Leifur - 07.08.1885, Síða 2

46
vonandi ;;5 liinar frjaldyndu heiðursverðu konur
láti tkki hugfallast pó i(ekki falli trje við fyrsta
hótcg ”, við [ivl er ekki að búast, en með tim-
anum h'lýtur siguriun að veröa vis. í jafn eðii-
legu og rjeítvím milefni, en sleppum bes.'ii. Jeg
viidi að eins gjöra nokkrar athugasemdir við sið*
ustu orðiri 1 átniuustri greío, en [jau eru pessi:
l(irjer er annar endiu á okinusem vjer liöfum
orðið aO bera einir, gjörið syo yel og haldið á
pvi lika.”
ilöfuudutinri meinar liklega bókmenntirnar.
þab er hv.etju oröi sannara, þvi bicssaðir karl-
menuirnir á íslandi, sent jeg sjorstaklega beíidi
til, gjörðu sjer sjahltiast far ntn að buiua brautir
kvenna 1 menntaátt, iieidur fann margur livtr
pað skyldu sína að spotta þá, som var svo djörf
ab reyna sjálf áð aila sjer upptysiogar i binum
minni fræðigreinum, svosem: skriftog talnafræði
að undauteknum nokkrum slðastliðnam árum,
sent mjer eruslður kutiu. En þó karlmenn leg'u
ckki mennta-okið á kouur, þá lögðu þcir annað
ok á þær sem ekki var ijettara, og sem þeim
sjálfum lieííi n á ske boiið að gjöra, en það ok
vat: bjer um bil öil utanliússvinna, samhliða
og móts við sjáJfa þá. í þes-u veittu karlmeun
konum jafnijetti í l.æsta máta, án þess uokkur
órjcttsýnn Adamssonur’kæmi fram, „erhjeldi sjcr
fösíum við þetta gamia viðkvæði: Verkahringur
kotiunuar cr innanltúss, cn ckki utan. Nei,
mcð átiægju voru konur látnar róa á sjó, rauga
til sláttar. binda lieyband, .standa a voteligi, á
vetrum ganga fyrir hryækjum samhliða kail-
monnum, já. samhliða liestum! Itista toif, beia
það blautt úr ílagi, þurka það og þekja liey
með því, smala kvífje á snmrtjm og fara í fjár-
Jeitir á haustum. þtr sem karlmeuu fóru til
sjávar á vetrum, þá að ganga á beitarhús, moka
snjó við vatusbóliii, opt í illviðri, beia neyzlu
vatu til húsa og stundum tilgripa. þegar vorið
kom, þá að berja tað á túnum og breiða pað
tíðau yfir þau, veia n grasafjalli, bera hnausa
Og grjót til húsabygginga, lifa lirís og
höggva skógvi J ti! eidnrytis og margt 11. þa
kemur nú itinanliúss vimian og það sein lienni
var látið fylgja, t. d: bera lium taöhlaða af
túnum til brenuslu, beia þvotta á bakinu til
vatnsbóis, þar sem það var laugt frá bænum,
mjölka ær og kýr, veía, maia og þæfa iótaþóf,
auk allra annara innanhússverka. Konur, sem
hafa reynt þetta. gett bczt borið um, hvcrt bak
þeirra hefir ætíð veiift óincitt. það var ekki
grennxlast eptir hvert bak kveima væri óirieitf,
senn þó var gjört við hesta, þegar þeir voru
orðmr méiddir fyrir illa meíferð, og þá opfast
lögð tiokkur bót við.
