Heimskringla - 24.07.1890, Page 2

HEniSKRlXULA. WIXMPKK, MAX„ »4. .1I I.I 1»9«.
„Heimstrinttla,"
aa Icelandic Newspnper.
Published evety 'lniirsday, by
I HK Hkimskihnox.a Printino Co.
AT
ið tekið úr fornaldarlífinu, þá verður i við púsund ár, hvorki ári kngur eða
151 (.orabard Mt....Winnljteg, Man.
IV. ÁK _NH. 30. TÖLUBL. 186.
Winnipko, 24. júlí 1890.
K O S T A fi O Ð .
Ukeypiaer „Hkr.” enguin
um lengri eða skemiiiri tíma, ei
|,ví vjer fnkjuinst vita að margir
„mni vilja gerast áakrifendur eininitt
m'i, J)á bjdðum v jer iiýjuin áskrifend-
nm, sr/u í/ut/jo ' fi/nrf'ni/u, að seuda
|>eiin Hkr.” frá ”4 f>- ni. lil ársloka
f !//•//' riu í/0 rrnt*.
1' t.r. IJkr.”
skáldunnm þetta ómOgulegt.
Auðvitaðer margt fallegt skáld-
rit til um fornöldina eptir nútínia-
skáld, en um pað 4>er öllutn saman,
að jafnvel i fe m skáldritum, sesi
bezt eru, par sem efnið er tekið úr
fornöld, pá sje þó allur hugsunar-
hátturinn frá skáldsins eigin tlma
og hið forna sje einungis blærinn,
sniðið og aldarhátturinn, sem látið
sje utanum eins og uingjöi-g. En
^ með fiessu er í raun og verti öllum
sögulegmn sannleika raskað. ffg
skemur? Eða f>ví á nú vesalings
Eyjafjörður að sökkva i sjó eða far-
ast á einhver hátt með öllu kyni
Helga magra núna í sumar strax
eptir hátíðina, utidir eins og búið er
að leika petta Upúsund -ára”-leikrit.
Málið á leikritinu er fornlegt,
sjálfsagt ekki eins fornlegt og Helgi
hún sjer stóreflis her og við hana er j ur og Þormóður rammi, sem Helgi
sagt: Kf>ar sjer pú, Ilelga, kyn hefur báðum gefið land, biðja Helga
J>itt og er nú púsund”. En rjett á að dæma landaprætumál milli sin.
eptir ræður Auðunn drauminn svo, ! En hvað gerir Helgi? Hann leggur
að petta púsund tákni tlma en ekki
rnenn. Öllu gagnstæðaii orðunum
sjálfum gat skýringin ekki orðið.
Vitanlega lætur höf. skýringuria
verða pessa einungis vegna púsund
magri talaði pað, en nógu fornlegt iira h6tíðftr Ey^ðinga, en var f,að
til pess, að pað fær ekki lif hjá
peiin, sem leika petta udrama”, af
pví að pað er svo ólikt daglegu
máli peirra sjálfra. Hjá leikendun-
pegar rjett pr litið á, pá er pó sú : uni verður petta mál bara eins og
syndin stærst að raska sannleika sög-; fornsögu-upplestuv. En prátt fvrir
nnnar. af pví að hún er að mörgu pessa forn8skju í málinu koma sum-
nú heppilegt ega skáldlega rjett, að
láta veslings Auðunn rotinn sleppa
allri heilbrigðri skynsemi fyrir pá
sök?- Auðunn rotinn, elskhugi Helgu
horfir á hana og segir: uFögur er
Helga”! (23); pví ljethöf. hann ekki
velta vöngum um leið, pað hefði átt
engan dóm á málið, porir pað auð-
sjáanlega ekki af ótta fyrir illindum,
en segistbara œtla að koma síðartil
peirra. Þessi atfiði, er nú voru
nefnd, eru hin einu, sem leikurinn
skj'rir frá viðvíkjandi hjeraðsstjórn
Helga, og i peim sýnir hann sannar-
lega ofboð lítinn höfðingsskap.
lífi
l’in h ið og
I leimskritiglu”,
leyti leiðarsteinninn í
Eit hvernig sem nú or á petta
litið, pá er J>að vamlaveik að húa
til fornald.xr-skáldrit, ekki sí/,t forn-
aldar-leikrit «g gera ]>að vel,
Sú hefur líka reyndin orðið á
jeo- liyrja hjer i nieð uHeIga magra”. Iföf. hefur
finnst injer skylt .reyndar gert [>á afsökun í formál
esendur biaðsins nokkr
Til lBsenda JráskriiiElii”.
anum, að leikurinn sje ejfkert full-
myndað ' sögudrama eða listaverk”.
