Suðri - 30.10.1885, Síða 2

134
er býsna langt frá kröfurn alpingis í
sumar eða hinni endurskoðuðu stjórn-
arskrá. En eitt aðalatriði, sem hin
endurskoðaða stjórnarskrá er byggð á,
er, að 'óll íslenzJc mál séu jyrir Jullt
og allt tekin undan valdi og yjirráð-
um ríkisráðs Dana. |>etta þýðingar-
mikla aðalatriði viðurkennir «Dagens
Nyheder» svo fullkomlega, að blaðið
álítur ekki að sambandinu milli Is-
lands og Danmerkur verði skipað «svo
að rétt sé og viðunandi» nema pað sé
tekið til greina. J>ess vegna er «Dag-
ens Nyheder» á réttri leið og úr pví
að pað viðurkennir petta aðalatriði
rétt að vera, pá er vonandi að pað
við að hugsa málið ýtarlega og kynna
sér pað nákvæmlega sjái, að hin end-
urskoðaða stjórnarskrá er engin Grýla,
sem samþegnar vorir í Danmörku purfa
að hafa ýmigust á, heldur rétt krafa
um pað stjórnarfyrirkomulag, sem pjóð
vor eptir margra ára umhugsun og
reynslu finnur að er hin eina, sem
geti fullnægt sögulegum kröfum vor-
um og verulegum pörfum.
Ritsfj.
Póstskipsstjórarnir.
Eins og kunnugt er var 12. jan.
1880 gerður samningur milli ráðherr-
ans fyrir ísland og «hins sameinaða
gufuskipafélags*, um að félagið tæki
að sér póstskipsferðir milli Danmerkur
og íslands og strandferðir kringum
land. Borgunin sem félagið fær úr
landsjóði íslands og ríkissjóði Dana
fyrir að talcast petta á hendur eru
58000 kr. á ári. |>að mun álit flestra,
sem til pekkja, að gufuskipafélagið
græði stórfé á ári hverju á þessum
ferðum, og mun pað á góðum rökum
fiyggt.
pess vegna væri full ástæða til að
«hið sameinaða gufuskipafélag* væri
mjög ánægt með þessar ferðir og reyndi
til að gera pær svo úr garði á allan
hátt, að Islendingar mættu vel við
una.
En svo er ekki. íslendingar eru
langt frá ánægðii' með póstskipsferð-
irnar og strandferðirnar, og pað er ekki
von þeir séu pað.
Fyrst mun pað nú gagnstætt samn-
iugi þeim, sem áður er nefndur, að
póstskipið nær pví í hverri ferð kemur
á tvær og þrjár hafnir á Færeyjum.
Eptir þeim samningi mun féiagið ekki
hafa leyfi til að láta pau koma nema á
eina höfn á Færeyjum. En nú eru
pau að dunda milli þessara Færeyja-
hafna svo lengi, að pau opt og tíðum
af þeim sökura geta ekki komið hing-
að fyr en seint og síðar meir.
par næst er ekki annað að sjá, en
að stjórn gufuskipafélagsins hafi verið
mjög óheppin í því að velja póstskips-
stjórana flesta.
pessir póstskipsstjórar, sem gufu-
skipafélagið sendir oss, eru svo sem
engin smámenni fiestir. pað er nærri
pví eins og þeir varpi yfir sig kon-
ungsskykkju Jiirgensens heitins hunda-
dagajöfurs, pegar peir koma hér við
land, eins og peir ætlist til að fyrir
sér skulu öll kné allra valdsmanna
hér á landi beygja sig og eins og peir
gagnvart öllum almenningi hér á landi,
sem parf nokkuð á peim að halda,
vilji spila fjalakött.
Vér gátum pess í seinasta blaði,
að þegar «Laura» var hér á ferð sein-
ast, pá kom hún ekki hingað fyrst
eins og fyrirskipað er í ferðaáætlun-
inni, heldur laumaðist hún inn til
Hafnarfjarðar og kom svo hingað dag-
inn eptir. I pað skipti voru með
henni Stjórnartíðindi og par í auglýs-
ing um kóleru á Spáni, Suður-Frakk-
landi og Italíu. J>að gat skeð, að
hingað hefði komið skip frá einhverju
þessara landa, meðan «Laura» var að
dunda i Hafnarfirði, og pessi Hafnar-
fjarðartúr hefði vel getaö orðið pess
valdandi, að kólera hefði breiðst hér
út um land, pví að enginn vissi hér
um kóleru í þessum löndum og aug-
lýsing ráðherrans pvf \ iðvíkjandi var
geymd í «Lauru» í Hafnarfirði.
