Heimskringla - 15.02.1893, Blaðsíða 2

Heimskringla - 15.02.1893, Blaðsíða 2
ZEIIEIUVISIKIIRIOsrGKL-A. OG OLDIIT, WIlSrnsriPEG-, 15 IEBE. 1893. “ Heiinskringla Öltlin” kemr út á Miðvikud. og Laugard. TA Semi-weekly Newspaper pub- lished on Wednesdays & Saturdays J The Beimskringla Ptg. & Publ. Co. útgefendr. [Publishers.] Verð hlaðsins í Canada og Banda ríkjunum : 12 mánu-Si «3,50; fyrirfram borg. |2,00 6 --- $1,50;--------- •l.gO 3 --- $0,80; --- — ^0,50 1 Englandi kostar bl. 8s. 6d.; A Norðrlöndum 7 kr. 50 au.; á Islandi 6 kr. — boreist fyrirfram. Senttil Islands, en borgað hír, kost- árg. f 1,50 fyrirfram (ella $2,00). samdóma; en hvað sem pví líðr, [>á i inga-bygðir bér í álfu, bæði í borg- Jg^Kaupendr, sem vóru skuldlausir 1. Jan. þ. á. purfa eigi að borga nema $2 fyr- ir pennan árg., ef þeir borga fyrir 1. .'úlí p. á. (eða síðar á árinu, ef peir æskjaþess skriflega). ________ Kaupandi, sem skiftir um btístað, vertSr afi geta um garala, posthus sitt ésamt nýju utanáskriftinni. __________ Kitstjórinn geymir ekki greinar, sem eigi verða uppteknar, og endrsendir bær eigi nema frímerki fynr endr- sending fylgi. Ritstjórinn svarar eng- um bréfum ritstjórn viðkomandi, nema í blaðinu. Nafnlausum brófum er enginn gaumr gefinn. En ritstj. svar- ar höfundi undir merki eða bokstof- um, ef höf. tiltekr slíkt merki._____ TJppsögnógild aft lögjm,uema kaup- andi sé alveg skuldlaus við blailið. erum vér sannfærðir um, að hinir, sem ekki verða það, hafa engu að síðr mjög gott af að lesa mál vort. Yerði [>eir oss ekld samdóma, von- um vór að sú niðrstaða [>eirra verði árangr af sjálfstæðri hugsan um málið og íhugun á röksemdum með og móti; en slík hugsun og rann- sókn ein út af fyrir sig, hlýtr að verða þeim andlegr ávinningr, hver sem niðrstaðan verðr. ÞJÓÐSKÁLDIÐ MATTH. JOCHUMSSON Chicago-sýningin. Auglýsingaverð. Prentuð skrá yfir það send lysthafendum. _______ Kitstjóri (Editor): JÓN ÓLAFSSON venjul. á skrifst. bl. kl. 9— 12 og 1 0 Ráðsmaðr (Busin. Manager): EINAR ÓLAFSSON kl. 9—12 og kl. 1—6 a skrifst. Auglýsinga-agent og innköllunarm. EIRÍKR GÍSLASON Advertis. Agent & Collector. Utanáskrift á bréf til ritstjórans : • Editor Heimskringla. Box 535. Winnipeg. Utanáskrift ti! afgreiðslustofunnar er: The lleimskringla Prtg. <f; Puhl. Go. Box 305 Winnipeg, Man. Peningar sendist í P.O. Money Or- der, Registered Letter eða Express Money Örder. Banka-ávísanir á aðra banka, en í Winnipeg, eru að eins teknar með afföllum. Office : 146 Prlmess Str. Til hugsandi manna. I>að er alt of alment, að lesendr blaða á pessari annríkis öld lesa blöðin nokkuð fljótlega, og ekki á- valt sem heppilegast. Menn vilja fá oitthvert stuttort léttmeti að lesa, en bættir oft til að láta sér nægja að líta á fyrirsögnina eintóma, pegar peir sjá lavgar greinar í blöðunum. Afleibingin er, að alvar- legustu og mest áríðandi greinarn- ar eru látnar ólesnar af sumum, pví að pýðingarmikii mál verða ekki rædd í fám línum', og pað er ekki ávalt auðið að búa pau í lóttmetis— ins lystuga kryddbúning. Yér rituðum um daginn fáein orð uin „Hindrvitni41. Þau áttu að vera inng-angr til lengra máls. „Á hann að sitja heima?