Norðanfari - 01.12.1864, Blaðsíða 4

Norðanfari - 01.12.1864, Blaðsíða 4
62 Vjer erum höfundinum samddma í því, aS greinilcgnr uppdráttur yíir prcstaköliin mundi mikift geta bætt úr, en vjer höldurn ab sá uppdráttur bætti lítib fyrir samsteypu vin- unum, helzt ef hann kærni fyrir erlendra sjónir, og þá þyríti !íka áö fylgja meb greinilegttr upþdiáttur ynr ailt háttheldi, ástand og em- bættisfærslu prestanna, sem og úvilhöll, rjett og hreinskilin þekking, á vegalengd, vegagæb- um, ve&urátt og færö, sem náttúran cr hjer ab mestu yfir rábandi. Hvab áhrairir ot'b'ib herfáng, sem greinar- smibnrinn sýnist hneikslast á, þá voit hann eins vel og vjer, ab þab er almennt kaliab herfang, sem tekib er ineb valdi frá öbrum, þeim tSabspurbum, svo máske brúkab ríkmann- lega, hvab ef ekki þab, sem fyrst er hugsab ineb óhreinskilni og undirhyggju, svo untiib meb ieynilegti áhlaupi, og seinast haldib meb ofurvalds umgirbingu, og þess svona aflab cinungis í einstakra manna svo meint gagn, cn þar á ntóti öllum almenningi til skaba og skapraunar, bæbi á líkantlegan og andlegan hátt í bráb og lengd, itvab er rjettnefnt hcr- fang ef ekki þetta? Jafnvci þó vjcr höfum aldiei lýst neinni óánægjtt yíir því þótt þotta prestakal! lieibi 2 kirkjur, og gjörum oss ánægba meb ab fá aptur vor fornu rjettindi, þá erum vjer samt grein- arsmi'num samdóma í því: ab bezt mnndi fara ab prestar hefí.u ekkinema eina kirkju ltver um sig; þab er heldur ekki iangt ab leyta iijá oss, þeir 2 prestar hjer í sýshi, sent hafa iuntekta ininnstii braubin hafa eina kirkju hvor, geta því eins og eblilegt er vel gegnt köllun sinni, og þab sem fmbanleora mun þykja, ab bábum þeim búnast ágætlega vel, helir þó annar þeirra mötg börn fram ab færa en öil skii- feDgin. ________ - * * Enn fremur erum vjer höfuiidiiiuin sam- dóma í þvi; ab verbur sje verkamaburinn launanna, en þar vib er aptur athugavert ab hann verkamaburinn œfli sjer ckki þribjungi, eba jafnvel helmingi meira verk en hann fær afkastab. en tckur þó lannin hin söinu, eins og þab væri vel af liendi leyst, og þab kalla tnenn þó ekki ve! fengib; líka skiptir miklu hver áheldur. Einn sóar álitieguin iiöfubstól f ýntislegum inunabi og býlííi; ánnur getur lifab sóinasamlega meb sparnabi vib lítil el'ui; þribji vill hafa mikib um sig, mikib umdæini - og ntikil laun, en launin og heimilisþarfirnar il!a eba óhirtar; væri þá ekki betra ab hafa ininna um sig? Enn veita liyski sínu og hcimiii nákvæinara eptirlit, bæbi ntcb liægri, þökicalegri vinnu, ev bæbi styrkir sál og lík- ama, og svo meb rcglu og hirbuscmi, sem sannailega numdi fsera margfalt meiri blóntg- un og blessun í bú hans heldur cn nokkrir dalir f ofvöxnura embættislaunum ? Höíuftdurinn segir: „ab tekjurnar úr sókn- inni þurfi ab vera svo niiklar ab presturinn og liyski hans, sje vel borgib‘‘, þab er ab vísu satt, en vjer þckkjum ekkert þab kall, sem ckki foi'3orgar prcst sinn vel, ef laglega er á- iialdib, en tmi fjölskyldu hans eba liyski, get- ur verib aihugavert, og hvert þab eru allt hans rjott og þaríleg skylduhjú, sent hann hcfir sjer vib hönd, eba ef hann í einfaldasta skilningi yvbi broílegur vib 6. boborbib hvab, þá optar en um sinn, ári þess þó ab vibuikcnna þab meb einurb, en hlyti samt ab anriast ávöxtinn. Kiga þá sóknarmenn ab forsorga þess híittar ltyski, borga þaim kostnab og launa þau frá- vik, sem þab frnmferbi hefir í för meb sjer ? vjer meinum ekki ! Um barna spumingar og húsviijanir, lát- um vjer rithöfundana eigast vib, oins og um margt flcira; en