Heimskringla - 08.03.1893, Qupperneq 3

HIEIILÆS-KIRinsrGKL.A. OG OLZDI3ST WINITIPEG; 8. MAEZ. 1893
X X
OldChum
CUT PLUG.
OLÐCHUM
PLUG.
^Engin tóbnkstegund hefir
selzt jafnlljótt og feugið
eins mikla almennings hylli
á ]afn stuttum tíma, sem
J>essi tegund af Cut Plug
og Plug Tóbaki.
X X
------Athugið-------------
Pósturinn milli West Si'lkirk
og Icelandic Kiver fer frá Selkirk
kl. 7 á hverjum þriöjudagsmorgni og
kemr til Icelandic Kiver á miðviku-
dagskveld. Fer frá Icel. River á leið
til Selkirk kl. 7 hvern fimtudags
morgun, og kemr til Selkirk á föstu-
dags kveld.
Fargjald verðr ið sama og áðr
hefir verið. Upplýsingar viðvíkjandi
flutningi með póstvagninum frá og til
Selkirk fást hjá
Gbo. Dickinson og
Chr. Watbrson
sem flytr póstinn.
HOTEL X 10 U 8
á Main Str. gegnt City Hall
Sérstök herbergi, afbragðs vörur, hlý-
legt viðmót. Restaurant uppi á loftinu
JOPLING 4 ROMANSON
eigendr.
P. BRAULT & 00,
Flytja inn vínföng og vÍDdla
I*. Brault & Co.
Halii St., gegnt Clty Hall.
tSLENZKR LÆKNIR:
Ðr. >1. Halldorsson.
Park River, — — — N. Ðak.
SUNNANFARI. «5?
Sunnanpara í vestrheimi eru: Chr.
Ólafeson, 575 Main Str., Winnipeg;
Sigfus Bergmann, Garðar, N. D.; G.
S. Sigurðsson Minneota, Minn., og G.
M. Thompson. Gimli, Man. Hr. Chr.
Ólafeson er aðalútsölumaðr blaðsins í
Uanada og hefir einn útsölu á því í
^innipeg. Verð 1 dollar.
ar ekki meiru. En þrátt fyrir það, og
þrátt fyrir liitt, að ritstjóri hennar á
í henni nokkrar ágœtar greinar, born-
ar saman við sams konar greinar eft-
ir aðra, þá er liitt þó sannleikr, að
af þeim fáu mönnum, sem ég hefi
kynnzt, sem „Sameiningin“ hefir Liaft
nokkur áhrif á, liafa þau ekki verið
mentandi. Þeir hafa ekkert af henni
lært nema fáein stóryrði um mótstöðu-
menn sína og skoðanir þeirra, án þess
að hafa neina glöggva liugmynd um þá
trúarstefnu, sem fyrir höfundinum vak-
ir. Og orð hans haía ekki vakið upp
hjá sjálfum þeim neitt andlegt afl, þau
tiafa að eins orðið þeim verkfæri, ný
eleggja, sem þeir reyna að nota í stappi
því, sem þeim finst vera sitt trúar-
stríð. — Fyrir löngu síðan dróg ég fisk
á færi, heima við ísland, fram með
haíisjökum úti á Skagafirði. Mér þótti
það undarlegt, að hver fiskr, sem ég
dróg, haföi ský á öðru auganu og var
auðsjáanlega blindr því. Ég spurði
manninn, sem með mér var, hvernig
á því stæði. Hann sagði mér, að það
kæmi til af því, að fiskarnir hændust
að ljósglampanum út frá jökunum,
syntu í sífellu kring um þá og snéru
því ávalt sama auganu að jakanum,
unz þeir yrðu blindir, því birtuna út
frá ísnum þyldu þeir ekki til lengdar,
en kring um jakann syntu þeir samt
eftir sem áðr. — Eins hefir inum sterk-
ustu „Sameiningar ‘-mönnum meðal
alþýðunnar farið. Þeir eru allir blind-
ir á því auganu, sem að henni og henn-
ar málefnum snýr, en þeir synda í
kring um hana samt, eins og allir
flokíar gera kring um sín æstustu flokks-
blöð.
Sérhvað það, sem víkkar út ið
andlega sjónarsvið manns, gerir hon-
um mannheiminn skiljanlegri, og ljós-
ari tengdir hans sjálfe jafnvel við fjar-
læga og ólíka þjóðflokka, glæðir ment-
un lians. í því tilliti geta ferðasög-
ur verið ágætar, séu þær vel ritaðar,
ritaðar af mönnum, sem skilja fólkið
sem þeir ferðast um hjá, og geta sett
sig í þess spor svo nákvæmlegá, sem
hefðu þeir alizt upp hjá því, en flytja
sig ekki yfir í dömttól sinnar eigin
þjóðar; eða þess, sem þeir liafa vanizt
eða eru sjálfir, því þá verða sagnir
þeirra að miklu leyti fordómar. í
einu liefti af „Iðunni“ er vel rituð grein
í þessa átt, sem ég hér á við; það er
ritgerðin „Frá Póllandi ‘, eftir Dr.