“ „Er pað ekki pjóðar-skömm, að gera hann ekki færan um að piggja pað sæmdar-boð, áð mæta á heimsins stærstu og merkustu alpjóða-sýn- ingu sem fulltrúa af íslands hendi?“ „Er það ekki vanvirða hedli pjóð, sem, pótt smá sé, vill láta hafa sig í pjóðanna tölu, að geta ekki kost- að för eins manns frá íslandi til (Jhicago og heim aftr?“ Þessar eða pvilíkar spurningar hafa íslendingar víðsvegar um pessa álfu vakið og fram borið í bréfum til vor, einn og einn í senn. Sumir hafa enda sagt: Ef rnenn eru of daufir og framtakslausir heima, til að taka petta mál upp, pá ættum vér Vestr-íslendingar að sýna, að um og til sveita, að gangast fyrir að safna samskotum hver í sínu bygð- arlagi, bjóðumst vér til,að afgreiðslu- stofa blaðs vors veiti móttöku pví, sem inn kemr, og mun í hverri viku verða birt, hvað inn kemr. Jafnframt munum vór reyna að sjá um, að útvega pau beztu far- kjör, sem nokkur kostr verðr á, handa séra Matthíasi fram og aftr. S£ 300 viljum vér hafa samari í pessu skyni. Gott hvað meira verðr. Vér látum séra Matthías nú í vikunni vita af pessu, og pað eru tilmæli vor, að sem mest gæti orðið komið inn til vor fyrir 6. Ápríl næstkomandi af samskotafé, en auðvitað höldum vór áfram, ef á parf að halda, að veita samskotum viðtöku lengr, að minsta kosti til 27. Apríl. Það ætti að vera lafhægt að fá saman pessa upphæð. Það eru lið- lega 2 cent á nef hvert af löndum hér vestan hafs. En skeytingarleysi og deyfö, og viljaleysi fyrir sumum, kann að valda pví, að margir drag- ist út undan; pað vonum vér að meiri hluta peirra áfram. Vér sköð- um ekki vora gömlu kaupendr um eitt einasta cent með pví. Þeir fá mikið meira en fullvirði petiinga sinna samt. Það er algengr siðr hérlendra blaða, að gefa nýjnm kaupendum góð kjör, til að auka útbreiðslu blaða sinna. En páu gæta pess, að gefa pau kjör að eins um ákveðinn tíma. Það eru mörgblöð, sem bjóða sig alveg ókeypis t. d. einn eða jafn- vel tvo, prjá mánuði mönnum, sem aldrei hafa keypt pau fyrr. t>að er beita, til að fá menn til að festa sig við blaðið. Lögberg bauð einu sinni nýkomenduin frá íslandi að pjóða. Alt um pað vonum vér að Ný-lslendingar viti nú svo vel, að nýlenda peirra á engan öruggari vin og formælanda en Heimskringlu, að pví poli peir henni pað reiðilaust, að hún birtir í dag gamanbróf um sitt- hvað par nyrðra. Það er ekki frá ritstjórninni. En hún getr ekki sóð að pað skagi pá að brosa sjálfir með að pví »em fyndið er, pótt gaman sé gert að framfara-hugmyndum par nyrðra. Vér sjáum vel, og inn gáf- aði höfundr gamanbréfsins sér án efa eins vel, hve pýðingarmikið fram- farastig pað væri fyrir nj?len<iuna, ef henni tækist að fá járnbraut Iagða> pó ekki væri nema að Gimli. Qgr gefa peim blaðið nokkrar vikur, til j höf. sér án efa líka og viðrkennir, a^ gera sig peim kunnugt, sjálfsagt hve virðingarvert og pakklætisvert í peirri von, að ýmsir, sem boðið; pað er af peim, sem hreyft hafa pægju, mundu festast við