Fjallkonan - 25.03.1890, Side 2

34
FJALLKONAN.
VII, 9.
nrandi mæta talsverðri mótspyrnu á þinginu, því
ýmsum þingmönnum þótti hór ofiangt farið.
Ekki er nú alþingi komið lengra enn þetta í
skoðunum sínum á atvinnufrelsinu, þrátt fyrir al-
kunn dæmi annara þjóða og heityrði stjórnarskrár-
innar um, að öll bönd, sem hamla frelsi í atvinnu-
vegum og jafhrétti manna til atvinnu, og eigi eru
bygð á almenningsheillum, skuli aftaka með laga-
boði.
Smálega miðar réttindamáli kvenna áfram, og
ekki er það áhugamál alþingis, því þingið hreyfði
því ekki í sumar, þrátt fyrir áskoranir Þingvalla-
fundarins. Þetta mál kemst varla á góðan rekspöl
fyrri enn kvenfólkið vaknar sjálft til skilnings og
framkvæmda í því. Kvenfólkið ætti nú þegar að
geta skilið, að því bera sömu réttindi til mentun-
ar og atvinnu sem karlmönnum, að þvi leyti sem
hæfileikar leyfa. Um hin pólitisku réttindi mun
kvenfólkið hugsa minna, enn kosningarréttrinn, þó
hann sé af skornum skamti, mun þó verða til þess
að koma smámsaman hreyfingu á kvenþjóðina í þeim
efnum. Eins og vér höfum bent á, er valt fyrir
kvenfólkið hér á landi, að treysta frjálslyndi og
mannúð karlmanna i málefnum kvenna.
Flest félög sem stofnuð eru hér á landi sýna, að
menn skortir mjög náttúrlegt frjálslyndi og sann-
arlegan félagsanda. Káðríki einstakra manna kemr
mjög fram, og ríðr oft félögunum að fullu. Ráðin
komast öll í hendr einstakra manna. Jafnvel stjórn
bókmentafélagsins í Rvík, sem ætlandi væri að væri
hin frjálslegasta, því ekkert er frjálsara enn vísind-
in, hefir sýnt það á síðustu árum, að hún gerist æ
ráðríkari. Hún semr allar tillögur um félagsmál
fyrirfram, og sendir út i pukri þjóna sína til að
tryggja sér næg atkvæði með þeim, áðr enn fundr
er haldinn. Þá er það einn ósiðrinn, sem tíðkast
í félögum hér í Rvík, að að eins vinir og vildar-
menn félagsmanna fá inngöngu í þau, enn þeim
er öllum frá vísað, er félagsmönnum að einhverju
leyti ekki geðjast að, þó ókunnugt sé, hvernig þeir
menn mundu koma fram í félagsmálum. Þannig
eru menn teknir i félögin með kúlnakasti (svörtum (
og hvítum kúlum); fá þá ekki aðrir inngöngu enn
þeir sem eru „vel kýldir“. Jafnvel siðbætandi fé-
lag, eins og G-oodtemplarafélagið, útskúfar þannig
þeim mönnum, er hugþóttinn býðr. Lengra nær
ekki frjálslyndið og mannkærleikinn.
Af öllu þessu sem hér hefir verið sagt er ljóst,
hve frjálslyndi og mannúð eru á lágu stigi hjá
þjóð vorri, og mætti tilfæra ótal fleiri dæmi, og
það munum vér smámsaman gera. Yér verðum þó
að vona, að þetta fari batnandi með tímanum.
Útlendar fréttir
(Sbr. síðasta blað).
— í síðasta blaði er misprentað í útlendu fréttunum (frá Dan-
mörk): „af hinum tveimr flokkum hægri manna“, fyrir vinstri
manna, og „38 miðlunarmenn“, fyrir 58.
