Fjallkonan - 25.01.1899, Blaðsíða 3

25. jan. 1899.
FJALLKON AN.
11
öllu, og jafnvel færa sig þangað búferlum með mér. Bn þetta
umbreyttist alt þá þeir sáu mér var alvara ; þá gerðu sumir
að þvi spott og háð, að ég mætti vel vera kyr á minni fóstur-
jörðn og meðal frænda minna og fleira því líkt. En hvernig
8em þeir létu, gat ég ei umbreytt minni fyrirætlun, sérdeilis
þar bæði kona mín og mððir mín, sem vóru bæði guðhræddar
og greindar konur, vóru ekkert á móti því, né heldur tengda-
brððir minn Lauritz, og fór kona mín á hans fund til þeirrar
ráðagerðar með fleiru.1
25. Þann 20. sept. 1755 fór ég að búa mig að heiman til
austurferðar og veru, og vóru þar um þá daga miklir jarðskjálft-
ar, sem komu af landsuðri; var.það auðráðið, að einhver elds-
umbrot vóru þá eða í hönd á Austurlandinu, sem og síðar kom
fram, því Kötlugjá spjó þar eftir laugardaginn seinastan í sumri,
eldi, ösku og vatni. Tilbjó ég klyf á fjóra hesta af öllu tagi,
að ég skyldi vel birgr vera, hvað sem yfir mig kæmi á fjöllun-
um eða hvar ég lenti. Með mér fekk ég til fylgdar ÞorBtein
bróður minn og vinnumann minn, er hét Jón Þorgeirsson. Yar
ég albú'nn þann 26. Þar eftir kvaddi ég mína góðu konu,
sem þá var eftir ólétt að Jórunni dóttur minni; helt so undir
fjöllin fram að Mælifelli til náfrænda míns, séra Jóns Magnús-
sonar; var þá komið frost og lítill snjór. Daginn eftir útvegaði
hann okknr ötulan mann til fylgdar, því honum leizt ei tryggi-
lega á veður, eins og fram kom ; fór þegar á daginn leið að
drífa snjó; komumst við vel fram á Mælifellsdalinn, að soköiluð-
um fremri Kálfadölum, og tjölduðum þar. í farangri mínum
úti hafði ég meðal annars hálftunnu af söltuðu og niðurkæfðu
kjöti. Um alla nóttina var logndrífa. Sváfum við ei mikið um
nóttina, sízt fylgjari minn, som alt af var úr að telja að fara
lengra. Þyki mér þá þessi staka vera kveði® hátt yfir mér:
Hér læt ek skóg af skógi
skreiðast lítils heiðar,
hverr veit nema ek verði
víða frægr um síðir.
Kunni ég hana áður úr sögu Ólafs kóngs Haraldssonar.2 Mér
þyki og til mín sagt: „Hafðu þér æ fyrir reglu versin hans
Anshelmi". Þau hafði ég ei áður heyrt og vissi ei hver þau
vóru; siðar þá að var seztur fann ég þau í sjálfs míns bókum,
og hljóða þannig sem eftir fylgir: Non ego te jubeo vitare
minantes, quos tibi conjunctos spes erant esse, cave. Þ. e.: Ég
skipa þér ei að forðast bana af þeim, er þér hótar honum, en
varastu þá sem þú vonaðir að væri trúir vinir þínir. En so
hefir farið fyrir mér, þó ég sæi þetta væri einn höfuð-sannleiki
og bezta heilræði, þá heíir einfeldnin so blindað mig, að ég hefi
alt (af) mjög trúað þeim ég ætlaði vini mína og þóttist eiga
alt gott af og ratað so þar fyrir í flestalla mína mæðu. Var-
astu þess vegna, barn mitt, og þú góður maður, sem heyrir þetta,
þessi mín víti. Af þessum bendingum ályktaði ég með hug-
hreysti, að af fjöllunum mundi ég lifandi komast. Ei bætti enn
um þá birta fór af degi; safnaðist mikiil hrafnaflokkur yfir
tjald mitt og farangur, og iétu þar öllum iátum nema góðum.
Þetta gerði minn fylgjara enn þá ístöðuminni, og sagði (hann)
þessir fuglar vissu og sæi á okkur feigð, og skyldum við ei
lengra fara, en ég barði slíkt niður og sagði þeir fyndu kjöt-
lyktina úr tunnu minni og vildu ná þeirri krás. Nú lézt ég
alráðinn að snúa til baka, átum með fiýti, sviftum íjaldi og
lögðum á, hvar ti! fylgjari minn var hvað fljótastur. Að því
búnu bauð ég honum ríksdai að fara nú lengra áfram með oss
þann dag, hverju hann þverneitaði; skildi því við oss með ótta
og vildi hafa ært prest, þá hann þangað kom. Við heldum
fram dalinn og upp á sokallaða Haukagilsheiði; var þá kominn
snjór í klyfberafjöl, so hestarnir komust ei áfram, en frost og
skafrenningur var; brutum við bræðurnir snjóinn á undan til
skiftis, og komumst undir nóttina á einn melhói þar hjá Þrí-
giljum. Þar tók ég af og batt hestana á streng og tjaldaðí
á fönn. (Frh.)