Brandes.
Félagið ykkar hefir stundum ver-
ið að ráðgera að kaupa eitthvað af
enskum bókum. Væri það að nokkru
leyti fært, sem líklega er efa-mál, þá
væri hægt að bæta sér upp það, sem
ég hefi hér talið að vantaði í íslenzk-
ar bókmentir; einkum ætti félagið þá
að kaupa tímarit. Fyrir þá, sem
hneigðir eru fyrir rómana eða skáld-
sögur, væri ekki fjarri að reyna sig
á Byron og Dickens. Byron er kann-
ske stundum óhemjulegr eins og vetr-
arliláka, en liann er þá aldrei leiðin-
legr, og það er eitthvað í anda hans,
sem hristir mann upp, svo maðr kemr
fyrir sig fótum, og mentunin á ekki
að vera tómt lánsfe, hún er sjálfseign.
Dickens kann að vera nokkuð tafsamr
stundum, en hann sá meira sögulegt
í hversdags-ldutunum og í hversdags-
lífi okkar hversdags-mannanna, en flest-
ir aðrir, og hann þurfti ekki lieila
ættbálka af jörlum og lávörðum né
margra kapítula trJining af einvígum
og morðum, ekki eknu sinni það, sem
varla er mögulegt að komast af án :
ástir og giftingar, til að geta ritað góða
skáldsögu. Umfram ilesta aðra er
er Dickens skáld meðaumkunarinnar,
óg jafn-kýminn og tilfinninga-næmr
eins og hann er, ætti engnm að leiðast
að lesa hann.
Flg býst annars við, að á bak við
stofnun þessa „Lestra*félags“, og sumra
annara meðal Islendinga, sé hvötin
til að koma þeim á fót langtum beldr
sú, að fá bækrnar lesnaraf því þaðeru
íslenzkar bækr, en Ldtt, að menn ímyndi
sér, að það sé mönnum áríðandi hér,
eða geri sér grein fyrir, hver ment-
unar-áhrif sá lestr getr liaft. En hver
sem hvötin er, getr nokkuð gott af því
leitt. Hér elst nú upp ungt fólk af
íslenzku kyni, sem lítið eða ekkert
mundi þekkja til Islands og bókmenta
þess, ef „Lestrarfélögin“ hlyntu ekki að
því. Það verðr aldrei hnekkir fyrir
Islendinga hér, þótt þeir skilji tvö
mál, ensku og íslenzku, svo að þeir,
sem því eru vaxnir, geti orðið heima
í bókmentum beggja. Þegar Ame-
ríkumenn stæra sig af Burns og Shake-
speare, sem þeir eiga ekkert í, þá er
það jafn gott að geta látið þá vita, að
við komum ekki hingað bóklausir
heldr. Látið þá vita, að fyrir löngu
vórum við orðnir menn, og að þeir
séu ekki fyrst nú að gera menn úr
okkr; svo lengi, sem nafnið Islend-
ingr verðr haft um okkr. Mér hefir
dottið eitt í hug: væri ekki liægt að
tengja víða saman skáldskapinn við
aðrar bókmentir í hug inna yngri
manna, hvort öðru til stuðnings? í-
mj'ndum okkr t. a. m., að um leið og
þeir læsu „Njálu“, væri þeim kostrá
að læra kvæðin „Gunnarshólmi“ og
„Skarphéðinn í brennunni“; myndi
það ekki ávalt síðan prýða söguna í
huga þeirra, og skýra fyrir þeim
kvæðin ?
Samkvæmt gamalli venju er sjálf-
sagt ætlazt til, að ég óski félaginu til
hamingju áðr en ég lýk við þetta mál.
Mér finnst þess engin þörf, því síðan
ég byrjaði, hefi ég alt af verið að því
eins vel og ég kunni. Og þó skrýtið
sé, í ræðulok er ég kominn í sömu
kröggnr eins og prestr, sem <yað taka
sjúkling til bænar af stólnum: ég
veit náttúrlega ekki framar en hann,
hvernig alt kann að ráðast, og bið
því svona til beggja lianda — annað-
hvort um góðan bata eða skjóta aftöku,
því það stendr þó næst einhverri
bænheyrslu, að svo miklu leyti, sem
ég ræð við.
Stkphan G. Stephanson.
— Stefán Odclleifssorí Notre Dame
Str. gefr kjörkaup um pessar mund-
ir. Hvergi betra verð á groeeries.
TFIRLÝ8ING.
