Fjallkonan - 12.01.1892, Blaðsíða 3

12. jan. 1892.
FJALLKONAN.
7
til hagar með fiskveiðarnar, og mætti þá segja um hann: „Af j
því þú sást, Guðmundr, þá trúðir þú“, enn þess konar ferðalag í
gæti ef til vill verið ofætlun fyrir hann, mann, sem varla hefir
komið á sjó í 10 ár.
Það er nú orðið sjáanlegt, að uafni minn á mjög bágt með
að verja sitt mál, þar sem honum hættir svo mjög til að hvarfla
langt burtu frá málefninu; þvi þegar hann sýnist vera á hægri
ferð til austrs, er hann óðara kominn á hraðferð til norðrs,
þar sem hann t. a. m. fer að segja frá því, mitt í fiskveiða-
kenningunni, að hann hafi á fyrri árum sínum borgað öllum sem
lánuðu honum tregðulanst skuldir sínar, þá óskaði ég honum að
það hefði staðið sem lengst, enn þó er útlit fyrir að þetta sé
heldr farið að falla í gleymsku nú í seinni tíð, þar sem hann
fyrir nokkrum árum ásamt sveitungum sínum, tók hið svokall-
aða hallærislán, enn þeir horguðu það ekki á tilteknum tíma, og
það ekki þó þeim væri skipað að borga það, og skyldi eitthvað
af þvi vera óborgað enn, þá ætti hann að borga það sem fyrst,
svo hans eigið lof i viðskiftamálum reynist ekki eintómt gort.
Ég þykist sjá, að nafni minn sér að samþyktirnar við Paxa-
fióa hafa verið og eru til að spilla atvinnu fiskimanna, og hafa
leitt af sér stórkostlegt tjón, þó hann fyrirverði sig að játa það
þar sem hann er að nokkru leyti faðir að tilveru þeirra.
Nesi 28. desember 1891.
Guðmundr Einarsson.
Dómr í máli okkar Eiríks Ólafssonar.
í síðasta blaði „Fjallk.“ hafið þér, herra ritstjóri, tekiðauglýs-
ingu frá Eiriki Olafssyni um bæjarþingsdóminn í máli okkar,
enn þar er eigi alls kostar nákvæmlega frá honum skýrt, þar
sem segir, að orð mín hafi verið dæmd dauð og ómerk, og aug-
lýsingin inniheldr eigi nema svo sem hálfa sögu, því að þess
hefði átt að geta, hver orð mín það vóru, er að áliti dómarans
vörðuðu við lög; að minsta kosti gat því að eins orðið uppbygg-
ing að þessari auglýsingu, enn það er og eigi víst, að sá hafi
verið tilgangrinn. Enn með því að dómr þessi er gjör að
blaðamáli, þykir eigi ástæðulaust að gera það nokkuð ýtarlegar.
í dómsástæðunum lýsir dómarinn fyrst yfir því áliti sínu, að
ýms (jafnvel flest) af þeim ummælum, er Eirikr átaldi og þóttu
vera helst til nærgöngul ærunni sinni, væru alls ekki meiðandi.
„En þar á móti eru það ærumeiðandi getsakir11, segir í dóms-
ástæðunum, „er stefndi kemst svo að orði: „Það er eigi annað
sýnilegt, ef höfundrinn er annars með fullu ráði, enn að til-
gangrinn með útgáfu kversins sé enginn annar enn sá að sníkja
og svíkja fé út úr fáfróðum almenningi fyrir hégóma og bull“,
og „En mér er nær að halda, að þetta sé „lygi þinn iháls“,
því að þó að í hvorugri þessari setningu liggi bein fullyrðing,
þá felst þó í þeim aðdróttun um, að stefnandi hafi gert sig
sekan í vansæmandi athæfi, og með því að stefndi að réttarins
áliti hefir eigi fært fullnægjandi rök fyrir heimild sinni til að
viðhafa þessi ummæli, ber að dæma þau dauð og ómerk“.
Eftir því sem hér liggja orð, hefir dómarinn auðsjáanlega
[ heimfært brot það, er hann álítr, að ég hafi gerst sekr i, undir
I 217. gr. hegningarlaganna, er svo segir: „Ef maðr meiðir æru
annars manns . .. með því að drótta að honum ástæðulaust, að
hann hafi framið þau verk, er mundu gera hann óverðugan virð-
ingar samþegna hans, . . . . þá varðar það sektum ....“.
Þó kveðr svo að orði rétt á eftir, að ég hafi bakað mér sekt
samkv. 219. gr. laganna, er segir svo: „Pyrir annan ástæðu-
lausan áburð, sem hlýtr að verða virðingu þess, er fyrir verðr,
til hnekkis, og fyrir ókvæðisorð eða skammaryrði . . . , skal
gjalda sektir . . . “.
