Norðanfari - 24.05.1878, Blaðsíða 1

MANIARL
17. ár. Akureyri, 24. maí 1878. Nr. 29—30.
Herra ritstjóri!
Sjera Jón Bjarnason er svo virðingar-
verður heiðursmaður, að mjer pykir pað
mjög illa farið, að hann skuli hafa farið
eins svæsnum og ómildum orðum um hina
islenzku kirkju og prestastjettina hjer á
landi eins og hann hefir gjört í brjefi pví,
sem prentað er í „Norðanfara" 20. f. m.
Jeg skal ekki fara mörgum orðum um petta
brjef hans, heldur að eins minnast á pað,
er hann segir „að i sumum prófastsdæmum
muni vera leitun á presti, sem ekki sje of-
drykkjumaður“. Svo er Guði fyrir pakk-
andi, að pessu er ekki pannig varið og pó
pað pví miður kunni að finnast peir meðal
presta, sem um of eru hneigðir fyrir áfenga
drykki, pá heyra peir pó vissulega til und-
antekningarinnar og mjer er óhætt að full-
yrða, að allur porri presta hjer á landi eru
reglumenn og að sú skoðun útbreiðist meir
og meir, að drykkjuskapur sje ósæmilegur
fyrir alla og einkanlega fyrir andlegrar stjett-
ar menn. Sjera Jón vill ekki láta vígja
neinn, sem ekki hafi pær dyggðir til að
bera, er Páll postuli heimtar af hverjum
kennimanni. |>að er víst, að petta ætti svo
að vera og enginn getur óskað pess meir
en jeg, að pað væri ætíð völ á peim mönn-
um, sem hefðu pessa kosti til að beraj^en
bæði loðir jafnan einhver breyskleiki við
oss mennina, og líka gefur Guð mörgum
hreyskum núð til pí»ss «.ð sjá ..5 sjer, svo
peir geta jafnvel orðið sómi stjettar sinnar
og trúir verkamenn í víngarði Drottins.
Jeg er sjera Jóni samdóma í pví, að söfn-
uðirnir eiga að bera sig upp við prófast og
biskup ef prestar lifa í opinberum löstum,
en pegar peir gjöra petta ekki, sýnir
pað annaðhvort, að prestar lifa ekki pann-
ig, eða, að hið kristilega trúarlíf er par
dautt og dofið.
Jeg lái ekki .sjera Jóni, pótt hann
kunni að hafa tekið pað sárt, að síra Páll
varð eptirmaður föður hans í Stafafells
prestakalli, hafi hann haldið, að föður sín-
um væri petta mjög ógeðfelt; en pó pessar
ræktartilfinningar sje virðingarverðar, gat
pö veitingarvaldið ekki haft tillit til peirra,
pegar alls ekkert var, i embættis nafni fram-
komið um síra Pál, er gjörði hann óliæfi-
legan til að fá annað brauð. Um leið og
jeg læt fylgja eptirrit at brjefi mínu til
prófastsins í Aústurskaptafells prófastsdæmi
um petta efni, skal jeg geta pess, að jeg
er viss um, að síra Jón er of praktiskur
maður til að hafa ráðlagt Lóns-sóknarmönn-
um að beiðast pess, að próf væri tekið yfir
síra Páli i peim efmjm, sem jafnerfitt er
að sanna.
Þótt áburður síra Jóns kunni meðfram
að vera sprottinn af pessum rótum, virði
jeg pó mikils hið lifandi trúarfjör, sem
lýsir sjer i brjefi ha,ns, pött mjer pyki pað
ekki vera laust við trúarofsa og jeg mun
virða trúarákafa hans enn meir pegar jeg
sje, að hann getur unnið i kærleika saman
við hinn eina embættisbróður sínn í Nýja-
íslandi, pví „kærleikurinn er pessa mestur“.
Reykjavík, 8. maí 1878.
Með virðingu
P, Pjetursson.
Til
útgefenda „Norðanfara“.
Með siðustu póstferð barst mjer hjá-
lagt brjef, dagsett Bæjarhreppi 10. dagnóv.
f. á., moð undirskrifuðuin 25 manna nöín-
um, hvar í skorað er á mig að láta taka
próf í, hvort pað óorð, sem liggi á sira
Páli á Prestbakka um kvennafar og óskil-
semi í viðskiptum, sje á rökum byggt,
o. s. frv.
fótt jeg nú vildi beinlínis svara á-
minnstu brjefi, væri mjer pað ómögulegt, par-
eð jeg pekki ekki bæjanöfn peirra, sem ritað
hafa nöfn sin undir pað, nje heldur veit,
hvort pað er frá búsettum mönnum, og pví
síður, hvort pað er frá öllum bændum í
Bæjarhreppí, hversvegna jeg hlýt að snúa
mjer til yðar, herra prófastur, og svara
tjeðu brjefi fyrir yðar góðu milligöngu, sem
mjer og að öðru leyti pykir tílhlýðilegast.
J>að er víst og satt, sem höfundar
brjefsins segja, að jeg vildi, að enginn ó-
siðsemi ætti sjer stað í prestastjettinni hjer
á landi, og er jeg mjer pess meðvitandi, að
jeg hef ekki hlifzt við, að eyða henni eptir
megni, pegar jeg hef haft einhverjar sann-
aðar sakagiptir, að fara eptir. En, eins og
pað er rangt fyrir hvern heiðvirðan mann,
að hlaupa i pessu eptir lausum og ósönnuðum
frjettum, sem opt eru ýktar og útbreiddar
af óvildar- og öfundarmönnum, eins væri
petta pví íremur ógjörandi fyrir mann í
minni stöðu.
