Heimskringla - 23.11.1892, Blaðsíða 2

HBIMSKRIITGrXiA OG 03LXDI3ST, W IXsrXsTIX^EGr, 23. XsTO'V. 1802
Heifflstriflsla
og ÖLDI^”
kamar út á Miðvikud. og Laugardógum.
(A Semi-weekiy N ewsp iper pub-
lished on Wednesdays and
Saturdaysj.
The Heimskringla Ttg. & Pnbl. Co.
ttgefendur. (Publishers.)
Skrifstofa og prentsmiðja:
161 LOMBARD STREET, * * WIHHIPEC, MAH.
Blaðið kostar:
Beill árgangur............
Hálf ar árgangur.......... M?
(Jm 8 ................... u>‘°
GjalddagiL Júlí. Sésíðar borgaí.kost-
%r árg. $ 3,50.
Sent til slands kostar árg. borgaðr her
«i 50.—Á íslaudi 6 kr., er borgist fyrir-
frám. A NorSrlöudum 7 kr. 50 au. A
Emrlandi 8s. Od.___________________
HT’L'adireins og einhver kaupandi blaðs-
|ns sklptir um bústað er hann beðinn ali
•enda hina breyttu utanáskript a skrif-
*tofu blaðsins og tilgreina um leið tyrr-
%«randi utanáskript.
Aðsendum nafnlausum greinum verð-
ur ekki gefinn gaumur, en nöfn hof-
undanna birtir ritstjórnin ekki nema
með samþykki peirra. En undirskript-
lna verða höfundar greinanna sjálfir að
til taka, ef peir vilja að nafni sínu sje
leynt. Ritstjórnin er ekki skyldng til
afi endursenda ritgerKir, sem ekki f á rum
blaðinu, nje heldur að geyma pær um
'engri eða skemmri tíma.
Upplýsingarum verð á auglýsingum
I „Heimskringlu” fá menn á afgreiðslu-
stofu ólaðsins.____________________
ggf“ TJppsögn blaðs er ógild, sam-
kvæmt hjeríendum lögum, nema að
kaupandinn borgi um leið að fullu
skuld sfna við blaðið._____________
RitstjórÍlEditor):.TÓN ÓLAFSSON.
Business Manager: EINAR OLAFSoON.
Haan er að hitta á afgreiðslustofu
blaðsins hvern virkan dag kl.9 til hádeg-
is og frá kl. t—f> aífldetrls.
Auglýnnga-agevt og innköllunarmaðr:
eirikr gíslason.
(Advertisinj Agent & Coiiector),
Utar.áskript til blaðsins er:
TTuHtimekrivfíla Priniivf <t 1 vlhfihivf C
r>. o. Bor 305 Winniyefí. Cnnndn.
VI ÁR. NR. 86. TÖLUBL. 346.
(öldin II. 16.)
WiNNirRO. Í3, Noviir. 1892.
Hvað yarðar oss um
það?
Á stöku manni hér norðan við
landamærin hefir mátt heyra pað, að
oss, sem í Canada búnm, varði lítið
um kosningarnar í Bandaríkjunum.
Dað komi oss ekkert við.
Auk þess, að vor íslenzku blöð hér
vestra eru alveg jafntfyrir landa vora
í BandarJkjunum sem í Canada, þá
er þess sérstaklega að gæta, að aðal
pjrtð.mál Bandaríkjanna varða oss hér
nyrðra mjögmiklu. I orlög Canada
og Bandaríkjanna eru nánara saman
ofin en nokkurra annara tveggja
landa, er eigi hafa sömu stjórn.
Öllutn hérlendum blöðum allra
flokka kemr saman um það, að inn
mikli sigr sérveldisflokksins og kosn-
ing Clevelands hljóti að hafa mikil
áhrif á hagi Canada.
Pað má þakka Grover Cleveland
J>að, að það er enginn vafi á því,
hverja þýðing ir.ar nýafstöðnu kosn-
ingar syðra hafa fyrir Bandaríkin.
