Fjallkonan - 12.05.1891, Blaðsíða 2

74
FJALLKON AN.
VIH, 19.
um, til að lialda fund og búa til stjórnarskrá fyrir
nýlendur Englendinga í Ástralíu. Fulltrúar þossir
komu saman í Sidney í marzm. í vetr. Henry Parker
var forseti þar, og honum er það manna mest að
þakka, liver úrslitin urðu. Fulltrúarnar ræddu málið
með greind og stillingu, og höfðu lokið við stjórnar-
skrána 9. apríl. Helstu aðalatriðin í stjórnarskrá
þessari eru: Nýlendurnar skulu heita „Sambands-
álfan Ástral'ía“ (Commonwealth of Australia). Hver ný-
lenda fyrir sig skal nefnt „ríki“. Yfirlandsstjóri eða
forseti ríkjanna skal skipaðr af eusku stjórninni.
Hann er að miklu leyti óháðr stjórninni heima á
Englandi. Yfirlandsstjórinn hefir sjö ráðgjafa sér við
hönd. Skal velja þá í sambaudsþinginu, og standa j
þeir því ábyrgð fyrir gerðum sínum. Sömuleiðis er vald
yfirlandsstjórans mjög takmarkað, bæði af þinginu og
sökum hinna ýmsu réttinda, sem hin einstöku ríki j
hafa. Þá er sambandsþing fyrir öll rikin líkt og
bandaþingið i Bandaríkjunum í Norðr Ameriku. Auð-
vitað hefir það æðstu völdin, enn það er að því leyti
frábrugðið þinginu í Washington, að efri málstofan
eða öldungadeildin hefir miklu minni völd enn öld-
ungadeildin í Washington. Hún má ekki breyta þeim
lagafrumvörpum, sem fuiltrúadeildin hefir samþykt. j
Annaðhvort verðr hún að neita þeim eða að sam- j
þykkja þau eins og þau koma frá fulltrúadeildinni.
Þingmenn bandaþingsins skulu hafa 500 puud ster-
ling í lauu árlega. Stjórnin í hinum einstöku ríkjum j
verðr að mestu leyti eins og áðr: þing, skift í efri
og neðri málstofu, ráðaneyti o. s. frv. Stjórnarskrá
þessi verðr auðvitað að fá samþykki parlamentisius
á Englandi og sömuleiðis nýlenduanna, enn líkindi
þykja til, að Englendingar samþykki hana, því að
Ástralíubúar fara alls ekki fram á að losna algerlega
undan Englandi, og í öðru lagi hafa þeir nú á seiuni
árum verið mjög sjálfráðir í landsmálum. „Times“
lætr vel yfir stjórnarskrá þessari og óskar Ástralíu-
búum til hainingju með hana. Blaðið kemst meðal
annars svo að orði um Henry Parker og nýleudu-
mennina: „Það er ótrúlegt, hve stuttan tíma hann í
(Parker) hefir þurft til að búa til stjórnarskrá, sem j
gerir Ástralíu að einu sambandsríki. Hversu marg-
ir menn af þeim, sem nú lifa, geta hælt sér af því j
að hafa unnið annað eins stórvirki? Svo vér tökum
orð Washingtons í munn, þá vonum vér og hyggjum að
stjórnskörungarnir í Ástralíu hafi upp það merki, sem
allir góðir og heiðvirðir menn geta safnast kringum“.
Leiðrétting við leiðrétting.
í 17. tbl. Fjallk. 28. f. m. er grein með yfirskrift
„Leiðrétting“ og undirskrift „Jónas Helgason“, og á
að leiðrétta tvent í grein, sem stóð í 16. tbl. Fjallk.
með fyrirsögn „Ný bók“. J. H. segir í þessari „leið-
rétting“ sinni, að hann hafi ekki tekið lagið „Ó þá
náð“ o.s.frv. úr „Gluntarne“, heldr úr „Melodier til Pile-
grims Harpe“, og segir þó að lagið sé eftir hið „heims-
fræga“ tónaskáld G. Wennerberg; á það víst að skilj-
ast svo, að Wenneberg hafi samið lagið við sálminn
No. 78 í „Pílagrímshörpunni“, enn það er ekki rétt,
því Wennerberg hefir búið lagið til við þessi orð:
Hár ár gudagodt att vara, Hör hvad fröjd frán foglars skara
0, hvad lifvet doch ár skönt! Se, hvad gráset lyser grönt!