Að pví er snertir síra Pál, pá hef jeg
aldrei fengið neina umkvörtun yfir honum,
hvorki frá viðkomandi prófasti, nje frá
söknarmönnum hans; pvert á móti hefir
prófastur hans jafnan gefið honum góðan
vitnisburð, og jeg hef aldrei orðið annars
áskynja, en að samkomulag hans við söfn-
uðinn væri gott og kristilegt Að hann er
pjóðkjörinn alpingismaður sýnir líka, að
hann hefir traust manna og er vel metinn
í sinu byggðarlagi.
J>ótt jeg gleðjist af pví, að fyrgreint
brjef til min virðist lýsa kristilegu vandlæti
og áhuga á pvi, að eignast siðprúðan sókn-
arprest, verð jeg pó að treysta pvi, að höf-
undur pess muni eptir nákvæmari íhugun
og fyrir yðar góðu fortölur, taka pað ráð,
sem bezt sæmir góðu sóknarfólki, að veita
sira Páli góðar viðtðkur, og breyta vel við
hann meðan hann ekki gefur pví tilefni til
annars. Jeg pykist líka sannfærður um, að
hann muni leggja allt sitt fram, til að á-
vinna sjer elsku og virðing pessa síns nýja
safnaðar, og hafa pann ásetning, að láta
sjer farast vel við hinn æruverða formann
sinn í embættinu, pó peim kunni að hafa
borið eitthvað á milli.
En yður bið jeg, herra prófastur, að
hafa vakandi auga eigi síður á pessu en
öðru í prófastsdæmi yðar, hvetja til góðs
samlyndis milli presta og safnaða, sem er
skilyrði fyrir andlegri samvinnu peirra, og
jafnskjótt gefa mjer til vitundar, ef Lóns-
sóknarmenn mót von skyldu fá grundaða á-
Ljótunn Kolbrún.
(Dálítil sveitarsaga).
[Niðurlag]. „|>ú hefir auðsjáanlega
verið aðal-formaður framfara hjer í sveit, i
búnaði, byggingum og bæjaprýði, presturinn
okkar formaður allra frama, í pekkingu og
kristilegri háttsemi, og hún Ljótunn ykkar
hefir ekki verið hlutlítil i endurbótunum
hún sem hefir verið fyrirmynd i allri kvenn-
prýði, hannirðum og búnaðarsnilli innan-
bæjar og kennt fjölda ungra kvenna. Eng-
inn neitar pví hjer, að frá pessari merkis-
konu geti verið runnar fyrstu rætur og
fyrstu hvatir til margs góðs hjer í sveit.
jað eru nú varla 10 ár síðan hún átti
prestinn okkar, á peim árum hefir hún
kennt hannirðir og búskap 20 konuefnum.
Á sömu árum hefir Brandur prestur kennt
báðum sonum sínum og Grími syni hennar
og kostað alla i skóla, svo peir eru nú bráð-
um útlærðir, brestur nú aldrei fje til neins,
sem hann þarf og á nú eitt vænsta bú í
allri sveitinni. Á pessum 10 árum hefir
staðurinn verið byggður allur upp og pað
vel, tún og engjar vérið svo bætt, að pað
hefir adrei pvílikt orðið frá alda öðli, svo
nú sjá menn bezt hvílík jörð Ás er. |>ess-
ar hafa orðið framfarirnar par síðan pessi
afbragðs kona kom til ráða á staðnum. Menn
vita að sönnu, að pú hefir átt mestan pátt
i staðarbótunum, en húsbændurnir hafa lát-
ið fylgja pjer dyggilega og vinna pjer apt-
ur. Svo vil jeg eigi gleyma að minnast
pess, hvað honum sjera Brandi hefir farið
fram sjálfum. f>að er eins og hann hafi
yngzt upp um 10 ár, meðan hann hefir
elzt um 10 ár. Nú er hann alla vetur að
kenna, stundar prestsverkin jafn vel og áð-
úr, segir fyrir á búi sínu og lieldur pó
marga stundina á börnunum sinum og seinni
konunnar. Beim er samhent góðu hjónum.
Hann kemur öllu í verk, sem hann vill, og
pó hún standi í barneign nærri árlega, vinn-
ur hún alltaf, kennir og segir fyrir öllu
eins og ekkert tefði.
Já! pað segi jeg satt, mikið og margt
gott höfum við hlotið og hljótum af pessum
góðu hjónum og pjer — pó enginn, held
— 57 —
jeg, eins og við kona min. f>ú hefir mann-
að sonu mína og presturinn svo hann gipti
peim nú dætur sínar, sem kona hans hafði
kennt í 8 ár, allt sem pær gat prýtt. Og
dætur minar hafa pau gert að efnilegustu
stúlkum og kosið pær til að verða konur
sona sinna, sem eru að læra. f>vílikra
framfara og spektar gat enginn vænt fyrir
8 til 10 árum af Hagastelpum, dætrum mín-
um, sem voru mestu ódældarskepnur, við
rjeðum engu við og ekkert nenntu að læra,
eins og pú manst, sýndust ekkert hafa til
kosta, nema pann orðlagða fríðleik og pær
voru nógu næmar, pegar pær nenntu.
Mjer er gleði að minnast allra pessara
lagfæringa helzt nú, pegar jeg er að kveðja
búskapinn og ykkur, verð nú að hætta
störfum og setjast um kyrrt, pví pó jeg
tóri enn nokkur ár, verð jeg til einkis nýt-
ur, nema að skakkast í smiðjuna — kemst
varla bæjarleið milli ykkar vinanna. En
jeg vil bera pað vel og vona við kona mín
lifum glöð og ánægð hjá börnum okkar —
minnumst með pakklæti alla tíð velgjörða
ykkar, ástvina minna, við okkur og börnin