1890, er McKinley—lögin vóru ný-
koinin út, báru sérveldismenn stór-
kostlegan sigr úr býtum við kosn-
íngarnar til bandaþings um haustið.
Þá sögðu samveldismenn, að þetta
væri ekki að marka; þjóðin hefði
orðið hrædd við McKinley-lögin að
Óreyndu; reynslan mundi sýna þeim,
að þau væru þjóðinni holl. Núvóru
tollmálin aðalágreiningsefni flokk-
anna, og það svo skýrt og ótvíræði-
lega sem verða mátti. Og úrskurðr
þjóðarinnar varð svo skýr, að jafnvel
McKinley sjálfr og Wlntelaw Reid
(ritstj. N. Y. „Tribune“ og varafor-
seta-efni samveldismanna) og öll
merkustu blöð flokksins játa,aðþjóð
in hafi gefið úrskurð sinn móti há-
tolla stefnunni.
Sérveldis-flokkrinn hefir nú í
fyrsta sinn í 30 ár ráðin að fullu,
forseta af sínum flokki og meiri
hluta af báðum inálstofum banda-
þingsins. Þaðerþví gefið, að þeirra
fyrsta verk hlýtr að vera að gera
en.lrbætr á toll-lögunum; færa niðr
tolla og afnema pá með öllu á sum
um varningi.
En það kemr og flestum saman
um, að nú sé til einskis fyrir Ca-
nada að búast við nokkrum verzl-
unarsamningum við Bandaríkin. Það
er ekki sérveldismanna regla að gera
þjóðum misjafnt undir höfði. Stefna
peirra hlýtr in næstu ár að ganga
í átt til verzlunarfrelsis, 1 þá átt að
leggja að eins á tolla í tekju-skyni
en ekki í verndar-skyni. En (>ar
með hverfr og allr grundvöllr und-
an samningum um að gera einni
J>jóð hærra eða lægra undir höfði en
annari.
Canada verðr ómögulegt til lengd-
ar úr J>essu að haldi uppi tollvernd-
arfrumreglum sínum. Vér megnm til
að færa vora tolla niðr eins og
Bandarikin gera; annars drepum
vér alla verzlan vora og gefum hana
upp til hagsmuna fyrir (>au.
Jafnvel allmörg af fylgisblöðum
Canada-stjórnarinnar og allmargir af
fylgismönnum hennar, eru nú sem
ákafast að heimta, að stjórnin leggi
fyrir næsta |>ing frumvarp til toli-
lækkunar.
Það er bágt að sjá að stjórnin
geti lengi komizt undan að láta
að þeim tilmælum. Ef hún ætlar
enn að halda fram tollverndarstefnu
sinni óbreyttri, J>á er vant að sjá,
hvað getr frelsað hana frá falli, nema
ef frjálslyndi flokkrinn skyldi halda
áfram peirri blindni, að hafa ekki á-
ræði til að setja verzlunarfrelsi á
stefnuskrá sína og halda pví frain.
Hvor flokkrinn sem hefir áræði og
prek til að takapá stefnu upp, hann
mun sigra næst hér ( Canada, og
hann á að sigra.
Frjáls verzlun—það er fraintíðar-
spurnsmál |>essa lands. Undir ]>ví er
pað komið, hvort vér eigum að taka
eðlilegum framförum, sem vér höf-
um öll náttúru skilyrði fyrir að geta
ð fjötra sjálfa oss á höndum og fót-
un, og teppa allar lífæðar landsins.
í blaðinu lioston Globe 16. f. m.
ir háðinynd og háðsleg ummæli
m „Lief the Norseman who did or
d not discover America“.
Þessi „Lief“ átti að vera Leifr Ei-
ksson inn hepni. Eins og við mátti
iast, einkennir listainaðrinn, sem
íðist að Leifi, pekking sina á hon-
ii og sögu hans með ]>ví, að kunna
ki að stafa nafn hans óbjagað.