I>að er satt. Það var ineir að segja <
að ávarjia
uin orðum.
Jeg skal fvrst taka |>að fram, að alveg áhætt að stryka
|>að verða engin ritsljóra-ski/iti við
IJaðið. Herra Kcro-ert Jóhannsson
varður ásamt mjer ritstjóri við blað -
ið fratnvegis og rit.stjórnar-breyting-
in verður pannig ritstjóra ridMf, en
ekki ritstjóra-skijiti.
Enn sem koinið er, er jeg mjög
ókunmiííur niönnum og niálefnnm
>jóðaiina. staðar fvrir inál-leysur, slau i orð
eða hreinar og heinar dönsku-slett*
ur: dólg-mella (12); fjárráð ( fjár-
inennska) (41); sa>ri eyru |>ín (43);
skenkja ( gefa) (4ö); Auðiinn nmu
verða minn (40); tæpt spil (47);
hrynda sJyninu (•>«>); /■.ai//)u/‘ vík-
ingur (Ö7); deyðn inenn (Ö2); stólpa-
gripur (iiriii sverð) (72); að dala
( fara aptur) (83) o. s. fr.v.
Vjer skiilumepofrennir (aka fram
Yfir höfuð má segja, að höf. hafi svo
litt tekist, að gera persónurnar Ijós- í>etrl‘i ást og ummhyggu hver fyrir
ar og sky'rar; pær standa flestar fyr- öðrum, að slíks finnst eigi dænti
ir hugskotsaugum manns í nokkurs nen,6 1 hinni fyrstu kristni. Menn
konar poku, pegar niaður leggur ge ^ a haft misjafnar skoðanir á máli
peirra og mann getur hryllt við með-
PPfl _______ _ _____ ölum peim, sem peir beita til að ná
fjliiðui sj.i ( - ’>)■ Ainbátt rnarbeygja ^(j(] & harla mörgum peirra, án pess (i,kinarki sínu, en eitt verða allir að
knje og hi iua (33). Gnúpa-Bárður '
segir ((12): uKyrrir knapar mínir og j
klæja mirr „ú lófar!”-
svo vel við orsin—Þórunn hyrna feikfHM ftptur> Qg „ j, við>
seeir: J'atrikus lielgi! Fagur er að maBlir ti haft nafna. og hau8Ji.
heim aptur, pví par biður peirra
fangelsi, Síberíuvist eða dauðinn.
Þeir forðast svo sem peim er unnt
rússnesku höfðingjana,sem aptur á
móti skijita sjer pess meira af pess-
um rússnesku fátæklingum oo- láta
leynilega lögreglunjósnara alltaf
vera á hælum peim. Þessi flokkur
Rússa býr vinstramegin við Signu-
fljótið, nálægt skólunum og efna-
fræðisstofnununum. Foringi peirra
heitir Savrow. Þeir halda samsn,
að segja í lífi og dauða, moð
>ð leikurinn breyttist minnstu ögn
við pað. Auk pess hefur höf. hrúj
viðurkenna, að peir eru að ýmsu
leyti alyeg aðdáunarverðir.
út orðið Ufull-
inyndað”. Jlelgi niagri” er ekki
neitt sögudrama og hmgt frá pví að
vera að nokkru leyti listaierk.
Vjer skulum fyrst leyfá oss að
benda á einstök atriði í leikniim og
og síðar skoða lieildina.
Þegar nú gætt er i|ð timftnuin,
ýmiss konar ódamkvimnni og ýmsn
hroðvirknis- eða si lekklevsis-galla.
