Norðanfari - 01.05.1868, Blaðsíða 3

laka sfóan meb kauptíl í suraar þær vörur,
s6m vel heffci mátt án vera fyrir fullan lielm-
lng af öllum útíluttum vörura úr sýshmni i
vJcr teljum víst a& sýslubúar lieffci ekki þurft
a^ spara vií> sig nema svo sem hehning af
^unafcarvörunni, til þcss a& geta veriB alveg
Ekulúlausir í kaupstö&unum viö árslokin í vet-
llri vjer segjum þetta uin sýslubúa í heild
s»nni, þvf vjer vitum a& nokkrir einstakir
ltlcnn út af fyrir sig hef&i ekkigctaö þa&, því
tuö heffci or&iö þcim ofþungt a& lí&a fyrir
•Uargra ára syndir á einu bágu ári.
(Framh sífcar).
TIL ÐR. J. HJALTALÍNS.
Gófca þökk fyrir lialdin heit,
heitorfcin vifcur Paikul sjcra,
austmanninn scm í orri sveit
áleit sig mikinn d o c e n t vcra.
Gó&a þökk fyrir haldin hcit,
þú haffcir þor ab s a 1 ú t e r a,
oflátunginn sem ekkert veit
utan portkonur sænskar þjera.
Gó&a þökk fyrir haldin heit,
hríslu þú fannst á landi frera,
f hverri sýslu, hverjum reit,
er hæffci slíkum austan vjera.
Gó&a þökk fyiir haldin heit,
þú hirtir þenna ættarlera,
líkt og þá Grettir Gísla sleit
gjarfcimar dauss og strýkti’hann beran.
J. þ> Th.
þetta má og á ab flakka opinberlega, ekki
Cr þab verra en ruglifc Docentsins.
þinn J. Th.
ARICARHNÍFLA.
þegar þeir hreppstjórinn og sá hjer í sókn
^jófckjömi ásetningsinafcur, voru á einbætiis-
fcr& sinni næstli&ifc haust, var þafc á bæ nokkr-
'»n, cr þeir höf&u yfirheyrt bónda, um gripa-
fjöLIa hans og hey afla, a& þeim þótti ásetn-
'ngur hans í meiralægi djarfur, rje&u honum því
fa8tlCga til a& fækka af skjepnum sínum, enn
1‘arefc bóndi tók þv( fremur dauflega, og kva&st
^flfc liafa slarkast bærilega af me& vi&líkan
^etning, allt a& næstli&num vetri, og hef&u
l'ifc ekki verifc eins dæini. þá fóru þeir a&
"Hista fyrir lionum, hversu mikinn búhnekkir
jafnafcarlega slæmi ásetningur gjör&i almenn-
,r*gi, og menn ættu a& iáta þann næstlifcna vet-
"f mefc sínum bágu aílei&ingum kjenna sjer
l'yggiiegri ásetning, cinkum nú þar sem engin
v°n væri til a& geta bjargab skjepnum sínuin
•'iefc korni, eins og a& undan förnu, hvafc sem
á|œgi, en búast mætti vi& hör&um vetri því
b&fci væru þeir farnir afc gjefast svo liver af
(iWtn, og mælt væri a& hafísinn heffci farifc
a"skamt undan landi í suinar; bóndi blæs
tungan og þykir kjenning þessi liörfc tjáirsig
l)v’t ófúsan afc hlýfcnast hcnni, einkum þar hann
liuíi aldrei hifc minsta til þeirra sótt, vindur
aicr sí&an a& vinnumanni sínum, sem þar var
''nirstaddiir, gamali og greindur fjárma&ur, og
Mtthvert bezta traust hans, og segir hva& lcggur
l'ú til þessa fuglinn minn, hvernin lýst þjer nú
a- kari tekur bakfall mikifc, ræskir sig og segir:
)es
er ekki mikill spámafcur, en þa& mun sann-
þó mínar fætur ver&i kaldar, a& þessi vet-
úf verfci ekki mjog harfcur, efca þafc cr þá ekk-
e,t a& marka drauma mína, er líka vonandi a&
fi|jórnin láti ckki önnureins ósköp ágangaogí
j'i'fa, nema hún ætli sjcr þá allt a& drepa,
fiPflr Flöndrum er cinnig haft, a& þessi vetur
VcrM ellefusinuum betri enn sá f fyrra, enn
um þetta er nú, þá gjef jeg ekki danskan
l<lakilding fyvir gjctspár og hcilræ&i þcssara
ásetnings manna, þcim er nær, einknm lirepp-
stjóranum. a& fara heim til sín, og bæta sína
cgin brók í milli fótanna sjálfur; þa& er því
eins og jeg hefi sagt þjer húsbóndi gófcur, a&
ef þú bætir nokkurri kind vifc, og allt a& einu
farir þú a& skjera af þessum fáu skjepnum
hje&anaf, þá snerti jeg þa& ekki og hana nú.