í blaðinu Boston Transcript 29.
m. er svo aftr grein um þetta frá
hvaða mæ'i eigum vér að mæla
hann? Hver á að vera var standandi
regla? Hvaða dómari á að leggja á
inn síðasta úrskurð? í stað þess að
prátta um pýðingu ritningar-staða
spyrja líberalar, hver hafi ritað penn-
an stað, og hvort orð hans só óskeik
anleg staðhæfing, sem eigi að standa
óhögguð um aldr og æfi. Hefir á um
liðna tímanum veriðtil nokkur kyrkja
sannari en pað, sera in eilífa vizka
nú gefr til kynna gegn um inn
mannlega anda, nokkur kyrkja, sem
skynsemi og vit ættu að hneigja sig
fyrir 1 auðmjúkri pögn? Eða mun
inn sami andi sem hreifmenná fyrri
dögum, enn vitja peirra,og eru hvísl-
anir hans nú á dögum leiðbeinandi
fyrir oss, eins og inar fornu hvisl-
anir hans vóru fyrir fornmenn? Eig-
um vér að rei? a oss á sögusagnir um
einhverja opinberun, eða eigum vér
að treysta núverandi hugsjónum og
núverandi innblæstri?
Þessar spurningar eru alls ekki
nýjar. Þær eru jafngamlar og trú-
brögðin, pó að in sívakandi fróð-
leiksfýsn á vorum dögum haldi peim
að oss mjög snarplega. Hvoru á að
fylgja, véfróttinni eða andanum?
Eigum vér að reiða oss á sögusagn-
ir, eða eigum vér að reiða oss á
skynsemi? Eigum vér að tigna ína
ytri helgidóma eða inn innri heilag
leik? Eigum vór að vera lærisvein-
ar bókstafsins eða andans lærisvein-
ar? Eigum vér á göngi vorri að
snúa andlitum vorum á bak aftr,
kveinandi yfir inu pverrandi ljósi
inna liðnu daga, eða snúa andlitum
vorum fram á leið, fagnandi yfir
inni sívaxandi birtu pessarar dags-
brúnar, sem vér sjáum. petta er ið
dýpsta deilumál vorra daga, deilan
milli ins skynjandi vísindalegaanda
og ins sögusagnlega anda. Allr
porri ins taúarlega heims l!tr á ýmsa
mikla andans menn á umliðna tím
anum sem sérstaklega opinberunar
menn guðs vilja, og tekr orð þeirra
algild í öllum andlegum efnum
En—öll pessi mikilmenni vóru opin
■kið, eða vér eigum að halda áfram berunarmenn guðs einmitt fyrir
pað, að þeir litu ekki til baka
könnuðust ekki við algildi sögu-
sagna, og tóku pað ekki sein trygg-
ngu fyrir sannleikanum. Þeir
ipurðu ekki um, hvað sagt hefði
rerið til forna, heldr um pað, hvað
guð segði nú. Hvernig slær ið
eillfa llf í æðum mauna í dag?
spurðu þeir. Og með pví að þeir
snéru andlitum sínum frain á móti
sólarupprisu, og Ijós ins nýja dags
skein fyrir auguin peirra, og lof-
orð um nýan dag hljómuðn í
röddutn þeirra, þá liafa orð þeirra
mátt og koma til vor gegn um liðn-
ar aldir. öll mikilmenni liðna tím-
ans, peir sem hafa haft þær háleitu
hugsanir, er saman hefir verið safn-
að í biblíur heiinsins, vóru menn,
F. B. Arngrimsson, vel og rök- *«"> «"éru baki við sögusögnum,
og hlýddu á öær raddir, sem töl
nlega og stillilega rituð. Vór
rfum varla að geta pess, að F.
Arngrimsson er sami maðr sem
r hefir nefnt sig ýmist „Frimann“
eins, eða „F. B. Anderson11. Að
is pað eitt, að hann notar nú ís-
ízka afanafn sitt (hann er Bjarna-
> Arngrímssonar), í stað pess að
fna sig Andersons-nafninu, sem
gan stað átti sér, ber þess vott,
höf. er farinn að þroskast og
iðra sinn íslenzka uppruna.
