Heimskringla - 26.12.1889, Qupperneq 2

„Heimsfcmila,”
An
Icelandic Newspaper.
FtBLISHED
eveiy l'nnrsday, by
The Heimskringla Printing Co.
AT
3S Lombard St......Winnipeg, Man.
Subscription (postage prepaid)
One year.........................$2,00
6 months......................... 1,25
3 months......................... 75
Payable in advance.
Sample copies mailed free to any
address, on application.
Kemur út (að forfallalausu)á hverj-
nm flmmtudegi.
Skrifstofa og prentsmiðja:
35 Lombard St........Winnipeg, Mau.
Blaðið kostar : einn árgangur $2,00;
hálfur árgangur $1.25; og um 3 mánubi
75 cents. Borgist fyrirfram.
Upplýsingarum verð á auglýsingnm
„HeimskrÍQglu” fá menn á skrifstofu
blaðsins, en hún er opin á hverjum vúrk
um degi (nema laugardögum) frá kl. 9
f. m. til hádegis og frá kl. 1,30 til 6 e. m.
Á laugardögum frá kl. 9 til 12 hádegi.
tW~ Undireins og einhverkaupandi blaðs-
Ins skiptir um bústað er hann beðinn að
senda hina breyttu utanáskript á skrif-
stofu blaðsins og tilgreina urn leið fyrr-
verandi utanáskript.
Utan á öll brjef til blaðsins skyldi
skrifa: The lleimnkringla Printmg Co.,
35 Lombard Street, Winnipeg, Man . eða
<>. ííox «05.
II F.IHSK lt IL F ” -
ÁRIÐ HIÐ 3.
er peg'ar á enda með þessu blað .
Að J>að hafi að suinu leyti verið út-
gefendum blaðsins erfitt er ekki að
neita. En p>að er nú hjáliðið, og
f>eir hafa yfir engum stórslysum að
kvarta, pað pví síður, sem framtíð
blaðsins sýnist bjartari en nokkru
sinn fyr.
Um leið og útgefendurnir óska
öllum lesendum uHkr.” gleðilegrar
hátíðar, votta peir einnig öllum sín-
um skiptavinum inniiegt -pakklæti
fyrir góðfúslega veitt fylgi sitt, bein-
lí^ is og . ó^ei^ínjs, um Hindanfarinti
tíma. Á árinu hafa lilaðinu bætzt
margfalt fleiri kaupendur en útoef-
endurnir framast Jiorðu að vona,
pegar peir fyrir rúmu ári síöan tók-
yst útgáfu pess á hendur. Og par
■eð fáir hafa sagt sig frá pví á tíina-
bilinu—í peiui (lokki eru ekki te!j-
andi nema örfáir menn, sem vissra j
orsaka vegna, gátu ekki vitað nafn
sitt á kaupei.d iskri j>ess—, pá er [
nú útbreiðslap issorðin talsvert inik- |
il. Hannig e> pá að pví leyti full- j
komin trygging feugin fyrir viðgangi j
pess á ókomnum tíma. Fyrir petfa
hvortveggja eru útg. pakklátir.
En dýrmæt og éptirsóknarverð
eins og mikil kaupendatala er, er
hún út af fyrir sig langt frá einhlít.
J>að eru peningarnir, sem eru hið
nauðsynlega ineginafl við blaða út-
gáfu, ekki síður en önnur störf. J>að
er skilsemin, áhugi og vilji viðskipta
mannanna að borga blaðið í tæka
tíð á hverju ári, sem eptir allt saman
ræður fraintíð blaðanua, engu síður
entölumergð kaupendanna. En pað
pví miður vantar mikið á, að pessi á-
hugi sje almennt sýnilegur hjá ís-
lendingum. E>að er mikil upphæð,
sem enn pá er ógoldin af andvirði
pessa útrennanila (3.) árgangs tHkr.’,
tálsvert ógoldiðenn af 2. árg., ogpó
nokkuð af 1. árg.-verði. Hannig
framhaldandi fjártap ár eptir ár ætti
hverjutn niavni að vera auðskilið,
að er meira en nokkur stofnun polir
til langfran.a. Ogpóað meginhlut-
inn imiheiirilist seint og síðar meir,
er tjónið fyrir dráttinn meira en
iítið.
