Þjóðólfur - 25.08.1899, Page 1

w
ÞJOÐOLFUR
51. árg.
Reykjavík, föstudaginn 25. ágúst 1899.
Nr. 42.
Útlendar fréttir.
thule -Tm
er útbreiddasta lífsábyrgðarfélag á Norðurlöndum,
Lág iðgjöld, hár bonus, enginn aukakostnaður,
þýðingarmikil hlunnindi fyrir sjúklinga. THULE
•er stjómað undir yfirumsjón sænsku ríkisstjórnar-
innar. Upplýsingar um THULE fást ókeypis
hjá umboðsmönnum félagsins og aðalumboðs-
manninum.
BERNHARÐ LAXDAL,
PatreksfirðL
Benedikt Sveinsson.
Vöknar auga Islending,
autt er skarð á þingi,
kvaddur er á æðra þing
aldinn þinghöfðingi.
Hjartað varma er hætt að slá,
hljóðnuð röddin mæra
hans, sem trúði heitast á
heiður landsins kæra.
Fyrir ættjörð hrærðist heitt
hjartablóðið rauða,
orð og hugur hans var eitt
hann var trúr til dauða.
Öndverður með hjör í hönd
liann í val er fallinn.
Meðan blakti í brjósti önd
bugaðist ekki kallinn.
Hug hans beygja hvorki vann
hatur, sótt né elli.
Fram í bana barðist hann:
Brjánn fill, en hélt velli.
Þar má Island minnast manns,
munið hann fljóð og sveinar.
Standa munu á haugi hans
háir bautasteinar
Ei var lífið ættð bjart,
ýmsir harmar sviðu;
hverfult lán og margt og margt
niseddi í llfsins iðu,
Hvíldu þig nú ljúft og létt
lands þíns réttar vörður.
Faðnti þig nú fast og þétt
Fósturlandsins svörður.
Hafðu þökk fyrir hjartans mál,
hug og þrek og vi'ja.
Gleðji nú drottinn góða sál
gefi oss rétt að skilja.
Hetju, sem er hnigin þar
hylji bautasteinar.
Hinnsta orð hans eggjan var:
Enn er vígljóst, sveinar!
H. H.
Kaupmannahöfn 12. ágúst.
Dreyfus-bardaginn stendur nú sem hæst,
7. þ. m. hófst réttarhaldið, eins og til stóð.
Dreyfus kapteinn mætti í einkennisbúningi, og
var þegar ítarlega yfirheyrður af forseta réttarins
Jouaust ofursta. Hann mótmælir öllum sökum.
Réttarhaldið fer fram í latínuskólanum í Renn-
es í stórum sal, sem þó ekki rúmar tíunda hluta
þeirra, sem vilja vera viðstaddir. Forseti þótti
taka nokkuð hart á Dreyfus; sumir halda að
hann hafi ýmugust á ákærða, aðrir segja, að hann
með strangleik slnum aðeins vilji sýna óhlut-
drægni. Um framgöngu Dreyfus fer tvennum
sögunum; öllum ber saman um, að hann líti
langtum eldri út en hann er (39 ára), en vinir
hans segja, að framkoma hans öll og frammistaða
hafi verið hin virðulegasta, óvinir hans þar á móti
að hann hafi verið dauðans volaður og þvættu-
legur; sannleikurinn liggur þá llklega mittámilli.
Undir eins og prófinu yfir Dreyfus var lok-
ið, byrjaði rannsóknin á hinu svo kallaða leyni-
lega skjalasafni fyrir luktum dyrum og var ekki
á enda tyr en í gær. Enginn veit með vissu,
hvað gerst hefur í réttarsalnum þessa 4 daga,
en það er sagt, að meiri hlutinn af hinu umtalað
skjalasafni eigi ekkert skylt við Dreyfusmálið. I
dag byrjuðu svo vitnaleiðslurnar. Af vitnum, sem
leiða á, kveður mest að þeim Casimir P e r i e r,
fyrrum forseta á Frakklandi, og Mer ci e r, hers-
höfðingja, sem, var hermálaráðgjafi þegarDreyfus
var dæmdur 1894. Af kvöldblöðunum sést, að
Perier þegar hefir mætt, en ekkert nýtt sagt, að
eins bent á framburð sinn fyrir hæstarétti. Fróð-
legra verður að heyra, bvað Mercier segir; hann
þykist nú ætla að taka blaðið frá munninum og
færa óyggjandi rök fyrir sök Dreyfus. Enginn
trúir honum þó fyrir alvöru, því síður sem menn
vita, að honum sjálfum er hætta búin, ef Drey-
fus verður sýlýnaður, eins og áður mun ávikið.
Af öðrum vitnurn má nefna du Paty de Clam
sem nú er sloppinn úr varðhaldi; rannsóknin
gegn honum þykir ekki hafa fært neinar veru-
legar sannanir fyrir sökum þeim, er á hann voru
bornar. Paty, sem þykir kænn og slægvitur, er
talinn að hafa unnið Dreyfus jafnmikið ógagn
sem Picquart hefur unnið honum gagn.