Þyshaland. Af því, sem þegar hefir verið sagt,
sést, að mikil umskifti eru orðin í þessu landi og
tvísýnt til hvers draga muni. Fyrst vóru sósíalista-
lögin nýju feld i þinginu, og mátti af því marka
veðrabrigðin. Það var snemma í febr. sem keisari
sendi út bréf sín um mál verkmanna, og hefir
verið litið svo á þau af mörgum, að keisaranum sé
full alvara að bæta kjör verkmannanna. Að minsta
kosti mun Bismarck engan þátt eiga í þessari nýj-
ung. Hinn fyrirhugaði alþjóðafundr um verkmanna-
mál átti að byrja í miðjum þ.m. og höfðu stjórnir helstu
iðnaðarlandanna, er Þýskalands keisari hafði skor-
að á, heitið að senda fulltúa á hann. Spánn og
Bússland fengu ekki áskorunina, af því þau eru
ekki verknaðarlönd, er til greina komi á heims-
markaðinum. — Þar sem kosningar fóru svo mjög
í vil sósíalistum á Þýskalandi, hefir aftrhaldsflokkr
Bismarcks orðið undir. Engum getum þora menn
að leiða um það, hvernig verkmannamálinu og viðr-
eign keisarans við sósíalista muni reiða af.
Austrriki. Andrassy kanslari dáinn 18. febr., ekki
fullra 67 ára, stjórnvitringr, og er honum að miklu
leyti eignað samband Austrríkis við Þýskaland.
Sættir eru á komnar milli Sjekka og Þjóðverja í
Böhmen og eiga þeir nú þing saman i Prag.
Italía. Þar var dáinn Amadeo hertogi af Aosta,
bróðir Umberto konungs, og var hann um tíma kon-
ungr á Spáni (1870—71).
England. Parnell er sýknaðr af nefnd þeirri, er
sett var til að dæma mál hans, og er nú vegr hans
meiri enn áðr. Allar rógsakir Times eru að engu
orðnar. Parnell fórst annars svo drengilega við
blaðið, að hann lét sér lynda miklu minni skaða-
bætr enn hann hafði krafist í fyrstu. — 4. mars
vígði prinsinn af Wales j árnbrautarbrú yfir Forth,
sem hefir verið 7 ár í smíðum og kostað yfir 40
milj. kr. Hún er einstakt mannvirki í sinni röð,
og verðr eflaust höfð að nokkru leyti til fyrirmynd-
ar, ef brú verðr gerð yfir sundið milli Englands
og Frakklands. — I Melbourne í Astralíu hafa ver-
[ ið fundahöld meðal fulltrúa frá Ástralíu nýlendum
| um samband sín í millum, og er óefað að það kemst
á með tímanum, þótt ekki gangi saman í fyrstu.
Frakkland. I öndverðum febrúar kom sonr greif-
ans af París til Parísar og beiddist inntöku i her-
inn sem nýliði. Hann hefir með þessu brotið gegn
útlægislögunum um franska ríkiserfingja, og var
dæmdr í 2 ára fangelsi og sitr nú í því, enn hald-
ið að honum verði slept fyrri. Annars þykir nú
aftr bóla á Boulangers sinnum við kosningar, og
ekki eru þeir aldæla enn í Paris. Eftir nýjustu blöð-
um enskum var eitthvert los á ráðaneytinu og tal-
að um að Tirard mundi fara frá.
í Bolgaríu komst upp samsæri, er stofnað var til
að steypa Ferdínand fursta frá Koburg, og varð
uppvíst, að Bússar hafa verið með í þeim ráðum.
Samsærismenn hafa ýmist verið skotnir eða settir
í varðhöld. — Bússar hafa krafist skuldar, sem þeir
áttu hjá Bolgurum, um 11 milj., og var hún þegar
greidd. — Bússastjórn er nú að byrja á því, að
innlima Finnland, sem hingað til hefir notið all-
mikils sjálfsstæðis, og er það sama stefnan sem þeir
fylgja í Eystrasalts-héruðunum, að gera alt rúss-
neskt.
Afrika. Soldáninn í Zansibar er dáinn, og bróðir
hans kominntil ríkis, óg sagðr vinveittari Norðr-
álfumönnum. Mælt er að hann muni hafa drepið
bróður sinn á eitri. Milli Þjóðverja og Engla í Afriku