Hr. F. B. Arugrímsson rítar prýð
allegt mál á ensku, og grein pessi
bezt rituð pess ér \ér höfum eft-
hann séð.
Vald og heimild í
trúbrögðum.
>ða eftir Reo. T. B. Forbush,
ftutt í Wi tnipeg í Júní 1892.
(Þýdd af B. P.).
,Af hoaða valdi gerir þú þetta“.
Matt. 21. 23.
uð ár. Inir miklu Hebrea-spámenn
leiddu fólkið stöðugt áfram og lyftu
pví upp hærra, fyrir pað að þeir
fylgdu ekki hugnyndum peirra, er
á undan höfðu verið, heldr bættu
úr pörfum tímans með nj'jum, hug-
sjónum og nýrri speki. Þeir tóku
ekki upphvereftir öðrum og treystu
ekki á pað, er sagt hafði verið af
hinum eða þessum guðsmanninum á
fyrri tímum, heldr ráðguðust þeir
viðsína innri véfrótt, ogboðuðu svo
„orðið drottins“ (Jehova) eins og
pað kom til þeirra sjálfra; peir lásu
í sinni eigin öflugu sannfæringu
lexíuna fyrir pann daginn. Jesús
varfremröllu andans spámaðr. Hann
ekki einungis skeytti ekkert um,
hvað áðr hafði verið sagt, heldr mót-
mælti pví á stundum. Hann dæmdi
af sjálfum sér, hvað rétt væri, og
hann hvatti tilheyrendr sína til að
gera ið sama. Hann reiddi sig ekki
á sögusagnir, hann var ekki að slá
um sig með Móses eðr spámönnun-
um. Hver pörf er á því að fara aftr
á bak til ins um liðna, þegar að til
er nálægr guð og núverandi inn-
blástr? Hann sagði frá pví, er hon-
um fanst og hsnn sá, og hans sögn
var sönn, ekki vegna (>ess hún kæmi
heim við pjóðsöguna um Abraham,
eða sögunaum Samúel, eða orð Esa
jasar, heldr vegnapess, að hún var
eilífr sannleiki, sem guð var að op-
nbera í skynsemi hans og sam vizku
einmitt á peirri stundinni. IJann
var algerlega trúr sinni hugsun, tal-
aði af dýpstu sannfæringu. Þar af
leiddi að orð hans vóru útdráttr af
nsta kjarna efnisins, einföld, bein
og full af krafti. Ekki að undra,
pó menn væru hissa. Vafalaust póttu
pau ofdirfskuleg og óviðrkvæmileg.
En pegar þeir spurðu um vald hans
eða heimild til pessa, gat hann ekki
borið neitt fyrir. Andar.s menn
hugsa aldrei um heimildir. Þeir
eru ekki að vitna í neitt undanfar-
ið. Þeir geta jafnvel sjaldan gef-
ið ástæðureða sniðið hugsanir sínar
eftir formlegri röksemdaleiðslu. Þeir
sjá sannleikann. En peir sem eru
sannleikans menn, heyra peirra
rödd og fallast á orð peirra. Sann-
leikrinn er peiira heimild, eða öllu
heldr ]>eirra eigin andi og það ljós,
er par inni skín. Það mætti færa
mörg ágætustu dæini til að sýna,
að spámenn mannkynsins eru hug-
sjónamen fremr en sögusagnatnenn,
að peir sem nú er til vitnað sem al-
gildandi heJmilda, eru einmitt sömu
mennirnir, sem neituðu pess konar
valdboðnuni heimildum, og reiddu
sig á skynsemi og samvizku. Frá
dögum Alirahams og Zoroasters til
Jesú og Páls, til Calvins og Lúth
ers, til Parkers og Emersons daga
er sagan in sama. Þeir inenn, sem
slíta sig frá sögusögnuin og snúa
baki sínu við heimildum, eru menn-
irnir, sem uppgötva sannindi, sem
setja saman fræðigreinar, sem stofna
ýlendur, sem hefja siðabætur, sem
liyrja ný týmabil. En þeir menn,
sein fylgja nákvæmlega fótsporum
feðrauna, sem gera ið sama og feðr-
jerðn, hugsa eins og feðrnir
hugsuðu, sem endrtaka ineð köld-
um atkvæðuni pau orð, er streymdu
líkt og ^logandi liraunelfa frá vör-
um feðranna, peir verða aldrei
frelsarar mannkynsins.
