Þjóðólfur - 05.09.1902, Blaðsíða 3

143
hýst þær fyr, hefði það átt svo að vera.
En því er svo háttað, að Þjóðólfur er
stundum nokkuð óþægilega glöggskyggnl
því að/auglýsa ýms launráð Valtýinga, og
rekja þau sundur fyrir almenningi. Og í
þessu ætlar hann að láta almenning dæma
um, hvort honum hafi ekki tekizt að ó-
sanna ummæli Valtýs, greinarhöf. sjálfs
um þessar ritsmfðar sínar. Hyggjum vér,
að hér sé ver farið en heima setið hjá
hinum fallna foringja þeirra Valtýsliða.
Nr. 4. er þýðingarlítið í samanburði við
hitt. Þótt »Atli« vitnaði meðal annars 1
orð Benedikts Sveinssonar og ummæli í
»Austra« um ríkisráðssetuna, þá beindi hann
aðallega orðum sfnum, að mönnum, sem
nú sitja á þingi, auðvitað í þeim tilgangi
að spana þá til mótspyrnu gegn ríkisráðs-
setuákvæðinu í stjórnarfrumvarpinu. Ann-
ar var ekki sá tilgangur.
Nr. 5 um sambandið við Einar Bene-
diktsson er líklega bezt fyrir doktorinn að
láta liggja milli hluta, eða segja ekkert
ákveðið um það, að minnsta kosti nú
fyrst um sinn, í samræmi við venjulega
»diplomatí« Valtýinga, því að ekki er að
vita, að hverju barni gagn verður. Eptir
framkomu Valtýs og annara fylgifiska hans
á fundinum n. f. m. verður ekki álitið,
að honum hafi verið harla óljúft, að þessi
þytur var vakinn, er hann sjálfur var sprung-
inn á Hávarði og Atla og búinn að »re-
signera« í »Umræðulokunum« tveim d'ögum
ádur en E. B. hélt fundinn. Það er eitt-
hvert svo undarlegt samræmi í þessu öllu
saman, eins og allt sé einstakir hlekkir f
sömu keðju. Undarlegt mjög, ef það væri
tilviljun ein. Þar ræður þó sjaldnast »harm-
onían«. En hljóðfærin í Valtý og Jóni
Jenssyni á fundinum ii. f. m. virtustvera
svo einstaklega vel samstillt við strengi
þá, er hr. E. B. spilaði á, eins og það heíði
verið samæft f nokkrum undirbúningstfm-
um, enda þóttust margir vita, að svo væri.
En hve mikill árangur eða ágóði muni verða
fyrir Valtýinga af þeim »concert« áður en
lýkur, er enn ekki séð, getur orðið tölu-
verður, lítill eða enginn. En á meðan
það er þoku hulið er langhyggilegast fyrir
Valtý og flokksmenn hans að bíða átekta,
og geyma allt yfirlýsinga- og mótmæla-
gutl upp á hyllu, því að annars geta þeir
brennt sig og skemmt sig á því, ef þeir
eru of bráðlátir.
Og svo þökkum vér dr. Valtý fyrir, að
hann gaf oss tækifæri til, að sýna enn
betur fram á starfsemi hans hér í sumar,
en gert var í 33. tölubl. Þjóðólfs, leiða
enn betur í Ijós til hvers hann hefur ver-
ið að vafsast hér 4 mánuði. Og ætlum
vér að honum hefði verið sæmra að sitja
heima út í Kaupm.höfn og gæta embætt-
is síns, heldur en blása hér eldi að ófrið-
arkolunum enn einu sinni og fylla ísutet-
ur með nafnlausum æsingagreinum.
Enn af sannleiksást ísafoldar.
Framhald, sjá „Þjóðólf" nr. 34, igo2
Það lítur svo út, sem ritstjóri „ísafold-
ar" geti eigi sagt rétt frá, þegar hann skýr-
ir frá einhverju í blaði sfnu, sem snertir
mig.
I 56. tölublaði frá 30 f. m. hefur hann
langa grein, sem hann kallar „Tannleysi
og þingseta", og er liún um fjarvist Þor-
gríms læknis Þórðarsonar frá embætti
hans, til þess að leita sér lækninga hér hjá
tannlækni, og til þess að sitja á alþingi
eptir sögu ritstjórans. Ritstjórinn skýrir
svo frá, að landlæknir og eg hafi neitað
lækninum um leyfið, eða verið því mjög
mótfallnir, en loksins hafi málið komizt
fyrir landshöfðingja, sem hafi úrskurðað,
að taka skyAdi til fullra greina vottorð, sem
Þorgrfmur læknir Þórðarson hafði fengið
hjá héraðslækni Guðmundi Björnssyni um,
að honum væri lífsnauðsynlegt að vera
hér um tfma.
