Þjóðólfur - 29.09.1905, Qupperneq 2

176
ÞJOÐOLFUR.
falskt flagg, .ekki til annars en að villa
heimildir á sér og fortíð sinni. Það er
nokkurskonar andlitsgríma. Kvillanus
blesi á grímuna, en Ögmundur flóki and-
iitið.
Það er sjónhverfing. (Meira).
Athugasemd við Thor.
Svart er hvítt og hvítt er svart.
Svo segir Thor Tulinius.
Þegar vér lásum sparkið úr honum í
ísafold 20. þ. m. duttu oss ósjáifrátt 1
hug götudrengir, sem fleygja skarni á þá,
sem fram hjá ganga.
Það ætti þó að vera ólíku saman að
jafna stórkaupmanninum og <götudrengj-
unum. En stórkaupmaðurinn er ekki orð-
heppinn, þegar hann er að senda Þjóð-
ólfi tðninn. Það væri synd að segja. En
viljann vantar hann auðsjáanlega ekki til
þess að „brúka munn" á óvandaðri ís-
lenzku.
Og hann skýrir ekki rétt frá málavöxt-
um. Því fer mjög fjarri.
Byrjar ósannindin með því, að rengja
það, að ráðherrann hafi reynt að fá um-
ráð yfir framlagi Danmerkur til gufuskipa-
ferðanna hingað og veit þó, að ráð'nerr-
ann gerði það. Það eru 7 vitni að því,
að Th. veit þetta, allir fjárlaganefndar-
menn neðri deildar.
Hann segist hafa verið „fús á að taka
Færeyjar með“, en áskilur þó í bréfi til
fjárlaganefndarinnar að losna við þær.
Bréfið er prentað í skjalaparti þingtíðind
anna bls. 589. — Hann segir að svæðið
milli Isafjarðar og Sauðárkróks eða Ak-
ureyrar hefði ekki orðið út undan, og seg-
ir þó f nýnefndu bréfi til fjárlaganefndar-
innar, að Isafjörður eigi að vera enda-
stöðin að vestan, en Sauðárkrókur eða
Akureyri endastöðin að norðan.
Hann segist hafa boðið 7 strandferðir
fyrir 25,000 kr., en „sameinaða fél." 30,000
fyrir 4 ferðir. Það er satt, hann bauð 7
strandferðir fyrir 25,000 kr., en hann leyn-
ir því vísvitandi, að „sam. fél." bauðjafn-
margar strandferðir fyrir 18,000 kr., eins
og sjá má í fjárl.nefndaráliti n. d. bls.
590 í skjalapartinum, en hvorugu þvf til-
boði þótti takandi, hvorki hans né félagsins.
Hitt er ekki annað en heimska að segja,
að „sam. fél.“ hafi fengið 30,000 kr. fyrir
4 strandferðir. Það fékk 30,000 kr. fyrir
30 ferðir eða 1000 kr. fyrir ferðina.
Hann segir, að ekkert hafi verið um
það talað, hvaða skip hann ætti að hafa.
En fyrir því eru aptur 7 vitni, allir fjár-
laganefndarmennirnir í n. d., að hann
sagðist ætla að hafa „Kongana" til strand-
ferða, en kaupa eða leigja skip til millí-
landaferðanna.
Hann segir, að trygging hafi ekki verið
nefnd á nafn við sig og er jafnframt
kampagleiður yfir því, að heimtuð hafi ver-
ið trygging af „sam. fél“., er að vísu eigi
18 miljóna stofnfé, en sé þó ekki vel stætt.
Sannleikurinn er sá, að því var hreyft
bæði við Th. og „sam. fél.“, að sett væri
trygging fyrirefndunum. „Sam. fél.“, sem
á 29 milj., ekki j8, gafstrax kost á 100,000
kr., en Th. aftók það, hefur auðvitað ekki
haft ráð á neinu tryggingarfé.
Hann kallar það illgirnisþvætting, að
skip sín séu lakar mennt eða fáliðaðri en
skip hins „Sam.“. Og þó veit hvert manns-
barn, sem með báðum skipunum hefur
ferðast, að það eru rétt helmingi fleiri há-
setar á skipum „Sam. fél.“ en á skipum Th.