En pað einkennilegasta og atliuga-
verðasta við þennan Hafnarfjarðartúr
og við framkomu yfirmannanna á póst-
skipunum hér við land yfir höfuð, voru
svörin eða ástæðurnar fyrir pessu broti
á ferðaáætluninni. Stýrimaðurinn sagði
við mann, sem spurði hann um, hvers
vegna skipið fyrst hefði farið inn á
Hafnarfjörð: «Af pví oss þóknaðist
pað»!
|>að er opt og tíðum ekki annað að
sjá, en aó pessi velpóknun póstskips-
stjóranna sé sú meginregla, sem flest
eða allt verði að beygja sig undir. J>að
kemur hér fyrir, að póstskipin bíða
dögum saman eptir að fardagur peirra
er kominn, án pess að veður liamli,
bara til pess að taka móti vörum. En
pað skrítnasta við slíkar biðir er pað,
að opt og tíðum má enginn lifandi
maður hafa neitt gagn af þeim til
bréfaskripta. Póstmeistarinn veit ekki
annað en að póstskipin fari á hverju
augnabliki og póstskipsstjórinn liefur
skipað lionum að hafa póstsekkina til.
Og svo líða heilir dagar, að póstskipið
fer ekki. J>ví má nú ekki almenning-
ur hafa gagn af biðinni? J>að er ekk-
ert svar hugsanlegt nema petta sama:
velþóknun póstskipsstjóranna.
Og pegar póstskipsstjórarnir bjóðasér
þetta hér í höfuðstaðnum, pá má geta
nærri hvað þeir leyfa sér á smáhöfn-
unum kringum landið, par sem þeir
geta búizt við að yfirvöldin séu
enn liðugri í knjáliðuiuun en í höfuð-
staðnum. J>að eru líka allt annað en
fagrar sögur, sem ganga af framkomu
póstskipsstjóranna sumra hverra við
ýms tækifæri á höfnunum kringum
landið, en aldrei lieyríst getið um, að
peir baki sér neina ábyrgð með pví,
og pó vita menn að aðferð þeirra lief-
ur verið kærð af þeim, sem hlut hafa
átt að máli. J>að er eins og pessir
póstskipsstjórar með Jiirgensens vald-
inu séu heilagir og friðhelgir og hafi
pað fram yfir gamla Jiirgensen heit-
inn.
J>að er vitaskuld, að samningur sá,
sem getið er um að framan, er gerð-
ur fyrir 10 ár eða til 1890, en
án þess að fara út í pað, hvort
«liið sameinaða gufuskipafélag» hafi
brotið einstök atriði í þeim samningi
eða ekki, pá má félagið fara að gæta
sín, ef pað vill halda gufuskipsferðun-
um til 1890, pví alpingi vort getur,
hve nær sem pað vill, gert enda á
samningnum með pví að veita ekki féð,
sem með parf. Og pað er mjög hætt
við, að til pess komni, ef menn verða
ekki ánægðari með þessar ferðir en
nú. Vilji félagið gera íslendingum að
skapi, ætti pað að varast að seuda oss
pessi mikilinenni sem póstskipsstjóra;
pað ætti að benda póstskipsstjórunum
á, að allur hundadagakonungdómur
ætti að vera undir lok liðinn á ís-
landi og sýna peim fram á, að íslend-
ingar eru ekki svo skyni skroppnir,
að þeir viti ekki, að póstskipin standa
í pjónustu landsins og landsmanna og
að íslendingar geta par af leiðandi
heimtað af mikilmennunum á póst-
skipunum að peir pjóni sér með peirri
vandvirkni og peirri virðingu, sem
hver húshóndi hefur rétt til að heirnta
af öllum sínurn vinnumönnum.
Ritstj.
Bókinenntir.
Dr. Ludv. F. A. Wimmer: Fornís-
lenzlc mádmyndalýsing. pýtt hejir
Valtýr Ouðmundsson: ReyJijavíJc
1885. (Á forlag Iír. Ó. por-
grímssonar).
|>að er góður gestur, þessi bók,
sem n ú knýr á dyr hjá oss Islending-
um, og skylt að taka henni vel. Og
um leið er pað nýr gestur. |>að er í
fyrsta sinni sem forníslenzk málmynda-
lýsing kemur út á vora tungu, og er
pað merkilegt, að útlendur maður skyldi
verða fyrstur til auðga hókmenntir
vorar með slíku.
Málmyndalýsingar dr. Wimmers eru
að góðu kunnar öllurn peim, sem lagt
liafa stund á íslenzka tungu á hinum
síðari árum. Árið 1870 gaf hann fyrst
út alllanga og nákvæma málmynda-
lýsing á dönsku. Var hún helzt ætl-
uð málfræðingum og vísindamönnum,
og hefir hún síðan verið lielzti leiðtogi
allra peirra, sem hafa viljað afla sér