Margt íleira mætti tina íil, cn þefta ætti
að vera nóg til þess að sýnr, að konur hafi i
fyllsta máta borið sinn part af okinu Jeg tala
hjér trl kvenna yíir Iiöfuð, cn ekki til viniiukona
sjerstaklega. Ofa’n á hið upþtald.i, voru allar
konur kallaðar ómágár, og li fðu ckki ncnra
1;," — }.< kaup við það sem karlnienn lv'ifftu. Jeg
minnist þess ekki, þcgar kouum á íslaudi voru
lögð framan talin störf á lieiðar, að kailmenn
minritust nokkm stinii á iunanhæjar skylduverk
þeirr.i, srin ekki var heldur von. þar eð koiian
var svo lltils metin. þá þólti alit fengið, cf
konur gátu verið óbilan ii iöilu utanbæjai-slaiki
og fengu þa, við ýms tækifæri, góftan vituisburft,
t. d. ef raaftur ieitaði sjer kvoufaiigs eða lni
andi maður vinnukonu, þi f. ngu þær opt þiun-
ig hljóftandi vitniJmrð: llúu er allra mesli
klakaklái'. (Auðvitað drfgið af lie-tum þeim.
sem á vetrum bru.u gaddtil að h ita -j. r fóðui<)
Var þá s'aldan leitað luigia. S m dæmi upp á
þetta þótti góður kveni.koster. -k 1 jpg geta um
nrann, se n búin var að siá allan d-ginn með
kon i sinui. þegai kvöld var konvið, segir lianu
við hana: ..þaðerþá komin búveikalimi Jeg
ætla að fara lieim og búveika, jeg held mjerfnili
það betur, því jrg er orðin lúiim, en þú hjakk-
ar hornið að tarna.”
það virðist því ný tilko.nin voikunsemi hjá
gumuui lýndum iníuum, ef þcim linust aö kouu
liaíi svo miklum iniianlniss skyldunr að gegna, að
þeiira vegna geti þær ckki staftift I fjelagi eða
sóltfundi. Jeg veit ekki livert hús þeirra, sem
I fjelögum standa og 'sækja funcli, eru nokkuð
miður liirt cn þeirr.i, sem aldrei stiga fæti sin-
um iim fyrir fondahú-s-dyr, enda er vorkuu-emi
til kvcnua ekki andi fyr áminnstrar greinar. Nei,
lieldur hilt, að Piiatus vil 1 fá að ráða atkvæð-
um fyrir ;-iaa koau, og Nabal þykist víst sá
eini húmaðtir, að honum sj; tii trúaudi að grc-iða
atk. fyrir slna komi, hiua hygguu Abigaei þetta
cr grcinariniiar einasti andi eptir mbum skiln-
iudi. Jcg er nú komin lcngra eu i fyrstu var
ætlað, þvi svo mikið er til afsliku; jog vil hjer
geta þcss, aö jeg er liinu heiftursverða hlafti
Fjalik.oniinui, mjög þakklát fyrir að hafa hreift
við ókjörum kvenna.
Að endingu vil jeg óska þess. að ef fleiri
skrifa um þelta efni, að þeir lituðu ekki gegu
iillri sannsýiii og saunleika. Jcg élit að fyrr
ámiunst greiu hafi veriö sainin í til trú til utein-
leysis Isieuzkra kvenna, að jjær aldiei beri liönd
fyrir liöfuð sjer, liversu saniigirnislaust sem um
pær er rætt eða riíað.
K.
FRÁ BAFTDARIKJUM.
Nkw Yi iik, Laugárdaginn S þ, m vcrður
U S. Grant gieptraíui i svonefndom Iliverside
Park í borginni New York. Ilafði ekkjau sið-
ast kosift þami stað tfl legstaðar fyrir haun og
ætt hans. Garftur þessi kvað vera nrjög fagur,
liggur i borginni snnnanverðri að eins fá fet frá
liiuu milcla Hnd-ou-lljóli. Borgargreifinn I New
Ycrk heíir gengizt fyiir að sfofna samskotasjóð
tit minnisvarða-smiðis yílr Grant cr nú þpgar
tckift til slarfa við að safna samskotúm. og lltur
út fyiir að engin tregða verði á að fá peniugana.