Það situr annars illa á Th., þétt hann
sé keppinautur „Sam. fél.“, að stökkva
upp á nef sér með ósæmilegum brigzlum
og fautalegu fávizkuhjali, þótt Þjóðólfur
skýrði satt og hlutdrægnislaust frá tilboð-
um beggja keppinautanna, eins og gert
var í greininni 9. ágúst. Þá fer nú sann-
arlega að færast skörin upp í bekkinn’
þegar samkeppnisóvildin er orðin svo
mikil, að blöð þau, sem rita óvilhallt um
málið og leiðrétta stórkostlegt ranghermi
annara blaða, verða fyrir ósvífnisleguro á-
rásum af hálfu þess keppinauts, er ekki
gat staðið hinum á sporði í tilboðunum.
Það fer að verða nokkuð vandlifað, ef
það er gert að óhæfu, að skýra þjóðinni
satt og rétt frá málavöxtum. Þingið gat
ekki gert annað, en það gerði, sem tiúr
ráðsmaður þjóðarinnar, hversu fegið sem
það hefði viljað veita Th. styrkinn frem-
ur en hinu „Sam.“. En það hefði verið
lítt mögulegt að verja þ á ráðsmennsku.
Tulinius hefur hingað til verið vanur að
skrifa sig Thor en ekki Þórarinn, eins og
hann nú kallar sig í „ísafold". Þórarins
nafnið er fallegt nafn, en skyldi Thor
nafnið ekki eiga betur við. Það er al-
þekkt þýzkt nafn, og hr. Thor getur flett
upp í orðabókum, hvað það þýðir.
K]apta-Skúmur F]a!lkonunnar.
I 38. tölubl. »Fjallkonunnar« hefur
einhver náungi, sem kallar sjálfan sig
Kjaptaskúm1) —og er það líka — ritað
greinarstúf með fyrirsögninni: »Nálaraug-
að«, svo fullan, þótt örstuttur sé, af lýgi
og þvættingi um mig, að eg finn ástæðu
til að mótmæla honum opinberlega.
Skúmur gefur í skyn, að eg hafi í hjarta
mínu verið Landvarnarmaður, en engan
þorað að styggja, og segir svo að eg hafi
að lokum brennt mln landvarnarskip og
»gengið á náðir Hermanns, til þess að ná
kosningu hjá Húnvetningum«. Hermanni
alþm. Jónassyni og Húnvetningum er jafn-
kunnugt og mér um, að þetta eru helber
ósannindi. Eg hef ætíð talið æskilegt og
rétt, að ráðherrann sæti ekki 1 ríkisráð-
inu, en hinsvegar var það atriði í mínum
augutn ekki s v o mikilvægt, að eg fyrir það
eitt vildi stofna framgangi stjórnarskrár-
breytíngarinnar í hættu, og sömu skoðun-
ar voru bæði meiri hluti kjördæmisins og
samþingismaðuAninn.
Þá lætur greinarhöf. mig hafa heykst
við áskoranirnar úr Húnaþingi. Kvikindi
þessu er sýnilega ómögulegt að hugsa sér,
að þingmenn geti í nokkru haldið fram
annari skoðun, en kjósendum þeirra er
geðfellt, eða þá að öðrum kosti hljóti
þeir að gefa sig með húð og hári sem
viljalaus verkfæri í hendur stjórnarinnar.
En eg skal fræða höfundinn á því, að
eins og eg í ritsímamálinu var á gagn-
stæðri skoðun við mikinn hluta kjósenda
minna, þannig hafði eg innan flokks á
þinginu sétstöðu 1 undirskriptarmálinu, og
heimastjórnarflokknum var sú sérstaða
mín kunnug, áður en nokkrar áskoranir
komu að norðan. Um þetta getur allur
sá þitígflokkur borið vitni.
Þriðja lýgi Skúms — sú ósvífnasta —
er það, að eg álíti mér »alltaf inrtan
handar að láta Húnvetninga kjósa«
mig á þing. Hver heilvita maður getur
sagt sér það sjálfur, að engum þingmanni
getur slík fjarstæða til hugar komið, hvað
þá þéim manni, sem náð hefur kosningu
eptir harða kosningarimmu með að eins
12 atkvæða meiri hluta í fjölmennu,
vel mönnuðu og mjög sjálfstæðu héraði.
Þessi ósvífni áburður virðist heyra undir
þær tegundir lyga, sem nefndar eru kosn-
ingalygar, og gegnir furðu, hve snemma
þær eru á ferðinni.
Fjórða lýgi Skúms er í stíl Míinchhaus- .
ens og allskemmtileg, þar sem hann Iæt-
ur mig segja, að eg hafi verið í Húna-
vatnssýslu í sex hundruð ár I, þótt eg sé
borinn og barnfæddur f öðrum lands-
fjórðungi, og hafi aldrei í Húnaþingi verið.