- ""b Ilíl tötftr' 1 eitur trjc | ag saman sæg aí persónum, sem eng-i
fótur l.einr pessaofurviðhafnarlausu Þfðingu hafa fyrir lejkinn. f pv|
kveðju (85): uHoilar meyjar og of(|i er(J berserkirnir ljóst dæini. i
inanns konur”._Þó taka bónorðin 3tórsjór tekur ftt } j d f'okk« "a8lr
og trúlofamrnar I 2. sýningu í 4.. Qg seinnR frjettir mRðllr að j>eill, i, ' 1 ‘ " La'ren,us'
pætti ftestu fram I leikritinu. t>ar , haft 1)j7llpað af jaka. Enal|ti
r ill!t Si,,,dl,1,ð ým'st h'^sdagslega j>eirrahlutvorU j leiknum er að koilia |
átæklegt eða h jákátlega sett á skrúf- j einu sini|i inn & ]eik9viðið og grenja
ur og svo er allt fyrirkom.ilagið á h&u Svo er >)eiln hrundið "út og i
1 n l \ lu
Níhilistarnir í París eru ofboð
fátækir. Sjaldan hittast í peim
menn eins og t. d.
Flestir
peir í mesta lagi um 18 uiu
mfti ð n> tii að hfa 4. Tímanum.
>e r h ifa afgangs námi og
störfun., verja peir til vinnu
e nhverja handiðn t. d. fatasaum,
Knör Helga magra er orðinn lciksviðinu pá (t. d. pegar hjónaefn- ( jf d ir. D»trun. H«l*t mag^ ! «1^1' f T™'
dreki (bls.38) Sjálfsagt veit höf. in öll raða sjer pvcrt yfir leiksviðið ‘_að Hel „„dantekinni-kynnist ll'u i ’ J ?' « Þ?T
eigi einungis af peitrt lífsuppeldi
er^ci.isog höf. hafi sjálf-1 heldur og efni til að búa ti|
! drápvjelar . sínar. Þeir, som enga
pegar leikritto.á að fnra fiam, j>á er agS anda” (27), o» cjett á eptir vi
pess fyrst að getn, að knör sá, sem hann fyrst drekka niinni ugoðaima”
hjer í landi, en j«g skal reyna til að Helgi magri (iuttist á td íslnuds, (‘>9) og á næstii bls. segir liaim að
hvílur undir piljum niðri og [>ó er
töluvert svið milli lokhvílu-raðanna.
gera pað, sein í mínn valdi stendur,
til pess að kyiina mjer lslendinga-
inál hjer svo fijótt sein mjer erunnt.
Til J>ess «ð taka af (">ll tvímæli og
., j Ætli höf. hafi ekki haftl hug , separat-
spnra mjer og mörgum ooruui tíma, j ^ u i
, . „ „ I káetturnar” á strandferðaskipunum?
skal pað hjer tek.ð fram, að f>að er ^ ( fornö]d y.ar ^ lokhv(]u.
ekki til neins fyrir nokkurn mann skipftn meö ölluómöguleg. Þar var
eða nokkurn flokk að reyna til að j j>j|fftr aðeins að aptan og framan og
kenna mjer uni hoad jeg eigi að j par undir tæplega rúm fyrir meira
skrifa I uHeiiriskriuglu” og heernig
vel, að u.ikill mumir var á beint á móti áhorfendunum) ein-j ma0ur hafa lært f Pwis °g hafa
'ofar konu hvertiveginn furðanlega vandræða- 1>að
.• (20) og legt, svo vjer ekki höfum vorra orð. I sagt) ftð loiklH.inll gæti ekki endað
Vjerímyndmnoss uú, aðmöm.- HÓmasamlega ne.na dætur Ilelga j iðn*kÚnnfti hafa ofan ftf fyrir
“ " gU " ,r-s,,,,a' °K Lini fiimsk að f.essi upptuh.ing sje væru fyrst giptar eða fastnaðar, án með j)v( að keiina tungumál, hrein-
oröm opjt llarnir í pess að leikurinn groli nokk.irt til- skrifft) j>ýða Q. s. frv. Að lifa j
liimim einatökii atriðum, sem bent efni til pess. Þegar lesið er ofan 1
er á hjer að framan, sjou hvorki fáir j kjölinn, f>á eru í raun rjeltri flestar
mikið
dreka og kneri. Helg
sinni að segja skilið við
skömmu síðar liolgii.r hann sjer land
nje sjerlega pýðingarlitlir, en allt j dramat'skar reglur eiusksv’rtir 1
hefur sjálfsagt verð töhnert ólikur ugoðin” Imfi leitt sig til laiiits pessa
kneri f.ei.n, sem lýst er I leikritinu. en „o I kvæðim. nokkrn á eptir um j,a'ð jéifcritið verið allgott I pessu leikriit.