blaðið sem fastir kaupendr. Hefði pað nú verið sanngjarnt, að allir pess gömlu kaupendr, sem blaðið uppfylti öll loforð við, hefðu heimtað, að peir! sinni fengju blaðið ókeypis líka um jafn- ekki skihð hana svo, heldr að eins langan tíma? sem fyndið, en al eg græskulaust gaman, sem peir, sem fyrir pví verða, geta brosað eins hjartanlega að eins Einn mikilsvirtr vinr vor ritar oss, pessu máli, að gera tilraunina. Þab er, án efa, alls ekki tilgangr höf.s. að ríra pýðing pessa máls eða draga úr áhuganum fyrir pví með grein Vér höfum að minsta kosti Heyrðu okkr um hálft orð, vinr! Oss langar til að vita, hvað auðið er að fa marga kaupendr handa íslenzku blaði hér. _ Vér vitum, hve marga ver hofum; en vér vitum ekki, hve marga að mögulegt er að fá. — Bezti vegrinn til þe88 virðÍ8t 0S8 vera> ^ bjoða nýjum kaupendum tíOD KJÖR. Síðan í Marz 1892 til ársloka stóðu 1 Hkr. sj0 neðanmalssögur, samtals «1« bls. Á sama tíma hefir blaðið flutt ofan- máis heilar ellefn sögur sem sam- svarar fyllilega I»l«. með smá- letri. Alls , , , , , . .. , , . , . ., , . °g hverjir aðrir. — En vér höfum bætist pá upp með ríflegri hluttöku ^ að hann skuji ekki i penn miklaj fundjð ágfæð(i ti[ ^ frá öðrum. Vér vonum margr verði kostnaði, sem vér segjum að útgáfa ! Hkr. sé bundin; ber hann saman sá, einkum af inu einhleypa fólki, sem hefir viðunanlegar ástæður, sem horfir ekki í quart-inn, 50 centin eða dollarinn. En tíminn er naumr ! Minnizt pess, að „æ gaf tvisvar sá pað gerði fljótt“. Stórt eða smátt, pað gerir minna enskt blað ei.t, Cavalier Chronicle, við vort. I>að kemr út einu sinni í viku ogkostarað eins $l,oghefir pó, eins og hann segir, „fráleitt eins mikla útbreiðslu“ eins -og íslenzku biöðin hafa. petta fram, af pví að vór vitum, hve ósegj- anlega hársárir sumir landar eru stundum. nm MOO blaðsíður af sögum. Látið nú sjá ! Oss finst pað hefði verið hneisa vér höfuin meiri dáð og drengskap í pessu efni; vór ættum að taka Það sem ^lra fyrst málið upp og bjarga pví við. Sú hugsun, sem eflaust býr lang- flestum löndum hér í huga, hefir loksins fengið formiegan orðbúning í svolátandi f.skorun til vor, sem oss var afhent í gær : Iierra ritstjóri Jón Ólafsson! Eins og kunnugt er af bluðunum, hefir þjóðskáldinu séra Matthiasi Jochumssyni verið sýndr sá sómi, að honum hefir verið boðið að mœta á Chicago-sýningunni sem fulltrúa af ísálnds hendi. Með þessu er þjóðerni vort heiðrað i persónu skáldsins, og þar sem séra M. J. vitanlega hefir engin ráð á, af eig- in rammleik, að standast kostnað- inn við f 'ór þessa, og engin útsjón er því nú til að hann geti komizt vestr, virðist oss það ætti að vera Ijúf heiðrsskylda vor íslendinga hér vestan hafs, sem allir munum. fús- lega kannast við^ að vér stöndurn andlega í skuld við hann, að sýna þá viðrkenning í verki rneð því að skjóta nú saman farareyri handa honum. Vér erum vissir um, að það þarf ekki nema að hreyfa þessu máli, til þess að fá almennar undir- tektir, og skorum vér á yðr að gera það ið allra fyrsta, á þann hátt, er þér álítið hagkvœmastan. Winnipeg, 