Af þvía&þessir liei&ru&u rá&gjafar voiu meira
enn í mc&alagi skynsamir þá vildu þeir ekki
láta sjer þctta lynda, nei Iieidur settu þcir nú
á sig mcsla andaktar svip og fóru a& setja
karli fyrir sjónir, hvcrsu mikill ábyrg&ar Iduti
þa& væri fyrir hann, a& vera hvatama&ur hús-
bónda síns í því, afc setja fjenafc sinn — cr
þó væri eini og allur bjargræfcis stofn bans —,
f bersýnilega hættu, og stofna þannig skjepn-
unum í kvalir og máskje hor dau&a, sem
mannanna iieiiög skylda væri þó a& fara vcl
racb.
Nú strýkur fjármafcur skeggib stígur fram
á fótinn og segir, jeg er svo gamall sem á
grönum má sjá, og bcfi lengst ælinnar flækst
vi& skjepnur en aldrei verifc borifc þafc, a& jeg
færi illa me& þær, og jeg veit ckki til a& nokk-
ur skjepna hafi dáifc af megurfc undir mínuin
böndum, nema ef telja skyldi hana gömlu Ark-
ar liníflu sem lengst var a& draga fram hjerna
í fyrra og drapst útaf á endanum, og held jeg,
a& jeg hengi mig aldrei fyrir þa&.
Vera má a& svo sje, segir hreppsjóri, a&
skjepnur hafi ekki af megurfc útaf dáifc hjá þjer,
enn hverníg mundi fariö liafa næstli&ifc vorog
fyrri, bæ&i fyrir þjer og ö&rum, ef kornifc bef&i
ekki lijá!pa&, sem nú er hvergi til, cins ogjeg
hefi sagt, og þvi ekki a& rci&a sig á þafc; en
í þess stafc höfum vi& nú fengifc lagabofc, er
lcggur fjárútlát e&a hegningu vi& alla illa me&-
fcrfc á skjepnum, hvar á me&al má telja meg-
ur&ar kvalning og hordau&a; veistu þa& karl
tetur? veit jeg þa& Sveinki segir karl og þaö
líka, a& ef öll því lík varmenni ætti a& flengja,
eins og nafni niinn segir einhvcrsta&ar f bókinni
sinni, þá mundi bö&ia vanta og hríslaust ver&a,
þa& er annars einn merkilegi öfugugginn, eins
og fleiri sem út liafa komifc frá þeim gó&u
herrum, einkum sí&an alþing hófsl, lagabo&iö
a& tarna, a& vilja láta flengja allaþáer ver&a
kynni af breyskleika og móti vilja sínum a&
stitta aldur, einhverri gamalær sulla hrotunni,
enn sæma a&ra ver&Iaunum fyrir útgjefin ráö
til a& fara ilia meö manneskjur, eins og hann
Torfa þarna nyr&ra e&a hvar f ansanura hann
er, íyrir bannsctta hungurs vökuna sína, sem
krakkarnir voru a& lesa hjerna um kveldifc, þa&
er dáfallcgt, jeg segi fyrir mig, a& ekki yr&i
lengi a& morkast úr mjer lífifc ef jeg me& öll-
um útiverkunum hjerna, ætii a& hafa stö&ugt
matarhæfi þa& cr bann af sínum efnafræ&is —
og nirfilslcgu —konstruin saman sullar, og sofa
þar til á dyralopti iivar opt gæti verifc 6 til 20
grá&a frost, þa& væri máskje gott fyrir þá ýstru-
pjakana, þvf þá kynni a& þynnast á þeirn mag-
áliinn me& tfmanum; jeg skyldi annars gla&ur
leggja hrigg minn undir hrÍB bö&ulsins fyrir
me&ferfcina á henni gömlu arkarhnfflu, ef jeg
fengi grcinilega a& sópa rikiö af bakspildunni
á þeim karli fyrir alla kokkamennskuna og
fleira.
Gestirblóu nú dátt a& karli, tóku inn nokk-
ra skamta af hjartastyrkjandt, og ri&u svo á
burt, enn bóndi sat vi& keyp sinn og fækka&i
engu af skcpnum sínum.
Heyrandi í Holti.
medhjálparinn.