Hað er ainiennt kvartað um að
liin íslenzku b!öð sjeu svo lítil að
tiltölu við verðið, og er mikið hæft
í pví. En að pvf er snertir vor ís-
lcnzku bh'.ð lijer í laudi, pá er pó
ekki síður satt, að í tiltölu við skil-
vísleira borgun, eru pau furðu stór.
Svo er og hitt. Hversu skilvíslega
■ ;ui pau væru borguð, gerir fárnenni
j>jÓðfiokks vors alsendis óinf'igulega
jafuroikla stærð peirra og lijerlendra
blaða, pó verðið væri eitt og hið
stma; pið ætti hverjuin manni að
vera skiljanlegt, ef hanu íhugar, að
hjerlendu blöðin geta haft að
minnsta kosti 10 kaupendur á móÓ
hverjuin 1 kaupanda liinna íslenzku
blaða. Ilversu miklu 'síður mögu-
Iegt hlýtur pá ekki að vera að hafa
blöðin svo og svo stór, pegar ofan á
tiltölulega kaupendafæð bætist, að
skilvísleg borgun er allt annað en
almenn. Vitaskuld er pað öllum
porra íslendinga hjer í landi ofvaxið
enn pá, að taka upp satna sið-
inn og hjerlendir menn hafa, pann
sem sje: að borga blöðin æfii.lega
fyrir frarn. Kringumstæður ný-
byggjanna leyfa pað ekki, og oss
dettur heldur ekki í hug að heimta
pað. En einhvern tíma á árinu ættu
allir, sem ekki hafa orðið fyrir ó-
væntu stórtjóni eða heilsumissi, að
geta borgað, ef peir einungis hugs-
úðtt út í pað, pegar peir hafa pen
inga handa á milli. Hinsvegar er
pað víst, að bezta reglan er að borga
árgangsverð blaða fyrir fram, og
pann sið hjerlendra ættu sem fiestir
íslendingar að taka upp. uÞað er
gleymd goldin skuld” segir mál-
tækið, og svo er um petta. Að
purfa sífellt að jagast um ógoldið
blaðsverð, er framúrskarandi leiðin-
legt og ergjandi fyrir útgefndur
blaðanna ekki sfður en kaupendur
peirra. í veg fyrir pað má korna
með pví að borga árganginn fyrir
fram, en með pví móti einu. Að
ná pví stigi er eptirsóknarvert fyrir
alla er blöð vilja lesa.
í síðasta skiptið, nú um stundar
sakir, leyfum vjer oss enn pá einu
sinni, að biðja YÍðskiptamenn vora,
sem enn eiga eptir að borga fyrir
uHkr.”, að gleytna oss nú ekki leng
ur, að gleyma ekki pessari ógoldnu
skuld, pegar næst peir. taka á móti
peningum. Vjer vildum minna pá
á, að pess skilvíslegar sem fjöldinn
borgar, pess fyrr verður blaðið
stækkað að muri, <>g pess hægra
veitir að hafa pað sem fullkomnast
að efni og búningi. Og að gera
hvorttveggja, er innileg löngun út-
gefendanna.
Jarnfrarot og vjer panniguieyð-
umst til pess einu sinni oiín, að á-
inálga við viðskiptamenn vora að
borga, viljum vjer og gleðja pá
með pvf, að prátt fyrir seinar inn-
heimtur og par af leiðandi prenging-
ar útgefendanna, höfuin vjer ákveð-
ið að stækka blaðið dálítið nú með
byrjun næsta árgangs. Að hve
miklu leyti pað verður, fá kaupend-
urnir að sjá, er næsta blað kemur
út, ef engin ófyrirsjáanleg forföll
hindra.