14. Febrúar 1893. Jóh. Helgason. Þórh. Sigvaldason. S. J. Jóhannesson. J. W. Finney. Kr. Stefánsson. Sigfús Anderson. Eyjólfur Eyjólfsson. Vór skulum skýra petta fyrir honum hér í blaðinu, pví að fleiri til, en eitthvert tillag frá öllum, og kunna að hugga líkt Hkr. hefir pessi útgjöld mánaðar- lega: 2 prentara á $35, = $70 fyrir oss Vestr-íslendinga að gera ekki pessa tilraun. Því höfum vér gert hana. Eu smán væri pað, ef vér létum hana mistakast fyrir hluttökulejsi, fyrir handvömm og viljaleysi. Smá-liugvekjur um stór-mál. 1 dreng 1 ritstjóra I. Stœrsta vandræðamál heimsins. Ef vér lítum á lífið á jörðunni, ekki mannlifið eitt, heldr alt lírið, 12 j líf jurta og dýra (að manninum með- 60 töldum),pá sjáum vér, að inar ófull- 1 ráðsmann og 1 augl.-agent 72 15 91 35 Vér byrjum í dag á ritstjórnar- greinum um pýðiugarmikil almenn mannkyns-mál. t>að er óefað að vér munum ýta par við gömlum hleypidómum, og pað er óefað, að pær skoðanir, sem vór munum setja fram, eru ekki samkvæmar hvers dags-áliti almennings. En tilgangr vor er, að víkka sjóndeildrr-hring lesendanna með peim; leiða pá á nýjar sjónarhæðir og sýna peim ný útsýni. Og pó að greinar pessar verði ekki ritaðar í peim tilgangi að vera skemtunarmál, pá vonum vér hins vegar að pær verði svo ljósar og lóttar í búningi, að hver einasti hugsandi karl og kona geti fylgt efninu og haft not af pví, og purfi lyftiilj<5Jj framkvæmdarinnar. Höf pær pvi ekki að verða neitt leið jndamál. húsaleiga Prentun og pappír Ljós, eldiviðr, burðardrengr, burðargjald (til útlauda) vá- Um getuna getr hér ekki veriðað trygging, ritföng, umbúðir, tala. Það geta allir „verið með“ blöð og bækr, o. s. frv. um með eitthvað. Það er sem skáld og mannúðar- Cavalier blaðið inniheldr um vik- postula, sem snilling pjóðarinnar, Una 1—2| dálk, sem er stílsettr hjá að vér Vestr-íslendingar viljum blaðinu, og af pví er sjaldnast meira heiðra séra Matthías og sýna honum en | dálkr ritaðr fyrir blaðið; sóma, og með pví að veita honum hitt er sett upp orðrótt eftir öðrum hressingar-ferð og ánægju-stundir blöðum. Mest af lesmáli blaðsins er viljum vér sýna lit á viðrkenning alls ekki sett í stíl hjá pví. Það á pví, að vór könnumst við vorn eru til stofnanir, sem semja og hlut af inni stóru skuld, sem pjóð setja upp vikulega fróttir,sögur,smá- vor er í við hann fyrir pá andlegu greinir o. s. frv. á ensku og taka fjársjóðu, sem hann hefir gefið henrii. | svo afsteypu á punnum plötum af stílnum, selja svo sveitablöðum út um land plötur pessar fyrir fáein cent dálkinn; pannigkoma út hundr- uð blaða vikulega á ýmsum stöðum með öllu sama innihaldi, nema hálfum eða heilum dálki af smá- . . ... . . , , fregnum úr grendinni. Eittafpeim ráeimr gamlir kaupendr vorir hafa ‘ er petta Cavalier-blað. Það er auð- komnustu lífsmyndir eru inar lífseig- ustu. Skerðu ánamaðkinn í tvent í F R i T T ! Alt petta ofanritaða inniheldr Hkr, fra í Marz 1892 til ársloka, auk fjölda ritgjorða, kvæða o. s. frv. — Og alt þetta gefnm vér ókeypis hverjum nyium kaupanda, seir ekki