Þjóðólfur - 11.04.1900, Blaðsíða 3

67
öðruvísi. Þá tekst henni ekki betur með farþegana
á „Vestu“ í síðasta blaði. Hún átti nokkra þeirra
vantalda, er skipið kotn og ætlaði nú að bæta úr
skák, þá er það fór, enda gat hún það með því að
hafa Þjóðólf fyrir sér, því að hann hafði talið flesta
farþegana upp. En nú gat hún ekki haft rétt ept-
ir, því að Eyjólfur Jóhannsson kaupm. varð Jóhann-
esson, og Guðmundur hreppstjóri Jónsson í Haga á
Barðaströnd, snerist alveg við og varð Jón hrepp-
stjóri Guðmundssonýi) (t. d. eins og Jón Björnsson
ritstj. ísafoldar!). Þetta var nú í allra síðasta blaðinu,
þar sem ritstj. er mest að hrósa sjálfum sér fyrir
áreiðanleik í fréttaburði. Þá er orðalagið ávallt
jafnambögulegt, eins og t. d. í þessu síðasta blaði,
þá er Hjalti Jónsson skipstjóri er látinn vera eign(!)
Bjcrns Guðmundssonar og þeirra félaga(!). Það er
beinlínis svona orðað í blaðinu, þótt ótrúlegt sé.
Það þarf ekki annað en fletta því upp til að sjá
það. Og svona mætti halda áfram endalaust, ef
nokkur nennti að vera að lepja það upp. Og það
er ekki viðlit, að blaðið leiðrétti nokkurn tíma það
sem það fer rangt með. Það er víst öllum í minni
saga Isafoldar um Scheel-Vandel og mannæturnar.
Þar flutti hún skjótar fréttír, en miður áreiðanlegar(l)
Hún hefur aldrei reist Scheel-Vandelfrá dauðum enn
þann dag í dag. Hún hafði sagt, að hann hefði
verið étinn upp til agna af mannætunum, og við það
sat. Hún skammaðist sín nfl. svo fyrir glópskuna,
•að hún vissi ekkert, hvað til bragðs skyldi taka.
Annars vill Þjóðólfur ráða ísafold í mestu ein-
lægni, að fara ekki í neinn samjöfnuð við hann, að
því er snertir áreiðanleik í fréttum (innlendum
og útlendum), Hún hefur svo opt hlaupið með ó-
sannan fréttaburð og órökstutt þvaður, að þar kemst
Þjóðólfur ekki í hálfkvisti við hana. Það viðurkennist
hér með allra auðmjúklegast. Og svo kveðjum vér
Isaf. og mælumst til þess, að hún kunni að hafa
rétt eptir, þá er hún leitar frétta hjá Þjóðólfi. Hún
má reiða sig á, að hún verður sér ekki til skamrn-
ar, ef hún getur lesið hann rétt.
Útlendar fréttir.
Kaupmannahöfn, 3. apríl.
Eptir nokkrar smáorustur við Búa hér og þar,
náðu Bretar Bloemfontein, höfuðstaðnum í Oraníu-
ríki, 13. f. m. Bærinn er ekki víggirtur og Bret-
ar mættu því engri mótspyrnu frá bæjarbúum.
Steijn forseti var áður fluttur til bæjar þess. er
Kroonstad heitir. — Af orustum þeim, sem Bret-
ar áttu á leiðinni við Bloemfontein, var sú við
Ðriefontein xo. marz einna skæðust; Búar höfðu
misst þar yfir 100 manns.