Humlan surrar fjáriln prálar Och ur nektarfyllda skálar
Lárkan slár i skyn sin drill Dricka oss smá blommor till.
Þetta er framarlega í „duetten“ No. 25 í safninu
„Gluntarne“, sem endar á því að félagarnir sofna, og
hefir Wennerberg að vísu samið bæði textana og lag-
ið, eins og alt annað í safninu, enn víst hefir honum
aldrei dottið í hug, að nokkur organisti mundi hafa
það við kirkjusöng í Iúterskri kirkju, enda mundi J.
H. heldr ekki liafa gert það, liefði hann þekt upp-
runa lagsins. Þótt lagið liafi síðar verið brúkað af
flakkaraprédikurum, getr W. ekki að því gert. „Píla-
grímsharpan" er nl. safn af andlegum söngum lianda
söngfélögumogvið „Opbyggelser“ (lestra) flakkara-pré-
dikara, sem safna að sér fólki á götum og víðavangi
eða hvar sem vill, og lesa yfir því guðsorð, sem þeir
kalla, standandi á tunnum eða kössum, eða einhverju
öðru, sem þeir tylla undir sig svo að betr heyrist til
þeirra. Lögin við „Pílagrímshörpuna" fást fyrir mjög
niðrsett verð hjá Warmuth í Kristianiu.
í kóralbók M. Lindemans höfum vér ekki getað
fundið þetta lag, og efumst um að hann liafi brúkað
það við guðsþjónustugjörð. Má vera að J. H. geti
gefið upplýsingar um það.
Síðari „leiðrétting“ J. H. er misskilniugr og líka
röng. í grein vorri var ekki verið að þýða orðið
„Gluntarne“, sem allir sjá, heldr sagt að lagið væri
„úr dúet brenuivínsberserkja (Gluntarne)“, (þ. e. úr
„dúet“-safninu ,,Gluntarne“), og fleirtala þess orðs
hjá J. H. er röng (ekki „Gluutarne“, heldr ,,Gluutar“).
Þetta tveut er það, sem J. H. þykir nokkru varða
að leiðrétta við grein vora, og er það gleðilegr vottr
þess, að hann er oss alveg samdóma um, að æskilegt
væri að nefnd söngfróðra manna yrði kvödd til að
velja lög við nýju sálmabókina, og er vonandi að
vor núverandi biskup gangist fyrir því, eins og fyr-
rennari hans sá um að sálmabókin yrði endrbætt.
x+y.
Amtsráðskosning. í amtsráð norðr og austramts-
ins hefir verið kosinn Ólafr umboðsmaðr Briem á Álf-
geirsvöllum fyrir þann tíma, sem eftir er þangað til
hin nýja amtráðaskipun kemst á, og varaamtsráðs-
menn umboðsmaðr Benedikt Blöndal í Hvammi og
séra Einar Jónsson í Kirkjubæ í Tungu.
Lán til húsagerðar á prestsetrum. Séra Gísli
Eiuarsson í Hvammi í Norðrárdal hefir fengið leyfi
til að taka 2650 kr. lán handa prestakaliinu til að
byggja vandað íbúðarhús úr timbri á prestsetrinu.
Með sama hætti hefir séra Jón Steingrímsson fengið
2800 kr. lán handa Gaulverjabæjar prestakalli.
Yetrarvertíðinni er nú lokið og hefir hún verið
óvenjulega rýr við Faxaflóa og víðast um Suðrland.
Margir hafa varla „séð fisk“. Hæstu hlutir um 300,
enn þeir örfáir, sem svo mikið báru úr býtum. Með-
altal varla yfir 50.
Eftir fregnum af síðustu róðrum syðra er nú heldr
vænlegra með afla, og getr skeð að vorvertíðin bæti
nokkuð úr.
í gær og dag var fyrst reynt á Sviði með lóð og varð
allvel vart af ýsu og þyrsklingi, alt að 70 hæst í hlut.
Landspidl af sandfoki. í norðankastinu, sem
kom fyrir mánaðamótin og hélst í nokkra daga, gerði
feikna sandfok á Landi og Rangárvöllum; mest var