Þennan úrskurð landshöfðingja hef eg
aldrei séð, enda er hann ekki til, en með
bréfi, dagsettu 25. júlf þ. á., veitti eg Þor-
grími lækni leyfi til að dvelja hér, og hafði
einmitt sem ástæðu vottorð Guðmundar
læknis Björnssonar.
Eg skal svo að eins bæta þvf við, að eg
get ekki fengizt við það framvegis, að leið-
rétta missagnir ritstjórans um mig.
Reykjavík 2. septbr. 1902.
J. Havsteen.
Sakamálskæra
gegn sýslumanni.
ísafold hefur 9. þ. m. skýrt frá kæru, sem
amtmanninum yfir Vesturumdæminu hefur
verið send um mig út af reikningi mínum
yfir kostnaðinn við brúargerð á Laxá 1900;
en ísafold gat ekki látið sér nægja að skýra
rétt frá kærunni, heldur. þótti henni bet-
ur við eiga, að fylgja tilfinningum sínum og
rangfæra hana.
Kæran til amtmanns er um það, að eg
hafi átt að reikna hverja tunnu af sementi,
sem fór til stöplanna undir Laxárbrúna
sumarið 1500, 2 krónum hærra en eg hafði
keypt þær fyrir.
Málinu er þannig varið: Veturinn 1900
pantaði eg hjá stjórn Isl. Handels og Fiskeri-
kompagni í Kaupmannahöfn 50 tunnur af
sementi; þessar tunnur komu um vorið og
voru færðar til útgjalda f reikningi mínum
við verzlun félagsins í Búðardal á samtals
650 kr., sem er 13 kr. hver tunna. Af því
að mér þótti verð þetta of hátt, fór eg fleir-
um sinnum munnlega fram á það við verzl-
unarstjórann að fá afslátt á því, en árang-
urslaust. Eg varð því að færa sementið í
brúarreikninginn 1900 á 13 kr. tunnuna eins
og eg hafði borgað fyrir það. Vorið 1901
fékk eg en(n 10 tunnur af sementi frá sömu
verzlun, sem einnig voru færðar til útgjalda
í reikningi mínum við verzlunina í Búðar-
dal á 130 kr. Fyrir nýár 1902 ítrekaði eg
skriflega kröfu mína um að fá uppbót á
sementinu, og leiddi það til þess, að í reikn-
ing mfnum við verzlunina kom undir 31.
des. 1901 uppbót á sementi í tvennu lagi,
100 kr. og 25 kr. Eptirritið af reikningi
mínum við verzlunina féltk eg ekki fyr en
í aprílmánuði eptir’að eg hafði samið reikn-
inginn yfir brúarkostnaðinn árið 1901 og
sent hann frá mér, og komst uppbótin því
ekki í hann, enda virtist ekki liggja svo
mjög á, þar sem brúin var ekki fullger, og
eptir að semja lokareikninginn yfir kostnað-
inn við brúargerðina, en í hann verður að
setja tekjugreinar og útgjaldagreinar, sem
| komið hafa fram, eptir að hinir reikningarn-
ir voru afgreiddir, eins og t. a. m. þessi upp-
bót á seménti, pakkhúsleiga, sem reyndar var
áfallin áður, en ekki greidd fyr en í vor, 50
kr„ sem greiddar voru fyrir mig til ingeniörs
Knúts Zimsen vorið 1900 fyrir teikningu á
járnbrú á Laxá og áætlun um kostnað við
hana og vantaldar c. 14 kr. í 13 tunnum af
sementi frá verzluninni Edinborg sumarið
1900 (sem að miklu leyti eru fólgnar f upp-
skipunargjaldi).
Allt þetta mun koma í lokareikningnum,
og ef til vill fleira.
í skýrslu þeirri, sem eg sendi landshöfð-
ingjanum yfir Islandi í nóv. 1901, var sem-
entið talið á 14 kr. hver tunna, og er rétt
talið svo, því að skýrslan er samin löngu
áður en uppbótin fékkst, og við verðið 13
kr. bætt pakkhúsleigu, hinum ofangreindu
vantöldu 14 kr. og fleiru.
Þetta vona eg að sýni, að kæran er alls-
endis röng.
Því til sönnunar, sem eg hef sagt frá,
læt eg fylgja nótarialvottorð dregið út úr
reikningi mínum við verzlun Isl. Handels &
Fiskerikompagni í Búðardal árin 1900—1901.
p. t. Reykjavfk 2i.ágúst 1901.
JSjörn Bjarnarson.