1) Hér er feldur úr kafli, sem í er draugasaga, og er meiri
hlutur hennar prentaður í „ísl. þjóðsögum“ I. bindi, bls. 335-—
336.
2) Á að vera: sögu Haralds harðráða.
Um hann IÞorstein minn.
Þess var getið í síðasta blaði, að hlutafélag hefði átt að
setja á laggirnar til þess að treina líftóruna í blaði Þorsteins
míns Gíslasonar. Með' stuðningi 20 manna átti að reyna að
balda þessu efnilega afkvæmi hans á fótunum. En þessir land-
stólpar urðu aldrei fleiri enn hálft þriðja kvigildi, og hvernig
sem Þorsteinn minn vældi og skrækti framan í þá, tókst honum
ekki að halda hópnum saman, svo að félagið komst aldrei á
koppinn hjá honum.
Nú hafa þó einhverir af þeim lánsmönnum, sem hafa „víxl-
ast“ hjá Þorsteini mínum, tekið að sér útgáfu blaðsins í bráð,
svo að hann er ekki lengur eigandi þess, enda hefir blaðið að
sögn verið gefið út af þessum lánsmönnum siðan í haust. Þeir
eru svo miklir föðurlandsvinir, að þeir hafa reytt sig inn að
skyrtunni, til þess að landið fengi sem lengst að njóta Þorsteins
míns í ritstjórasætinu. Til þess að almenningur geti glaðst með
mér og dáðst að hinum hjóllipru hæfileikum Þorsteins míns í
pólitiskum málum, vil ég í fám orðum beoda á stefnufestu hans
í sjálfstjórnarmálinu.
Janúar 1897. 1. tbl.:
„ísland11 lofar að verða frjálBlyndasta blað landsins og „skapa
einbeitt fylgi í sjálfstjórnarmálinu, ahuga og fasta sannfær-
ingu“.
2. tbt.
Þar heldur ritstj. fram fullkomnum aðskilnaði íslands og
Danmerkur, og telur það þá einu pólitík, sem nokkur meining
sé í.
Fyrsti snúningur. Maí 1897.
„EndurBkoðunarkrafan heldur gildi sínu . . . Það væri gott
ef endurskoðunarfrumvarpið sigraði á þingi".
Þarna er hann með Benedikt Sveinssyni.
Millispor. Júlí 1897.
„fsland" áiítur, að þjóðin eigi annaðhvort að aðhyllast skiln-
aðinn eða „valtýskuna“.
Annar snúningur. Ágúst 1897.
„Við hefðum átt að nota þetta tilboð, sem nú er komið frá
stjórninni, til að fá enda á því ástandi sem nú er“.
Þarna er hann eindreginn með Valtý.
Þriðji snúningur. Sept. 1897.
„Til þess að koma á frumvarpi Valtýs þarf enga stjórnar-
skrárbreytingu. Það er að baka oss kostnað að óþörfu“.
Þá vill hann ekki nota „tilboðið", sem var einmitt fólgið í
stjórnarskrárbreytingu.
Þarna er hann aftur orðinn á móti Valtý.
Millispor. Sept. 1897.
„ísland hefir ekkert í Ijós látið um það, hvort það sé hlynt
eða andstætt frumvarpi Vaitýs“.
Nú étur hann því miður alt ofan i sig.
Fjórði snúningur. Okt. 1897.
„Miðlunarfrumvarpið frá 1889 er bezt“.
Er það fótaburður, piltar?
Satt er það, sem Þorsteinn minn segir, svo stirðfætt og
„hrum“ eru nú eldri blöðin, að þau gæti ekkí leikið þetta eftir
á svona stuttum tíma.
Eu hann er íþróttamaður, hann Þorsteinn minn, þó hanu
sé ekki svo sérlega liðlegur á velli!
í síðasta blaði segir Þorsteinn minn, að eldri blöðin séu
ekki fær um að fylgjast með tímanum fyrir elli sakir. Þetta
má nú maður manni segja, og bágt á „Times“ hróið og þessi
tíræðu blöð; líklega dygði þeim það ekki, þó þau fengi að njóta
hinna ungu krafta dýrðarmaunsins Þorsteins míns. Það stend-
ur auðvitað á sama, hvernig ritstjórnin er, et' blaðið sjálft er
gamalt.
Þessi sannindi hafa líka verið tekin fram af hinum efni-
lega „æsku“-manni Sig. Jú!. Hann hefir bent á það, að menn
ættu skilyrðisíaust að taka yngri biöðin fram yfir hiu eldri. Það