iiægt mundi oss ab \itna hver sannara segbi, eptir sem hjer í grend hefir vibgengist nm nokknr undanfarin ár; enda er þeim einum fært ab taka hart á þvf, er hin fyrri ritgjörb segir utn þab efni, eeni ekki slá slöku vib embætlib. Höfundurinn segist álykta, ab vjer böf- um fariö í smibju út yfir takmörk sveitar vorrar, cn vjer segjum honum þab enn, og hverjum sem heyrt getur og heyra vill, ab vjer höfum ekki gjört þab í því nmrædda til- felli; en af ritgjerb hans sjálfs liöfum vjer ekki minni ástæbu til ab hugsa, ab hann hafi þó haft þá æru ab fara í smibju fyrir aíra, og þab líklega fyrir þá, eba þann sem bæbi mundi Iauria lionum ríkmannlega, og máske meb því er margir ættu ekki ráb á; og befbi nú greinar höfundurinn sjálfur eins og heyrzt htfir cinhverju sinni vib öl Iátib þetta á sjer heyra, þá styrkir þab heldur þessa meiningu. j>essu næst lætur ltöfundurinn ‘þab álit sitt í Ijósi, ab óánægja alþýbunnar, muni helzt eiga sjer þar stab, sem róib sje uiidir í ein- hverjum eigingjörnum tilgangi, og muni heizt koma frain í sundurlyndi milli presta og safn- aba í þeim stöbum, seni liggja næst ræbaran- um. Um þetta er hib sama ab segju, sem fyrri um kolablásturinn og smibjuna, því vjer vitmun þab en nú í þribja sinni opinberlega og meb góbri samvizku, ab engin utan ábur- taidra vebanda hefir snert á ab róa meb ,oss' undir hinni þtmgti, illu og ónotalegu kafhlöbnu seil, sem oss var naubugum þrengt til ab undir- gangast, af ofmcnnum vorum. Loksins verbur greinar smiburinn hrifinn af' sterkustu vandlætingu fyrir konung, síjórn og yfirvöld, yfir orbunum: „óþolandi einveldi á þe=sum líinum'1. En meigum vjer ekki spyrja? Ilvab er óþolandi einveldi. ef eigi þab. ab frádæma mönnum forn rjettindi þeim ðafvitandi, og án þess ab bjóba til varnar, en meta sfban bænir og ástæbur þeirra, sem fyrir skakkanum urbu ab engu, og þó líldega hugsa sem svo: „Vjer einir höfum valdib strangt, verbur haldast þó gjörum r.....“. Vjer ósk- um ab óvilhallir skynsamir menn svari þess- ari spurningu. Ab cndingu látum vjer nú höfundinn vita þab, ab ritgjörb hans hefir einungis gjört þab ab verkuin í þessu þingabraubi, ab glæba ab nýju og auka þann óánægju neista, er allt af litir þar í öskunni út af sundrungu braubsins og mun lifa fyrst um sinn, þótt engin erting komi utan ab; undir cins og vjer því kvebj- um höf. og bibjum hann ab virba og færa á betri veg, þessar fáu aihugasemdir af öldung- is ómenntubum mönnum, viljum vjer í ein- lægni rába honum til ab lesa og enda læra, ef liann þá getur lært þcss háttar, hib þribja vers af 13. Passíu sálnii Ha'.lgríms prests Pjet- urssonar. Ritab í febrúarm. 1S64. Nokkrir innbúar í Flugumýrar og IJofstaba sóknum. V ö r u s k r á. Eptir skýrslu verzlunarmibla, sem dag- sett er 30. september þ. á. í Karipmannahöfn- 1 tunna af nýjtim dönskum rúgi 4 rd. til 4 rdt rd. 88 ek, rús»iskum 5 rd. 24 sk. austursjóar 5 rd. 16.sk. til 5 rd. 40 sk. 1 t. bauna 7—8 rd. 48 sk. 1 t. grjóna 7 rd. til 7 rd. 80 sk. 1 t. hygg 4 rd. 32 sk. til 4 rd 64sk., 1 t. af höfruin 2 rd. 88 slc. t! 1 3 rd. 32 sk., 1 t.