Fróði - 06.09.1886, Blaðsíða 3

139
„Jeg ann þjer einum en ekki honum
fremur öðrum, nema hvað mjer er ann-
ara um hann en aðra og pað aðeins vegna
þ í n“. „Gjörðu pað pá vegna min að taka
honum . . . gagn mitt er að geta gert
öðrum gagn“. „En hvaða gagn er pað fyr-
ir hann að eiga pá sem ann honum ekki?"
„|>ú elskar hann pá vegna mín“. Ef jeg
tek Sveini pá gjöri jeg pað af tómri dygð
en engri ást“. Nú segir þorgils pessi
orð er hjer á eftir fara, og sem, pótt
pau máske eigi kunni að vera með öllu
sönn, eru pó engu að síður fögur: „í
allri ást á að vera dygð — margir segja
pað sje engin dygð að geta elskað svona
blátt áfram hvern sem helzt leitar ástar
vorrar, ástin eigi að geta sagt: þetta
eitt eða ekkert skal jeg elska, alt annað
er mjer leitt. — Jeg pekki vel pessa
skoðnn hún er svo eðlileg og almenn.
En jeg segi, ástin sanna neitar ekki peim
sem mest parf hennar við, hún leitar
að ástarpörfinni og gleði liennar er að
gieðja aðra og gjöra pá sæla“.
Nú gat Ingunn ekki meira, hún vissi
hvað p>orgils var giifugur og sjálf vildi
hún gjöra alt fyrir hann. hún vissi hvað
pessi fórn kostaði hann sjálfan, en hún
fann líka hvers hún misti og sagði pví
með tárin í augunum, nokkuð nærri pessu:
|>etta er of pung fórn ]j>orgils. pig einan
elska jeg og engan annan get jeg elskað
aftur. — en — pað er fyrir pig gjört ef
jeg tek Sveini, og paðvar líka pín vegna
að jeg var hróður pínum betri en öðrum
— en samt, hver veit nema pað hafi verið
orsök i, að hann hjelt jeg myndi elska
sig, og skuldin verður pví min, og pess-
vegna verð jeg að bera hana — „jeg skal
pví taka Sveini ef hann bætir sig og verð-
ur reglumaður“.
Jeg ætla nú að hlaupa á sögunni.
|>að eru liðin mörg ár. |>orgils er búinn
a.ð gjöra. „kærleiksverkið“, hann er fyrir
löngu giftur umkomulítilli stúlku, og hefir
nú búið í nokkur ár suður við sjó. Eftir
ýmislegan hrakning aftur og fram, er nú
Sveinn pó loksins seztur um kyrt. orðinn
reglumaður og búinn að vera giftur Ing-
unni i mörg ár og býr nú á næsta bæ
við porgils bróður sinn, sem í flestu er
fyrirmynd hans og annara.
Sumardagsmorgun einn hittum við
báða bræðurna á gangi út um engjar og
tún, par sem peir eru að tala um hvað
á dagana hefir drifið, hvernig á horfðist
og hvar komið er, pá segir Sveinn meðal
annars: „Eitt finst mjer pungt, og pað
er. að jeg held Ingunn verði stundum að
stríða við sjálfa sig til pess að elska mig“.
Getur verið, jeg segi hið sama, jeg verð
oft að stríða við sjálfan mig til pess að
geta verið Sigríði eins og jeg á að vera“.
„Og pó halda allir að pú og Ingun sjeu
ástríkar eiginpersónur“. „En ást sú mun
okkur nokkuð dýrkeypt“. „|>að er nú ilt
fyrir okkur Sigríði að purfa að pyggja
svona mikla ástarfórn". „Nei petta verð-
ur að vera“. •— „Ef allir yrðu jafn mikl-
ir og sjálfstæðir hvað yrði pá úr kærleik-
anum“ ? „En ef allir væru nógu ástríkir,
pá dytti engum í hug að níðast á ást
140
annara, sagði Sveinn, og svo hættu peir
talinu og fóru heim“. Eramh.
Stormurinn eptir Sliakspeare.
I. islenzk þýðing, II. frumtexti með skýringum
eptir Eirík Magnússon, M. A.
Frumtextinn mun., eins og við mátti
búast, yfir höfuð vera vel gefinn út. og
skýringarnar víðast hvar góðar og fræð-
andi. því ekki á að fást um pað, að ein
verslína hefir fallið út (II, bls. 41, Actll
Scene II milli 54. og 55. línu). Heldur
mætti vekja máls á peirn lesmáta sem
útgefandi fylgír á orðum Prospero’s (Act
IY Sc I versl. 157), par sem útgáfa
Johnson’s Stecvens’s og Eeed’s hefir:
„— we are such stuff,
as dreams are made o. s. fr.
en útg. hefir: as dreams are made o n, og
fer um petta í formálanum fyrir II parti
(bls. X—XI) nokkrum skarpvitrum orð-
um, sem hann pó ekki fylgir í pýðing-
unni (I, bls. 74) pví par stendur :
„ Vér sjálfirerumsama efni ogpað
Er drauma myndar---------“
|>að vill opt verða svo, að í orð frægra
rithöfunda er lögð djúpsettari pýðing, en
peir hafa nokkurn tíma sjálfir hugsað sjer.