I leikritimi er talað ..... f.rjár lok- (3(1-37) pru hara Kristur og gnð og sk&ldi samboðið, ef efnið sjálft '
nefndir on engln goð. Þessar mót , eða meðforð
sagnir eru alltof hraparlega hlægi- j
legar til pess að pær verði lagðar i j
munn slíkum manni sem Helgi j
magri var og höf. auðsjáanlega ætl j
ast til að hann sje. Auðvitað skoð-
ar höf. sjálfsagt, eins og I.andnáma
tekur fram, Helga magra hálfheiðinn
en farangur skipverja, pann or eigi j 0g hálfkristinn, en vjer höfum viða
jeg eigi að gera pað. Jeg er orð- jmíitti vUkna> allra sIzt lan<1- 1 fornsögunnm lýsingar á slikum
„ . . námsmönnuin, pví par urðu fæir að j mönnum. Fyrst ocr fremst var bað
” r hafa bufjenaðsinn. V enjnlegasváfu ekki vam forninaima yfir höfuð að
menn í húðfötijm uppi á pilfari í taka sjer í munn nöfn goðanna eða
slikum ferðum landa á milli, eins og 1 Krists nærri pv’ í öðru hvoru orði,
ir um mál manna hjer, eptir pví sem j víða má sjá af sögunum. Reyndar j eins >g höf. læturHelga magra gera.
jeg kynnist, og samkvæmt peitn jer ómögnlegt, að kouum hafi j En par næst /ar samblendiiigurinii,
skoðunum ætla jeg »ð skrifa Iblaðið. ef t!1 vil> verið hr6Sað Sft,nftn á ein kristi.idómi og heiði.idómi hjá forn-
hvern hátt í lyptingunni, on um lok- j mönnum ekki fólírinn í þvi, að peir
efnisins feldi i sjer
j verulega góðan skáldskap.
En svo er ekki.
Gallarnir á heildinni: uHelgi
magri” eru langtum meiri, langtum
stórkostlegri, heldur en öll lýtÍTi 1
einstökmn atriðum samanlögð.
mn ^
setja inig. Jeg ætla mjer að taka
mjer rjett til að búamjer til skoðan-
Nú skyldu menn ætla, að prátt
fyrir alla stórgalla leikritsins væru
samræðurnar pó fjörugar og skeinti-
legar, pví pað hefnr Matthias áður
sýnt, að houiiin getnrtekist að uiörgu
leyti að gera pær t. d. i uÚtilegu-
inönnunum”. En pví er nú ver, að
samræðurnar eru ekki betri en annað
Paris af um mánuðinn er nærri
pvi ómögulegt og pað er líka alveg
ótrúlegt, hvað pessir aumingja menn
verða að fara á mis við margt og
mikið. peir taka sig saman, tíu
fimmtán eða tuttngu, óg leigja sjer
tóm verkstæði eða eitthvert úlhýsi.
Uin húsgögn er ekki að talá. Einn
á koffort og pað er haft fyrir skrif-
borð, annará dragkistu og húnerhöfð
fyrir bókaskáp handa öllnm. Margir
peirra sofa á gólfinu og liafa engin
rúmföt, nema dálítið teppi sem peir
sveipa sig í, en peir, sem beat standa
Oestur Pólsea//.
