Norðri - 15.10.1858, Side 5

97
f>jó<jólfur ht'fnr nú síSustu frjettir, aö
allur vesiurhluti Húnavatnssýslu sje útsteyptur
hjer og hvar nema Torfalatkjar og Svínavatns-
hreppar. Vjer httfum nú ekki enn fengitt svo
vomlar fregnir, og vildum fegnir, aÖ I>jóbólfur
segöi þaö úsatt. Hitt vitum vjer, aÖ klíiöi hefur
komiÖ upp viö Vatnsnesfjall, og eptir flugufregn
á einum bæ í MiÖfiröi, en þab kom oss ekki á
óvart, því Húnvetningar sjálfir bjuggust vib því,
aö kláöinn kæmi upp aptur vestan til í sýsiunni
í haust, þar sem hinum fyrirskipuöu niburskurÖ-
arreglum var ekki fylgt, og bjuggust vib, ef illa
tækist til, ab skeratþyrfti austur ab Víbidalsá. En
jafnvel sjálfar síbustu frjettir þjdbólfs benda eng-
an veginn á, abjskera þurfi í Svínavatns og Torfa-
lækjar hrepp, og því síbur fyrir austan Blöndu,
og minnkar þab skababætur þær, semvjerhöfum
reiknab hjer ab framan, um helming eba meira.
Oss finnst því, ab fjelagi vor þjóbólfur hafi
gjiirt reikning sinn, ekki til ab fræba oss, heldur
til ab villa fáfróba, er ta-kju hinar stóru tölur
hans eins og heilagan sannleika. Hann hefbi átt
ab gjöra þenria .reikning sem rjettastan eptir amts-
fundartíbindunum, og gjöra svo jafnrjettan og jafn-
glöggan reikning vfir f árfækkunina á Suburlandi
vegna kiábans, þá hefbi hann gjiirt landinu mik-
ib gagn meb reikningslist simii. Vjer crum því
mibur svo ókunnugir sybra, og höfum ekki feng-
ib neinar opinberar skýrslur um fjárfellinn þar.
En þab er óhætt ab fullyrba, ab tjárfakkunin
þar sökum klábans er langtum gífurlegri en í Húna-
vatnssýslu. Eptir þjóbólfs eigin reikningi verba í
lónavatnssýslu í liaust 40,672 fullorbins fjár og
Ht>900 lömb, samtals 58,672, eba einurn 657 kind-
um "ærra en var ábur en farib var ab skera.
Vjer oyrjum nú þjóbólf, livort þetta er svo mjög
vobaleg fjárfækkun? Vjer spyrjum liann, livort
fleira fj muni nú vera í öllum binum þremur
niarglækn?u klábasýslum sybra? Ef ab nú skyldi
ckki vera kma gVo sem 36,000 fjár í þremur
Suburlands tslunum, og Iiitt allt fallib og skor-
ib án alls entrgja|^s eptjr búib) er ab eyba
30 000 rd. í mojj 0g iækna) og öbru eins í kostn-
ab og fyrirhöfn V iR]ínjngarna,.f ef vföa er bú-
ib ab gjöreyba til ebalakaupa mörgum hreppa-
sjóbum, sem eiu 8e>^jr (j[ styr]{tar fátækum í
liverjum hrepp, ÞeSaritthvab ábjátar, 0. s.frv.;
hver getur þá neitab, a gunnlendingar sjeu stór-
uin mun ver farnir en ^'jenjjngar- þejr bafa
misst allan þorra fjár síns b ó, j a u g t> q)tir þcir
í#, V
eru búnir ab kosta tipp á lækningarnar ærnu fje,
en Húnvetningar bafa fengib fullar bætur fyrir
allt fje, er þeir hafa skorib.
Ab endingu skorum vjer á liinn mikilsvirta
útgefanda þjóbolfs, ab hann gjöri glöggan og óvil-
hallan reikning yfir skaba þann, sem hefur leitt
af klábanum sybra og yfir kostnabinn vib lækn-
ingarnar, því gjöri hann þab, vinnur hann þjób
sinni hib þarfasta verk.
í 32 og 33.-34. blabi þjóbálfs má lesa svar frá
landlækni Ðr. J. Hjaltalín, og í hinu síbarst nefnda
nr. einnig fiá dýralæknunum á I-dandi upp á grein
múia í 17. blabi Norira þ. á. um nppruria kiáb-
ans. Jeg tinn mjer skylt ab þakka þessurn lierr-
um fyrir heibur þann, er þeir hafa veitt níjer
meb því ab svara mjer, þar þeir meb því
ab svara ónýta dóin þann, er einhver herra
J. J., er í fyrra haust hefur ritab í dönsku blabi
(Berlingske Tidende)' um fjárklábamálib , ( befur
kvebib upp yfir okkur hjerabslæknana á Islandi,
er hann segir rnebai annars, ab skýrslur okkar í
klábamálinu sjeu svo ilia úr garbi gjörbar, ab þær
sjeu ekki þess verbar, ab ab þeim sje fundib-f„un-
der al Kritik“) og ab vib sjeum óluefir („incom-
petente“) dóinararí þessu máli. Landlæknirinn þar
á móti sje einn fær um ai) sjá hib rjetta í því.
A himi bóginn get jeg ekki fagnab því, ab
þcir hafi bieytt nieiningum símiin nni uppruna
og i'bli kláöans cptir ab þeir hafa lesib ritgjörb
iiiína, enda var ekki vib því ab búast, ab þeir
vildu sivppa hinni einustu ástæbu (ab klábinn sje
innlendur) fvrir því ab halda áfram lækningunum
á fjárklábanum,
Jeg setla nú fyrst ab fara nokkrum orbum
um svar landlæknisins.
Landlækniiinn segist ætla ab sýna löridum
sínum, hversu vel mjer beri saman vib hina nafn-
frægu^tu dýralækna vorra tíma, og tilfærir hann,
því til sönnunar, siabi úr ritum 5 dýralækna,
sem eru liver öbrum frægri. Sumir af þessutn
segja, ab klábi geti sprottib upp af sjálfu sjer og
án þess ’aö noklcur klabamaur fiimist í lionum,
en sumir, ab klábamaurinn sje afleibing klábans og
spretti upp í honum, og cr þetta hvorttveggja
gagnstætt því, er jeg hetí látib í Ijósi í 17. blaöi
Norbra, og hefi jeg þegar á þeim stab mótmælt því.
Jeg hetí ab vísu ekki sjeb önnur rit þessara
dýralækna, er landlæknirinn telur upp, en dýra-
læknirigahók Withs, og hefur mjer ætíb skilist
grein sú, er stabur sá, er landlækniriu færir til, er tek-
inn úr, þanriig. ab With væri í nokkurs konar efa
um ab kláíi gæti sprottiÖ upp afsjálfu sjer. Hinn
tiifærbi stabur landlæknisins hljóbar þannig: „aÖ
klábi geti upp komiö á fje af sjálfu sjer vird-
íst gömul reynsla, sem nýrri tíma skobun eigi
hefur getab koIlvarpab“. En nokkru neÖar í sömu
greiri stcndur, og er þab mótsetningin til hins til-
færba stabar: „En á hinn bóginn er þab marg-
sannaö af rcynslunni, ab sótínæmi valdi klába á