Eg' met fullkomlega gagnsemi í-
haldshvatarinnar, sem verndar sam-
hengi í málefnum maiiukynsins með
lotningu sinni fyrir pvf gairila, og
flytr áfram alt ið góða, sem, þegar
pað er fengið, verðr til pess aðgera
framtJðina veglegri. Heimrinn hefir
mikið peim iiiönnum að pakka, sein
tneð pví að safna í sjóð öllu pví
vinna
. I
uðu í peirra eigin brjóstuin. Annars
kostar mundu engar biblíur hafa til
verið, annars kostar mundi ekkert
hafa verið hugsað nó sagt pess vert
að pað væri geymt irieðal fjársjóða nlr
mannkynsins. Ef spámennirnir hefðu
fallizt á pað, sem sagt hafði verið af
fyrri mönnum, í stað þess að fagna
yfirstandandi innblæstri, pá mundi
engin rödd hafa komið frá eilífðinni.
Því einungis með pví að gleyma
sögusögnunum og heimildarskjöl-
unum, með því að lúta sinni
ínnri sannfæringu eins og rödd
guðs, með pví að vera trúr sinum
eigin andr., nieð pví að leggja á-
herzlu á sitt eigið: ,.ég segi yðr“,
fremr öilu í arfteknuin helgisiðum
ogboðorðum, getr spámaðrinn leitt
inn nýtt tluiabil. Innblástr er ný bezta frá umliðna ttinanum
sjóu nýs anda inn i leyndardóm al- j sva mjög að hans stöðuga áframhaldi
heimsins, en opinberun er tilkynning og tryggja samhengi lífsins. Yér
ins eilltaorðs á daglegu máli,in mesta j höfum ekki efni á, að brjótast af
hugsun ins skarpasta spekings t>ú
in í ræðu form. Þv! meiri sein and
inn er, sem sé og talar, pess ^guð
mein
dómlegra er orðið, og pess
Sfttmleiki liggr i }>>í fyrir allar ald
ir. Zoroister varð iim fyrsti spá-
maðr af voru Arya kyni, vegna
mesl áriðandi spuruing í inum þess að haim fylgdi ekki formúluin
.rlega heimi á þessum dógum er (reglum) og sögustgnum innagömlu
rningin um vald. Hún ónáðar elds-]>resta, lieldr hlustaði par til
r kyrkjur og Hggr *i 1 gruinivall- iiann heyrði rödd aridans og gaf
yrir flestum deilumálum. Menn pjóð sinni pann söng, sem honutn
farnir að sjá, að trúin á penna heyrðist hann syngja í sálu sinni.