| hvílur, líkt og á strandferðaskipun- væru við hvern einasta einstakan at-
um, getur ekki hafa verið að tala. burð að hringsnúast eins og höfuð-
ffElfíl ff f N N M AGRI. Helgi magri helgar sjer land (bls. 27): sóttargemlingur, og líta sitt augna-
4In noinine Patris et Filii et Spiri-
j tus sancti”. Hvernig í dauðanum
tala í bókverzlunSigf. Egmu/idworuir. ,lettur höf. í hug, að Helgi magri I tilverunni í tvö ríki miÍli Krists og
Höf. segirí formálanum, að sög- hati kunnað latínu? Heldur hann að j Þórs. Kr'stur rjeð fyrir ársæld
ur vorar „geymi pá gullnámu fyrir smákonungar og víkingar í fornöld
skáld og listamenn, sem frambýður j hafi setið mikið að bókmenntum eða
Dramalitkar nf/ningar efia tðgvleikur í
■tþátt.um.— Rd k. 1890. Aðel-nmbnöt-
blikið til hvorrar hliðar, Krists eða
Þórs, heldur í pví, að peir skiptu
j i pessu leikriti. Klúryrtar skammir
Höf hefur auðsjáanlega gengið j mUU tveggja præla er einn fyndniii
að starfi slnu með peim ásetningi, i j leiknum og samræðiiriiar em svo j sig, hafa einhverja Ijelega matressu
að sýna tlest hin helztu atriði úr lffi Ijelegar og andlausar, að mostu furðu til að liggja á. Kvénnfólkið hýr til
fornmannaogpóeinkum pau,semein- j gegnir. Þar er enginn eiuastahugs matinn, pvær föt og bætir og helduy
j kennilegust væruogásjálegust á leik- un, ekki ein einasta selning, sem húsinu svo hreinu, sem unnt ev>,
sviði. Þess vegna hefur bann hrúgað tekur mann fanginn; nllt er einhvern Eifinu halda peir í kroppnum meft
saman f eittudrama” sævollci og land-j veginn sneitt öllum skörpnm hngs tei og hrossakjöti.
töku landnámsniHnns, öldrykkju með : unum og öllu andriki. I.eikiiriiu
ryskingum og berserkjadrápi, hólm- allur ber slikan auðnar-svip, að peg
göngu, austmannakomu, bónorðum,
festaröli og kvæðísflutningi. En
honum liefur ekki tekist að gera
alla pessa einstirku viðburði að einni
heild eða draga pá upp á udratna-
tiskan’’ práð, ef vjer mættum svo að
orði komast. Gangurinn í leikritinu
Ungir menn og ungar stúlkur
ar maður er búinn að le.-a íutnn ! saman en aiðferðið er l.reint fyrir
finnst manni sem tnaður hafi gengið !>'h heit r>HU seln I>eir v‘,II,a
yfir gras- oggróðurlaust holt og hara hv'or öörum’ halda I>eir ^júfanlega.
rennt ai.gum.m á marga steina, alla | Þe,r llfa’ v,nna °£ deyjft samftn
líka hverja iiðruin og engin ein
kennilegan,
Það er fátt um stór eða löng
og friði, en Þór fyi
stórræðum. A bak
j Ef karlmaður verður ástfanginn í
I kvennmanni, gipta pau sig strax,
j en öll lausung er bannfærð úr híbýl-
uin peirra. Ef einhver gerði siir
yrir „g j *' *?*■“: <* ►*» “ “ ep.ir .kíldin „g ,f sek,„', ^ ði s,„”x „k
= ..> —..................- ---- | ..v. „^ta .w.
