Íslendingur - 21.08.1875, Blaðsíða 8

83
til þess. Sjerhher sá verður álitinn útflutningastjóri,
sem .... tekst á hendur að annast um flutning
útfara í aðrar heims á 1 f u r“. —•
Jegmáþví eptir pessum lögum ekki selja mönn-
um fararbrjef í aðra heimsálfu nema með leyfl.
En jeg ætla að leyfa mjer að selja hverjum, sem vill,
fararbrjef til Skotlands án nokkurs leyfis.
par geta svo útfararnir sjálfir keypt sjer farar-
brjef til Ameríku hjá einhverju útflutningsfjelagi.
Já, pó jeg kæmi moð mörg skip og hlaðfermdi
pauaf fólki til Skotlands, pá getur enginn meinaö
mjer pað, pótt jeg sje ábyrgðar- og leyfislaus!
Vel er nú að verið, bræður!
Margt hefirlagasmíðiömistekizt; ensvonahrap-
arlegt axarskapt í löggjöf hefi jeg aldrei sjeð. Eba
sýnist góðfúsum lesara orðin mikil heil brú eptir í
lögum pessum, eins og jeg er búinn aö tæta pau í
sundur í athugasemdum mínum hjer að framan?
Eitt má læra af aðferð pingsins í máli pessu,
og pað er pað, að svona á ekki að fara að pví að
búa til lög.
Kannske pað sjái einhver nú á eptir, hvorir
voru vitrari, nefndin ogpeir, sem henni fylgdu, eða
meiri hluti pingsins í máli pessu. Dæmi nú hver,
sem vill og getur! Hjer eru málsgögnin!
(ABSENT).
„SvO EEU HYGGINDI, SEM í HAG KOMá“.
Vjer höfum nú fengið löggjafar-ping, og ekki
var svo lítiö um að vera með að fá pað, að ætla
mætti að vjer kynnum að brúka pað, úr pví pað nú
loks er fengiö. pað væri ætlandi, segi jeg, að lög-
gjafar vorir skildu nú stöðu sína, og aö peir af peim,
sem áður liafa setiö á ráðgjafar-pingi, kunni nú
að gjöra mun á pví, hversu staða peirra á hinu nýja
löggjafarpingi voru er breytt frá pví sem áður var,
og ólík stöðu peirra sem ráðgefandi pingmanna.
Munurinn er mikill og stór. Ráðgefandi ping
hefur lágan rjett og lítinn. pað hafbi pann rjett
að gefa ráð, en engan laga-rjett á pví að ráðum
pess væri fylgt. það hafði rjett til að bibja, en
ekki til að álykta með bindandi lagakrapti. RáÖ-
gjafar-pingið stóð undir konungi, eður rjettara
sagt stjórn hans, og gat konungurinn gjört hvað,
sem honum gott pótti, án pess vilja og sampykkis.
Löggjafar-pingið stendur jafnhliða konunginum
í öllu, er löggjöf snertir, en hvorki undir nje yfir
honum. Meira að segja: pingið er sá einasti lög-
gjafi, er vjer eigum (í peim málum, er undir verk-
hring pess heyra); pingiö að eins, og pingið eitt
getur gjört lög; konungurinn geturpað ekki. pað
er pingsins aðgjöra(o: sampykkja) lög, enkonungs-
ins að staðfesta.
