Heimskringla - 15.09.1887, Blaðsíða 1

1 . ar
Nr. 38
ALMENNAR FRJETTIR,
Frú iHlöndnm.
ENGLAND. Fundur pjóðlið-
anna írsku var haldin fyrra sunnu-
dag eins og ráðgert var, voru j>ar
samankomnar margar f>ús. manna.
En ekki fjekzt að fundurinn yrði
haldin 1 næði, og heldur en að upp-
J>otyrði ljetu forstöðumennirnir und-
an síga; fiuttu fundarstaðinn aö
hálfnuðum ræðum til annars þorps,
og luku par við ræðurnar. Eptir
fundina fjekk Wm. O’Brien J>ingm.
(sá er ferðaðist um Canada í vor)
skipun um að mæta fyrir rjetti í
Mitchelltown, J>ar eð ræður hans
hefðu verið brot gegn lögunum.
Þessu boði neitaði hann að hlýða, og
beið eptir að hann yrði tekinn fast-
ur. Rjettarhaldið átti að fara fram
á föstudaginn var, og var J>á mesti
grúi af aðkomnum mönnum í
J>orpinu og J>ar á meðal fjöldi enskra
J>ingmanna, er fluttu ræður á fund-
inum fyrra sunnudag. Kölluðu J>eir
pá fund saman, til að láta f ljósi
meðaumkun yfir O’Brien og ósvífni
stjórnarinnar. Hópur af lögreglu-
J>jónum var hvervetna, og er fund-
urinn var settur leituðust J>eir við
að sundra honum, og innan stundar
barðist allur J>ingheimur. Lögreglu
J>jónarnir skutu á hópinn, særðu
nokkra og drápu einn gamlan karl,
hvítan af hærum, er ekki vann ann-
að til en að hann stóð og hlýddi á
ræðurnar. Upphlaupið hjelzt einar
10 mínútur og lá heill hópur á vig-
vellinum af beggja flokka mönnum
sumir særðir til ólífis.—Q’Brien hef-
ur enn ekki verið tekinn fastur, en
var hótað pvi, ef hann færi yfir til
Englands. Njósnarmaður tók hann
að"sönnu með sjerinni hótel í Dub-
lin ogsagði honum, aðef hann hjeldi
ræðu, J>á yrði hann hneppturí fang-
elsi. Þegar O’Brien heyrði J>etta,
gekk hann út á pall yfir dyrum
hússins og flutti langa ræðu yfir
mannfjöldanum, er stóð umhverfis
húsið. En njósnarmaðurinn stóð
ekki við orð sín að heldur, og J>eg-
ar síðast frjettist var O’Brien laus.
—Á pingi Breta verða skarpar ræð-
ur um J>etta mál fyrri part þessarar
viku. Harcourt verður forvigismað-
ur Gladstone-sinna í ræðunum, og
ætlar að gera sitt til að stjórnin verði
feld við atkvæðagreiðsluna.
Eitt hið stórkostlegasta leikhús-
slys vildi til í Exeter, einni undir-
borginni við London, i vikunni sem
leið. Húsið var troðfullt af áhorf-
endum og leikurinn nær J>ví entur
I>egar kviknaði í leiksviðstjöldunum
og með J>að sama fjell tjaldið í miðj-
um pætti. Og áður en áhorfendur
gátu áttað sig eða fengið Iiugmynd
um, hvað J>etta hefði að pýða brauzt
bálið út með fortjaldsjöðrunum og
hringinn með fram pöllunum og upp
í rjáfur á sama augnabliki. Rudd-
ust pá allir í senn að útganginum
og tróðust undir hrönnum saman, en
sumir köfnuðu í reyk eða brunnu.
Þegar síðast frjettist voru fundnir
188 líkamir í rústunum.—Er mælt
að nú þegar verði samin lög á ping-
inu viðvíkjandi leikhúsum eða öðr-
um skemmtistöðum, sem eiga að
koma í veg fyrir jafn voðaleg slys
framvegis.
