Norðanfari - 28.08.1868, Blaðsíða 2

38 —
um stiptum Skálholts og Hóla, og sem þess
utan hefir a6 gegna, einhverju hinu erfi&asta
embætti á fsiandi, og optast ah þeir menn sje
búnir ab siíta barnsskónum, e?a orSnir aldrab-
ir — hvar eru 171 prestaköll, og krirkjurnar
eitthvab yfir 280, sem heyra undir 19 pró-
fastídæmi; þótt nú byskup kirkjuvitjaíi á hverju
ári í einu prófastsdæmi í senn, þá þyrftu þab
19 ár, en ef hann gjörbi þafe nú ekki nema ann-
aihvort ár, af því hann þyrfti ab vera á alþingi
annafe árife, þá yriu ab lífea 38 ár, þar til hann
væri búinn ab visitera í öllum prófastsdæmum
Iandsins. AÖ sönnti gæti hann, ef til vill,
kirkjuvitjai) á Suburlandi sama árifc í 2 efca 3 prð-
fastsdæmum, er vjer efumst þó um, afc hann
helfci tíma til þess og því sífcur, sem annir
biskupsins, eru sagfcar fyrir einn mann nær
því ókljúfanlegar, og þótt hann sje alitaf heima,
hvafc þá ef hann þyrfti afc verja til vísitazíu-
feríanna á ári, afc minnsta kosti 6—8 vikum og í
fjarlægustu prófastsdæmunum miklu lengri tíma,
og þótt hann ekkert tepptist, sem þó má bú-
ast vifc meira efca minna.
Sje þafc nú naufcsynlegt, sem þafc afc vorri
hyggju gátulaust er, afc byskup visiteri sem
optast, já optar en á annari hverri öld, t. a.
m. eins og á Hvarineyri í Sigiuíirfci, enda þótt
þafc væri tvisvar þrisvar á heilli öld, þá sjá
allir afc slík tilhögun sem hangt hefir hjer
uppi sífcan 2. október 1804, afc Geir Vídalín
varfc byskup yfir öllu Islandi og byskupsstól-
unum var slengt saman, og öllum þeirra eign-
um tvístrafc sinni í hverja áttina, skólinn og
og prentverkifc hripsafc frá Hólum og fiuttsufc-
ur, hvers iandifc, einkum Norfcurland, seint
efca aldrei bífcur bætur, nær alls eigi tilgangi
þeiro, sem vísitazíuferfcir tveggja byskupa iijer
á landi vorit stofnafcir í, af Gissuri byskupi
Isleifssyni árifc 1107. •
Franrh. sifcar.
Herra ritstjóril
í blati yfcar af 18. júní þ. á, er ágrip
ilr brjcfi sunnan úr Reykjavík heldur frófclegt,
en þarefc mjer virfcist tilgangur brjefs þessa
heldur vondur, þar frjettir og vifcburfcir eru
eigi sagfcir sem greinilegast heldur, koma fram
sem tungl hálfmiikvafc, þá finnst mjer sann-
gjarnt afc skyra ybur nákvæmar frá frjettum
þeim, er bárust mefc skipunum tii Reykja-
víkur þann dag er brjefifc er skrifafc. —
Brjefskrifarinn segir mefcal annars: rfjntt i
þessu (Icl. 91) fœrist Pandora franslca her-
skipid inn á hafuinau, Nokkru nefcar segir
hann : eru ad koma allt af eitt kom
i morgun til verzlunar Sveinbjarnar Jalcohsens
og kumpána hans. Hann slœr sjer upp núna
karlinn med verzlunina. Hann komhjer tyrst-
ur allra. Hann hefir unnid Is/andi mörg þús-
und dala hag med prísbótum sidan hann fór
ad verzlaSífcar f brjefinu talar hann um
Glasgow verzlunina í Reykjavík, og þá Hend-
erson, Anderson & Co, og segir v í s t afc þeir
sjeu afc verfca gjaldþrota, og fljettar laglega
vifc þafc málaferli þau er þeir eiga í, vifc liina
fyrri þjóna sína Svb. Jakobsen og Jónas
Jónassen, og skal jeg sffcar minnast á þau, en
ætla nú afc skýra fyrri lifcina í þessu fagra
brjefi.
Satt segir brjefskrifarinn í skipafregn sinnh
þar sem hann kemst svo afc orfci: Keitt kom i
morgun til verzlunar S. Jakcbsen, en frjettirnar
eru ógrcinilegar. Skipifc var gjört út af Sv
Jakobsen og flutti mestmegnis farms salt efc-
ur kol en þessar vörutegundir munu mestar
af afc flutningum h a n s, en sem komifcer, og
þær frjettir afc Henderson, Anderson & Co
væru alveg gjaldþrota, og voru þafc opt afcal
frjettir mefc skipum Jakobsens, en svo var þvf
bætt vifc, afc Anderson væri strokinn. Áfcur
hefir brjefskrifarinn, hann er máske vanur afc
vera pennahrafcur, sagt afc „P a n d o r a“ komi
inn kl. 9j, en þafc skip heiiir Clorinde; mefc
henni frjettist afc frakkneska stjórnin lieffci
gjört samning vifc þá Henderson, Anderson &
Co um þafc, afc sjá herskipunum fyrir kolum
vifc ísland, og var þafc gjört í marzrnánufci í
vor, þrátt fyrir tilraunir S. Jakobsens, afc
komast afc þeim samningum, og mun þó fi akkn-
eska konsúlnum í Liverpool hafa verifc eins
kunnar kringumstæfcur þeirra H., A. & Co
eins og brjefskrifaranum, og þannig álít jeg
gersakir hans efcur getur falli ómerkar, þar
efc jafniilifca frjettir sannar og áreifcanlegar
hljóta afc vega meira en þær, sem enginn þor-
ir afc fefcra, þó þær kæmi mefc skipum Sv.