Hafi þi& heyrt þab stúlkur, hvernig mjer
tókst a& vera me&bjálpari; ef þi& halifc ekki
heyrt þa&, þá vil jeg rá&leggja ykkur a& lesa
eptirfylgjandi sögubrot.
sþa& var nú til a& byrja mc&, a& jcg skyldi
hringja til messu, en haffci, því mi&ur, aldrei
íært þann starfa, svo þegar jcg tók í klukku-
strenginn var þa& hi& fyrsta óliappaverk mitt a&
jeg sleit hann. þó bættist brá&um úr þessu
því annar ma&ur kom mjer til hjálpar, a& hnýta
saman strengstúfana, og lækna&i hann þetta
glappaskot mitt me& hæfcnisbrosi. A&þvíbúnu
tók jeg a& hringja á ný, af alefli, og var þa&
líkast sem dengsluhamri væri barifc f sífcllu
milli barma á sprungnum potti, efcur gaurriflnni
klukku, og svoleifcis endufcu hringingarnar, a&
jcg hafíi engan sóma af. Nú fór jeg a& lesa
bænina í kórdyrum; stör&u allirámig, eins og
tröll á heifcríkju. Jeg var mafcur cigi upplits-
djarfur, og svitna&i fram á bvern minn fingur-
góm, en hjelt svo fast á bókarblö&unum, a&
alit þa& er undir þumalfingrunuin var burt-
numdist, svo jcg varfc a& hlaupa yfir þa&. Menn
mega nú geta nærri, hvernig mjer var innan-
brjósts, eptir bænarlesturinn, og hvafc jeg
skamma&ist mín tekur nú engum orfcum. Jeg
reyndi nú a& liughreysta mig mefc því, a& allir
vissu þó a& jeg væri fluglæs, þó þetta lief&i
mistekist. Settist jeg nú á lausabekkinn og
víslag&i fæturna og lirær&i tærnar, lítifc var þa&
nú samt, þá varfc jeg þess var a& stöku ma&ur
fór a& brosa, og varfc mjer kynlegt vi& þa&, til
muna. Herti jeg samt upp hugann, strauk
skallann, þvf hárifc var dálítifc farifc a& úfna,
og fór a& sjá mig um. En þegar jeg haf&i a&
eins litifc upp ö&ruhverju auganu, sá jeg a&
allur söfnu&urinn stó& á blístri; já, þvílíktl
þeir sem sungu e&a áttu a& syngja voru or&nir
svo skjálfandi í röddinni, a& vi& sjálft lá, a&
þeir mættu hætta í mi&ju kafi; þó gekk þa&
um sítir. Presturinn gjör&i sínar skyldnr fyrir
altarinu, og eptir vanalegann söng og serimon-
íur, íór hann upp í stólinn, en jeg fór a& skara
ljósin. þreif jeg þá Ijósaskærin og vildi a&
eins taka af skarifc, en drap ljósifc. Lag&ijeg
þá frá mjer sluerin og vildi reyna hvert ekki
tækist betur upp á gamla mó&inn. Fór þá svo,
a& jeg gleymdi a& bleyta nógá mjer fingurna,
8vo jeg brendi mig töluvert. En til a& for&a
mjer stórska&a, rjettijeg höndina útundan mjer
og vildi hrista; fór þá svo ógæfulega a& jeg
kom vi& messuvínsflösku á altarinu, svo hún
fór ckki einu sinni um koll, heldur ofan á grátu-
pallinn, og brotna&i f mjöl. En messuvíni& rann
ví&svcgar um kirkjuna. Jeg var nú sem lostin
rei&arslagi, enda var sem messufólkifc ijeki á
þræ&i, þá þa& teyg&ist sundur og saman, en
hossa&ist upp og ofan, af hlátrinum og stó& á
öndinni; presturinn hætti ræfcu einni og gaut
hornauga til óhappaverka minna og var þa&
a& eins til, a& bæta gráu ofan á svart, fyrir
mjer. Nú láu flöskubrotin fyrir altarinu og
vífcar um kórgólfifc svo mjer blöskra&i og fór
a& sópa þeim saman, tii a& bera þau f burtu,
en af ósköpunum sem á mjer voru af þessum
hrakföllum ska&a&i jeg mig á glerbrotunum, avo
bló&ifc rann og streymdi úr höndum mjer; cn
til a& stilla bló&rásina ætla&i jeg a& fá vasa-
klút bjá konunni — sem líka var vi& kirkju
—, e&a svuntuna a& ö&rura kosti. Jeg rjetti
mig þá hastarlega upp frá brotabrúgunni og rak
höfu&ifc í altarifc þa& bylmingshögg a& mig
snarsvima&i, en anna& kertifc hrökk upp úr stjak-
anum og valt ofan á bakifc á mjer og brendi
þvf nær gat á mussu mína. Hvernig messu-
fólkinu leist á þessar atfarir mínar, vil jegnú
ekki fá mjer til orfca, en bins skal jeg geta,
a& jeg hrökkla&ist í sæti mitt og yfirgaf gler-
brotin, en fleyg&i kertinu upp á altara&ifc, og
mundi ekki eptir a& kveikja á því, fyrrenlöngu
seiona. Jeg var svo búinn a& jeg var í stór-
kræktri hempu, og varfc mjer þa& til óhamingju
er sannafcist bezt þegar jeg átti a& skrýfca prest-
inn, cptir prjedikun; því þájegsneri mjcr frá