6lcbtlcg jól.
uFrost er úti; heyrið vetrar-
byl”. Þ.tnnig veinar stráið, sem
einmana og skjálfandi stendur upp
úr gaddinum, skekið frain og aptur
af vindinum, sem ánorðurhveli hnatt-
arins er svo napur I skammdeginu.
En pó pannig sje utanhúss, skortir
hvorki hlýindi, birtu eða gleði hið
innra. Vetrarkuldinn er glevmdur,
af pví
JÓLIN EliU KOMIN,
gleði-hátíðiu inikla, sein allir, ungir
ocr gatnlir, hlakka svo mikið til. Að
pau eru kominn, sjest á gleðisvipn—
um á hverju andliti og heyrist á
orðunum, óskinni gömlu og góðu,
sem berst að eyrunum úr öllum átt-
um, frá ungum og gömlum, pessari:
GLEÐILEG JÓL.
Maunúðar-tilfi'nriingin sýnir sig
hvervetna, sannar tilveru sína með
pessari—á pví augnablikinu að
ininnsta kosti—innilegu og einlægu
ósk um annara vellíðun. Tækifær-
ið, svo fullt endurminiiinga liðinna
daga, sannar, að pó höndin sje máske
köld.er hjartað heitt,aðpó hversdags-
strfðið hlaði að sýnist ísborg á ís-
borg ofan umhverfis einstaklinginn,
grær pó og proskast blóm mannúð-
arinnar otr bróðurástarinnar í barnii
o
hvers eins, og gefur frá sjer meiri
ilm en svo, að umhverfis liggjandi
jökulfláki kringumstæðanna geti
ætíð byrgt hann inni.
GLEÐJLEG JÓL,
bergmálarhvervetna. Ekki einung-
is eru pau orð endurtekin af öllum,
sem málið hafa, heldur einnig hinir
dauðu hlutir umhverfis lúta vilja
herra sinna og segja hið sama, hver
upp á sina vísu. Kirkjuklukkurnar
hríngja með pýðri og skærri hljóm
en endranær og segja svo greini-
lega sem orðið getur, og pað marg-
endurtekið:
GLEÐILEG JÓL.
Jólatrjen í kirkjunum og heitnahús—
um, Yggdrasils-limin, sem aldrei
visna, sveipuð möttli, gerðum af gló-
hvítuin vaxkertaljósum, • og alsett
gjöfum, sem í augum ungmenn-
anna eru í hæsta inát glæsilegar
og girnilegar, endurtaka ekki pau
einuig á sinn hátt og pað greinilega
pessa sömu ósk.
GLEÐILEG JÓL,
og ósjálfrátt einnig festa í minni
allra hinna fullorðnu áho;f mda pessi
bænarorð Runebero-s:
o
tlen bernskuúaga minna minning flýr,
á meðan lifi’ eg, vík pó aldrei frá mjer?”
Jú, v ssuiega. Stundin og pessi al-
menna ósk, er hún framleiðir:
GLEÐILEG JÓL,
getur ekki annað en vakið í brjósti
hvers einasta manns endurminningu
u'm fögnuð hans á ungdómsárunum
vfir koiuu pessarar barnahátíðar, um
pað, hvernig haiin með ópolinmæði
taidi dagana til pess stundin kom.
Eða
l(Hver er svo langt í lífsins öfugstreymi
liðinn Iráöllu, sem haun unni íyr”.
að liann ekki minriist æskudaga
sinna við petta tæklfæri, leikbræðra
sinna og systra fyrrverandi, er pau
moð barnslegri gleði ljeku ^aðskelj-
um á hól?” Þa.ð er svo margt, sem
á minningarhátíðinni dregur hugann
heira í fjalldaii föðurlandsins, (lpar
flugabjörgin skjálfa’ af vatnadyn”.