BULGARIa. Þar gerist ekkert
sögulegt enn. Ferdinand prinz er
nú að sögn að búa sig undir sína fyr
irhuguðu ferð meðal stórveldanna,
til að fá samþykki þeirra. Kalnky
greifi, æðsti ráðherra Austurrík-
is og Bismarck gamli, ætla sjer að
hafa fund núna pessa dagana. og
ræða um petta mál. Tilgangur
peirra er, hvernig sem fer um Fer-
dinand, að finna ráð til að afstýra
[>ví að Búlgaría og Rúmelía verði
auglýst sjálfstæð og óháð lýðveldi.
I>angað til að peir hafa talað saman
er alveg óvist hvernig fer. Þá er
nú og ráðgert að þeir hittist innan
skamms keisararnir Vilhjálmur og
Alexander 3., og er búizt við að peir
pá komi sjersamanum að Ferdinand
hljóti að fara sömu förina og Alex-
ander prinz í fyrra. Þykir mega
ráða petta af grein I NorðurÞýzka-
lands tiðindunum fyrir skömmu, par
sem bæði Búlgarar og prinzarnir af
af Battenberg og Coburg, eru ávit-
aðir fyrir pessar óendanlegu tilraun
ir til friðspillingar iallri Norðurálfu
Og f tilliti til Coburgs prinzins,
Ferdinands, segir [>að ómögulegt að
sjá annað en að hann sje að eins
framkvæmdar verkfæri í höndum Or-
leanista.
FRAKKLAND. Liðsdráttur
og hreifingar Frakka eru nú um garð
gengnar og [>ótti vel ganga. Ensk-
ir herstjórar er voru viðstaddir segja
ai5 Frökkum hafi farið svo mikið
fram í hernaði að ótrúlegt sje, en
að herbúnaður peirra virðist betri til
að verja landið fyrir áhlaupum ann-
ara pjóða, heldur en að sækja aðr-
arpjóðir, og segja að varnarbúning-
ur peirra sje hvergi betri.
í síðastl. viku voru I París af-
hjújiaðar 2 myndastyttur, mynda-
stytta M. Thiers í Pere la Chaise
grafreitnum og Voltairs f St. Cloud-
reitnum.
AFGHANISTAN. Þaðerfull-
yrt að gamli Ayoub Khan, fyrrum
stjórnari Afghana, sje algerlega
sloppinn úr varðhaldinu í Persía.
hafði hann komist innyfir landamæri
Afghana um daginn, en njósnarmenn
Emírsins, er áttu von á óeirðum frá
honum pekktu hann pó hann væri
I dularbúningi og ráku hann innyfir
landamæri Persa aptur, er veitti
hægt pví karl hafði ekki nema 16
menn með sjer. Ekki varð hann
samt höndlaður, oger nú gersamlega
horfinn og er mælt að hann muni
hafa komist norður úr rikinu og til
Rússa. Þess vegna er nú búizt við
að hann komi J>á og [>egar norðan
að Afghanalandinu með sæmilegan
liðsafla af rússneskum hermönnum.
SAMOA-EYJARNAR. Þar
eru komnar upp deilur milli Þjóð-
verja, Englendinga og Bandaríkja-
manna. Eyjarskeggjar höfðu rænt
eignum pýzkra manna á eyjunum og
eyðilagt akra peirra, svo Þjóðverjar
heimtuðu skaðabætur af konungin-
um, Malietoa, en hann neitaði að
gjalda. Sendu [>eir [>á herskip sín
til eyjanna, settu 500 menn á land,
er ráku konung frá ríki en settu í
stað hans til konungs, Tamasese,
fjandmann Malietoa. Malietoa ætlaði
pegar að safna liði, en konsúlar
Englendinga og Bandaríkja afstýrðu
[>ví og fullvissuðu hann um að þeirra
stjórnir skylda leiðrjetta petta
bráðlega.
F r á A m e r í k u .
Banduríkin.
Það voru ekki fullar 8 milj.
dollars af Trade dollar, sem inn-
heimtir voru i Washington, [>egar
hinn tiltekni tími til að innleysa
pá var uppi. Er nú talað um að
næsta Congress verði beðið að lengja
tímann, eða rjettara sagt ákveða
nýtt tímabil. Upprunalega voru
slegnar 36 milj. doll. af pessum pen-
ingum og var meginhluti peirra
kominn í hendur austurlandaþjóða,
SVO,. ætlað var að lítið meira en
sjötti parturinn væri í vörzluni manna
hjer I landi. Og stjórnin þóttist
hafa vissu fyrir að meginhlutinn,
sem kominn var til austurlanda væri
umsteyptur f þarlenda peninga og
smíðisgripi. En þar eð peningarnir
hjeldu áfram að streyma inn allt til
síðustu kl.stundar, þá býzt nú stjórn-
in við að töluvert sje eptir af þeim
enn, og hefur þvi i hug að gefa
nýjan frest til að innkalla þá.
