Fjallkonan - 23.08.1898, Blaðsíða 3

23. ágúst 1898.
FJALLKONAN.
131
Mtt hafa fjörkippir menningarinnar — hinna fjarlægu, suðrænu
þjóða — gert vart við sig hér vonum framar, stundum, og frekar
enn í sumum öðrum sýslum landsins.
Þér, hinar sýslur landsins, sem búið við mildara loftslag og
betri kjör, gerið betur! Það myndi gleðja okkur, ef ykkur
tækist það.
Eamingjan blessi þig og varðveiti þig.
Kvæði Guðmundar Friðjónssonar.
Þú ert fátæk, fóstra kær!
framgjörn þó til dáða.
íshafsbylgjan óvæg þvær
á þér fætur báða.
Að þér hreytir ísi’ og snjó
undan norðangjósti.
Logheit slagæð liggur þó
leynd í þínu brjósti.
Þú hefir mikla þraut og raun
þolað mörgu sinni.
Fjölmörg blásin brunakaun
berðu’ í ásýnd þinni.
Þótt þú teygir freðinn fót
fast að hafisveggnum:
hádagssól þú horfir mót
hríðarélin gegnum.
Þú ert okkur öllum kær,
aldna Gauta-móðir,
auðnir þínar, ár og sær,
engi og trölla hlóðir.
Hjá þér langhelzt viljum vér
vaka, starfa, þreyja,
hugsa’ um þig og hlynna’ að þér,
hlæja, gráta, deyja.
Yeg þú hverri villu gegn,
sem vopnum framsókn beitir;
hverja nýja flyttu fregn
fljótt um allar sveitir.
Andblæ t.ímans berðu beint,
beint til sona þinna
— seint og snemma, ljóst og leynt
Ijós til dætra þinna.
Færðu degi fögrum mót
fram á grónu engin
íturvaxua yngissnót,
axlabreiða drenginn.
Láttu fossinn vinna verk
— verk, sem þróttinn beygja;
láttu’ hann tæta úr líni serk,
lopann kemba’ og teygja.
Láttu’ hann írjófga laut og grund,
lyfta jurt úr rnoldu,
gera arðsamt grafið pund,
gulli Btrá um foldu.
Láttu’ hann kveykja’ á arni eld,
ylja hrumu tána,
lýsa’ og verma’ hin löngu kveld,
létta stúrnu brána.
Breyttu hverri urð í eng,
eyðimel í haga.
Láttu ána leika’ á streng
ljóðmál nýrra Braga.
Fiytji sæld í faðminn þinn
fjalla þinna virki;
láttu þeirra köldu kinn
klædda lyngi’ og birki.
Spretti’ og glói’ á akri ax,
auðnin frjófgun taki.
í straumi hverjum léttur lax
leiki sér og „vaki“.
Gagnleg nýjung flýti ferð
farartálma gegnum.
Syngi friðuð fuglamergð
fast hjá bæjarveggnum.
Láttu mínka vetrar völd.
Vermdu fallna snæinn.
Hlákudagar, heiðskír kvöld
haldi vörð um bæinn.
— Glói þinnar skikkju skaut,
Skíni þínir kjólar.
Læðu hverja leiddu braut.
Lengdu göngu sólar.
Færðu degi fögrum mót
fram á skrýddu engin
upplitsdjarfa yngissnót,
íturvaxna drenginn.
Andblæ Suðra berðu beint,
beint til fjalla þinna
— seint og snemma, Ijóst og leynt
ljös til sveita þinna.
Þú ert okkur öllum kær,
Einars spaka móðir,
auðnir þinar, ár og sær,
engi og fossa hlóðir.
Hjá þér langhelzt viljum vér
vinna, tapa, þreyja,
hugsa’ um þig og hlúa’ að þér
— hjá þér lifa’ og deyja.
ISLENZKPk SÖGUBÁLKUR.
Æfísaga Jóns Steingrímssonar,
prófasts og prests að Prestsbakka.
[Eftir eiginhandarriti. Landsbókas. 182, 4to].
(Frh.)
18. Nú sýndist mér vísast það í hendi var; fór því heim
að Hólum. Yfirheyrði biskup mig með examine theologico, tók
mig so í eið og meðdeildi síðan eitt innsiglað djáknabréf í 9
póBtum, óskandi Bem hans venja var allra farsælda mér í því
embætti. So fór eg að klaustrinu og var þar þá vel tekið við
mér; fengið hagkvæmt hús og fyrir þjónustustúlku að passaupp
á mig, rúm mitt og fatnað, áðurnofnd Sigríður Ólafsdóttir, er
þangað kom um sama mund. Tók eg fyrir mig að geðjast þeim
höfðings hjónum og þjóna þeim með trú og dygð í orði og verki,
og gaf mig nú í fuglveiði til Drangeyjar, mest þó til að skoða
þá aðferð og eyjuna, hvar upp á vóru til fuglveiða og siga-
mensku kunningjar mínir frá stólnum og einn skólabróðir
minn, Þorvaldur Sörinsson, sem djákni varð eftir mig áklaustr-
inn. Tók klausturbaldari við öllum hlut mínum og sá mér
sann fyrir hann, enn hjáfleka-fugl minn hafði eg umkoypis mér
til ágóða. Sú hræðs'a er eg hafði fengið forðum í hrafnshreiðr-
inu var enn nú ei úr brjósti mér, enn h&fði heyrt sá sem færi
upp á Drangey, legði sig þar fyrir, læsi með andakt „faðirvor11
og sofnaði siðan, yrði laus við aiia bjarghræðslu þaðan í frá.
Fór eg þvi upp á eyna í handvað þeim er þar lá á uppferðinni,
80 ál. á iengd, er fóveti Skúli, þá hann var stólshaídari, hafði
þar til bestilt; fengu ei aðrir upp að fara en góðkunningjar
þeirra er þar fyrir vóru og var mér þar vel tekið. Sá eg og
| lærði alla atferð þeirra um festar, net og speld, þó mér hafi
I það siðan lítið til nota orðið. Nú reyni eg hið annað; legg mig
í til svefns í afviknu plátsi. Þá eg er sofnaður, dreymir mig
aðmaður komi til mín og segi: „Ei þarftu að óttast, hér er ei
j þitt pláts“, og eitthvað meira mælti hann.-Nær eg vakn-
aði undirstóð eg ei hvað þetta átti að merkja, enn sá það alt
síðar, sem var mín burtfor af minni fósturjörðu, og það hallæri
og dauöans neyð, sem guð sendi þar eftir yfir Norðurlandið. —
| — Þá eð þeirri vertíð linti, gaf eg mig í lestaferð austur á
j land, að kaupa fisk fyrir móður mína og aðra, kom að Holti,
fann föðurbróður minn, séra Sigurð prófast. Þar var þá fyrir
annar prófastur, séra Einar Hálfdanarson, einir þeir beztu vinir,
og vóru þá að gera sér glatt af brennivínstári fram í kirkju.
Þá s&t og í bekknum sonur séra Einars, Sigurður, þá djáknihér
á Kirkjubæjarklaustri, flugskarpur og lærður maður; varð þar
eftir loeatur í Skál’uolti, og út úr því rænuskortur og afsinna.
j Eg heilsa þessum körlum; segir þá prófaBtur séra Sigurður öll