heflr keypt blaðið síðasta ár. Og slíkum nýjum kaupendnm seljum vér þennan árgang (1893) fyrir einnngis $ Í.OO, ef borgað er um leið og pantað er, og gefmn þeim ennfremr ÚltVALS-KVJEHI Jónasar Hallgrímssonar. Hálfyrði til hinna og pessara. Með áskorun pessari er reyndar í fám orðum alt pað sagt, sem segja parf í pessu máli. Ef vér ekki misskiljum alt of hraparlega tímans tákn, pá má segja að sú hugsun, sem fram kemr í á- varpinu, gangi nú um petta leyti eins og rafinagns straumr gegn um hugi og hjörtu Vestr íslendinga. Vér viljum fúslega \erða við áskor- aninni og reyna að leiða pennan raf- magnsstrauin allan saman í eitt að stygzt við oss af pví, að vór skulum gefr nýjum kaupenpum kost á ein- um árgangi blaðsins fyrir lægra verð en gömlum. Þeir vilja líka, pessir gömlu kaupendr, fá blaðið fyrir $1, og finst sér rangt gert með að Öörum er ívilnað. pvf, Vér skulum að eins benda peim eða prent. Hann sálast ekki af p Hver partr fyrir sig heldr áfram líf inu sem sérstakt dýr. í inum full komnari dýramyndum erlíkamsbygg ingin öll inargbreyttari og samsett ' ari; pau eru búin flóknu líffæra-kerfi sem vitaskuld gerir pau miklu full komnari, en jafnframt miklu við | kvæmari. Það parf ekki stórt áfall á heilann eða ýmsa aðra ina við- kvæmari parta ins fullkomnara dýrs til pess að af pví leiði óbætanlegt tjón eða algerðan dauðann. Alveg á sama hátt er með skip lag mannfólagsins og manninn sjálf an. E>ví ineir sem maðrinn tekr framförum og menningu, pví veikari verðr han(i. Villimennirnir pola ó- líkt betr harðýðgi náttúrunnar heldr en maðrinn í mentaða ástandinu. Brendu til ösku kofa villimanns ins; hann er vanr að berjast við náttúruna og iiggja úti og pola alls kyns harðrótti. Hann hefir prek og heilsu til að bjargast við lítið á brjóstum náttúrunnar. En legðu í eyði lítið smáporp í mentaðra manna bygð. Hví'dka eymd og pjáningar saman við slíkt blað, og hafa pó leiðir af pví! Fólkið stendr ráða laust, bjargarlaust og varnarlaust fyrir óblíðu náttúrunnar, og ferst úr hungri og harðrétti, nemameðbræðr ; velt verk fyrir einn mann, og hann lítt mentaðan, að vera bæði ritstjóri, prentari, business manager cyg alt {um vér pví fengið sampykki stjórn- j arnefndar blaðs pessa til pess, að af- Það er pá tilgangr vor með pess- greiðslustofa Heimshringlu og Ald- um formálsorðum, að vekja athygli arinnar verði aðalmóttökustaðr allra allra vorra lesenda á peim, og sarnskota, sem inn kunna að koma í á, að pað er alveg ömögulegt fyrir , , r s v J breiðslu) kostar líklega $1 nokkurt íslenzkt blað hér í álfu, að standast við að gefa lesendum jafn- mikið og einu sinni Lögberg gefr peim, hvað pá heldr Heimskringla, fyrir $1 um árið, pótt allir borguðu fyrirfram. Til pess pyrfti blað af ámóta stærð og Heimskringla að hafa aö rninsta kosti 3500 fyrirfram borgandi kaupendr og taka inn $2000 um árið fyrir auglýsingar. En slíkr kaupendafjöldi er óhugsandi með öllu meðal jafnfámenns pjóðflokks. minna aö starfa um vikuna en hver einn af verkamönnum ísl. blaðanna. i Sjálfr prentar hann blaðið, og