Fjallkonan - 11.08.1896, Qupperneq 3

11. ágúst 1896.
FJALLKONAN.
127
rinn óskar, að Pharmacopoea Danica frá 1893 verði
sem fyrst lögleidd hér á landi og felr landlækni að
greiða fyrir málinu sem bezt; enn fremr mótmælir
fundrinn því, að sérstök Pharmacopoea Islandica sé
gerð að læknastéttiuni fornspurðri.
[Apotekarar brúka hér afgamla lyfjaskrá (frá
1868), sem minnir á verðsetningarnar frá einokunar-
tímunum fornu, sem stóðu marga áratugi. — Q-uðm.
Hannesson vildi fara fram á aftöku apótckaranna og
að læknafélag hefði lyfjasöluna á hendi].
15. Heilbrigðisnefndir. Kosin nefnd til að íhuga
málið til næsta fundar: Guðm. Hannesson, Dr. Jón-
assen, Guðm. Björnsson.
16. Vitfirringastofnanir. Kosin nefnd til að í-
huga málið til næsta fundar: Dr. Jónassen, Jón Jóns-
son, Guðm. Björnsson.
17. Yfirsetukvennamál. Samþ. till.: Fundrinn
kannast við ýms vandkvæði í yfirsetukvennamálum
hér, enn felr landlækni málið til íhugunar og fram-
kvæmda. [Guðm. Hannesson kvað það sorglegt, að
yfirsetukonur hér á landi væru alls ekki starfi sínu
vaxnar af hverju sem það kæmi. Þær væru fram úr
hófi óhreinlátar, þvæu varla einu sinni af sér versta
skítinn, væru alt af að explorera (rannsaka fæðingar-
veginn) með óhreinum höndunum, og feitin, sem þær
brúkuðu, væri hárug og óhrein. Sængurkonunni þvæu
þær alls ekki og undir hana væri breidd óhrein sauð-
skinn. sem annars væru brúkuð til að breiða á gólf,
og alt eftir þessu. Af meðulum sem þær ættu að
hafa með sér, væri fátt nýtilegt, enn aftr á móti hefðu
þær ekki með sér einu sinni naglabursta og sáralít-
ið og allsendis ónýtt karbólvatn. Þær ættu að hafa
vaxdúk til að breiða undir konuna og hreina dúka
til að þurka af henni. Af meðulum þyrftu þær sér-
staklega að hafa morfindropa, því þeir væru betri enn
tinct. thebacc. sem þær hefðu nú].
18. Um lögtuksrétt á skuldum lcekna (frá Páli
Blöndal). Samþ. til.: að landsstjórnin hlutist til um
að leitt verði í lög að taka megi skuldir fyrir lækn-
ishjálp lögtaki, samkvæmt 1. 16. des. 1895, úr því ár
er liðið frá því skuldin er stofnuð.
Samþykt var að halda næsta læknafund sumar-
arið 1898.
Fundrinn stóð í fjóra daga.
Bréf úr Rvík til danska (Herópsins’
frá einni hjálræðisherkerlingunni.
„Hallelúja! Já nú sýnum við okkr hér lesend-
um Herópsins í íslenzka kvenbúningnum. Okkr sýnd-
ist hann afkáralegr fyrst, enn síðan við fórum að
venjast honum hversdaglega, þykir okkr hann fremr
snotr og klæða allvel. íslenzku stúlkurnar ganga
alt af svona klæddar og þykir jafnvænt um þenna
búning og okkr um einkennisbúninginn okkar.
Ég ætla nú að reyna að segja ykkr dálítið af
því hvernig okkr gengr hér á íslandi og hverju við
höfum átt að mæta hér.
Lesenduuum mun þykja fróðlegt að heyra, hvern-
ig fyrsta heimsóknin mín var á íslenzkt heimilli.
Adjutantinn (Eriksen) sagði: ,Ef þér viljið fara og
heimsækja eina fjölskyldu, sem (kadettinn’ (Kirstín)
veit hvar á heima, þá fáið þér að sjá höll’. Við fór-
um af stað og þegar við vórum komin skamt út fyrir
bæinn, sagði 4kadettinn’: ,Þarna er það’. — (Hvar?’
spurði ég — ég sá ekkert nema litla grasvaxna hóla
— ,þarna er húsið, einn af bæjunum, sem við köllum’.