Kveð eg svo þennan Kjapta-Skúm með
ósk um, að hann megi taka sem mestum
og beztum framförum 1 sannsögli, áður
1) Undir greininni stendur: Loquax.
en hann tekur pennann næst til að fræða
lýðinn, svo að eigi verði um hann sagt,
að hann sé bæði kjöptugur og lýginn.
Rvík lS/9 1905.
Jón Jakobsson.
Tituprjónamál Jóns Jenssonar.
I einu valtýska málgagninu, er „Ingólfur"
nefnist, hefur hinn alkunni eyðufyllir þess
Jón yfirdómari Jensson birt í ritstjórnarinn-
ar nafni úrlslit hins svonefnda ,títuprjóna-
máls' í hæstarétti. En mál þetta höfðaði
Jón (og Kristján Jónsson annað) út af hræ-
meinlausri grein í Þjóðólfi 6. febr. 1903 með
yfirskriptinni „Pólitískir títuprjónar". Og það
var þessi yfirskript, sem hinum virðulegu
yfirdómurum þótti einkar móðgandi og
mjög saknæm. En þetta var um það leyti,
sem viðskipti yfirréttarins og Lárusar
Bjarnason sýslumanns hófust, og þeir sem
síðar hafa lesið „krítik" sýslumanns á síð-
ari dómum yfirréttarins yfir honum, munu
eflaust sjá, að lítil vinátta sé milli yfirdóm-
aranna J. J. og Kr. J. annars vegar og L.
H. B. hins vegar. Þeir voru heldur ekki
seinir á sér þessir 2 fyrnefndu herrar að
hlaupa í Þjóðólf með málssókn fyrir þessa
goðgá, ,pólitísku títuprjónana', annað var
ekki hægt að klófesta í greininni. Jón Jens-
son fékk undir eins gjafsókn, — þær eru
handhægar til pólitiskra ofsókna — en af
því honum þótti sektin (50 kr.) hjá hinum
skipaða yfirrétti oflág, áfrýjaði hann málinu
til hæstaréttar með gjafsókn náttúrlega, því
að hann þóttist vita, að málskostnaður
mundi þá að minnsta kosti aukast, en ann-
ars liefur aldrei jafn lítilsháttar máli verið
áfrýjað héðan af landi til hæstaréttar. Það
voru auðvitað ekkert annað en ,pólitískir
títuprjónar', sem fleyttu því þangað. Það
vissu allir. Og hæstiréttur kvað hafa
dæmt eins og Halldór Dan.; 100 kr. sekt
fyrir ,títuprjónana‘ og 80 kr. til málsfærslu-
manns Jóns -j- 10 kr. í dómsmálasjóð.
Jón er mjög kampagleiður yfir því, að
,pólitisku títuprjónarnir' hans og Kristjáns
hafi kostað mig alls á 4. hundrað krónur.
Vitanlega er það nokkur hugfró fyrir hann
sérstaklega þegar þess er gætt, að hann
hefir orðið að verja mörg hundruð krónum
að sjálfsögðu í þjónustu landvarnarfargans-
ins, og til þess að komast á þing. Það er
von, að honum sárni þau fjárútlát, svona
alveg til einskis, því að landvarnarstefnan
er dauð og Jón ekki enn kominn á þing og
kemst líklega seint. Honum veitti því
sannarlega ekki af þessari huggun, sem
hann fékk í hæstaxétti. Hann ætti sannar-
lega að blessa Alberti, sem veitti honum
gjafsóknina þar, því að annars hefði málið
aldrei þangað farið. En hann virðist ekki
vera sérlega þakklátur fyrir það, sem hon-
um er gott gert.
Af því að Jón hlakkar svo mjög
yfir því, að þessir smásmuglegu póli-
tísku títuprjónastingir og þessi ofsókn-
arviðieitni hans og Kr. J. hafi kostað mig
3—400 kr., þá ætla eg að leyfa mér að
segja honum einn sannleika, og hann er sá,
að það mun marga manna mál, að það sé
meira en 3—400 kr. virði sá álitshnekkir,
sem Jón Jensson hafi beðið, bæði sem em-
bættismaður og „prívatmaður“, fyrir hina
pólitísku framkomu sína í ræðu og riti á
síðustu tímum, ekki að eins meðal Reykja-
víkurbúa, sem borið hafa gæfu til að hrista
hann þrisvar sinnum af sér við þingkosn-
ingar, heldur og meðal allrar alþýðu út um
lqnd, er lesið hefur það sem hann hefur
látið sér um munn fara ( „Ingólfi".* Þann
heiður vill víst enginn frá honum taka. Eg
vildi að minnsta kosti ekki skipta.