Bandaríkjastjórn hefur enn ekki
tilnefnt menn frá sinni hálfu, til
að mæta hinní fyrirhuguðu fiski-
veiða nefnd frá Englandi, og ekki
einusinni víst að hún þekkist þetta
boð til að binda enda á þrætuna.
Bayard utanríkisstjóri kvað málinu
hlynntur og vill gjarnan að nefnd-
in verði að tilætluðum notum. En
að samráðamenn hans og forsetinn
verði á sama máli er óvlst, einkum
máske fyrir það að þeir vilja ekki
blanda Alaska-fiskimálinu þar inn í
en nefnd sú, er Salisbury tilkveður,
á einmitt að rannsaka það mál frá
rótum. Og þá kemur náttúrlega
til sögunnar, hvert Bandaríkin hafa
rjett til að banna selaveiðar í miðju
Behringsundi, og hver hafi gefið
þeiin þann rjett.
Hið níunda allsherjar lækna-
þing var opnað i Washington í vik-
unni sem leið. Cleveland forseti
opnaði þingið og þótti ærið fáorð-
ur. Kvaðst hann viðurkenna að
landi og þjóð væri sj'ndur mikill
heiður með samfundi jafnfrægra vís-
indamanna nálega frá öllum löndum
heimsins. Skylduverk sitt í dag
væri bæði ljett og þægilegt; það
væri einungis að segja hið nfunda
læknaþing opið. Til forseta á þing-
inu var kosinn Dr. Nathan Smith
Davis frá Chicago, og til skrifara
John P. Hamilton yfirlæknir sjó-
manna sjúkrahúsa Bandaríkjastjórn-
ar.—Á þessu þingi sitja 4-5000
læknar, þar af full 300 frá útlönd-
um. Hið siðasta læknaþing var
haldið i Kaupmannahöfn sumarið
1884. Hið næsta verður haldið 1890.
Sautján manna nefnd var skipuð
til að ákveða næsta þingstað og einn
læknir í henni frá hverju af fylgjandi
ríkjum Argentína, Brasilia, Mexi-
co, Bandaríkjum, Japan, Kína,
Egyptaland, Tyrklank, Spánn, Ítalía
Svissland, Frakkland, Belgia, Eng-
land, Þýzkaland, Rússland, Svíaríki
og Norvegur. Nefndin kaus í einu
hljóði Berlín á Þýzkalandi fyrir
næsta þingstað.
Hyrningarsteinn fyrir nýtt mark-
aðshús (Stock Exchange) f New
York var lagður i vikunni sem leið.
Á meðal munanna, sem lagðir voru
í steininn, var ofurlítið glas, lakkað
yfir tappann, er hafði að geyma of-
urlítin moldarhnefa, leyfar Kristó-
fers Kolurnbusar. G. W. Stókes,
er gaf þetta, segirþannig frá fundi
þessara leyfa Kolumbusar: tlÞað
var 10. sept. 1877, að Jesus Marie
Castello, verkfræðingur frá Cuba,
byrjaði á aðgerð og breytingum á
dómkirkjunni í Sante Domingo.
Þessi kirkja var að nokkru leyti
byggð af Diego Kolumbusi árið
1511. Þegar menn Castellos voru
að rífa niður gamlann vegg fundu
þeir kassa úr blýi og var grafið á
hann: uPere Alle du Cristobal Co-
lon". Þennan fund færði Castello,
erkibiskupinn í Sante Domingo, en
tók part af duptinu úr kassanum.