Þegar Roberts var kominn til Bloemfontein,
þóttist hann hafa himin höndum tekið. Hann
skoraði á Oraníubua að láta af hendi vopn sín og
hætta hernaði, kallaði í skeytum þeim, er hann
sendi til Englands, Steijn fyrverandi forseta o. s.
frv. Englendingar sögðu og svo frá, að Oraníu-
menn hefðu látið sér segjast og beygt kné fyrir
Roberts, og má vera, að þeir hafi orðið hikandi
gagnvart yfirgangi Breta. En hlýðni þeirra og
auðsveipni fór brátt út um þúfur. Vopn þau, er
þeir höfðu látið af hendi, reyndust alveg ónýt, og
þeir sjálfir næsta óáreiðanlegir. Það leið ekki á
löngu áður en Búar fóru að ybba sig á ýmsum
stöðum í Oraníurlki og ógna Bretum. Þeir gerðu
þeim ýmsa grikki, ónýttu fréttaþræði o. s. frv. —
Og French hershöfðingi, sem hafði fengið það
hlutverk, að taka höndum Olivier herforingja Búa,
sem kom að sunnnan frá Norvalsport og Storm-
berg með fjölmenna hersveit, varð að snúa við
svx) búið, en Olivier náði alla leið áhlaupalaust.
Það kvað vera einkum Steijn að þakka, að
Oraníubúar fórtt að sækja sig; hann stappaði í þá
stálinu og hótaði hverjum þeim, er beygði sig fyr-
ir Bretum með lífláti, sem fósturlandssvikara. Það
hefur og tafið fyrir Bretum, að það hefur hvað
eptir annað bólað á uppreisn í vesturhluta Kap-
wýlendunnar. Sókn þeirra norður á bóginn til
i t'ansva.al dregst því alltaf; sumir segja að Ro-
^erts bíði eptir fleira liði, seinustu fréttir segja þar
^ móti, að í næstu viku ætli hann af stað.
I byrjun f. m. sendu þeir Kriiger og Steijn
yrirspurn til ensku stjórnarinnar um friðarskil-
mála, Salisbury svaraði með miklu dramblæti, að
um frið væri að eins að tala, svo framarlega sem
bæði lýðveldin afsöluðu sér sjálfstæði. En Búar
þykjast heldur vilja berjast til þrautar en gerast
ósjálfstæðir. Svo sendu forsetar áskorun til Ev-
rópuþjóða um, að stofna til friðar, en allar hafa
svarað eins og vænta mátti, að sáttaleit væri ó-
möguleg, svo lengi, sem Englendingar væru því
mótfallnir.
Dauði Jouberts yfirhershöfðingja Búa, fær að
fróðra manna sögn að líkindum engin áhrif á
endalok ófriðarinS. Búar hafa nú marga duglega
herforingja, sem hafa látið til sln taka, t. d. Lou-
is Botha, Lúkas Meyer, Schalk Burgker, Délarey
og Olivier. Botha eryngstur af þeim, að eins 36
ára, en gamli Kruger hefur fyrir löngu.séð, hvað
í honum bjó, og nú skipað hann yfirhershöfðingja
í stað Jouberts. Það var Botha, sem í forföllum
Jouberts vann sigurinn við Colenso (eða Tugela-
fljót) og seinna við Spionkop.
Það er sagt, að völd gamla Kriigers muni
aukast við fráfall Jouberts; J. hefur fyr meir keppt
við hann um forsetatignina og var yfir höfuð að
tala sá einasti, sem þorði að bjóða K. byrgin. —
J. var varaforseti f Transvaal, og á nú að kjósa
nýjan mann 1 hans stað.
Roberts hershöfðingi vottaði Kriiger hluttekn-
ingu sina við lát J. og lofaði J. fyrir drenglyndi
hans og hreysti,—
Þegar Roberts var kominn til Bloemfontein,
var haldið, að hann mundi haga sókn sinni þann-
ig, að hann sjálfur með meginherinn mundi halda
norðureptir yfir Vaalfljót (milli Transvaal og Or-
aníu) áleiðis til Pretóriu, að Buller jafnframt mundi
að austan trá Natal halda inn í Transvaal með
sína sveit, og a§ loks hersveit sú, sem Roberts
ætlaði að senda Mafeking til hjálpar, mundi að
því afloknu halda austur eptir til Pretóríu. En nú lít-
ur út fyrir, að Búar muni kollvarpa þessum bolla-
leggingum og gera sóknina örðugri en búizt var
við. Sveit sú, sem átti a.ð hjálpa Mafeking, hefur
orðið að snúa aptur, og Bretar virðast hata nóg
að gera með að verja sig fyrir Búum í Oraníuríki.
