Fjallkonan - 29.06.1905, Blaðsíða 3

og breytingarti lögur i frumvarpsfarmi
verða lagðar fyr'ir alþíngi á kosfl
ingarlögunum 1903. í frumvarpinu
er landinu öllu skift í 7 kjördæmi,
sem hvert um sig kýs 4—6 þing-
menn með klutfallskosningum.
Pau frumvörpin, sem þá eru ó-
talin, eru þýðingarlítlð smselkr.
Það, sem vekur mestar ábyggjur
er, að fjárhagur íslands er að kom-
ast í ískyggilegustu ógöngur. Tekju
hallinn er áætlaður 374 þús., þar til
og með á að byggjá opinberar bygg-
ingar fyrir 300 þús. krónur. Það
er þes'-vegna gjört ráð fyrir hér um
bil 700 þús. kr. tekjuhalla á næsta
fjárhagstímabili. Uppí þetta á að
koma andvirði seldra lóða á Arnár-
hólstúni. Ef til vill fengjust þar
100 þús. kr.; 15—16000 kr. frá sýsl-
usjóðunum á ári. sem alþingi aldrei
samþykkir, og tollhækknn að sagt
er, sem líklegast nemur meir en 150
þús. kr. á ári, eða helmingurinn af
því, stím vænta má að vanti upp á
til að tekjur næstu tveggja ára mæti
útgjöldunum.
Betur hefði gamli Gladstone reýnt
að íáta tekjur og útgjöld mætast, ef
hann hefði átt að leggja fjáilögin
fyrir alþingi.
Viðhaldskostnaður landsímans,
Hér á landi hefir margah grun-
að það, að viðhaldskosnaður land-
símans væri eitthvert ískyggilegasta
atriðið í samningi þeim, sem gerður
heíir verið fyrir vora hönd við Rit-
símafélagið norræna. En fyrir van-
þekkingu á málinu heíir mönnum
ekki vei-ið ljóst, um hve mikið er
að tefla.
Fjallkonan heíir spjallað um hitt
og annað við Mr Capito, sendiboða
Marcoiiifélagsins. Meðal anr arsspurð-
um vér hann, hvort honuin vær kunn-
ugt um hvað viðgerðakostnaður á
landsíma væri talinn annarstaðar í
heimÍDum.
Hann kvað já við því, kvaðst af
tilviljun hafa aflað sér vi'neskju um
það úr gersamlega óyggjandi átt,
bæði þann kostnað og annan, sem
stæði í sambandi við símalagning.
Svo sýndi hann oss langa töflu,
sem hann hafði skrifað upp yíir kostn-
að þann, er ítitsímafélagið norræna
taldi sig hafa.
Þar stóð 4 pund sterling fyrir
hverja enska milu af einum þræði
og 3 pund fyrir hvern þráð, sem við
er bætt.
Yér intum hann vandlega eftir,
hvórt þetta væri óyggjandi — að
félágið teldi viðhaldskostnað svona
háan.
Já, hann kvað það með öllu óyggj-
andi — þessi væri kostnaðurinn tal-
ifln af félaginu i öðrum eins löndum,
og Danmörku og englandi.
Yér spurðum hann þá, hvort hafa
mætti þetta eftir honum á prenti.
„Jú, guðvelkomið", mælti hann.
„Eg get sannað það, hvenær sem
vill. Þetta er alls ekkert leyndar-
mál“.
Landsíminn á að verða 80 dansk-
ar mílufl, eins og hanfl er ráðgerður
nú. Samband við ísafjörð er þar
ekki með. Það verða 368 mílur
enskar.
Með tvéim þráðum verður þá við-
haldskostnaðurinn á ári 46,368 kr.
ef hanfl verðúr jafnmikill hjá oss
eius og í Daninörk og Englandi.
FJALLKÖNÁN.
103
En engum lifanfli manni dettur í
bug, að hann verði ekki meiri í
þessu landi en í þeim löndum, þar
sem símarnir eru lagðir meðfram
járnbrautum. Það er óhugsandi að
hann verði ekki að minsta kosti
helmingi meiri hér.
Og þá ■vcrðnr niðhreta 'an sú að
viðhald á landsímanum, þeim, er nú
er gert ráð fyrir, kostar oss um 100
þúsurid krónur árlega.
Stjórnin gerir ráð fyrir í íjárlaga-
frumvarpinu, að sá kostnaður nemi
6 þúsund krónum um árið. Auðvit-
að er þar um fyrsta árið að tefla
og ganga má að því vísu, að við-
halds kostnaður verði það árið
minni en þegar frá líður.