*
* ♦
Eg undirskrifaður Halldór Danfelsson not-
arius publicus f Reykjavík votta hér með,
að samkvæmt reikningum ds. 7. des. 1900
og 31- des- t90i frá Islandske Handels —
og Fisketi-kompagni í Búðardal ti! Björns
sýslumanns Bjarnarsonar á Sauðafelli sem
mér hafa verið sýndir, hefur sýslumaður-
inn tekið út hjá nefndu verzlunarfélagi
14. apríl 190° 5° tunnur af sementi fyr-
ir samtals 650 krónur, og 10. maí 1901 10
tunnur af sementi fyrir samtals 130 krónur
svo og að í síðastnefndum reikningi eru 31.
desember 1901 taldar uppbætur á sementi
í tvennu lagi 100 kr. og 25 krónur.
Til staðfestu nafn mitt og embættisinnsigli.
Notarialskrifstofa Reykjavíkur 19. ágúst 1902.
Halldór Daníelsson.
Einar í Miðey og sannleikurinn.
Þót eg sé ekki mikill pólitíkus og hafi
ekki gefið mig neitt að pólitík ennþá, þá
hefur mér þó alltaf þótt gaman að vera við-
staddur þar, sem um pólitík hefur verið
rætt. Því var það, að eg var á kjörfundi
Rangæinga í vor 2. júní og hlýddi þar á
ræður, bæði þingmannaefnanna og meðmæl-
endanna, og þar á meðal ræðu Einars í
Miðey.
Einar er sýnilega óánægður með þann
dóm, sem hann hefur fengið í fréttum af kjör-
fundinum, og hefur gert tilraun til að bera það
af sér, að hann hafi komið illa fram þar.
Það getur verið, að það sé ekki mitt að
dæma um, hvað sé ill framkoma, en ekki
get eg haft vægari orð yfir framkomu Ein-
ars þar, en að hún hafi verið mj'óg lakleg,
því þegar vísvitandi er sagt ósatt í viðurvist
mörg hundruð manna, þá getur það ekki
kallast vægara en mjög lakleg, og mér ligg-
ur við að segja ill framkoma, en það gerði
Einar, þvt hann var í ræðu sinni að brýna
það fyrir kjósendunum, hve skakkt væri af
þeim að kjósa Sighvat, því hann væri „ör-
vasa gamalmenni". Allir sem sáu og heyrðu
Sighvat þar, hljóta að játa, að þessi ummæli
um hann eru beinlínis ósónn, og hljóta því
að heyra undir miður góða framkomu. Auk
þess sem Einar spillir fyrir áliti sínu með
þessu, spillti hann fyrir þeim kandídat, sem
hann var að mæla með, og hefur hann þó
líklega ekki ætlað sér það, því að það er
margviðurkennt, að það eru verstu mótmæli,
en ekki meðmæli, að níða mótstöðumennina
niður fyrir allar hellur.
Ritað í ágúst 1902.
Jón Ag. Kristjdnsson.
„Laura"
fór héðan 29. f. m. vestur og norður
um land áleiðis til útlanda. Með henni
fóru nokkrir þingmenn (Lárus Bjarnason,
Hermann Jönasson, Sig. Stefánsson, Stefán
kennari, Klemens Jónsson), ennfremur
Hannes Hafstein sýslumaður með frú sinni
til Isafjarðar, séra Geir Sæmundsson með
frú sinni og Jón Hjaltalín skólastjóri með
frú sinni til Akureyrar, séra Bjarni Þor-
steinsson til Siglufjarðar, Halldór Jónsson
bankagjaldkeri snöggva ferð til Akureyr-
ar, Björn Bjarnason cand. mag. til Isa-
íjarðar o. fl. — Til útlanda fór dr. v.
Jaden frá Korneuburg hjá Vín og Asta
frú hans.
„Hólar“
komu 31. f. m. austan um land. Með
þeim kom dr. Björn Ólsen rektor úr forn-
leifarannsóknarferð frá Hörgsdal í Mý-
vatnssveit (sbr. hér annarstaðar í blaðinu),
Bjarni Jónsson kennari við lærða skólann
úr kynnisför frá bróður sínum séra Magn-
úsi 1 Vallanesi, Sigurður Sigurðsson barna-
kennari frá Mýrarhúsum, Benedikt- Sveins-
son stúdent o. fl. Frá Vestm.eyjum kom
Sigfús Arnason og Anton Bjarnesen verzl-
unarstj. — »Hólar« fóru aptur austur 1
gærmorgun.
„Mercur“,
skip frá sameinaða gufuskipafélaginu
kom 30. f. m. frá Höfn með vörur, er
er ekki komust með »Laura«.
Heiðursmerki,
Ólafur Halldórsson skrifstofustjóri í ís-
lenzku stjórnardeildinni er orðinn danne-
brogsmaður, var áður riddari.