Jakobsens. Um Sv. Jakobsen segir hann :
fhann kom fyrstnr al/rau og þegar úr því er
leyst, er því þannig háttafc : hann sendi fiski-
skipifc „Louíse“, sem cr bændaeign, og var
honnm afc líkindum annafchvort afc gjöra, afc
hún kæmist í tæka tífc til eigenda sinna;
þafc var sjálfsagt, afc mefc henni sendi S. J.
á 3. hundraö tunniir af mat, en hve miklu
korni liaffci S. J. lofafc skiptavinum * sínum í
fyrrahaust? sem ekki kom þá 1 Mjer dettur
í img kornloforfc S- J. vifc Eyfirfciuga lijerna
um árifc, en því erufc þjer herra ritsjóri, miklu
kunnugri en jeg, — þar efc svona stófc á, afc
S. Jakobsen var knúfcur til afc senda „Louise“
og haffci lofafc kornvöru í fyrra haust, þá virfc-
ist mjer engin ósköp, þólt fiskiskip þetta kæmi
á undan öfcrum skipum, og varfc jcg hreint
hlessa í vetur efc var, afc lesa grein í „Baldur“
„t i 1 S u n n I e n d i n g a“ er sýnir hversu annt
blafci því er, um velgengni bænda, afc ráfca þeim
til afc leggja inn vörur sínar iiifc allra fyrsta,
til þvílíks manns. Hvar standa eigur hans
fótum? Hvafca vissu hefir „Baldur“ fyrir því,
afc S. J. geti svarafc andvirfci hinriar Islenzku
vöru ef t. a. m. afc Creditorar hans í Eng-
landi gengu inn á hann, og- vörur þær, sem
hann heffci dregifc afc sjer næfci eigi til afc
fullriægja kröfum þeirra? Hver er sú hella
afc lánstraust hans styfcjist á? Hvafca trygg-
ingu hefir bóndinn þótt S. J lofi öllu fögru?
og h v e r j u tapar S. J. þótt hann endi eigi
loforfc sín I — Brjefskrifarinn snýr sjer því
næst afc þeim H. A. & Co og málnm þeirra
og segir: „afc þeir hafi t a p a fc báfcurn þeim
málum og þar afc aUki verifc dæmdir afc greiba
20,000 rd. skafcabót til S. Jakobsens en 200 rd.
í málskostnafc og svo 30 rd. efca um þafc bil
fyrir ósæmileg orfc“, Hann minnist ekki á
afc þetta eru afc eins landsyfirrjettardómar,
en hann man þó eflaust afc til er hæsti rjett-
ur og þá trúi jeg fyrst úikljáfc stórmál, þegar
þafcan koma; (en máske hann hafi haldifc afc
þeir H., A, & Co heffcu eigi fje til afc app-
elleia málinu, og er þafc bæfci afc þá skortir
hvoiki fje nje fylgi gegn S. J. efcur J. J. og
liefir Afcvocat Liebe tekifc afc sjer málaflutn-
ing þeirra vifc hæsta rjeti), og ekki er þafc
víst afc hæsli rjettur verfci yfirrjettardómum
þesaum afc öllu samdóma, einluim þegar há-
yfirdómarann greinir á vifc assesórana, og
málifc haffci önnur úrslit vifc undirrjett. Jeg
held, ti! þess afc brúka íslenzkt orfctak, afc S.