Nýkomnar fréttir segja frá óförum Breta. Þeir hafa
átt orustu við Búa í lok f. mán. nálægt Brand-
fort og misst þar yfir 100 manns. Rétt á eptir
31. f. m. börðust þeir undir forustu Broadvood
ofursta, þar sem heitir Tabanchu og biðu algerðan
ósigur. Búar tóku frá þeim 6 eða 7 fallbyssur og
200 flutningsvagna, og Bretar misstu auk þess
350 manns, þar af vorti 200 teknir höndum. Bret-
ar hrukku fyrir Búum, en á heimleiðinni mættu
þeir nýrri sveit af Búáliði, er sat 'fyrir þeim í
djúpum dal; urðu þeir þá að sleppa fallbyssunum
og flýja. Loks er komin laus fregn um, að Plu-
mer ofursti, sem var áleiðis til Mafeking norðan-
að, hafi lent í orustu við Búa og beðið ósigur og
mikið manntjón.
Kriiger hefur nýlega látið í veðri vaka, að
Búar mundu bráðurn ná Bloemfontein aptur á
sitt vald. Fyrst skoðuðu rnenn þennan spádóm sem
gort, en hver veit. — — —
Cecil Rhodes er ákaflega reiður yfir slóðaskap
Breta; hann sat 1 Kimberley, meðan Búar sátu
um bæinn. Kikewichs ofursta, sem hafði þar æztu
völd, þótti hann svo óþjáll, að hann var kominn
á fremsta hlunn með að taka hann fastan.
Viktoría drottning ætlar um þessar mundir að
heimsækja Irlendinga; það eru 39 ár sfðan hún
hefur verið á Irlandi. Hún vill með heimsókn
sinni láta 1 ljósi viðurkenningu sína fyrir það,
hve vasklega írar hafa barizt í Afríku. Meðal
írskra garpa í stríðinu má nefna Roberts yfirhers-
höfðingja og Kelly-Kenny herforingja, er sýnt hafði
nhkla hreysti í orustunai við Driefontein. Irar,
sem annars eru ekki sérlega vinveittir Englend-
ingum, virðast leggja mikla áherzlu á kurteisi
drottningar.
18. f. m. var þess getið í blöðunum, að mann-
tjón Búa í stríðinu til þess tíma hefði verið 8,700
manns (að meðtaldri hersveit Cronje’s, sem var
hertekin). Bretar höfðu þá að öllu samtöldu
mist rúml. 16,000 manna.
66 miljónir pd. sterling er gizkað á, að Bret-
ar þurfi til herkostnaðar á tímabilinu frá okt. '99
til sept. 1900, að öllum þeim kostnaði undanskild-
um, sem óbeiniínis leiðir af stríðinu.
Ráðaneytisforseti Hörring lýsti því yfir í lands-
þinginu 22. f. m., að ráðaneytið ætlaði að segja
af sér, undir eins og þingi sliti. Það er búizt við
því, að nýja ráðaneytið muni verða valið lir flokki
hægrimanna, en mörgum mundi þó þykja það
heppilegra, að vinstiimenn fengju nú að reyna
krapta sína.
Við bæjarstjórnarkosningar hér 27. f. m.
unnu vinstrimenn og sósialistar sigur; hægrimenn
eru nú engu ráðandi í bæjarstjórninni; fyrir 7 ár-
um voru þeir einvaldir.
Við yfirréttinn í Vébjörgum var Nilsson skip-
stjóri á Royalist dæmdur tíl 18 mánaða betrun-
arhúsvinnu (við undirréttinn fékk hann 12 mán.)
auk áðurnefndra sekta. Það var sérstaklega tek-
ið tillit til, að hann hefði verið sök 1, að bát
sýslumanns hvolfdi og3 Isl. drukknuðu. Hohngreen
fékk 3x5 daga fangelsi uppá vatn og brauð (vi3
undirrétt 2x5 d.) og matgerðarm. Rugaard 4X5
d. (v. u. 6x5).