í herréttinum sitja 7 herforingar; til þess að
dæma Dreyfus sekan, þarf 5 atkvæði; fái hann
að hans eins 3. atkv. með sér, er hann sýkn-
aður.
Það er næstum ótrúlegt, hve miklum gaura-
gangi þetta eilífa Dreyfusmál veldur. í Rennes,
sem þó er töluvert stór bær með eitthvað 70
þús. íbúa, er varla hægt að snúa sér við fyrir
aðkomumönnum; húsnæði er varla að fá fyrir
glóandi gull; meðal annara eru eitthvað 600
blaðamenn úr öllum áttum komnir til bæjarins;
það má nærri geta, hvílíkum ósköpum þessar
600 pennahetjur geta rubbað upp.
Eptir seinustu fréttum var þingmaðurinn og ó-
róaseggurinr. alkunni Paul Derouléde tekinn
fastur 1 morgun (12. ág.) ásamt 15 öðrum í þorpi
einu í nánd við París; þeir félagar eru grunaðir
um að hafa ætlað að stofna til stjómarbyltingar.
Stórkostlegt járnbrautarslys (líkt og við Gjen-
tofte hér 1897) varð fyrir nokkrum dögum á
stað þeim, sem Juvisy heitir á Frakklandi; um
20 biðu bana og um 70 fengu sár eða sködd-
uðust.
Utanríkisráðgjafi Frakka, Delcassé, brá sér
til Pétursborgar hér á dögunum. Það voru leidd-
ar að því ýmsar getgátur, hvert erindi hans væri;
sumir héldu að það stæði í sambandi við Dreyf-
usmálið og leynilega skjalasafnið. Sjálfur sagði
hann þar á móti, að hann ætlaði einungis í
kurteisisskyni að endurgjalda heimsókn rússneska
utanríkisráðherrans — allt til þess að tryggja
sambandið við Rússa, sem Frökkum þykir svo
mikill mergur í, þótt þeir að flestra dómi ekkert
gagn hafi af því.
Þegar ófriðnum milli Spánverja og Banda-
manna var lokið, var meðal annars höfðað mál
gegn Toral hershöfðingja, er hafði yfirráð í
Santiago á Kúbu, þegar bærinn gafst upp, og
fieiri herforingjum í liði hans. Nú er fallinn
dómur í málinu: allir himr .ákærðu sýknaðir.
Þjóðveldisforseti á San Domingo í Vest-
urindium, Heureaux, var myrtur nm seinustu
mánaðarmót. Hann stóð á strætinu og spjallaðí
við 2 kunningja sína, kom þá að betlari og
beiddist ölmusu, og meðan forseti var að leita
að skildingi í vasa sínum, skaut hinn hann f
hjartastað. Síðan er róstusamt á San Domingo
út af forsetakosningunni. H. hafði verið mesti
harðstjóri.
Akaflegur fellibylur hefur gert mesta óskunda
í Vesturindíum, þar ámeðal á St. Croix, sem er
eign Dana: fjöldi fólks látið lífið og skemmdir á
húsum og eignum gríðarlegar.
I seinasta bréfi mtnu var gert ráð fyrir, að
útkljáð væri um deilurnar milli Englendinga
og Transwalsbúa; svo var og haldið, þar sem T.
höfðu gert hér um bil þær tilslakanir, sem E.
kröfðust. En reyndin varð þó önnur. Chamb-
erlain var ekki ánægður, vildi láta setja nefnd
til þess að athuga, hvort ekki væri ástæða til
að rýmka betur um réttindi útlendinga þar syðra,
en orðið var við seinustu ákvarðanir þingsins.
Trantswalingum þótti nú gengið nærri sér, en
hafa þó enn sem komið er hvorki sagt af eða á.
En Bretar láta ófriðlega og draga að sér lið f
Suður-Afríku. Allt sýnist þannig að vera undir
svari Transwalinga komið,
Ráðaneytið Vandenpeereboom í Belgíu hef-
ur nú orðið að víkja úr völdum; forseti nýja
ráðaneytisins heitir Srnet de Nayer.
V altýskubrögð.
Það er nú opinber leyndardómur, sem að
skaðlausu má segja hátt, að síðasta von og traust
Valtýskunnar er það að knýja fram aukafund al-
þingis, áður en þingmennskutími núverandi full-
trúa er liðinn.
Isafold er um þessar mundir mjög kampa-
kát yfir því, að landshöfðingi hafi í neðri deild
alþingis minnst á þau úrræði til þess að fá sam-
vinnu stjórnar og þings um bankamálið, og meira
að segja, það hefur verið ofarlega í sumum Val-
týsliðum, að fullgera ekki fjárlögin frá þessu
þingi — til þess að tryggja sér aukafundinn.
A þessum aukafundi, sem búizt er við að
verði kaliaður saman fyrir næsta surnar á svo að
reka Valtýskuna í gegnum báðar deildir í snatri
og með atkvæðaafli, sgm meðhaldsmenn hinnar
nafntoguðu stjórnarbótar þykjast nú vissir að hafa.