En samt sem áður enginn vafi á
því, að sá liður hjá stjórninni er
blátt áfram hlægilogur eftir reynslu
annara þjóða.
Samningamenn loftskeytafélaga.
Hingað eru komnir tveir menn til
þess að semja við þingið um loft-
skeyti. Annar heitir Mr. Capito og
er frá Marconifélaginu í Lundúnum.
Hinn er direktör, yfiringeniör
Bredow. Hann er fulltrúi 'félagsins
Siemens & Halske í Berlín.
Frá báðum þessum félögum á al-
þingi von á miklu betri tilboðum um
hraðskeytasambaud en ráðherrann
hefir gengið að við Bitsímafélagið
norræna.
Frá báðum félögunum má fá næg-
ar tryggingar fyrir því að samband
íð reynist áreiðanlegt.
Full vissa er enn ekki fyrir því
fengin, hve mikið Marconifélagið vill
færa sig niður úr því, sem það bauð
ráðherra vorum síðasta haust. Hálft
í hvoru er von á að aunar erindreki
komi mcð Láru í næsta mánuði, og
verið getur að fullnaðartiiboð frá því
fáist ekki fyr en hann kemur.
En af viðtali við þýzka erindrek-
ann hefir Fjallkonan orðið þess vís-
ari, að von er um að geta fengið
samband við útlönd og, milli allra
fjögra kaupstaðanna fyrir 800 þús.
kr. alls. Og þá ættum vér aliar tekj-
urnar, eins af millilandaloftskeytum
eins og hinum.
Helzt kýs þýski erindrekinn að
sambandið yrði við Noreg með Fær-
eyjar sem millistöð; það væri og
sjálfsagt hentugast fyrir oss, með
því að telja fulla vissu fyrir því,
að vér gætum þá fengið fjárstyrk
frá Noregi auk þess sem vér göng-
um að því vÍ3u að Danir tækju sæm-
ilegan þátt í kostnaðinum.
Getur svo nokkur íslendingur
gert grein fyrir því, hvers vegna
ekki eigi að semja við annaðhvort þess-
ara félaga, eða þá krefjast þess, að
Bitsímafélagið norræna bjóði oss
betri kjör?
Nákvæmlega stendur á sama, hvað-
an gott kemur. En vér höfum sann-
arlega ekkert við Bitsímafelagið að
vírða fremur en hin félögiu, og eng-
in ástæða sjáanleg til þess, að vér
eigum að leika oss að því að láta
það féfletta þjóðina.
Við læknaskólann
hafa lokið embættisprófi Þórður
Sveinsson með 1. einkunn (169 st.)
og Jón Jónsson frá Herríðarhól með
1. einkunn (163 st.).
ílitsímasamþyktir
Þingmálafundanna.
Gulibringu- og Kjósarsýsla.
Fundurinn skorar á alþingi að
liafna með öllu ritsímasainninqiþeim,
er ráðherrann hefir c/jört við hið
.stóra norrœna ritsírmfélarj, þar sem
samningur þessi fer í báya við gild-
andi fjárlög. leggur þjóðinni of mikl-
ar byrðar á herður í lilutfalli við
gagn það, sem biiast má við að lmn
hafi af ritsímanum og misbyður í
ýmsum greinum rétti Islands■
Verði kostur á loftskeytasambandi
milli Islands ug útlanda og ýmissa
staða- liér á landi með aðgengilegum
kjörum, skorar furdurinn á alþingi
að sinna slíku tilboði; sérstaklega á-
lítur fundurinn æskilegt, að Island
verði millistöð í loftskeytasambandi
milli horðurálju og Vesturheims.
Samþ. í Hafnarfirði með 101 sam-
bljóðandi atkvæði.
Að Brunnastöðum á Vatnsley3U-
strönd var samþykt tillaga í málinu
sem var eins orðuð eins og á Hafn-
arfjarðarfundinum, (nema klausunni
um millistöðina slept) með Öllum (25)
atkvæðum.
Sama tillaga var samþykt í Kefla-
vík með 34 samhlj. atkvæðum. Nál.
40 kjósendur á fundi.
Að Gerðum í Garði var samþ.
eftirfarandi tillaga með 10 samhl.
atkvæðum. 11 kjósendur á fundi:
Með því að fundúrinn álítur, að
við mikla norræna ritsímaféiagið sé
óhæfilega vikið frá þeirri leið, sem
vakti fyrir síðasta þingi í því máli,
og sem ekki má víkja frá að þinginu
fornspurðu, og með því að þjóðinni
er með samningi þessum lagður kostn-
aður á herðar, sem hún fær ekki
undir risið, þá skorar hann á alþingi,
að það sjái um að samningurinn
komist elcki í framkvœmd.
