Fjallkonan - 26.04.1892, Blaðsíða 1

IX.'ár.
Nr. 17.
FJALLKONAN.
Árg. 3 kr. (1 kr. erlendis). fljaiddagi 15. júlí. Reykjavík, 26. apríl 1892.
Skrifst. og afgreiðslust.: Þingholtsstræti 18.
Útlendar fréttir.
Kaupmannahöfn, 4. apríl 1892.
FrakMand. Loubet, stjórnarforsetiun nýi, gatþess
á fyrsta þingfundi eftir að hann tók við embætti sínu,
að stjórnin mundi fylgja sömu stefnu sem forverar
hennar, og í klerkamálinu kvaðst hann vera alger-
lega á sama máli. Það hefði því mátt vænta, að
hann hefði ekki fengið góðar viðtektir hjá þingmönn-
um, því það var einkum klerkamálið, er varð Frey-
cinets-ráðaneytinu að fótakefli. Enn þar var öðru
máli að gegna. Það var samþykt með 341 atkvæði
á móti 91 að votta ráðaneytinu traust þingmanna-
Hefir þingmönnum að iíkindum þótt það ískyggilegt,
að flæma hið nýja ráðaneyti úr völdum þá þegar, og
vilja þeir sjá, hvernig það reynist. Það heíir ýms-
um sögum farið um það, hverjar orsakir hafi verið
til þess að Constans var ekki tekinn í nýja ráða-
néytið. Er það sagt, að Carnot hafi skorað á hann
að höfða meiðyrðamál á móti Rochefort út af áburði
hans um Constans, enn hann neitaði því; enn það er
ætlun manna, að það hafi þó ekki eingöngu verið til-
efni til þess, að Carnot tók hann ekki í nýja ráða-
neytið, heldr muni hitt vera, að þeim Carnot og
Freycinet hafi þótt hann nokkuð ráðríkr og umsvifa-
mikill, og enda óttast hann. Hvað sem því líðr, þá
er það spá manna, að Constans muni áðr langt um
líðr komast til valda aftr. — Klerkarnir prédika nú
á föstunni af megni gegn þjóðveldinu, þrátt fyrir á-
minuingar páfa, og einveldismenn taka auðvitað í
sama strenginn; þó hafa nokkrir af hinum helstu
fylgismönnum greifans af París sagt sig úr flokki
hans, því þeir vilja ekki breyta á móti boði páfa. —
Stjórnleysingjar (anarkistar) hafa látið óvanalega
mikið bera á sér í Frakklandi núna í vetr, og þó
hefir kveðið enn meira að því síðan Constans fór frá
og Loubet varð innanrikisráðgjafi. Fyrir nokkrum
mánuðum ætluðu þeir að sprengja í loft upp embætt-
ishöll rússneska sendiherrans, enn lögreglan komst
að því í tíma. Nú upp á síðkastið hefir þeim orðið
betr ágengt. Það eru einkum dómarar og málfærslu-
menn, sem fá að kenna á ofbeldi þeirra, enn auk
þess hafa þeir og gert tilraunir til að sprengja í loft
upp ýms opinber hús. Rannsókn hefir verið haldin
í húsum stjórnleysingja, og ýmsir af foringjum þeirra
hafa verið teknir, enn það virðist ekki enn þá hafa
borið mikinn árangr. Seinasta hryðjuverkið frömdu
þeir sunnudaginn 27. f. m. Þá sprengdu þeir í sundr
með dynamíti húsnokkurt. Yar þar málfærslumaðr,
er hafði sótt nokkra af flokki þeirra fyrir rétti og
ætluðu þeir að hefna sín á honum. Enginn maðr
týndi lífi, enn nokkrir meiddust, og skaðinn er metinn
um 600 þús. krónur. Það hefir slegið ófögnuði mikl-
um á Parísarbúa, og þrír tíundu hlutar af útlend-
ingum í París eru farnir í brott úr borginni. Yerst
eru lögfræðingarnir staddir, því menn eru mjög ófús-
ir á að leigja þeim hús og hafa bústað hjá þeim.
— Þingið hefir nýlega samþykt lög gegn stjórn-
leysingum. Samkvæmt þeim skulu þeir menn, er
gera glæpsamlegar tilraunir með dynamíti, fyrir-
gera lífiuu.
Þýskaland. í lok febrúarmán. vóru allmiklar verkmanna ó-
eirðir í Berlín. Skríllinn braut búðir og skemdi vörur og fðr
að ýmsu ðfriðlega. Lögreglan mátti hafa sig alla við, til þess
að koma spekt á, og særðust ýmsir af ðaldarseggjunum við það
tækifæri. Orsökin til óeirða þessara var vinnuleysi og fátækt
verkmanna, og hafa ýmsir notað sér það til þess að æsa þá upp.