Fregnum um að nokkrir aui5-
menn i Bandaríkjum sjeu búnir að
fá leyfi til að opna banka í Kína,
leggja málþráð o. s. frv. er sönn,
en Jay Gould kvað ekkert við það
riðinn enn sem komið er. Fjelag-
ið er Philadelphiu fjelag, og það
var einn maður, J\Iitkeviez greifi,
sem útvegaði leyfið hjá stjórn Kín-
verja án nokkurar hjálpar frá öðr-
um. Þetta fjelag kvað og hafa
leyfi til að byggja járnbrautir á
ýmsum stöðum um Kínaveldi.
Sýningin í St. Louis, Missouri,
er Clevelaud forseti átti að vera við,
var opnuð 7. þ. m. Þar voru sam-
komnir um 6000 hermenn tilheyr-
andi norðanmanna liði í innanríkis-
stríðinu, er i sumar voru svo æstir
gegn Cleveland að þeir neituðu að
koma þar saman, ef forsetinn yrði
viðstaddur. Þessi urgur í megin-
hluta hermannanna við forsetann
kemur til af þvf, að hann er demó-
krati, en sá flokkur þótti ekki vel
frám í þrælamálinu og öðrum þar
að lútandi málum. Hermennirnir
skoða sig sem verndendur hins sam-
einaða ríkis, en álíta alla demókrata
dreifendur þeirrar einingar.
Það fór fram stórkostlegur járn-
brautarkaupskapur i London á Eng-
landi og í New York I vikunni er
leið. Baltimore & Ohio járnbrautin
(fleiri þúsund mílur) með öllum
hennar gögnum og gæðum ásamt
hraðfrjettaþráðum o. s. frv. var seld
í hendur nýrra manna. Hinir eigin-
legu kaupendur brautarinnar með
öllu tilheyrandi er Pennsylvania &
Reading járnbrautafjelagiðog kaup-
endur hraðfrjettaþráðanna er West-
ern Union hraðfrjettafjelagið, er Jay
Gould stendur fyrir. Orsakir til
þessamikilfenglega kaupskapar voru
þær, að Baltimore & Ohio fjelagið
er var skuldum kafið tapaði miklu
fje, þegar Ives & Co. í New York
fóru á hausinn um daginn með nær
því 20 milj. dollars skuld. Var fje-
lagið þannig neytttilað selja hverju
því fjelagi, er gæti tekist á hendur
að borga nú þegar 10 milj. dollars,
sem krafist var að borgaðar yrðu
undir eins. Með þessum hag hefur
Gould tekist að ryðja einum óvin af
vegi sínum, en ekki er hann að held-
ur ánægður, þó hann næði öllum
þúsundum mílna af hraðfrjettaþráð-
um B. & O. Það er enn eptir annar
keppinautur, er hann þarf að brjóta
á bak aptur, en það er McKay-Ben-
nett fjelagið, sem ekki einungis
stríðir við hann og Western Union
fjelagið á landi, heldur einnig á haf-
inu, og það þykir honum harð-
asta þrautin. Agentar Goulds kvað
hafa skrifast á við McKay um þetta
mál nú um æði langan tíma, og er
búizt við að hann selji bráðum út.
McKay er nú í California síðan um
daginu að hann tapaði mestu f hveiti
hruninu, og síðan hann kom á land
hafá daglega farið leynilegar fregn-
ir milli hans og Goulds agenta. Ef
þeir fjelagar, McKay og Bennett,
selja nú út eptir allt þeirra mikla
tal um nauðsyn á að brjóta Gould
á bak aptur, þá verður Gould I ann-
að skipti nær því einvaldur yfir öll-
um hraðfrjettaflutningi, ekki einutig-
is á milli Norðurálfu og Ameríku,
heldur einnig á öllu meginlandi
Ameriku.
C a n a d a .
í síðustu útgáfu stjórnartíðind-
anna er skýrsla yfir skuldir sam-
bandsstjórnarinnar. Voru þær smá-
ar og stórar, við lok síðastl. ágúst-
mánaðar 1273,029,561; 3^ miljón
meira en 30. júní i sumar.
Tekjur stjórnarinnar i júlí voru
$2,815,391, útgjöld $2,554,944, í
ágúst tekjur $5,022,480, og útgjöld
$5,031,528.
í sama blaði sjezt og að 30.
júnf 1886 var öll lengd fullgerðra
járnbrauta í Canada 11,447 mílur.
Tekjur þeirra það ár $33^ miljón.