Þaðer ináske vinur, ættmenn, bróð-
ir eða systir, sonur eða dóttir, faðir
eða móðir. Það er ináske hann eða
hún, sem, prátt fvrir aðskiljandi
hauður og haf, hel.lur hjartanu í
læðingi ástarinnar, trúföstu og ör-
uggu í von um sælu sarofundi á
koinandi tíina. Eða. pað er ináske
ofurlítið snæpakið leiði í skauti hinn
ar hvítfölduðu Fiallkonu”—inóður
jarðarinnar ttnorður við heimsskaut
í svalkölduin sævi”. Eða pað er
máske endurminningin ein, um forna
bústaðinn og sæla sainbúð ineð hon-
tun eða henni, sem sleit sig frá öll-
um sínúm og flutti vestur um haf, til
pess «ð deyja í fratnandi landi, liálf-
gerður útlagi ^fjarri fósturjörðu”.
Allt petta og ótal fleira ber til
pess, að á jólahátíðinni hvarflar hug-
urinn heim í fornu átthagana. Allt
petta og fieira eru ástæöur til pess,
að jafnframt og ínenn lijer óska hver
öðrum gleðilegrar hátíðar, hugsi
peir einnig til vinanna fyrir hand-
an hafið, svo að hver loptstraumur,
er á pessu tfmaMli fellur frá Aroe-
ríku norðaustur um ísland, hvísli 1
eyra peirra, um leið og hann fer hjá,
pessari kveðju og ósk frá okkur
hjerinegin hafsins:
GLEÐILEG JÓL,
GOTT OG EARSÆLT
NÝTT ÁR.
í S L A N D S - F R J E T T I R.
REYK.JAVÍIv, 8. nóvember. 1889.
110 0 litoss liefur Coghill keypt hjer
á landi næstli5i5 sumar og gefið fyrir
hvert 65 kr. að meðaltali.
V æ n 1 e i k i f j ár. Fje liefur verið
me S langvænsta móti í haust, som vön er
bæði eptir ágætt vor og besta sumar, sem
margir muna. Af einum sauð, 4 vetra
göinlum, sein slátrað var hjer í bænum,
j var kjötið 79 pd., inör 19 pd. á tvo
I mörva, gæran 12 pd. Sá sauður var frá
I lireppstjóra Þórði Guðmundssyni á Hálsi
í Kjós og var seldur hjer á fæti á 30 kr.,
1 en lagði sig á 35 kr. eptir gangverði, er
pá var hjer í bænum.
"Fissafli fremur rýr viðFaxaflóa
í liaust.
15. nóvember.
F r e s t a k o s u i u g i n í R e y k j a-
vík. Vel hafa Reykvíkingar rekiti af sjer
j slyðruorðið um áhugaleysi peirra áað
I sækja fundi og nota kosningarrjett sinn
með pví, hve vel þeir hafa sótt prest-
kosningarfundina. Á þriðjudaginn var
fór prestkosuingiri fram í nnnað sinn.
Eptir mótmælum frá málafærslumanni
Guðlaugi Guðmundssyni og úrskurði
kjörstjórnarinnar voru allir lausamenn
útilokaðir frá kosningu, með því að peir
væru hjer eigi búsettir. 402 greiddu at-
kvæði; fjekk sjera Jóhann Þorkelsson á
Lágafelli 319 atkvæði og er þannig lög-
laga kosinn dómkirkjuprestur. Sjera ís-
leifur Gíslason í Arnarbæli fjekk 76 at
kvæðiog próf. Þorvaldur Jónsson á ísa-
firSi 7 atkv. Veitiugin á brauðinu getur
ífyrstalagi komið liingað með miðsvetr-
póstskipinu; brauðið vertSur veitt frá
næstu fardögum, þvi sjera Þórliallur
Bjarnarson hefur verið settur til að
þjóna til þess tíma.