— Ég féll í stafi og varð eitthvað kynlega við, að
hugsa til að fara þá samstundis inn í þenna jarðkofa.
Við komum að innganginum, sem vóru örlitlar, skæld-
ar dyr; þá gaus upp á móti okkr óþolandi f'ýla, og
aldrei hefi ég séð þvílík mannahíbýli. Það var lítill
ferhyrndr klefi, sem var bæði vinnuherbergi, svefn-
herbergi og eldhús. Konan tók á móti okkr með
gleðibrosi og bauð okkr velkomnar. Við fórum að
litast um og mig langaði til að ég væri undir eins
horfin burt þaðan, enn um það var nú ekki að tala.
Hún bauð okkr að setjast — á rúmið — og það þurfti
sannarlegt þrek til að gera það, svo óþrifalegt var
þar. Hún lét nú dæluna ganga, enn ég skildi ekkert
einasta orð; (kadettinn’ sagði mér, að hún væri
svo sem að afsaka, að það væri ekki eins (fínt’ hjá
henni í dag eins og vant væri, og að svo mæltu lagð-
ist hún á hnén og fór að klóra með löppinni öskuna,
sem lá í þykku lagi á gólfinu, upp undir eldstóna. Á
eldstónni stóð pottr og sauð í honum; hún fræddi
okkr um að hún væri að elda fisk og jafnframt var
hún að þvo diskana upp úr sama pottinum; það var
sannarlegr viðbjóðr að horfa á það — ég varð feginn
að þurfa ekki að leggja mér þetta nýnæmi til munns.
Enn bíðið nú við, henni datt alt í einu í hug, að hún
átti eina hagldabrauðsköku, og hana ætlaði hún fyrir
hvern mun að gefa okkr. Við sögðum henni að við
hefðum enga lyst á kökunni, enn hún gaf því engan
gaum, enn braut hana í sundr og dýfði moiunum
ofan í pottinn — tþví þá verðr hún svo inndæl og
mjúk’, sagði hún, og svo áttum við að hafa smér með.
Enn þið megið ekki ímyndaykkr, að það hafi verið
smér; nei, það var samsuða af tólg og lýsi (bræðingr).
-----Með hörkubrögðum smökkuðum við að eins á
þessu. Með aðstoð (kadettsins’ sem túlks áminti ég
hana um að snúa sér til guðs, enn hún sagði, eins
og flestir íslendingar, að hún væri frelsuð og hefði
ætíð verið; ég sagði henni að það gæti ekki átt sér
stað, því ef hún þjónaði guði og elskaði han’n, mundi
hún ekki hafa svona óhreint hjá sér. Enn þá kom
annað hljóð í strokkinn; konan brást reið við og
kvaðst halda að ef sáluhjálparherinn hefði ekki ann-
að erindi til sín enn þetta, væri bezt fyrir hann að
verða á burt. Það væri alt þrifalegt hjá henni og
hún væri góð og kristileg kona, sem gerði það sem
rétt væri. Við skyldum ekki heimsækja hana til að
kenna henni annan lifnað. — Við kvöddum hana síð-
an og báðum guð að frelsa sál hennar. — Það var
sönn hressing að anda aftr að sér hreinu lofti“.
*
* *
Þetta er nú hér um bil orðrétt þýðing, og sýnir
þessi bréfkafli dável innræti þessarar herkerlingar, enda
er það segin saga, að flest af því, sem þetta herfólk
hefir skrifað í blöð sín erlendis um íslendinga, er í
sama anda og þetta. Nú er eftir að vita, hverjar
þakkir menn hér kunna því fyrir, að breiða út slík-
an ósannindaóhróðr meðai annara þjóða.
í síðari kafla bréfsins er miuzt á fjárhag hers-
ins og látið báglega yfir, enn sagt að þsð bæti nokk-