— Hinn 17. mars var haldinn ráðherrafundr. Á fundi þessum
var rætt um Velfasjóðinn. Bins og kunnugt er, tók Bismarok
fé þetta 1868 og lagði það undir ríkið. Átti Georg Hannovers
konungr fé þetta, og skyldi hann fá það ef hann slepti tilkalli
til konungsdóms fyrir sig og niðja sína. 6ví neitaði hann, og
það hefir og sonr hans, hertoginn af Cumberland, gert. í fyrra
varð mikil ðánægja út úr sjðði þessum, því það komst upp, að
rentunum hafði ekki verið sem best varið, og stjórnin lofaði þá,
að hún skyldi i vetr koma með frv. um sjóðinn. í vetr hafa
farið bréf á milli hertogans og keisara og umboðsmenn þeirra
rætt málið. Hefir hertoginn heitið því, að fé þessu skuli aldrei
verða beitt á mðti keisára eða Þýskalandi, án þess hann þó
beinlínis hafi slept tilkalli til ríkis feðra sinna. Stjðrnin lét því
næst leggja frv. fyrir þingið, þannig að stjórninni væri falið á
hendr að afnema sjóðinn, og skila hertoganum honum, enn af
þvi það mætti mðtstöðu, þá breytti hún frv. þannig, að Velfa-
sjóðrinn yrði afnuminn með lögum og fenginn hertoganum, og
nær það að líkindum framgangi. Þegar umræðunum um Velfa-
sjððinn á ráðherrafundinum hinn 17. mars var lokið, sagði keis-
arinn, að skðlalögin mættu hinni megnustu mðtspyrnu og væri
þvi hyggiiegast að fresta þeim. Blestir ráðherrarnir vðru á
sama máli, enn Caprivi og Zedlitz leist ráðlegt að bíða eftir
nefndarálitinu og þá að gera frekari ráðstafanir. Keisarinn
sagði, að þegar í stað yrði að geraþærráðstafanir. Zedlitz bað
sama dag um lausn frá embætti, og Caprivi daginn eftir; vðru
þá liðin rétt tvö ár frá þvi Bismarck varð að vikja. Keisarinn
skrifaði á bréf Caprivis orðið aldrei. eins og afi hans forðum
daga, þégar Bismarck bað um lausn, og fyrir bón keisara tók
Caprivi aftr lausnarbeiðina, enn Zedlitz fðr frá ráðherraembætti
sínu. Sá heitir Hr. Bosse, sem er orðinn kenslumálaráðgjafi.
Hann var áðr embættismaðr i kenslu- og kirkjumálaráðaneytinu.
Það er mælt að Caprivi setti það skilyrði, ef hann ætti að vera
framvegis rikiskanslari, að hann yrði laus við stjðrnar-forseta-
embættið i Prússlandi. Það varð og, og er Eulenberg greifi
orðinn stjórnarforseti prússneska ráðaneytisins. — Eulenberg
greifi var seinast Iandsstjðri í Hessen. Hefir hann áðr verið i
prússneska ráðaneytinu, enn Bismarck steypti honum. — Það
má geta nærri, hvernig miðflokksmönnum hefir getist að ráð-
gjafaskiftum þessum, þótt báðir hinir nýju ráðgjafar séu aftr-
haldsmenn. Þeir urðu óðir og uppvægir, og í ríkisdeginum
greiddu þeir atkvæði með hinum frjálslyndu á móti stjðrninni i
frumvarpi hennar um fjárveitingu til herskipagerðar. Þeir vóru
hræddir um, að skðlafrumvarp Zedlitz ætti ekki langan aldr,
enda reyndist það svo, því hinn 28. f. m. kunngerði hinn nýi
stjórnarforseti á ríkisþinginu, að stjðrnin tæki skólafrumvarpið
aftr, af því skoðanir manna væru mjög mðtstæðar um það, og
auk þess gætu menn þeir er sætu í nefndinni ekki orðið á eitt
sáttir. Áftr á mðti sagði hann, að stjðrnin áskildi sér rétt til
að taka það upp seinna með því sniði er henni þætti æskilegt.
— Eigi hefir Bismarck komið á ríkisþingið enn þá, enn oft
heyrist hljóð úr horni, þar sem karl er, og er þá ekki ætíð
vægilega talað um Caprivi.
England. Nýlega hefir verið kosin ný bæjarstjórn í Lundúna-
borg. Áf þeim eru 103 vinstrimenn og að eins 34 fylgismenn
stjórnarinnar. Kosningar þessar hafa afarmikla þýðingu fyrir
vinstrimenn, og það játa hægrimenn sjálfir. Líklegt er að
Tory-stjðrnin eigi ekki langt ðlifað. í neðri málstofunni var
rætt frv. um átta tima vinnudag, enn felt. — Stðrkostlegt verk-
fall hafa kolanámumenn á Englandi gert. 300 þús. hættu vinnu