papp- ír í pað (með á að gizka 500 út- P688 hjálpi pví. -1,25 um Villimaírinn hefir ekki annað en vikuna. Þet-ta blað lifir llklega líkamsprótt sinn til að beita, er hann lesa pær pessum tilgangi. Uin leið og vér pví skorum á góða biðja pá að lesa pær, vandlega og hugsa pær. Vér vonum að margir verði oss drengi hvervetna um allar íslend- meira á auglýsingum, en kaupend- um; hefir enga kaupendr í útlönd- um og pví ekkert burðargjald að borga. Húsaieiga er ódýr í smábæ, líklega 5—6 dollarar um már.uð- inn. Útg. pess blaðs hefir að lík— indum pessi máriaðar útgjöld: Letr-plötur (patent-efni) $20,00 Pappír 5,00 Húsal., eldiviðr og ljós 10,00 Laun sjálfs hans 40,00 $75,00 Vér bjóðum e/c/trnýjum kaupend- eða .8900 utn árið. um að fá blaðið fyrir hálfvirði nema eitt ár að eins. Vér viljum geta nokkuð til pess að fá nýja kaupendr, 1 Vér vitum, að landar vorir eru af pví að vór vitum, að vór höldum liársárastir og spéhræddastir allra parf að berjast við öfl náttúrunnai; pví er bann próttmikill og sterkr, af pví að hann parf daglega að æfa pessa krafta. öll tilvera hans hvílir á peim. Mentaði maðrinn hefir lært að pekkja öíl náttúrunnar og beitir einu afli náttúrunnar tii að yfirbuga annað; pannig sparar hann líkams- áröynsluna, verðr minna upp á hana korninn; hugvitið hefir kent honuni að láta öfl náttúrunnar vinna fyrir sig. Harin er orðinn hennar herra og hefir tekiðharia í sína pjónustu. En eins og petta er nú pannig um einstaklingana, pannig er alveg eins á sig komið með mannfélagsskipun- ina. Hún er einföld og ófullkom- Fyrir einn einasta dollar gefum vér nýjurri kaupendum: I.) Hkr. frá í Marz til ársloka 1892 með um 600 1>I«. af siignni (meðan upplag hrekkr). a.) Hkr. VII. árg. 1893. 3.) Úrvalskvœði JónnHar Hallgrímsson- ar (alt það bezta, sem úezta skáld Islands kvað). taF- Sendu dollarinn xtrax, vinr. Þú lifir það ekki að fá nokkurn tíma meira upp úr lionum. Gömlum kanpendnm, sem horga oss þetta ár fyrir I. Marz eða gönilnm kaupendnm, sem borga oss skuld sína fyrir 1. Marz þ. á. eða gömlnm kanpendnm, sem senda oss borgun frá minst tve»:iu nýjum kaupendum gefnm vér ÚRVAL8LJÓÐ Jónasar Hallgrímssonar. Hkr. Prtg. & Publ. Co. I bundin $1,10. um mönnuin : Jóns Ölafssonar kosta heft 75cts„ Þau fiist hjá þess- ísl. Sigurðsson Bros., Bræðrahöfn, N. Chr. Benedictson, Baldr, M:m. ’>• Erederickson, Glenboro, Man. Br. Brynjólfsgon, Moiintain, N. V L. Hrútfjörð, Uuluth, Minn. 8. 8. fsjeld, Garðar, N. D. K. Lifmann, Gimli, Man. P. Magnússon, W. elkirk, Man. Jóh. Sigurðssor,., Seattle, Wash. Chr. Siverlz, Victoria, B. C. O. A. Dalmann, Minneota, Minn. 8k G. Stephanson, Tindastól, Alta. Jón ólafsson, 254 Quelch Str. (14th Str. North) og 140 Princess Str., Winnipeg. U^^*’Mrs. Ástrfður Jetison 295 Owena Str., veitir iingum stúlkum 10 ára og eldri, tilsögn í hannyrðum, mál- ara-list og guitar-spili, frá kl. 1—5 á hverjum virkum degi. Mrs. M$rgrét Skaftason tekr heiin í hús sitt kjóla að sníða og sauma og ungiinga fatnað. 295 Owena Str.

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.