Má bezt sannfærast um pað, af samræðum
Eckermann’s við Goethe, par sem skáldið
einatt spaugast að peirrí djúpsæu speki, cr
þýðendur sínir hafi lagt í orð sín i staðinn,
fyrir að taka pau blátt áfram. Alíka
mun hjer standa á. Shakspeare var nátt-
úru skáld og óbrotinn að öðru leyti en
pví, að sú orðleika tíðska (quaintness)
sem fylgdi peirri öld, er hann lifði á
(Elízabethar ríkikisstjórnartíma) einnig
kom fram hjá honum, pangað til hann
bítnaði, pá hvarf sá leikur. Hugsunin er
sjálfsagt blátt áfram hin sama sem hjá
Pindar:
Onar Skias anprópos
o: „manneskjan er skugga draumur"
eða hjá Calderon í sjónarleiknum: lífið
e r d r a u m n r.
Yið skýringarnar má, ef til vill,
einnig athuga pað, að. —
ivy, á dönsku: „vedbende“, er á is-
lenzku, viðvindill (II, bls. 98) og
að „uppruni enska orðsins „strip“ mun
vera ísl. orðið stripa, stripaður
(II, bls. 160).
Jeg hygg pví, að pessi II partur sje svo
úr garði gjörður, að hver sá, • sem vill
lesa og skilja Storminn, hafi hjer hand-
hæga lestrarbók.
En þegar til I partsins (þýðingarinn-
ar) kemur, pá segi jeg fyrir mig, hver
vill pýða þýðarann? Með nokkurri kunn-
áttu á ensku og með styrk af skýringum
útg. skal jeg komast vel fram úr t h e
Tempest á frummálinu pýðingarlaust,
en þýðinguna skil jeg valla, pó jeg hafi
frumtextann og skýringar útg. að styðj-
ast við, og án hliðsjónar af frumtextanum
og skýringunum er jeg frá með lögum,
en petta getur komið af skiluingsleysi
mínu. Skal jeg pví taka nokkur dæmi
uppá skilningsleysi mitt;
II atriði, I sjónsvið (I, bls. 28)
141
„En inn slíkt furðuverk semjrelsun
vora, mun Jám af mílión segjast
eins og oss.
eptir orðunum er petta sama sem; fáir
meðal margra munu segja eins (vel sögu-
lega) frá slíku fuvðuverki, sem frelsun
vorri (úr lífsháska), eins og vjer sjálfir.
En — eptir frumtextanum á pað vera:“
fáir af millión hafa að segja af öðru
eins furðuverki, eins og pví, að vjer kom-
urast úr lífsháska;“ o: annað eins furðu-
verk hefir aðeins komið fram við sárfáa.
II atr. I sjónsv. sama bls.
„Sje liverri sorg er Jellur
fenginn beim.
Fær sá er beinann veitir--------“
Af frumtextann sje jeg, að meiningin á
að vera;“ sje haldið í, numið staðar við
hverja sorg, hvert mótlæti sem manni
mætir, pá verður sá, sem svo breytir fyr-
ir pví (sem á eptir kerour)“
Sst. bl. 37.
„Ant.--------------.því minn herra!
|>ótt minnisljóví maðurinn, sáarna,
Erallteinssljóvaminninggröf mungeyma
Nú sannfært hafi kong — því sann-
færingar
Hann andi er, að eins hann pykist
kunna
Að sannfæra — pví nær, að son hans
lifi
Er pað eins fjarstætt að hann ódrukknaður
Sje enn, sem pað, að sóffinn þarna syndi “.
Hjer er jeg frá.
Sst bls. 37 og 38
„Ant----------0, kvílík von sú „enga
von“ er þjer!
Nein von pá átt er aðra von svo há
Að hefðar fýst ei framar skimað getur
En efast jafnvel par um eigin sjón-----
Sömuleiðis frá.
III atr. I. sjónsv. (bls. 50)
Ferd. Sum lostverk er pað kvöl að leysa
af hendi,
Sem erfiðið pó unaðlegri gjörir;
Dnd niðrun margur gekkst í göfgu
skyni
Og volað einatt veit á gengi að lokum
Hafi pýðandinn hjer ekki mispýtt
enska orðið sports með „lostverk“ í
staðinnfyrir ípróttir og painful með
„kvöl að leysa af hendi", í st. „praut
að leysa af hendi“, pá á jeg erfitt með
að fá meiningu í pað. Jcg pekki ekkert
„1 o s tverk“, sem cr „kvöl“ að ieysa af
hendi.
T>ví miður má margt tiltýna pessu
svipað, en blaðagrein nær ekki yfir pað
allt. pýðandinn segist sjálfur í fonnálan-
um fyrir I parti, hafa „kostað kapps um
að hafa pýðinguna svo nákvæma og orð-
rjetta“, að peir, „er komast vilja að full-
um og glöggum skilningi frummálsins“
nái pessum tilgangi. En — pýðingin er
fjarri pví, að vera hvervetna nákvæm eða
orðrjett, og sjerílagi lítur svo út á stund-
um, sem þýðandinn gjöri sjer far um að
vera ennpá klúrorðari, en Shakspeare,
sem pó brúkar hreystiyrði, svo ekki er
ábætandi. Skal jeg nú taka fáein dæmi
af mörgum: —
I atr. I sjónsv. bls. 2
Bátsveinn: „------Andskotinn hafi
úr peim öskrið--------“.