hjnn lærdóm er ekki pyngsta Buddha sleit sig frá öllmn Inda
itin, heldr grundvöllrinn, sem sögusögnum, hafnað helgunar að-
trú hvllir á. Þessi smirning um ^ ferð peirra, treysti sinni eigin innri
er lffsspursmálið milli innar li- sjón, fylgdi leiðsiigu sinnar eigin
ilu trúar og inriar orpodoxu trú- , skynsemi, og varð pað ljós, sem
& hverjum metaskálum eigum hefir lýst upp myrkr miljónanna í
að vega sannleikann? Með Asiu nú ( tuttugu og fimm hundr-
grundvelli vormn, eða skera á práð
siigunnar að baki oss. Þess vegna
er pað helg skylda að \arðveita fjár-
sjóðu umliðna tímans. En samt mun-
inn vér ekki, með því að ligna um-
liði.a tímann, geta liaft ókomna tím-
ann á valdi voru. Það er gott að
safna niðrstöðuin fyrri tíma. En
að vera ánægðr með þessar niðrstöð-
ur,að æskja einskis framar, að stunda
eigi eftir neinu hii u megin —
pað er ilt. í þ'í hggr rotnun og
dauði inannlegrar greindar. Að til
biðja ið umliðna, að horfa ]>angað
einungis eftir guðdómleik og inn—
blæstri, að loka augunum fyrir
yfirstandanda Ijósi og neita gildi I
pess, er menn sjá iiú á döguin—pað
eru svik við guð og inenn. Á vor-
um dögum eru viðrkendar prjár
Uin Yfirtiafnir
Raunin er ólýgnust.
Það er kominn tími til að fá sér yfirhafnir. Hvaða teg-
und sem yðr þóknast að biðja um erum við reiðubúnir að láta
yðr fá I^éttir frakkar hafa nú um tvo mánuði gengið mjög vel
út og eftirspurn eftir þeim er enn töluverð. Meðal sortin er
enn mest I brúki. Þeir geta dugað bæði fyrir haust og vetr
Þeir seljast fyrir 16,00 og ynr. Með inu algenga $10,00 verði
höfum við mikið upplag. Meltons, Kersys og Oheviots á $12
sem annarstaðar kosta $15.00. Fyrir $13.50 „old stand-by
Beavers“ með þremur litum. Vandaðir frakkar á $15.00
fóðraðir með silki. $16 00 og $17.00 yfirhafnir eru framúrskar-
andi að gæðum og efni og sanna hve vönduð tilbúin föt geta
verið.
Haust og vetrarföt.
Fín Skozk vaðmálsföt Nobby Cheviot óslítandi. F(n
Worsted og þykkir Serge fatnaðir. Þetta eru „okkr sýnishorn
af sumu sem við höfum. Föt af lakara efni höfum vér einnig
með óheyrilega lágu verði.
Karlvörur.
Nærföt, kragar og skyrtur oghálsbindi af öllum tegund-
um og með alls konar verði.
The pnlsesofher iron lieart,
tilo beating tlirougli tlie Ntorin.
Þetta n.á segja um fleira en skipin á sjónum. Hvar er
meira fjörí æðum en par sem verzlunarsamkeppnin ríkir; járn-
hjarta með járnfastan vilja til að skifta réttvíslega við almenn-
ing hefir ástæðu til að búast við velgengni. Þetta er ástæðan
til að oss hefir gengið svo vel að selja drengja-föt. Foreldrar
sjá (Ijótt hagnaðinn sem pví fylgir að kaupa fataefni úr al-ull.
Drengja-vaðmálsföt, Serge-föt Diagonal-föt og drengja-yfir-
hafnir. Þessi föt eru gjörð úr efni sem vér getum mælt með,
gjörðin er vönduð og verðið samt sem áðr lágt.
WaLSH’S Mikla Fatasolubud
wholesale: & retail.
515 OC 517 MAIN STR. - - - CECNT CITY HALL.
uppsprettur trúarlegs gildis (valds.)