Nú fer stjórnin að takatil verka
aptur, enda liggur margt og mikið
fyrir ógert. Ráðherrarnir komu flest-
ir heim fyrir helgina er leið og White,
innanrikisstjóri, kom að vestan á
mánudagsmorguninn var.
Ekki hefur stjómin eun þá
fengið nokkra sönnun fyrir að Banda-
ríkjastjórn ætli að framselja kyn-
blendingana, sem f vor er leið myrtu
bóndann í Qu’Appelledalnum. Þeir
sitja í haldi í Helena, Montana og
þangað sendir stjórnin málailutnings-
mann þessa dagana til að hefja rann-
sóknir í málinu.
Loksins er fengið samkomulag
I Quebec milli stjórnarinnar og fylk-
isstjórans, Massons, er í allt sumar
hefur verið að hugsa um að segja
af sjer. Hann heldur embættinu,
en fær 2—3 mán. frítima til að ferð-
ast um Norðurálfu. Yfirrjettardóm-
ari fylkisins var í vikunni sem leið
settur til að gegna embætti fylkis-
stjórans í fjærveru hans. Þegar hon-
um barst boðskapurinn var hann á
ferð fyrir utan borgina á hestbaki,
og án þess að stiga af baki afiagði
hann embættiseiðinn, sem settur
fylkisstjóri í Quebec.
Metcier, æðsti ráðherrann i
Quebec þykir ganga nokkuð langt
sem flokksmaður. Hann getur ekki
liðið fyrverandi friðdómara jafnvel
í smáþorpum og kauptúnum út um
fylkið, þar sem launin eru litil sem
engin og fyrir engu að gangast nema
nafninu. Seinast í vikunni er leið
svipti hann yfir 100 þeirra völdum
og setti nýja menn í skarðið.
Fregnir um stórtjón af ofsa-
veðri á fiskimiðunum við Lawrence-
flóann utanverðan hafa komið til
Halifax. Nokkrar fiskiduggur hafa
hleypt þar inn á höfnina og segja
fjöldi skipa hafi farist. Einn duggu
skrokkurhefurfundist fljótandi nokk-
uð út af höfuinni, rá og reiðalaus
og allir skipverjar dauðir, lágu lík-
in flest nærri hvert öðru í káetunni.
Stjórn Breta er um það bil að
byrja á byggingu nýrra virkja og
landvarna við höfnina 1 Halifax og
er sagt að borgin verði innan skamms
gerð aðal-stöð fyrir vesturdeild At-
lanzhafsflota Englendinga. Meðal
umbóta á landvörnum má geta þess
að nýtt virki verður byggt á einni
eyjunni og hún holuð innan og verða
þar settar byssur er bera 200 pund af
púðri og 800 punda kúlur, er þær
flytja 6 mílur vegar.
Uppskeran af korntegunaum í
ár i Ontario er nærri 19 miljónum
bush. minni en meðallags uppskera
yfir 5 ára tímabilið 1882—86. Fylgj-
andi skj-rsla sýnir bush. tölu upp-
skorna í ár:
hausthveiti
vorhveiti 6,030,440
b)'RR 17,436,322
hafrar 50,(504,590
rúgur 913,518
ertur. 13,133,665
er til samans gerir 102,554,040 bush.
á móti 121J milj. að meðaltali um
undanfarin 5 ár.—í Quebec fylkinu
er uppskeran sögð meiri en í ineðal-
ári, í New Brunswick og Prince
Edwardey í meðallagi en í Nýja
Scotlandi aptur á móti mjög ljeleg
að undantekinni aldina ujipskeru,
sem víðast hvar er meiri en í meðal-
lagi. í vesturhluta ríkisins, Mani-
toba, Norðvesturlandinu oo British
Co'umbia, er uppskeran yfir höfuð
góð og mikil, og tiltölulega er hún
lang mest í Manitoba.
Eldur kom upp í verkstæði í
Montreal hinn 9. þ. m. og eyðilagði
það og stórt leiguliðahús snmhliða.
Þar týndu 27 fjölskyldur öllu er
þær áttu. Eignatjón alls $250,000.
Síðan um nýár í vetur er leið hefur
eldur eyðilagt nærri 2 milj. dollars
virði af eignum f Montreal.