Þó að þessum dómi bæjarþingsréttarins verði — af ýmsum
ástæðum — eigi áfrýjað, kemr það þó alls eigi af því, að ég geti
álitið álit réttarins rétt eða sektardóm i máli þessu á réttum
lagarökum byggðan, enda kemr það eitthvað undarlega við að
heimfæra brot undir eina grein og dæma svo eftir annari. Það
er alls eigi gefið i skyn í dómsástæðunum, að ég hafi borið fram
nokkurs konar ástæðulausan áburð, er gæti hnekt virðing manns-
ins, eða viðhaft ókvæðisorð eða skammaryrði, enda mun vant að
finna slikt í þeim málsgreinum, sem saknæmar eru að áliti
dómarans. Ég fæ og eigi séð, að neitt geti verið sakuæmt í
þeim eftir 217. gr., sem þau við málsútlistunina eru heimfærð
undir. Ég hefi engu dróttað að Eiríki ástæðulaust, eigi dróttað
að honum, að hann hafi framið nokkurt það verk, er mundi
gera hann óverðugan virðingar samþegna hans, og jafnvel engu
dróttað að honum öðru enn því, er honum kynni að vera ósjálf-
rátt (einfeldni og nokkurri örbirgð af allmennilega heilbrigðri
skynsemi). (Niðrl.).
(Eggert 0. Brím).
„Þjððólfr" skifti um ritstjóra og eiganda um nýárið. Seldí
Þorleifr Jónssm blaðið kand. theol. Hannesi Þorsteinssyni, sem.
hefir nú tekið við ritstjórn þess og útgáfu.
Sjónleikir. Pélag eitt, sem nefnist „Leikfélagið" heldr hér
uppi sjónleikjum í vetr. Lék fyrst á laugardaginn 9. jan.
Oveitt prestaköll. Tvö eru undir veitingu, Skarðsþing og
Asar í Skaftártungum, enn kosningar urðu á báðum stöðunum
ólögmætar, og skulu fara fram af nýju. Laus eru þá að eins
3 prestaköll: Eyvindarhólar (1018 kr.), Meðallandsþing (791 kr.)
og Þóroddsstaðr (1005 kr.)
Dánir menn. 20. des. f. á. kona Hjálmars Sigurðssonar verzl-
unarmanns hér i bænum, Sigrbjörg Sigurðardóttir.
í sumar er var lézt Asmundr Þórðarson í Ásum i Gnúpverja-
hreppi. „Hann var þjóðhagi á tré og járn og snildarmaðr til
allra verka og hvers manns hugljúfi. Hann var hniginn á efra
! aldr og hafði alla ævi verið vinnumaðr hjá sömu húsbændum“.
2]
Áheitið.
Þá varð honum alt i einu litið á turninn á Maríukirkjunni;
sá hann að efst á honum glóaði gylt kóróna. Hann hafði oft
veitt henni eftirtekt, enn nú kom honum til hugar, að þessi
krýnda guðsmóðir hinna kristnu manna kynni að vilja gera kaup-
skap við sig. Hann var svo gagntekinn af þessari hugsun, að
hann hafði sig burt úr mannfjöldanum, sem streymdi til kirkj-
unnar, því að farið var að hringja til tíða, og reikaði áhyggju-
fullr þar umhverfis meðan guðsþjónustan stóð yfir. Þegar henni
var lokið, laumaðist hann inn'í kirkjuna, sem var orðin tóm.
Þar var hún og stóð hátt á fótskör sinni, sem var klædd
gullofnum dúki og silki, með ljómandí kórónu á höfði og barn-
ið á handleggnum. Fyrir framan hana loguðu mörg kertaljós
og vóru sum þeirra digr, skreytt með allavega litum böndum,
enn sum mjó, snjóhvit, eftir þvi sem fórnendrnir höfðu haft efni
og vilja til.
Silfra gamla varð undarlega við það, er hann kom inn í kirkj-
una. Hann hét nú á Maríu mey, að gefa henni helminginn af
vinningnum í „lotteríinu“ ef til kæmi og kerti að auki þriggja
fingra þykt, snotrt og skreytt með tilhúnum blómum og gulli.
Þegar hann hafði unnið þetta heit, fékk hann óbeit á því að
vera lengr í kirkjunni, sem honum var svo fjarstæð. Hann lædd-
ist út aftr, eins og hann hafði komið; og meðan hann var að
ganga heimleiðis var hann að hugsa um áheitið. Virtist hon-
um nú þrjú hundruð og fimtíu gyllini í rauninni vera æði mik-
ið fé, og að hann gæti talsvert komist áfram með því og mætti
þvi þakka fyrir ef hann fengi það. Og að því er kertið snerti,
þá væri hægt að kaupa fullgott kerti fyrir hér um bil 2 gyllini.
Daginn eftir fékk Silfri laun þessarar nægjusemi sinnar, þvi
fréttaþráðrinn færði þá fregn frá Lemberg, að hann hefði unnið
sjö hundruð gyllini í „lotteriinu“, og var honum þegar greitt
féð.
Hann sat nú heima hjá konu sinni, og taldi peningaseðlana
hvað eftir annað. Kona hans hafði miklar gætráhonum. Hún
vissi um áheitið, sem hann hafði heitið himnadrotningunni í
kirkjunni, ef hún heyrði bæn hans, og fanst henni það heilög
skylda að efna heitið; þrjú hundruð og fimtiu gyllini vóru sann-
arlega álitlegr bústofn.
Hún hlustaði með athygli á bollaleggingar manns sins, sem
var nú að gera ráð sín um það hvemig hann ætti að verja fénu
á ábatamestan hátt, og til þess að koma fótunum undir efnahag
sinn og fólks síns. Hann var stórtækr og djarfr í áætlunum