Petiingave’izlunin er hvergi í.ærri fjörng
erm þá, en þó lil muna lfflegri en i fyrra um
sama tlmabil. Járnbrautaliöfðingjariiir Vander-
bilt og Gould, hafir eðlilega mest áhrif á mark-
aMnn, því þeir hafa nrest að veizla meft i tiliiti
til járnbrauta, en álirif þau er þeir liafa á mark
aðinn er hvergi ncri'i góð ennþá, því svo mjcig
kreppir að hinum niikla brautaklasa þeirra. að
helzt lftur út fyrir að ihnan skamms verði þc ir
npyddir iil að hætta að gefa hlutábrjefaeigeiid-
um árlega vc'.xíu af peningum þeirra, því braut-
irnar eru orfnar svo geysi maig-r og flutnings-
gjaldið gjörir ekki stórt betur en borga fyrir slit
á vjelum. v"gnnm og brautuin og launa verka-
m 'innum. Af þessu leiðir að peningamennirnir
sem fylla peningamaikafinn á hverjum degi, eru
ekkeit ákafir nreð að kaupa von í ágóöanum af
þessari eða hinui brautinni, þcir sjá ekki ágóð-
aim og engar likur á lionum eius og nú cr áshitt
og viija því heldur lialda peningnnum, að svo
svo niiklu leyti sem þeir geta það. Ilveiti og
kornmataivarzlan er eins dauf og dofin og verið
hefir í sumar, ef ekki daufari heldur enri verið
hefir .Vjebragðamennirnir, senr sitja unr að
kaupa vonitia á hveifinu löugu fyrir þann tlma
sem það er selt, hafa ekki enn gefið sig fram nieð
að bjóða me'ra fyrir bush. en boðið heíir verið
hingað til, Svo þráttfyrir það að iiveitiupp—
skera 1 Norður Aineriku verður svo mikið minui
í ár heldur enn i fyrra, þá er ekki enn sýnilegt,
að hveiti kourizt i liærra verð, og er það þó
óskiljanlegt saniiit’ega. þegar svona genanr
með járnbrautahlutahrjcfaverzluniiiH c-g kornvöru
verzlu iíni, | á ir cYki að búazt við aðpeninca
verzlunin sje lllh'g, þar eð þær verzlam'reru þau
eginlegu ötl. cr koma peningunum á hieifingu.
Rjett idu milíc'na dollars skafi liefir Idolizt
af clcUvöldum 1 Baiidarikjunum og Caratla i síðast
liftnnm júli nán; á 7 iiiáuuf unum seui af cru ár-
, inu nemur skafinn íullum 50 millónum dollars.
I idlánaóeirðiinir i Iudian Tcnitury eru
kæfðar niftur i bráft. Indiánum leizt ekki á her-
j nnuua grúa þ iuu er aö þcim streymcli úr öJIum
áttum og hugf.u bezt að leggja niður vopniu apt
ur en r.aka ti! sinna daglegu starfa
Minnesota. Ógurlegt þrumuveður mcð
ofsaveöri æddi yfir norður og vesturhluta riki-i-
ins hinn 29. f. m., uáfi veöur þetta yfir mikift
svæði, alltjfiá St. Paul aft suunan og noiður fyrir
Giyndon og vestur á iandanræri, Skaði varð
geysimikill á ökruin eiukum i Itauðárdalnum;
hjá einurn bónda ónýttust 1000 ekrur af livciii
og um 7 00 ekrur hjá öðrum þar skammt frá.
Ráðgjört er að byggja cina brautina enn á
milli Chicago og St. Paul, ve-rður þaft hin (i.
inilli borganna og er þaft mikið, þegar litiö cr
lii þess, að fyrir norfau St. Paul skuli ekki vcra
nema eiu braut sem uórður um rikið ligeur;
væri nær að ’byggjr eina þar og ljetta einokurihr
byrfinui aíbænduin, sem svo lengi eru búnir að
kvaita, þo fyrir ekkert hafi komið.
l’r;t frjett:iritara Leifs í Lyon Co , Minn. 27. jélí ’S5.
lliun 25. þ, m. var hjer i bænum haldinn skóia
fundur. til að ræða mál Minnesota skólahverfis.