; Kprfíip Imnn Ki/7 ílrðinii^ I • . , , , ... ,
eíni f ótöluleg og margbreytt lista- sjerstaklega lagt stund á málfræði?! mönnum alveg óafvitandi, regluleg-: .. ’ t , f , 11 „ ® ekkert, ekkert nf slíkum ritum IIlilvlu IilWDlvv oill<v clu f
verkV. Þetta niá vel vera um tnál- i ÞesshAttar er hrein og hein vitleysa, ur Dualismus”: Kristur er góði í .’ * , , ^ ~ ,’ x a j kemst pó í nokkurn samjöfnuð við ! barla vandir að virðingu
. . ...........* : sier að skvra eða lvsa með umræð- : — . .. e. ___ > i- > *
Þórunn hyrna „r f silkhtiöttli í guðinu, sem peim er vel við, en
ínesta óveðrimi uti i hafi (ld). Held-! Þór er illi guðiim, som peir eru j
ara og myndasmíð.i, eu oss j>ykir
iiijög- vafasamt, hvort setningin sjc
rjett, að pví .skáldin suertir. Þegar nr liiif., að ÍHlrunn hafi ekki átt til hrædd'r viú. eu sem peir í rann og
skáhlið getur ekki gegnumsýrt sál skiptanna f*ða að ineun hiifi J>a á veru hirða lítið nin fyr en tifstórræð-
síiiii með hugsmiarhætti tíinans, sem 1 títnum ekki haft minnsta vit a að anna keniur.-—Á hls. 75. segir Gant-
hann er að Ij’sa, svo, að liinin verði búa sig eptir veðri og kringuinstæð- ur um sverðið Ujóina, að pegar hon-
sjálfur svo að segja Iiold og hlóð vim?--A uinlaii einvíginu milli Auð-
pess hugsnnarliáttar og Jiegar ]>ús- uns rotins og Þóris pursasprengis læt-
unil ár h'ggja á milli, pá er slíkt ur liiif. hlása í horn* hvað eptir atin-
alveg á//iiignirgf- - l/X er hjer um bil að (SO—81), en í sögunum eru ó'al
fiitnnumkip'ptundanskáldinu. Skáld- frásagnir um einvígi og horiiblástur vígaferli. Höf. virði'st hafa gleyint
skapuriiuiáleikrituni og si'igum áallt- ahlrei neíndur á nafn, enda nnin óbætt pví sem stendur á næstu bls. á und
afaðgeta sýnt hið innra líf jafnt hin- að fullyrða, að ekkert horn hafi pá an. - -Ábls. 91. segir Þórunn: . Eg! snertir skulum vjer aðeins benda á
um ytri lifnaðarháttum, Um má.lara veriðtil hjer á laudi. Eg vona að steia'á knörrinn 02 sáað hftiiu stefndi Holga magra sjálfan. Vjer höfunv
ur da ifur á bra^ðið.
O
uni sje brugðið, megi ekki sliðra
haun, noma blóð hafi áður á komið.
Á næstu bls. bregður Auðunn svo
l.jóma, en ekkert verður uin nein
sjer að skýra eða lýsa með umræð- (Hejga magra„. svo er hiinll ]jH|eg.
unuin I leikritinu og rás viðburð-
anna par; eiginlega verður ekki ann- I
að sjeð, en að höf. hafi ekki haft!:
nokkurn skapaðan hlut á hjarta, I
eða nokkuð, sem hannþyrtti aðsegja, j
pó hann settist niður og semdi leik í
fjórum páttnini Þessvegna verða j
ltkft allir pessir viðburðir alveg
sunduxlaiis og sundurleit sögu-í
‘fahlemC' en ekkert sögu-drama.
Að pvl er persónu lýsingar
TIL SKEMMTUNAR
-00-
FRODLEIKS.
ste>K
iur myndasmiði er al.lt öðru máli að höfundurinn viti, að á fmini tfinum novður í hin óo’imudi In'
» 1 r>
gegna. Þeirra hlutverk er að sýna var Ilelgi snikkari ekki kominn kvöld eitt og stóð eg %
Á bakka Signu-fljótsins, í 17.
Það variáður drepið á pennan snúning hjá i °g 1S’ hÍeraði PHrls,,r' hf,a hÍer u,n
BÍLrU) 0I, honuin milli kristindóms og hoiðin- bil 100 auðmenn frá Rf,sslandi'•
.orfði sem f '^ms, f.egar hann var að taka land. \ allir eru í>eir af mðstu stjettuln 1
hið ytra form og hið innra líf ein- með sína sveit. Enu lætur höf. Helgi við stýri. Eg oV„i ........, „ ,
ungis að pví leyti sem pað lýsir sjer dætur llelga magra vera að klappa > leiDsltt á hús tvö á ströndinni milli Hcgar vjer fyrst Usum petta leikrit «tt hiu i sfnu. ar eru urstaf, grei ^
i hiiiu ytra formi. V'ift peniian ann- hvað eptir annað (8(5-87). alvcg eins tveggja hainr«:áöðru hjokkWwjn 4 ogkomum að pessari trúaróvissu l.já ar' rá ier™r herHl’infð"iKJ,,r- ' 10
marka, að stamla fjærri hugsunar- og á leikhústim nú á döguin, og biðl- stöngog blakti fyrir vindmum”ít I>á Helga, hjeldum vjer að leikritið ætti a ,nenn a n oma J>elr.
