði, en Ravary sá, er undan-
farandi rannsókn hafði stýrt. Sem vitni mættu:
Mathieu Dreyfus, — bróðir þess dæmda, Sche-
urer-Kestner, du Paty de Clam, Piquart o. fl.;
enduðu svo þau málaferli, að Esterhazy var
sýknaður, og þykir flestum kynlegt, því allir
óvilhallir álíta hann þann synduga sel, en
ekki Dreyfus. Daginn eptir birtist í Parísar-
blaði einu 8 • dálka löng grein frá skáldinu
Emile Zola, stýluð til forseta Frakklands,
Felix Faure, með fyrirsögninni: „J’accuse"
(eg ákæri), og er þar meðal annars, þessi
pistill: „Eg ákæri majór du Paty de Clam
fyrir að vera hinn djöfullega höfund þessar-
ar ranglátu og röngu málsóknar, sem nú er
lokið. Eg ákæri Mercier hershöfðingja, fyr-
ir að vera meðsekur í þessu. Eg ákæri her-
málaráðgjafann, Billot hershöfðingja fyrir, að
hafa stungið undir stól sönnunum fyrir sak-
leysi Dreyfus, og eg ákæri hershöfðingjana,
Boisdeffre og Gonse fyrir, að vera meðseka
í því. Eg ákæri Pellieux hershöfðingja og
Ravary majór fyrir, að hafa gegnt skyldu
sinnar, sem rannsóknardómarar á saknæman
hátt. Eg ákæri þann herrétt, sem á sínum
tíma var settur yfir Dreyfus, fyrir að hafa
dæmt hann eptir skjali, sem hefur verið hald-
ið leyndu. Eg ákæri þann herrétt, sem nú
hefur settur verið yfir majór og greifa Ester-
hazy fyrir, að hafa sýknað mann, sem vitan-
lega er sekur, Eg krefst þess af yfirvöldun-
um, að mér sé stefnt fyrir eiðsvarnarréttinn
og málsókn hafin“. Þetta eru engin smá-
yrði, enda hefur stjórnin ákveðið, að höfða
mál gegn Zola.
Þýzkaland : Tveirþýzkir trúboðar voru
myrtir í Kína í vetur, og urðu Þjóðverjar svo
æfir, að þeir tóku undir sig víggirðingu kín-
verska, sem Kiantschan heitir, og þótt Kína-
stjórn hafi veitt Þjóðverjum alla uppreisn, þá
sendi keisarinn samt nokkur licrskip þai.feU.ð,
undir forustu Hinriks, bróður síns, og sagði
honum, að berja á Kínverjum með sínum
„pansraða knefa"; við þetta situr nú sem
stendur. — Snemma í desember var lagtfyr-
ir þingið hið margþráða frumvarp um réttar-
far í sakamálum hermanna, en ekki eru frjáls-
lyndir menn neitt hrifnir af því. — í málinu
gegn'lögreglustjóranum V. Tausch féll dóm-
ur um daginn, og er hann dæmdur sekur fyr-
ir brot á embættisskyldum sínum, og fyrir
að hafa sýnt sig óverðugan þeirrar virðing-
ar og trausts, sem staða hans krefur, ogþess
vegna dæmdur til þess að flytjast í annað,
jafnhátt embætti. Það er ekki trútt urn, að
j mönnum þyki dómur þessi nokkuð kynlegur.