í þinghúsi Grindavíkflrhrepps var
samþ. svo hljóðandi tillaga með 13
atkv. gegn 1. 24 kjósendur á fundi:
Fundunnn álítur að ritsímasamn-
ingur sá, sem ráðherrann hefir gjört
við stóra norræna ritsímafélagið fari
í bága við gildandi fjárlög, leggi
þjóðinni of miklar byrðar á herðar
og■ misbjóði í ýmsum greinum rétt-
indum Islands. Fúndurinn skorar
því á alþingi aö hafna þessum samn-
ingi, en reyna aftur á móti að út-
vega lundinu hraðskeytasamband með
nýjum samningi, annaðhvort með
loftskeytum eða ritsíma.
Syuódus
var haldin hér í gær undir for-
sæti biskupsins. Síra Kristinn Dan-
íelsson prédikaði í dómkirkjunní.
Fyrirlestur hélt prófastur Valdimar
Briem um efmð: „Hvað er kristin-
dómur?“ Nefud var kosin til þess
að gangast fyrir stofnun kristilegs
og kirkjulegs tímarits eða blaðs, er
fari að koma út á næsta nýjári. í
nefndinni eru biskupinn, prófastur
Jens Pálsson og lektor Þórh. Bjarn-
arson. Umræður fóru fram um ýms
kirkjuleg at; iði,sérstaklega helgisiði og
inuri mal kirkjunnar, en gengið fram
hjá öllu, er kirkjumálanefndinni er
ætlað að fjalla um. Styrktarfé út-
býtt svo sem venja er til.
Minnisvarða
yfir Pál Briem hefir Bæktunar-
félag Norðurlands tekið að sér að
koma upp, og sent út áskorun um
það mál. Undir áskorunina hafa rit-
að Árni Þorkelsson óðalsbóndi á
Geitaskarði, Friðrik Kristjánsson
kaupmaður á Akureyri, Sigurður
Sigurðsson skólastjóri á Hólum, Stef-
án Stefánsson kennari á Möðruvöll-
um (form. nefndarinnar) og Stein-
grímur Jónsson sýslumaður á Húsa-
vík. Minnisvarðinn á að standa í
tilraunastöð Bæktunarfélagsins og
búist við, að hann kosti-ekki minna
en 2—3000 krónur.
Fjallk. er fús að veita samskotum
viðtöku og koma þeirn áleiðis til
neffldarinnar
Öllum íbúum Ísíands

kuungerist hérmcð, að ný söluhúð er opnuð í húsi hr. Eyjólfs úrsmiðs Þor-
kelssonar, nr. 6 við Austurstræti, og verzlunin nefnd:
Sápuverzlunin í Austurstr. 6, Reykjavík.
Þar er seld sápa og flest annað er þarf til þvotta og hreinsunar með
verksmiðju- og stórsöluverði, þótt í smásölu sé.
Hér fer. á eftir verð á nokkruin vörutegundum, og sést.á því, að það
munar nálægt fjírðungi verðs að kaupa þessar vörur í sápuverzluninni í
Austurstræti 6.
Að eins góðar vörur seldar.
Græn olíusápa nr. I . . pd. 14 a. Lútarpúlver, bezta teg. pd. 20 a.
Brún do. - I . . — 16. - do. í lausri vigt — 18 -
— Kristalsápa- I . . — 18 - Sápuspænir í öskjum . — 35 -
Hvít þvottasápa . . . — 12 - Bisstífelsi (Bemy) — 31 -
— kokossápa . . . . — 15 - Toilet Affald sápa . . — 40 -
Marseillesápa . . . . — 25 - Mjög margar tegundir af handsápu,
Salmíak-terpentínusápa . — 29 - */* ódýrara en alrnent gerist.
Ekta pálmasápa . . . — 38 - Ilmvötn fjölmargar tegundir,
Marmoreruð sápa. . . . — 29 - svampar. greiður, burstar, hárspennnr
Perfektionssápa, extra. . — 35 - og m. m. fleira, alt mjög ódýrt.
Sóda, fínn kristals . . • -4 V,- Ýmsar teg. afi skósvertu, ofnsvertu
Bleikjusóda .... . — 8 - o. s. frv., mikiu ódýrara en annarsstaðar.
M unið eftir
uverzltmiinu I Austurstssti 6.
Stórsöluverð í smákaupum.
luríður ligurBardóttir.
t
t
f