Lausn frá prestskap
hefur séra Ólafur Ólafsson í Arnarbæli
fengið með eptirlaunum frá næstk. far-
dögum.
Dáinn
er 29. f. m. Halldór Þórðarson bóndi
í Bræðratungu í Biskupstungum, kominn
£ níræðisaldur, sonur Þórðar prests Hall-
dórssonar, er var á Torfastöðum (*j* 1837).
Hann hafði búið mjög lengi góðu búi í
Bræðratungu, ogvarjafnan í helztu bænda-
röð. Hann var blindur allmörg síðustu
ár æfi sinnar.
Veðurátta
hefur verið ómunagóð hér á Suðurlandi
þetta sumar, sífelldir þurkar og hreinviðri.
Hefur því nýting á heyjum orðið hin
bezta, og heyfengur manna með mesta
móti yfirleitt, þrátt fyrir nokkurn grasbrest
víðast hvar. Mun sumar þetta lengi í
minnum haft hér sunnanlands, sem frá-
bært veðurblíðu- og þurkasumar. Síðan
1895 hefur hvert sumarið verið öðru lak-
ara og votviðrasamara hér syðra. Af
Norður- og Austurlandi er að frétta kulda-
tíð og votviðri.
„Aehllles“
norska björgunarskipið, er verið hefur
að kjalfatra við »Modestu«, skipið, er
strandaði hér 6. febr., er nú loks lagt af
stað með hana til útlanda í dag. Varð
að snúa aptur með hana fyrir nokkrum
dögum, og láta gera við hana að nýju.
Skákdálkur Þjóðólfs.
Nr. 4.
Eptir Pétur Zóphónfasson. Box 32 A. Rvík.
3. Tafl.
Evansbragð.
Hvítt. Svart.
Indriði Einarsson. Pétur Zóphótiíasson.
1. e2—e4 e7—e5
2. Rgi—f3 Rb8—c6
3. Bfi— C4 Bf8—C5
4. b2—b4 BC5 Xb4
5. C2—C3 Bb4—as
6. Bci—a3 d7--d6
7. 0—0 Bc8—g4
8. d2—d4 e5Xd4
9. c3Xd4 Bas—b6
10. e4—es Bc6Xd4
11. Ddi—d3 Rd4 X f3 +
12. g2Xf3 Bg4—h3
i3- Í3—Í4 Dd8—h4
14. Dd3—g3 Dh4—h6
15. esxdó 0—0—0
16. Hfi—ei Rg8—f6
17. Bc5Xf7 Hh8—f8
18. Bf7— e6-|- Bh3Xe6
19. HeiXeó Kc8—b8
20. Ba3^<d6 + Kb8—a8
21. Rc3—bs a7—a6
22. Rb5—C7 + Ka8—a7
23. a2—a4 Rf6—e4
24. He6Xe4 Hd8Xd6
25. Rc7—b5 + a6Xbs
26. a4Xb5 + Ka7— b8
27. He4—a4 Hd6—g6
28. Ha4~a8 + Kb8—C7
29. Ha8Xf8 Hg6Xg3 +
30. h2 Xg3 Dh6—g6
31. Hai—ci + Kc7—d7
32. Hci—di + Hd7—e7
33. Hf8—b8 Dg6Xg3 +
34. Kgi—hi Dg3—<3 +
35. Khi—h2 Df3Xf2 +
36. Kh2—h3 Df2—f3 +
37. Kh3—h2 Bb6—C7
38. Hdi—ei + Ke7—f7
39. Hb8—e8 Df3-f2 +
40. Kh2—h^ BC7 X f4
41. Hei—e7 + Kf7—g6
42. He7—e6 + Kg6—h5
Uppgefið.
Skák þessi er tefld á þjóðhátíð Reykja
víkur 2. ág. síðastl. (lifandi skák), og er
því ekki að búast við þvf, að hún sé vel
tefld frá taflfræðislegu sjónarmiði, enda
efasamt hvort vér íslendingar teflum ’svo
vel, að nokkur skák vor verðskuldi það
að vera birt sökum þess. Ymsir leikar 1
skákinni eru miðlungi góðir.
Menn eru beðnir að muna eptir að
senda ráðningar á taflþrautunum.
Veðuráttufar í Rvík f rtgúst 1902.
Meðalhiti á hádegi. + 10.5 C.
—„ nóttu . + 5.4 „
Mestur hiti „ hádegi. + 14 „
kuldi „ — „—■ . + 6 „ (h. 24.).
Mestur hiti „ nóttu . + 8 ,,
—„— kuldi „ „ . -+ 1 „ (aðfn.h.20.).
Allan mánuðinn mesta veðurhægð, ágæt-
isveður eins og tvo undanfarna mánuði.
r/g J. Jónassen.