Hannes Þorsteinsson.
*') Síðasta sýnishornið kvað vera grein
undirrituð X (í Ingólfi 20. þ. m.) um Sogs-
brúarvígsluna, ráðherrann o. fl., mjög ófim-
lega rituð og naglalega, þ. e. alveg með
hárréttu marki Jóns. Það er auðþekkt
alstaðar.
Beinagröpturinn á Mýrunum.
Ritstjóri „Isafoldar" hefur nú ritað 3 grein-
ar í blað sitt viðvíkjandi beinagreptri á
Alptanesi og í Haffjarðarey. Það voru
amerískir vísindamenn, sem að því starfi
voru og sem þóttust hafa heimild til þess
frá biskupi landsins að því leyti sem til
lians tók, þó með vissum varúðarreglum.
Þeir sýndu mér meðmælisbréf sitt frá bisk-
upi, og gaf eg þeim engin frekari meðmæli
en mér skildist það bréf inni halda beint
eða óbeint. Ritstjórinn virðist vilja bendla
mitt nafn meirog á annan hátt við þennan
beinagröpt en eg tel rétt vera, og stafar
það sennilega af misskilningi á nefndu með-
mælabréfi frá einhverri hlið.
Þar eð hann nú hefur, án heimildar frá
mér, birt á prenti prívat-bréf þessu máli við-
víkjandi, virðist það harla undarlegt, að
hann hefur ekki einnig birt hið umrædda
meðmæla- eða umburðarbréf biskupsins, sem
þessir vísindamenn báru fyrir sig. Finni
ritstjórinn ekki hvöt hjá sér til að birta það
bréf, véit eg að biskupnum sjálfum er ljúft
að gera það til þess að leiða sannleikann í
ljós hafi bréf hans verið misskilið.
Staddur í Reykjavík 16, sept. 1905.
Einar Eriðgeirsson
frá Borg á Mýrum.
Mannalát.
Hinn 20. f. m. andaðist í Odense á
Fjóni frú Anna Lucinde John-
sen, fædd 1840, dóttir kaupmanns R.
Tærgesen, er var kaupmaður hér í
bænum langan tíma um miðbik fyrri ald-
ar. Hún giptist 1866 yfirkennara Ólafi
Hannessyni Johnsen I Odense. Varð þeim
tveggja barna auðið: Hannesar Johnsen,
lautenants I fótgönguliði Dana og Sigríðar,
sem er gipt P. O. Andersen forstöðumanni
stjórnardeildarfjármála og ríkisskulda í
Danmörku; hann er einn af stofnendum
og í stjórn Islands banka félags. Frú A.
Johnsen var mesta sæmdar- og merkiskona.
Drukknun.
Hinn 20. f. m. fórst bátur af Seyðisfirði
með 4 mönnum. Formaður var Sigurjón
Arnbjarnarson frá Keflavík, en hásetar:
Geir Magnússon frá Hæðarenda í Grinda-
vík, Jóhann Kristjánsson af Vatnsleysu-
strönd og Guðm. V. Guðjónsson frá Garð-
húsum.
Veltt ppestakall.
Sauðanes á Langanesi er veitt af kon-
ungi séra Jóni Halldórssyni á Skeggja-
stöðum, samkvæmt kosningu safnaðarins.
Lausn frá ppestskap
hefur séra Guðni. Guðmundsson I Gufu-
dal fengið án eptirlattna.
Ráðherrann
sigldi til Hafnar í gærkveldi með „Vestu"
til að fá staðfestingu konungs á lögum
alþingis.
Guðm. Bjöpnsson
héraðslæknir og alþm. fór einnig utan
með „Vestu" til Englands og Frakklands
og verður fjarverandi í vetur eða nær því.
Háskólakandídat I læknisfræði Stein-
grímur Matthíasson gegnir embætti hans
á meðan.
Skritnar sögur
berast nú hvaðanæva hingað til bæjarins
um undirskriptasmölun „Þjóðræðisflokksins"
svo kallaða, hvernig kjósendur hafa verið
flekaðir til að skrifa vmdir þessi skjöl, talin
trú um hinar hlægilegustu vitleysur, en
fjöldi áskorenda ekki lesið það, sem þeir
voru að skrifa undir og hafa því enga
grein getað gert fyrir því, hvað það var,
sem þeir voru látnir krota nöfn sín undir.
Prestarnir hafa víða gengið einna ötulast