„Halmstads Handels- og Söfartskammer" hefur
sótt um 5000 kr. styrk til þess að koma á beinuin
skipaferðum milli Halmstads (í Svíþjóð) og Is-
lands.
Sendiherra Breta 1 K.höfn Edmund Fane er
dáinn.
Ferdafélagid danskaætlar að stofna til skemmti-
ferðar til Islands í sumar. Ferðamenn eiga að
fara til Húsavíkur og Akureyrar meðal annars til
þess að sjá lágnættissólina.
Það hefur líka verið talað um studentaferð
héðan til suðurlands; hvort nokkuð verður úr þvf
er þó óvíst.
Borckgrevinck, suðurheimskautafarinn norski,
hefur sent skeyti heim, segist hafa komist 50 mín-
útursuður fyrir 78. breiddarstig, áðurhöfðu menn
komist lengst 4 mín. yfir 78. breiddarstig. Tilgangi
ferðarinnar þykist hann hafa náð, þar honum hef-
ur tekizt að finna afstöðu hins »magnetiska suð-
urpóls« jarðarinnar (þ. e. þann stað, er segulnálin
stendur þráðbein upp og ofan á suðurpólnum;
hinn magnetiski norðurpóll er áður fastákveðinn
á 70° 5’ n. br. og 263° austl. lengdar frá Green-
vi ch).
Loubet forseti hefur náðað Christiani greifa,
er barði á honum við kappreiðarnar í Auteuil í
fyrra, og fleiri af þeim kumpánum.
Parísarsýningin mikla hefst 14. þ. m.
Strandferðabáturinn Skáihoit'
kom hingað í gær beina leið frá Höfn eptir 6
daga ferð. Farþegar með honum: Magnús Benja-
mínsson úrsmiður, Holg. Clausen kaupm., Jón Gunn-
arsson verzlunarstj., V- Ottesen verzlunarm. Sig-
urður Hjaltested og einn Svíi, en til Isafjarðar
Skúli Thoroddsen.
Veitt læknaembætti. Kjósarhérað
er veitt af landshöfðingja læknaskólakandídat
Þórði Edílonssyni, Hofsóshérað læknaskóla-
kandídat Magnúsi Jóhannssyni, Skipaskaga-
hérað Ólafi Finsen aukalækni, Ólafsvík-
urhérað Halldóri Steinssyni kand, Þingeyr-
arhérað Magnúsi Asgeirssyni aukalækni, Höfða-
hverfishérað Sigurði Hjörleifssyni aukalækni,
Grímsneshérað Skúla Arnasyni aukalækni,
Fáskrúðsfjarðarhérað, Georg Georgs-
syni kand., Berufjarðarhérað Ólafi Thor-
lacius aukalækni.
Gufuskipið ,Askur‘ (norsktskip) kom
hingað frá Skotlandi 6. þ. m. með kol til Björns
Guðmundssonar kaupmanns. Fór héðan aptur
til útlanda í fyrra kveld.
Skipstrand hefur enn orðið í Meðallaudi.
Strandaði þar á Steinsmýrarfjörum aðfaranóttina
29. f. m. þýzkt botnvörpuskip »Friederich« frá
Geestemiinde í Hannóver, skipstj. V. Putz, sami
maður, er var skipstjóri á »President Hervig«, er
það strandaði á þessum sama stað í Meðalland-
inusama mánaðardag, einmitt fyrir 2 árum (1898),
Bæði skip þessi voru eign sama útgerðarfélagsins í
Geestemiinde, svo að þetta er dálítið einkenni-
legt óhapp, er sama manninum ber að höndum.
Skipverjar 13 að tölu komu hingað til bæjarins
1 fyrra kveld, og fóru samdægurs til útlanda
með »Aski«.