‘ malt 5 rd til 5 rd. 40 sk., 1 Lpd. hveitiinjöls 76 —78 sk., 1 t rúgmjöls, sem er þurrt og sigt- ab, og vegur auk íláts, 2 vættir 8 rd. ti! 8 t d. 48 sk., 100 pd. af Arracan ltrísgrjónum 5rd, 48 sk. til 8 »d.; 1 pd. Iííó kuffi 25—31 \ sk,, 1 pd. af St. Cróix sykri 16J— 20 sk., I pd. nielis 24 sk., 1 pd. af glærum Candis 27 — 28 sk., 100 pd. sýróp 8 rd. til 8 rd. 48 sk i Cichorie í bláum brjefum hver 100 pd. 9 rú* 48 sk, tíl 9 rdi 72 sk., Cichorie í grænum brjef' um, hver 100 pd. 10 rd, 24 sk. til 10 rd. 48 sk , Congo TUe 64 sk. til 1 rd. 36. sk. 1 pott' ur af brennivíni 8 stiga 13—14 sk. afsiátt«r 6 sk. af hverjum potti, sem til íslands er fluR' ur. ^l t. ybes salt 1 rd. 32 sk, 1 lest eba 22 t. smíbakola 16—19 rd. eba iiver tunna 70-83sk. 1 t. tjöru 6 rd. 48sk. til 7 rd. 1 t. koltjöru &a íláts 2 rd. 48 sk. til 3 rd. 56 sk , 1 t. af sænsks eba finnsku byki 12 -lðrd. 1 Skpd. af Láí' víkur miltajárni 22 rd. 64 sk. 1 Skpd. af eæiislciJ járni 14 —16 rd. 1 Skpd. af sænsku piötujarni 16 rd., 1 Skpd. af ensku gjarbajárni 16 rd* 80 sk. 100 pcl. af sænsku stáli 8rd. 48sk., 1 Skpó> aí hampi 46—60. rd. 1 Skpd. hör 93 — 100 r<k 1 pd. indigó, bengalskt 3 rd 32s!c.—5 rd-t 1 pd. Madras Indigói 1 rd—2 rd. auk tolls, sein er 14slc. lyrir hvert pund, 1 pd, babmull frá Austurheimi 88 slc.—1 rd 8 sic, 1 pd. babiii' ullar frá Austurheimi 72—80 sk., 1 pd. stein- olíu 13 — 14 sk., l |pd. línolíu 34 sk., 1| pd< bómolíu 44 slc.—67 sk, 1 pd. pálmavibarolíu 22 slc., l j rapsolíu 33 — 34 sk., I4 pd. tcrpin- tinoliu’SOsk., 25| vætt olíukökur 47 rd. I pd. potf- ösku 11 sk,, 4 vættir af beinunr 6 rd, 1 tunna Cement 3— 6 rd , 1 pd. Cochenillcr til raubs litar 1 rd, 78 sk,— 3 rd. 14 sk., 1 uxa höfub af ediki dönsku 10—18 1 d., 100 pd. blátrje eba brúnspónn 2 rd. 64 sk.—2 rd. 80 sk., 100 pd> gult trje 4 rd., 100 pd. blýhvítu 12— 14 rdo 100 pd. Zinkhvítu 13 rd, 100 pd. hveiti siivelsi 12 rd. 48 sk, —14 rd , 1 pd. jarbepla sthelsi 7} —8 sk., 100 pd. Sóda af Chríólith 2 rd. 16sk. —2 rd. 32 sk., 100 pd. Soda kristalliserub 2 rd> 32 sk.—2 rd. 48 sk 1 tunna grænsápu 28 rd.> lOÖpd. grænt vlíriol 2 rd. 24 sk. — 2 rd. 32 sk< 1 pd. blásteinn 12 —16 sk., 1 pd. vax 64—68 slc. 100 pd. Iceks nr 1—4, 4 rd. 48 sk. — 7 rd> 48 sk., 100 pd. hveitibraubs 5 rd. 48 — 6 rd. 24 sk., 100 pd. skipsbraub 5 rd. 24 sk., 16pd> lím 3 rd. 64slc.—4rd. 48 slc., 1 Skpd af köbl' nm eba trássum 71 rd 64 slc. — 75 rd. Islenzkar vorur. 1 tunna af ijósu liá' karlslýsi 37 rd. 1 t. þorskalýsis 33 rd.—36 rd. 48 sk., 1 Skpd. al’ hvítri ull 180 rd. — 200 rd> (hvert pd, þá 54—60 sk.), 1 Skpd. af evartri ull 160—175 rd. (iivort pd. 48-5l|sk), 1 Skpd> mislit (ill 155—luOrd. (pd. 46^-48 sk.), 1 par tvfbandssokka 38 — 42 sk., 1 par vetlinga 10— 20 sk., 1 pd. æbardúns 7 rd. 24 sk.—8 rd., 1 Skpd. af iiörbum fiski 33 id. lskpd. af hnakka' ltýldum salifiski 35 rd 1 skpd. af óhnakka- kýldum saltliski 33 rd.—35 1 d. ÆrtglýsÍEíg'. — Ýmsir, og þab eigi svo fáir í amtintb hafa hvab eptir annub spurt ntig eptir, á hverju stæbi ab eigi væri prentabar Markaskrár í þeirri og þeírri sýslu; þar sem þó væri búib fyrir löngu síban ab borga fyrir ritun og prentun fjármarlcanna; jeg hefi sagt eins og cr( ab handritin væri eigi enn til mín komín. Sje nú svo, ab fjármarka-eigendur í eintit eba fleirum sýslum hjer í amtinu, ætlubu sjer, a& láta prenta tjebar markaskrár nú í vetur, þi* þarf jeg ab vita þab sem allra fyrsf, ebur f seiuasta lagt ábnr póstur fer subnr j]í veturi því annars læt jeg byrja á öbru sem nú er fyrir hendi til prei tunar; og hljóla þá msrka- skrárnar, ef ætti ab prenta þær, á meban ab sitja á halcanum, cr jeg þó síbtir vildi. Akureyri, 6. desemberm. 1864. Rj'rn Jónsson. ^ Eujandi otj ábyrtjdaruiadur BjÖril .) Ú M S S <>ri’ Preutabur í prontsm. á Akureyri. U. M.8tepháus60B

x

Norðanfari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Norðanfari
https://timarit.is/publication/88

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.