Fjallkonan - 14.01.1890, Blaðsíða 2

2
Margfc fleira mæfcfci segja um húsakynnin, enn að
sumu leyfci eru áðr ritaðar um það góðar rifcgerðir
á íslensku, og að sumu leyfci á það ekki við hér.
Klœðnaðr og rhm. Af því að maðrinn er af
flokki þeirra dýra, er hafa heitt blóð, enn blóðs-
hifci þeirra er jafn og fer ekki effcir hita og kulda
loftsins, þolir maðrinn ekki að líkamshifcinn breyt-
ist nema að eins um örfá sfcig (gráður), ella er
dauðinn vís. Ekki þarf manni að kólna mikið eða
lengi svo hæfcfca sé búin; maðr gefcr hæglega feng-
ið köldu (forkjölelse) á fáum mínúfcum, þegar kalt
er eða hvasfc, einkum ef maðr er heitr eða sveittr
fyrir. Menn eiga að klæða sig svo hlýlega, að
veðrlagið eða loftkuldinn hafi engin áhrif á lík-
amshitann, enn fatnaðrinn verðr einnig að vera
lóttr og hæfilega víðr, svo engar hindranir verði
á hreyfingum líkamans eða útgufuninni. Hór á
landi eru snögg og tíð umskifti á hita og kulda,
raka og þerri, og eftir því verðr að haga klæðn-
aðinum. Ullarnærföt eru öllum ómissandi, og er
betra að hafa eina ullarskyrtu næst sór enn tvö
ullarföt utanyfir léreftsskyrtu. I ullarnærfötum
ættu aliir að ganga jafnt sumar og vetr, enn breyfca
að eins utanhafnarfatnaði eftir árstiðum og veðri.
Konur og börn eru <oft illa klædd að nærfötum ;
einkum eru pylsin köld og óholl, ef ekki eru brúk-
uð aðskorin ullarnærföt. — Það er mikill ósiðr, að
dúða sig mjög um höfuðið og hálsinn; af því
leiðir oft höfuðverk, tannpínu og hálsbólgu. Fóta-
búnaðr manna er alment illr hór á landi; menn
ættu að hirða betr um að hafa þurra og hlýja fætr
enn gert er, og taka jjupp betri skófatnað, að minsta
kosti gætu allir haft skó með tróbotnum heima við,
sem bæði eru ódýrir og hlýir.
ítúmið og rúmfötin hafa sömu þýðingu fyrir lík-
amann á nótfcunni sem klæðnaðrinn ádaginn. Þeg-
ar líkaminn hefir verið uppróttr og á hreyfingu
að deginum, þarf hann að leggjast til hvíldar að
nóttunni, og heilinn, sem starfað hefir allan dag-
inn, þarfnast hvíldar í svefninum. Þessa hvíld á
rúmiðað veita, og rúmföfcin eiga að halda Hkam-
anum hæfilega heitum. Sá galli er mjög algengr
á rúmum, að þau eru of lítil, svo menn verða að
liggja kreptir. Hollast er að rúm standi sem minst
við vegg, eða alls ekki, ef þvi verðr við komið.
Rúmfötin er best að só sem einföldusfc; lítil undir-
sæng og einn koddi, rekkjuvoðir úr lérefti, enn
ekki ullarrekkjuvoðir, sem bæði eru of heitar og
dýrar, þar sem iðulega þarf að skifta um í rúmun-
um, ábreiða ofan á að sumrinu og léfct sæng á
vetrum. Svo er best að sofa að eins í nærskyrt-
unni. (Eramhald).
Vitnisburðr hljóðritans.
Ný saga frá Ameríku.
■MV-W-W-V-
[Lesendr vorir munu ílestir haía heyrt getið um hljóðritann
(fónógraflnn), sem Bdison, hugvitsmaðrinn mikli i Ameriku, heflr
fundið og talar mannsmáli, þ. e. hermir eftir orð og ræður manna,
song og hvaða hljðð eða hávaða sem er, svo nákvæmlega, að
varla er hægt að flnna nokknr afbrigði á, og getr þar að auki
geymt i sér hljóðið svo lengi sem verkast vill. Hér kemr saga
er sýnir, hvaða þýðingu hljóðritinn getr haft sem réttar-
vitni].