Af pessu leiðir, að allt pað, sem löggjafarpingiö
má taka til meðferðar, verður að vera borið upp
annaðhvort í frumvarps-formi (sem frumvarp til
laga) eða í ályktunarformi (sem pingsályktun)
eða sem fyrirspum. Af pessu prennu er að eins hið
fyrsta bindandi sem lög, ef pað nær sampykki pings
og staðfesting konungs. Álj'ktanir og fyrirspurnir
par á móti hafa aðra pýðingu, og fá aldrci laga-
krapt, enda er peim aldrei skotið til konungs sam-
pykktar, og eru pví verk pingsins eins, par sem
lögin verða að vera verk pings og konungs í sam-
einingu. — Konungurinn getur ekkert annað gjört
við lagafrumvörp, er pingið hefur sampykkt, cn
annaðhvort ritaö nafn sitt undir pau og par
með staðfest pau,eðapú látiö nafn sitt óritað
undir pau ogpar með synjað peim staöfesting-
ar. En breytt einuorði, tekið úr orð eða bætt
pví við, pað getur konungurinn ekki. pab liggur
pví í augum uppi, að bænarskrár eru form, sem
gjörir pað ómögulegt að rjettum lögum að takamál
pað fyrir til meðferðar á pingi, sem í pví formi
er upp boriö. pingið hefur einskis að beiðast af
konunginum, jafnlítt eins og konungur getur beiðzt
neins af pinginu. Konungur leggur frumvarp fyrir
ping, ef honum sýnist svo, en bænarskrá tilpings-
ins sendir hann ekki; ef hann gerbi pað, auðvirti
hann sjálfan sig og setti sig lægra en pingið. Á
sama hátt getur pingið eigi sent bænarskrá til
konungs, pví par með yrði pað. að lítillækka sig
sjálft, og setja sig skör lægra en konunginn, par
sem pað pó einmitt er honum jafnhliba. -— paö
hlýtur nú að liggja í augum uppi, að pað er pinginu
áríðandi, að halda fast á virðingu sinni og sleppa
engu valdi í annara hendur, ekki einu sinni kon-
ungsins, sem að rjettum lögum heyrir pví sjálfu til.
pað verður pví að undra hvern mann stórlega,
að nebri deild pingsins hefur í fleira en eitt skipti
tekið til meðferðar uppástungur um, að senda kon-
ungi b æ n a r s k r á. pað mun vera hinn díplomatiski
1. pingmaður Gullbringu- og Kjósarsýslu, er hefur
komið pessari flugu í mmm pingsins. Reyndarhef-
ur pab tekizt tilpessa, að bana pessum óektabörn-
um hans; en pað hefur legiö hart við, ab pað tækist
á stundum. pannig var t. a. m. í fjárkláöamálinu,
er nokkrir pingmenn gengu út, svo eigi varð ping-
fært til að sampykkja axarskaptið. pað var pví eigi
að eins að efnínu einu til, sem pessir pingmenn
björguðu málinu, keldur og að forminu — peir
björguðu pingdeildinni frá pví að gjöra pingsafglöp.
petta ætti alpýða vel að athuga, pví pað er
aldrei eins áríðandi eins og einmitt nú í byrjun-
inni, að pingið haldi sem fastast á öllu pví, er undir
verkhring pess heyrir, en foröist að gjöra nokkuð
pað, er veikja má afl pess eður pýðingu fram-
vegis. Löggjafarping vort má sannarlega vara sigá
pví, að fara ekki að gjöra sig að ráðgjafarpingi.
Hver á að halda uppi heiðri pess og veg, efpað
gjörir pað ekki sjálft? Tilhvers voru peir mennað
biðja um meira vald fyrir pingið, sem kasta pví úr
höndum sjer og kunna eigi að nota pað, pá er pað
er fengið,?
pað er gott aövera diplomatiskur, en „svo eru
pó hyggindi, sem í hag koma!“
H. í H.
Eptir beiðni hr. Jóns Ólafssonar skal jeg
geta pess, að hann á engan sem helzt pátt í
vísunum í síðasta blaöi „ísl.“, eins og sumir
hafa ætlað. Ábm.
mm^mmmmmmmmmmmmmmm^mmmmmmmm^mmmmmmmmmmmmmmmm^mmmmmmmm
Eigandi og- Ábyrgðarm.: Páll Eyúlfsson.
Prentaður í prentsmiðju íslands. E. pórðarson.