Íslendingur - 25.08.1864, Blaðsíða 7

23
Landsy íirrj ettardómar
i.
í máli Eggerts Magnússonar Waages, fjárhaldsmanns
Reykjavíkurdúmkirkju
gegn
Jóni verzlunarmanni Stefánssyni, út af hálfum
Ijóstolli.
(Iíveðinn upp 25. júlí þ. á.).
Sökum þess, að það, sem þrætan er um í þessu
máli millum málspartanna, að eins er 46 sk., og þar
sem staða hins stefnda þar að auki engan veginn er
svo föst eða fyrirfram gefin, að af henni hljóti að fljóta
fyrir sækjandann viðvarandi rjettindi gegn honum, og
málið þannig ekki nemur þeirri upphæð, að því verði
stefnt fyrir landsyflrrjettinn eptir tilsk. 11. júlí 1800, g
10, og með því enn fremur ekkert konunglegt leyfis-
brjef er fram komið fyriráfrýjun málsins, ber málinu að
frávísa. Hinum skipaða málsfærslumanni áfrýjandans
bera fyrir flutning málsins fyrir yfirdóminum 8 rd. úr
opinberum sjóði, og hinum stefnda, er einnig hefir öðl-
azt ókeypis málsfærslu og sjálfur hefir mætt þar, 6 rd.,
er borgist á sama hátt.
því dæmist rjett að vera:
Málinu frávísast. Hinum slcipaða málsfœrslumanni
áfrýjandans P. Melsteð bera í málsfœrslulaun 8 rd.,
og hinum stefnda verzlunarmanni Jóni Stefánssyni
6 rd. í lcost og tœringu, er hvorttveggja borgist úr
opinberum sjáði.
II.
í sakamálinu: gegn Ólafi Ólafssyni, Jóni Ólafssyni og Ólafl
þórðarsyni úr Rangárvallasýslu.
Kveðinn upp 1. þessa mánaðar.
Með Rangárvallasýslu aukaréttardómi, uppkveðnum
21. febrúarmánaðar þ. ár, eru fyrir ólögmœta meðferð
á fundnum reka, eða rekaþjófnað, hinir ákærðu, Ólafur
Ólafsson, sektaður um 4 rd., Jón Ólafsson um 5 rd. og
Ólafur þórðarson um 2 rd., svo og til að greiða málskostn-
að, þeir tveir fyrnefndu s/4 parta hans einn fyrir báða
og báðir fyrir einn, en hinn síðast nefndi ]/4 part.
Hinn ákærði Ólafur Magnússon er þará móti frífundinn
fyrir ákærum réttvísinnar og hið opinbera dæmt til að
greiða málsf'ærslulaun til talsmanns þess, er honum heflr
verið settur. Hvað nú fyrst viðvíkur hinum ákærða,
Ólafl Ólafssyni, sem er leiguliði á Berjanesi, og Jóni
syni hans, sem er vinnumaður. hjá honum og fulltíða-
maður, þá er það upplýst og sannað með játningu þeirra
og öðrum atvikum undir rannsókn málsins, að þeirhafa
tekið með launung í Berjaneslandi ýmsa rekastaura, sem
ítarlega eru tilgreindir f undirréttardóminum, og lagt
fullar dulur á þá, bæði gagnvart landeiganda og sam-
býlismönnum Ólafs, í því skyni, að fjenýta sjer þá. Að
vísu verður rétturinn eins og hjeraðsdómarinn að álíta,
að þessi verknaður hinna ákærðu geti ekki helmfærzt
undir sakalaganna hugmynd um þjófnað, en þar sem
það á hinn bóginn inniheldur bæði í sjálfu sjer gróft
brot á því trúnaðartrausti, sem landsdrottinn hlýtur að
bera til leiguliða síns, eptir því sem til hagar hjer á
landi, og þar að auki beinlínis heyrir undir ákvörðun-
ina í tilskipun 11. apríl 1840, 43. gr.; sbr. 77. gr., þá
fær rétturinn eigi sjeð, að sök þeirra geti afplánazt með
fjársektum; því þó hinir ákærðu hafi borið það fyrir, að
þeir hafi álitið, að leiguliði ætti þann reka, sem finnst
fyrir ofan fjöru í leigulandi, þá getur þetta engan veg-
inn orðið þeim til linkindar, þar sem bæði landslögin,
eins og undirrjettardómarinn tekur fram, með berum
orðum að eins veitaþenna rétt landeiganda, og þarsem
tiltæki hinna ákærðu, þó öðru máli hefði verið að skipta,
samt sem áður hefði verið, cins og á stóð, brot gegn
eignarrjetti sambýlismannanna, sem að lögum eru jafn-
rjettbornir að því, sem annars heyrir undir leiguliðagagn
af reka. það virðist þannig hæfiiegt, að hinn ákærði
Ólafur Ólafsson sæti 15 vandarhöggva refsingu, en að
Jón Ólafsson þar á móti, með sjerlegri hliðsjón af því,
að hann var vinnumaður hjá hinum meðseka föður sín-
um, sem líklegt má virðast að hafi fremur hvatt hann
en latt, og ungur að aldri, að eins sæti 10 vandarhögg-
um. Viðvíkjandi því næst hinum meðákærða Ólafi þórð-
arsyni á Leirum, þá hefir hann einnig meðgengið, að
hann hafi tekið til geymslu af þeim feðgum, Ólafi og
Jóni, sem nú voru nefndir, rekastaur, og hjálpað þeim
til að fela hann í fjárhúsi sínu í því skyni, eður með
því skilyrði, að fjenýta sjer hann með þeim í samein-
ingu, jafnvel þó hann grunaði og hlyti af aðferð þeirra
að gruna, að staurinn væri þeim ófrjáls, og getur hann
þannig eigi komizt hjá því, að sæta hegningu samkvæmt
grundvallarreglunni í lagastöðum þeim, sem undirdóm-
arinn tilgreinir, og virðist með sjerlegu tilliti til þess,
að staur þessi að eins er virtur 48 sk., að hjeraðs-
dóminn, hvað þetta atriði snertir, beri að staðfesla. —
Hvað loks snertir hinn meðákærða Ólaf Magnússon,
þá verður rétturinn að vísu að fallast á þá skoðun
undirdómarans, að hann eigi verði, eptir þeim upplýs-
ingum, sem fram eru komnar í málinu, sakfelldur fyrir
staur þann, sem hann tók í sameiningu með Jóni Ólafs-
syni á Berjanesi launungalaust, og hefir skýrt frá, að
hann hafi ætlað til jarðhúsa, eins og það líka gegn stöð-
ugri neitun hans eklti er sannað, að hann hafi verið í
verki með þeim Ólafi Ólafssyni og Jóni syni hans, í að
taka, vinna og grafa trje það, sem fannst í tvennu lagi
grafið niður í fjárhúsi þess fyrnefnda, og virt hefir verið
á 2 rd.; en þar sem báðir þessir meðákærðu Ólafurog