liætti fornalilarinuHr, kemur lfk« ann- arnir eru livað eptir anuað >tð líita gekk f<Vstra mín að mjor til skiluað- tt^ stríðið hj7i flelga niilli krist- ” ringi ega B^raut^egum e\%\ minis-
að atriði tiL ihuguuar fyrir íslen/k systrunum (1(41, 104), enda lýtur nr o,r iniuntist við inigocr .vrjet nijög, indóms og Jæiftindóws, ætti hö syna . . H .
nútlma-skáld. Við höfiiin einmitt Geiri skáld pallinuin (109), par sem en etr____eg fjell og lá lengi í óviti”. baráttuna milli hins gamla og hins v,nlr !H',rra
svo niargar sögur um fornöldina, sein kvennfólkið situr. Ileldur höf. að |)essi siiifa öll er lltt skiljanleg.! nýjR f göfugri höfðingssál og áhrif neaka pjóðr
Fl
u r
fjelagsskapiiuin. Þrátt fyrir hina
miklu fátækt sína eru pessir menn
sinni og
hvernig sem á stendur taka peir
aldrei 4 móti peningagjöfum. Það
i er ekki hægt að hjálpa peim á annan
! hátt en að útvega peim vinnu. Bág-
j borinn hagur, ofmikil áreynsla og
næturvökur vinna optast nær fullan
bug á heilsu peirra. Flestir verða
peir lungnaveikir eptir stutta dvöl I
Parfs og mannalát f peirra flokki
eru fjarska tfð. Kenuarar peirra
við háskólann og fjelagár peirra meðal
frakknesku stúdentanna bera staka
virðingu fyrir peim, af pvl peir skoða
pá sem fyrirmynd í iðjuseini, dugn-
aði og skyldurækt.
Rfku Rússarnir bæg'ramegiu
Signu lifaí allsnægtum og iðjuleysi.
Fátæku Rússarnir vinstramegin
fljótsins vinna og gvelta til batia,
Hinir fyrrnofndu húa f skrauthöllum
búningum. Alltaf eru poir boztu 0g sitja 1 veizlum hjá forseta pjóð-
sem mestu ráða í frakk : veldisins, en hinir síðarnefndu trofta
Knssar 1 PariN.
t’eldinu. Einkum halda sjér saman í eymdarbýlum og út-
peir sjer pó til sendiherra Rússa- hýsuin. Þeir fyrnefndn eru vinir
eru lirein og hein snilldarverk, sam- paft lia.fi verift eins mikift tnn hneig- Hvaðan kom fóstran og hvaft varð af peirrar baráttu á [>á. scm honum voru _ .
vaxin að liugsunarhætti, efni og ingar A íslandi um 890 eins og 1890. heuni? Ekki >/at hún kouiið úr húsinu nákoinnastir og á viðburðina I lífi keisara og grlsk-kathólsku k rkjunn- alis pess, sem æðst er og öllu stýrir
formi, og pess er enginz/ kostur, að —Verst af pessháttar lýtiim eru pó með flfto-jjinu, þvf skipið var A liarða bans sjáifs’ ^11 f>etta stríð deyr út- ar v ^ Rue Daru. Þeir búa f skráiit- f liússhindi og f rakklandi, en hinir
.. .. . ..... . ... I nr) ’ * * . . IÞirinn lii'illntn Kmr kií'iIIip ulirð • c(Mur«w.fnr!n ot>n .. f kII.. Ii< .
nokkur nútíma rit-Iiöfundur geti gert pessar sífelldu ulifi”-hrópimir. Höf. siglingn norður í höf,og eklti gathún af °g ver®ur e,lgu> pegar miunst jeK,,m höllum, sem þeir sjaltir eiga,
ömiur slfk u/n fomöhlina. Þvf snúa veit sjálfsagt mikið vel, að cnginu heldur vcrið á skipinu, pvf ekki vonuin varir, An pess að nTÍunsta iesta ,a * piir og -\agna, leigja
nútíma-skáldin sjer ekki heldur að maður i fornöld sagði Jifi” við koni bfin með til í8land», nema hana Astæða sje gefiu fyrir pvf f leikrit
lljer er svo óumræði- j slfk tækifæri, en f gegnum allt leik- j hafi tekið út eins r>2 berserkiná.