Og hver þeirra um sig er álitin að
vera öllu fremst af þeim, sein pá
uppsprettu aðhyllast, p. e. vizku-
heild kyrkjunnar, biblían og skyn-
semi hvers einstaklings. Rödd
kvrkjunnar, eins og hún kemr fram
á kyrkjiipingum eðr í páfafyrirskip-
unum, er álitin að vera algild af öll-
um peim grúa, sein aðhyllist ina
rómversku kyrkju. Rómv. kyrkjan
viðrkennir að sönnu algildi bifiíunn-
ar, en húu bætir við ]>að með tvennu
inóti: með sögusögnum, sem komið
hafa frá feðrunum, jafnvel pó sum-
ar af þeim sóu vitanlega tiibúnar og
óáreiðanlegar, og með vizku kyrkj-
unnar að pvi, er til kemr pýðingar
bókarinnar. Kyrkjan stendr ápví,
að pó biblían só guðs orð, pá sé hún
ekki a 11 guðs orð. Það hafa verið
innblásnir menn eftir postulana, sem
töluðu eins og andinn —inn heilagi
an(Ji—inngaf peim. Það verðr að
gefa gaum að röddum þessara helgu
maiina. Og þegar pessir menn hafa
setið á páfastólnum, eða þegar orð
þeirra h ifa fengið viðrkenning með
pingasampyktnm, ]>á eru pau að á
lítast sem Ó3keikanlegr sanuleiki. Á
hinn bóginn er einatt ertitt að skilja
orð blblíunnar, alveg ofvaxið kröft
um almennrar greindar, og pa" eru
alls ekki greinileg í mörgum atriðum
sem viðkoma skyldum og lærdómmn.
Þess vegna hljóta ]>a" að pýðast af
peiin sem hafa guðlega upplýsingu;
kyrkjan hlýtr að ákveða,hvað biblí-
an meinar, og almenningr verðr að
játa ]>að sem kyrkjan segir, eins og
pað væri rödd guðs. Vald kyrkj
unnar ereinveldi. Hún ein hefir
rétt til að þýða bókina. Einstak-
lingrinn má eigi dirfast að hafa sína
sLoðuu gagnvart sainhljóða röddum
inna iimhlásnu feðra og forstöðu—
inanna kyrkjunnar, sem fengið hafa
himneska leiðsögn. Þó oss ef til vill
virðist pessí hugniynd um algert
einveldi páfa eðr pinga mjög afleit,
hefir hún samt eigi óskynsainleg-
an uppruna. Hún kom úpp á van-
pekkingartímum, pegar inar ósiðuðu
pjóðir Asíu og Evrópu vóru dregn-
ar inn i ina sívaxandi kyrkju. ln
góða gríska mentun varð að lúta í
lægra haldi fyrir ofstæki Rómverja
um leið og siðlausir þjóðflokkar norð-
an að ílijttu mentunarleysi á staði
innar gömlu mentunar. Bækr vóru
fáar og enn færri peir, sem lesið gátu.
I n fáu handrit af biblíunni vóru á
grísku eða latnesku máli, seai al-
menningr alls ekki skildi. Svo al-
menn var pessi vanpekking og svo
fá vóru handritin af ritningunni, að
fáir jafnvel af prestunum höfðu eig-
in pekking á kenninguin guðspjall-
anna. Þeir sem lesið gátu eða ritað,
fengust fremr við kynjalegar æfisög-
ur helgra manna heldr en við fjall-
ræðuna. Að pví er við kemr veru-
legri pekkingá biblíunni, hefði mátt
á saina standa, hvort hún hefði nokk-
urn tíma til verið eða ekki. Menn
gátu ekki treyst á heimildir úr bibl-
iunni, par eð menn vissu svo lítið
um hana. Prestar yfir höfuð vóru
jafn ófróðir. Fyrir pví var það eðli-
legt að orð þeirra kyrkjufeðra og
byskupa, sem höfðu orð á sér fyrir
að skilja allt pess konar, væru tekin
gild, með pvi að eigi var nægileg
ástæða til að bera pau til baka. Á-
kiæði kyrkjunnar var í raun og
veru dómr þeirra manna, sem bezt
vóru færir um að vita, hvað Kristr
kendi með tilliti til trúar og siðferð-
is.
(Niðrlag næst).
Takið eftir!
Þ ir eg hefi áformað að halda uppi
fóikstliitningi í vetr milli Winnipeg
°g Nýja íslands, læt ég almenning
hér með vi<a að ég er væntanlegr
til Winuipeg eftir 25. J>. m.
Þeir sein af ferð minni vildu vita,
snúi sér til Stefáns bróðr roíns,
522 Notre Daine Str. West.
Geysir P. O., 19. Nóv. 92.
G. Oddleifsson.