Ameríkskr málari segir svo frá:
Einn góðan veðrdag var hún Súsanna systir min
hjá mér úti í verkstofu minni. Þá heyrðum við alt í
einu að barið er á dyr og inn kemr aldraðr maðr,
vasklegr í framgöngu með hvass-skeytlegu jaugna-
ráði. — Hann kastaði kveðju á okkr, og ætlaði þá
systir mín að fara í burtu, enn hann bað hana að
vera kyrra. — „Þetta er víst systir yðar“, sagði
hann við mig: „ég bið yðr að afsaka jungfrú góð,
menn i minni sfcöðu eru offc óþægilegir og áleitnir
gestir. Ég heiti Brown og er rannsóknalögreglu-
þjónn“. — „Gretum við systkinin gerfc yðr nokk-
urn greiða“, segi óg. — „ Þið getið ef til vill gefið
mór dálitlar upplýsingar“, segir hann. „Eg hefi
komist að því, að þér hafið haft samverkamann í
verkstofu yðar. Gretið þór sagt mór nokkuð um
hann“. — „Hann er ekki eiginlega samverkamaðr
minn“, segi ég. — „Það er kunningi minn Hugo
Lutrell; hann hefir um nokkra mánuði verið hjá
mór stöku sinnum. Hann málar eiginlega að eins
sér til skemtunar, og síðan í nóvember hefir hann
verið austr í ríkjum hjá ættingjum sínum“. —
„Yitið þór nokkuð um ættingja hans, eða hvernig
honum fellr við þá“. — „Eg veit lítið um það;
hann er dulr og talar lítið um hagi sína. Eg hefi
að eins komist að því, að ættingjar hans eru rikir,
enn ferst ekki eins vel við haan og líklegt væri“.
— „Ög jungfrú góð“, segir lögreglumaðr-
inn, „hvað getið þór sagt mór“. — Súsanna varð
dreyrrauð út undir eyru. „Hvers vegna eruð þér
að spyrja um þetta“, segir hún. — „Það er mjög
alvarlegt málu, segir hann og dró dagblað upp úr
vasa sinum og benti á litla grein, sem blátt stryk
var dregið undir. Eg tók við blaðinu. Súsanna
hallaði sér upp við herðar mór og við lásum grein-
ina, er hljóðaði svo:
„Baltimore, 27. nóv.
í dag kl. 12Va um hádegi var hinn alkunni kaupmaðr Louis
de Latreille myrtr í verkstofu Hollis málara. Á honum sáust
tvær hnífstungur og var önnur í hjartastað. Hnífrinn hefir fund-
ist og er eign bróðursonar hins látna, Hugo Latreilles, sem er
grunaðr um að hafa framið morðið, enda eru fleiri sannanir
fyrir hendi, sem bera að honum böndin. Hann hefir nú verið
tekinn fastr“.
Systur minni brá svo við þetta, að hún var nærri
liðin í ómegin. Eg vissi enn þá hvorki upp né
niðr i þessu. „Þetta er óttaleg fregn“, sagði ég,
„enn hvað kemr það okkr við“. - „ Jú, hún systir
yðar veit, að Lutrell og Latreille er sami maðr;
hann er franskr að kyni og hefir breytt nafni sínu“.
— „Það er ómögulegt“, sagði ég, „Hugo gæti
aldrei framið morð“. — „Yðar góða álit á honum
dugar ekki hót. Alt vitnar móti honum. Það
vantar að eins, að hann hafi verið staðinn að verki.
Yitni hafa borið, að þau hafi heyrt þá frændr eiga
i orðakasti x/4 kl.tíma áðr enn morðið varð. Hnífr-
inn þektist sem eign Hugós, og þegar hann var
tekinn fastr, var hann i þann veg að flýja frá Balti-
more. Svo eru fleiri sannanir, svo málið virðist
full-ljóst. Þór getið lesið um þetta í blöðunum“.
Eg er ekki vanr að lesa annað í blöðunum enn
pólitíkina, og hún systir mín les ekki annað enn
þær sórstöku blaða-útgáfur, sem eru til fróðleiks
og skemtunar. Síðan sagði lögreglumaðrinn hrein-
skilnislega, að það væri alment álit, að Hugo hefði
♦