Hið lielzta er var rætt á fundinum, var um við
auka er þyrfti við skólahúsið, þar eð liið gaml
hús er ekki Jengur nægilega stórt til að rúma
öll þau börn er eiga heirna i hvcifinu; var þvi
afráðið að auka skyldi við búsið 24. feta. lerigd
og 22 feta breidcl. Til þessarar byggingar liefir
bæjarstjórnin goiið $250.
J. Ilanson verzlunarmaöur, hefir keypt
ver/.lunarlrús, með þeim v,;rum er þar fylgdu,
cr Jónatan Jónatansson var eigandi að. T. II.
Frost (ísl.) er. verzlunarstjóri i þcirii búft fyrir
T, H. J, J. er sagt að muni ílytja vestur til
Dakoía og byrja þar verzluu.
Dakota Tekkitorv, Menn þeir, er unnu
að því aö faka fólkstalið í IJakota. eru um þaft
bil búnir meö verk sitt. Daköta er skipt i
tvær deildir, þ. e: Norðnr og Suður Dakota.
Um fólk«fjölda 1 Suftur Dakota hefir ekki heyrzt
enn þá, en í Norður Dakota er fólkstaliö aðsf gn
152,486. Sex ldn austustu County, sem liggja
að Rauðá, eru fólksfleiri heldur enn íiiti 50 sem
vestar liggja. í þessum 6 aus'ustu eru ibúarnir
80 86.2. þar af eru i Pembina Couuty 11,513. 1
Wak-lr Couutv 12,785. Fólksílestur bær 1 Ncrft
ur Dakota er Fargo, eru ibúar taláins 7,934, næst
ur er GrandForks meft 6555, en i höfuftstafta-
urn Bisniarck, eru einungis 3,167 íbúar.
llimi 22. f. m, voru gefin í hjónaband, af
sjera Ilans B. Thorgrimsen á Mountain i Dakota,
lierra Asvaldur Sigurðsson og ungfiú Anua Bj irns
dóttir. tPioneer Express".
Kirkja liins islenzka safnaðar i Pembir.a i
Dakota, kvað veia mikiö ,til búin að utan o<r
gólf ko.iuift í liana, er hún nú þegar brúkuð fyr-
ir sunnud tgaskóla og guftsþjónr.stu samkomur.
Fyrir sköntmu liöfftu breytingar við gruiid-
vallailög kirkjuíjelagsins verið ræclclar á safnað-
arfundi. og greiddu 41 maður atkvæði meft
brertingunum, en engin á móti.
t Hinu 21. júlt aridaftist i Pembina meikis-
konan Olöf Ginarsdóttir úr lungnatæringu, 62 ára
Hún var fæld að Geithcllum i Alptafirði 24.
nóv. 1823, en ób;t upp á Geiiólfsstöðum I Skiið-
di). 1819 giptist hún þorkeli Árnasyni Schev-
«!)«; þau bj ggu f Satidfelli i Skriðdal. Meft
heinii liíði hann 1 17 ;lr; þau áttu 8 börn og
eni 5 þeiira á llfi, öl.l hjer i landi. Arið 1867
giptist hún Einari Bjarnapyui, og lijeidu þau
áfram húskap i Sandfelli, þar til þau (lu'tu frá
íslandi til Ameiíku árið 1876.
FRJETTiR rRA CANADA.
Austurfvi.kiiv. Aðfaranóttina hins 3. þ.
m. kou. upp eldur mikill I Toronto I norðaust-
auverð'i boi'ginni, og varð ii.naii liiils tima að
vofta bili, er Lremdi upp öil bús cr fyiirvoru
á svæði. á að gizka 1, úr mllii á lengd, auk
þessa biunnu 4 gnfubálar, I skoiinertur og 4
jaktir, er lágu við múrinu I ðiini Don og kom-
usl ckki út uógu sucuitua, þvl fullt var al'