J. eigi nú eptir smjörbrekkuna í þess-
um málum sínum. Ekki er sopifc kálifc, þó
í ausuna sje komifc •— brjefriti þykist eigi
gjöra hreint fyrir sínum dyruin, nema hann
færi gis afc þeim H, A. & Co og eptir því
sem hann lýsir og þykist þekkja kringmn-
stæfcur þeirra, þá . . . orfctakifc segir: má af
máli manninn þekkja. þar efc hifc umrædda
brjef af 13, maí þ. á. lýsir mikilli hlutdrægni
og er eigi samkvæmt sannleikanum, þá finti
jeg mjer skylt afc segja yfcur afc H, A. & Co
eru ekki gjaldþrota og engar líkur til, afc hin
forna ráfcsmennska á verzlunavmálefnum þeirra
hjer á landi, komi þeim af fótum, en liitþ
væri æskilegt, ef þjer lierra ritstjóri fengifc
greinilegar upplýsingar frá yfcar Correspondent
í Reykjavík, um efuahag og /dnstraust S Jak-
obsens, scm hann fer um svo fögrum og þýfc-
ingarmiklum urfcum „hann slcer sjer vpp núna
karlinn mefc verzlunina“ og þá beffcn blöfcin
ástæfcu til afc iivetja íslendinga til þess afc
skipta vifc S J ef eigur ? Iians og /ánstraust
eru á svo fösMirn fæti, afc öllu sje ohætt;
þangafc til ættu blöfcin heldur afc vara landa
sína vifc hættulegum vifcskiptum, því jeg álít
skyldu blafcanna afc tala satt og hlutdiægnis-
laust Jeg ætla eigi afc orfclengja þetta, en
eigi get jeg matifc bag þann er vjer höfum
af afcgjörfcum S. J nú sem stendur; vifcskipti
okkar vifc Engiendinga eru kominn á þafc stig,
afc vjer verfcum afc líta lengra, en á lítilfjörleg-
ann stundarliag. £. 7.
VEITINGASALA.
þarefc vjer ernra sannfærfcir um, afc of-
neyzla áfengra drykkja og ánnars munafcar, á
afc miklu leýti rót sína í þvf almenna flakki,
sem á seirini tímum hefir afc naufcsynjalausu,
margfaldast í landi voru, því til ómetaulegs
skafca í mörgu tilliti; hvaraf fylgir eiit mefc
öfcru, afc vjer höfum leiít þær skuldir yfir höfufc
vor, sem orsaka mörgum hiingui' og nekt —
mefc því líka, afc verzlunin á þessum tíinum
virfcist benda til eri frekari báginda— hrifum
vjer ekki sjefc annafc til ráfca, til afc geta hjálp-
afc þeim fáiæku mefcal vor, og til afc geta afc
öfcruleiti stabifc sómasamlega í stöfcu vorri. en
afc ganga í eitt fjelag mót öllu óþarfa flakki
og enum skafclegu afleif ingum þess þannig: afc
selja frammvegis ötfum umfarendum greifca ;
hvers vegna hjer mefc auglýsist:. afc þeir sem
fara um sveitarfjelagfvort, þurfa ekki afc vænta
grelba frá vurft hendt án borgunar; verfcurþvf
hver sá er einhve's þarf frá oss, afc láta þafc
í Ijósf, án þess vjer skuldbindnm oss afc láta
allt í tje, er um kann afc verfca befcifc.
Á fundi í Bólstafcarhlífc 21. apr 1868.
Búendur Bólstafcarblífcarhrepps.
þAKKARÁVftRP.
Meb brjefi dagseitu 20 júní 1868, sem
þingiesifc er á Kolfreyjustafcar manmalsþingi
þann 3. júlí s á. heflr herra presturinn sjera
Hákon Espólín á Kolfreyiustafc gjefifc 200 rd.
tvöhundrufc ríkisdali, og ákvefcifc afc lyrir þá
skuli kaupa í ár, lífsbjargar mefcnl handanaufc-
stöddum fátækum f Fáskrófcsfjarfcar hicpp.
þa?) sýnist ligpja opifc lyiir augum nianna,
afc í þessari sveit muni verfca á næstkomandi
velri og vori 1869, vegna allra kringum-
stafca sem afc því lúta — almenn hnnmirsneyfc
efca jafnvel rnáskje manndaiiíi — nema á ein-
livern hátt bætizt úr því. — Finn jeg mjer þvf
skylt afc votta hinum veglynda gjafara, fyrir
þessa jafnt mannkærleiksfullu, sem hiiffcinglesu
gjiif, hreppsins vegna, mitt innilegasta og virfc-
ingarfyllsta þakklæti
Hvammi vifc Fásknífsfjörfc 16 júlí 1868.
Jón Amason.
(hreppstjóri)
— Á næstlifcnu hausti sendi jeg son minn
Hans Jóbann, stifcur tíl Reykjavíkurskóla, í
þeirri von afc hann vib inntökupróf kyuni afc
fá skólann, og aö ónefndur mafur muidi sjá
um vetrarmefcgjöf afþvíjeg var eigi sjáliur fær
nm afc kosta drenginn Jiegar sufcur kom,
brugfcust mjer beziu vonir iivafc mefcejöfina
snerti, hversvegna þá var ekki annafc til nr-
ræfa enn afc sonur minn snjeriaptnr vifc svo-
biíifc til Noifcnr'ands I þessum vandræfcum
vottaM sig göluglyndi gófcra höffingja í Reykja-
vík þar sein herra yfirkennari .Jens Siguiösson
ekki einnngis sólti um \ ölmusu fyrir son minn,
heldur gjörfcist fjárhaldrmafciir bans, og gaf
honum fæf i f fullan mánufc því næst ber mjer
þakklátlega afc niinnast þess í hvílíkuin for-
eldra höndum sonur minn var næsta mánufc,
en þafc var I þeiira, berra P. Melstefcs og hans
gófcu húsfrúr, sem eigi einungis veittu honum