J.B.SÖPEB,
342HaiiiNt. --- Wiunipeg.
I öllu Norðvesturlandinu hefur hann
nú liið langstærsta safn af
MÁLVERKUM
í bæði oliu og vatnslitum, *tóf8úí«3«m ept-
ir frægustu listamenn; og allt annað el
þesskonar verzlun tilheyrir.
Ennfremur framúrskarandi safn af alls-
kouar verðmiklum
JÓLA 00 KÝÁHS-GJÖFUM,
glingur og leikföng, og dæmalaust falleg
jóla og nýárs-Cards.
VERÐIÐ VIÐ ALÞÝÐU IIÆFI.
Komið og litist um í vorri stóru, skraut-
legu verzlunarbúð, örskammt fyrir sunn-
an Montreal bankann.
íslenzkur afhendingamaður.
l fir dyrnnum I Qyin
er taliiu.....j 04ú.
THE KEY T0 HEALTH.
Fjárflutningsskip kom jitt
enn hingað 12. p. in. til Coghills. Þnð
heitir Penelope og fer svo fljótt sem uunt
er með fjárfarm til Skotlands.
Fyrirlestur u in menntunar-
ástaudið á íslandi hjelt Gestur
Pálsson 9. p. m. í Good Templarliúsinu
og var par hvert sæti skipað að heita
mátti.—Ilann sagði, aN pað muiidi vera
skoðun margra, aS alpýða á íslandi tæki
fram alþýðu í öðrum löndum að menut-
un, eða að minnsta kosti stæ'Ki henni
jafnfætis, en þetta mundi vera allt á ann-
an veg. Reyndar Uynnu flestir að lesa
og skrifa og af því mund' misskilningur
þessi sprottinn, en það væri eugin mennt-
un í sjálfu sjer, heldur eitt af skilyrðun-
um til þess, að geta afiað sjer menntun-
ar, það greiddi götuna atS bókriienntun-
um; en þegar litið væri á bókmenntir
vorar, þá væru þ.ær svo fátækar og að
mörgu leyti svo óheilnæmar, aS eltki
væri við að búast, að menntunarástandið
væri í góðu lagi. Ilann tíndi margt til,
sem átti að rökstyðja, að menntunará-
standið á landi voru væri næsta bágborið.
Menn liefðn halditf, a'5 gull væri í fjöll-
nnum, kalk hefði veríð sóttíEajuna, er
síðar hefði verið hætt við, og>nú stæðu
inenn i þeirri trú, að hjervrerti kol, þrátt
fyrir raunsóknir Þorvaldar Thoroddsens.
Menn hefðu um allt land verið að böggl-
aat vi'5 að finna upp ýmislegar vje’.ar,
sem náttúrlesa engar hef ftu genctO,
btendur hjddu fi'5 þeir gætu hægleg stýrt
verslun, til þess þyrfti euga menntun;
báfræðingarnir gjörtiu aldrei neitt, sem
yrði atS notnm, alltfyrir menntnnurloysi
alþýðu og skóbistjóranna. Ur pessn hefði
átt að bæta með því, að stofna alþýðu-
skóla og íauna alþýðukennara, en það
vrði ekki; til neins, þatS gæti eigi bætt
menntunai'ástandiX. Besta ráðið og hið
einft væri, að fjárstyrktir vtori veittur
þeim, sem vildu og gætu auBgatt bók-
menntir vorar. Þeir gfetn það eigi af
eigiu ramleik, því alpýða va‘ri svo ó-
menntuð, að hán keypti eigi slikar bæk-
ur. Sjer dytti eigi í hug, að kenna um
fátækt hennar, heldur beinlínis inenntnn-
arleysi. Allur hugiar manna lijer á landi
hnigi u'K því einu, a.V hafa nóg ak jeta;
hafi alþýtian þafi, þá sje lmn ánægð og
að þvi leyti vreri hún eigi komin leugra
en dýrin, þar væri enginn munur á. Þar
að auki fjekk prestaskólinn, mennta-
mennirnir o. fl. ýmsar hnátur og háðu-
legar samlíkingar með álíka miklum rök-
um éins og sumt af því, sem talið hefur
verið upp hjer að framan.