sfnum tíma?
lega margt, sem parf aft lýsa og ritið er þó alltaf verið að staglast ] ]. nýningu í priðja pætti er Helgi
einn á leiksviðinu fyrst; svo keinur
Hrólfur sonur hans og talast peir
feðgar við um hríð, en svo fer Helgi
allt I einu að tala við Auðunn, sem
hvergi sjest að hafi komið inn á
leiksviðið. Hvaðan kemur Auðunn?
skvra í hn^sunarhætti 02 nútíðarllfi
Er ékki svo, pegar rjett er litið á,
aö fremsta hiutverk skáldanna f
heiminum er að kasta ljósi og birtu
yfir ltfið? Þeirra sál á að geta
drukkið í sig allar tilbreytingar jarð-
llfsins, ötl lífskjör og allar innstu
og næmustu hreifingar í hjarta og
sál mamisins til þess að allt slíkt
geti fyrir andagipt skáldsins orðið að
á þessu, ulifi” fyrir öllu, bæði lif
andi og dauðu. Eg nefni nú ekki
endann á leikritinu, sem er svo
hlægilegur, sem framast má verða:
^Lifi Eyjafjörður, lifi kyn Helga
magra og Þórunnar hinnar rfku,
l/f/ land vort púsund ár og seinast Kemur hann upp uni gólfið eða
dettur hann niður úr rjáfrinu?—BIs.
23-24 skýrir Helga frá dramn sínum;
er />/-/'tekið: uÞað Hfi púsund ár
Því má nú ekki landið lifa nema
þúsund ár, einkum pegar pað er nú
BÍðarnefndu eru ofsóttir af öllu lög-
regluliðt heggja rfkjanna. Og pó
lfta pessir soltnu fdealistar meft
stökustu fyrirlitningu á landa sína,
milljónamórinirnir t Monceau, sem
burðina f leikritinu.” Þar næst skyldi j er tftt að skemnl,a sjer með 1 Bar- : aptur á móti hrökklast aptur á hak'
j fsarborg.' ... -* ’ .............
stúkur í leikhúsunum, halda undra-
og án pess að petta strfft hafi í veizlur °K taka !>átt 1 öllu M> sem
nokkur áhrif á Iff sjálfs hans eða við- j helztu íýrinnönnum og höfðingjum
— t f 14 ik t' I,- /1 14 .v c ...» ... .. ( D11 n
mu
maður ætla, að tilgangur höf. væri
að sýna Ilelga inagra sein ríkan og
göfugan hjeraðshöfðingja. En hafi
svo verið, pá hefur J>að alveg mis-
tekist. Helgi hefur öldrykkju hjá
sjer eptir vorþing. Þar verfta rysk-
ingar miklar og pegar allt er ( upp-
námi og riininan steiMlur sem hæst,
pá flýr Helgi burlu en lætur pað
málverki og staðið ljóst og skært j búift að lifa lengur en J>úsund 4r?| * Ætli (,að }mfl ver|fl avo mikið um '■ ePtir fý1Kd,‘r,n{’nn'im símim að stilla
fyrir öilum almenningi. En sje efn- Þvf á allt að vera bundið ijimniu flögglu á stn&húsunum á þeím tímum.?) til íriðar. Tveir inenn, Ölafur bekk-
| ef þeir mæta pessum tötrum klæddu
Ekki er hægt að hugsa sjer neitt j "^tækismönnmn, slíknr eldur hrenn-
ólíkara en lifnaðarhætti f.essara , i,r f,r a,,gum |>«'irra, þessara ma.ina,
rússnesku höfðingja og lifnaðarhætti j se,n Hafa allt 1 sölurnar til að
annars Rússa-flokks, sem lfka bj’r f
París. Þeir Rússar eru lfka um 100,
en pað ern karl- og kvenn-stúdentar,
rithöfundar og listaménn. Nálega
allir eru peir úr ílokki Níhilista.
Margir peirra hafa orðið að flýja
föðurland sitt óg tnega aldrei hverfa
frelsa larid sitt frá eymd þeirri og
stjórnar spillíngu, sem vex nú og
próast undir veldissprota Rússa
drottins