22. nóvember.
Tiðarfar. Stormar og rigningar
hafa gengið hjer um langan tima optast á
átsunnan, stundum á sunnan og stundum
á austan; lirekst fje eigi aillítið í slíku
tíðarfari ogásjógefur sjaldan. En ná
virðist vera komin stilling á tí'Bina.
48 sveitakennarar hafa fengið
styrk úr landssjóði þetta ár, þar af ekki
nema 2 kvennmenn, báðar í Borgarfj arB-
arsýsju, Guðný Jónsdóttir á Ytrahólmi
og Yalgerður Bjarnadóttir í Hraunsási.
ICvennfólkið ætti að leggja fyrir sig
kennslustöif rneira en það gerir; til
þeirra er það sjálfsagt eins vel lagað og
karlmenn, ef ekki miklu bettir.
(Þjóðólfur).
REYKJAVÍIC, 6. nóv. 1889.
Lan dsba n ki n n. Reikningur lands-
bankans fyrir tíinabilið frá 1. júlí til 30.
sept. þ. á. er nýblrtur í stjórnartíðindnnum.
Á þessu timabili hefur borgazt af lán-
um riím 60,000 kr. Þar af vixllán 23,400
kr.. fasteignarveðslán 21,600 kr. í vexti
af láuum hefur goldizt á tímabilinu nær
9,000.
Unlosks all the cloggeá avemres of the
Boweii, Xiá .sys ánd Liver, carrying
ofi'yrat!..ally waakening the sys-
tem, »11 the unpurities and foul bnmor3
of tiiA scereticas; the same time Cor-
revun^ Aeiuity of the Stomaeh,
iut-.ag Biliousness, Dyspepsia,
Heu.uehes, Dizziness, Hearthurn,
Con;-tipation, Dryness of the Skin,
Drcpsý, Dimness of Vision, Jaun-
dice, Salt Bheum, Erysipelas, Sero-
fula, Piuttcrinr' oftne Fcart, Ner-
vousness, aad 'öbuSVA Duoíhty
tliese and many other similar Complaints
vield to thc har'rsv inílv.enoe of EURDCCK
r>T nr\r\ T - , p
V'

r.
rfc

pa-,
-í
&
£
T.

inli V-
fflaíia_______L.
. g r te
C =/;
r &
-O
K
W
o
w
*o
£ ^
* ^
^ £
— p
cc ^
'P
JC to
- c
'O ■->
fi p
C rQ
~ 'o
C rC
VQ 4>
£ S
2;
ai
«
t-4
C/3
O
u
Þ-(
O
H
cn
Pn
fe .2 tri %
•T = T3 o
>.§áo
“ 'I æ
£ -2
S «
a ‘Sg
£ S gg
* £ V, >
.J2 fC tíj
< S *
bB
Sr
jae
US2
fí inniiiBc:-TslentliDirar!
Bræðurnir Iíolinan, kjötverzlunarmenn í
FOItTOÍF> - lil’GGIXGI XXI,
hafa œtíð á reiðum höndum birgBir af
nauta, sauða og kúlfa kjöti, o. s. frv., og
selja við lægsta gaugverði.
Komið inn, skoðið varninginn og yfir-
farið verðlistann.
íslenzk tunga töluð i búðiuni.
Holman llros. 2.?2 M.iin St.
PÁLL MAGNÚSSON
verzlar með nýjan húsbúnaB, er liann
selur með vægu verði.
SFLKIKIi, JIAX.