Vér undirritaðir, ergáfum út boðsbréf
að kyrkjulegu mánaðarriti 14. Júní síð
astl., lýsum vfir því, að vér liöfum engan
þátt tekið í ritstjórn afi blaíi því, sem
byrjað er að koma út að Gimli undir
nafninu „Dagsbrún“, og höfum þvíenga
ábyrgð á því er komið hefir eða koma
kann út í nefndu blaði, hvorki afi efni efSr
öðru. Vér eigum engan þátt í stjórn
blatSsins, og berum því enga ábyrgð á
fjármálum þess.
Bh'iðin, Heimskringla og Lögberg,
eru vinsamlega beðin að birta þessa yfir-
lýsing.
Gimli, 27. Febrúar 1893.
S. Thorarenson. G. Thorsteinson.
S. Ó. Eiríksson. S. Sigrbjörnsson.
[Framh. frá 1. bls.]
Pöntunarfelag Fljótsdalshéraðs sendi
út 4600 sauði. Kvað Coghill það inn
bezta fjárfarm, er vit heíði sendr verið
á þessu ári. Aöalfundr þessapöntun-
arfélags var haldinn á Ormarstöðum í
Fellum 25. Okt. síðastl. Á fundinum
vóru rædd venjuleg félagsmál og auk
þess talað um húsakaup fyrir félagið.
Úrskurðað var, að kaupa 2 hús af
norsku síldveiðafelagi, fyrir utan hús
O. Wathnes með lóð umliverfis og nóta-
brúki, sem fylgdi með í kaupinu, og
ýmisl. fleira fyrir 4500 kr.* Húsin
liggja vel við verzlun ú sjó; þar er að-
djúpt og örstutta bryggju þarf, t 1 þess
að stórskip geti lagzt að henni. Getr
það 'orðið stór hagr, bæði með upp-
skipun á vörum og útskipun á fé. í
ráði er að fá upp nýtt hús frá Noregi
fyrir krambúð, en hafa þeesi hús ein-
ungis fyrir pakkhús, og selja gömlu
krambúðina. Einnig er talað um, að
flj'tja slátrið úr gamla pakkhúsinu út
eftir og slá upp kolaskúr úr þv£. Þeg-
ar þetta er komið í kring, verðr fé-
lagið orðið vel byrgt af húsum. Jök-
uldælir, Fjallamenn og Vopnfirðingar
liafa að undanförnu verið að koma upp
pöntunarfélagi, en eru nú hættir við
sérstakt félag, og komnir í samband
við pöntunarfélag Fljótsdalshéraðs
þannig : þeir heyra undir félagsstjórn-
ina, panta vörur sínar gegn um fé-
lagið, vilja þó helzt fá þær sendar
beint frá L. Zöllner til Vopnafjarðar,
og ætla að útbýta þeim þar.
Maát er að prófasti séra Sigurði
Gur.narssyni á Valþjófestað og séra M.
B. á Vallanesi hafi verið boðið að leita
um sættir milli Seyðfirðinga og séra
B. Þorlákssonar á Dvergasteini. Dag-
lega er vonazt eftir cand. jur. Einari
Benediktssyni til að dæma dómara-
bókarmál sýslum Thorlacius og ritstj.
Skafta Jósefesonar, er flestum þykir
óþarft, og óttast að landsióðr bíði tjón
af. Er það illa farið; í þessu harðæri
þarf bæði að spara þjóðeignir og fé
einstaklinganna, þótt þrætnngar gai
þess eigi.
Eiðaskölinn. Á honum eru nú 11
nemendr, og mun það nóg, þegar gætt
er að efnahag og bústofni skólans. I
vor vóru bygð 3 fjárhús, er taka 190
kindur, og hlaða fyrir rúma 100 hesta
af heyi. Heyfengr skólans var í betra
lagi eftir grassprettu og tíðarfari, um
700 hestar. [Þjóð. 9. Des.]
Peningar og prestþjónusta.
Múlsýslungar senda nú tvo presta
á þing, séra Einar á Kyrkjubæ og séra
Sigurð á Valþjófestað. Þessir prestar
gera sig ánægða með, þó prestaköll
þeirra, sem eru einhver in erfiðustu á
landinu, fari varhluta af prestþjónustu
þeirrafullan fjórðung úr ári,þegar þing
erhaldið. Séra Sig. áleitófœrtaðstækka
Valþjófestaðar prestakall, meðan hann
var þar ekki prestr, en síðan, er hon-
um bauðst þessi feiti biti, hafði hann
náttúrlega ekki á inóti, að prestakallið
væri stækkað. Á síðasia þingi barðist
hann fyrir að nágrannaprestakallinu,
Vallanesi og Þingmúla, yrði skift í tvö
prestaköll; kvað ókleyft að þjóna því
að öðrum kosti. Nú þykir honum þó
*) Líklegt þykir, að selja megi
nótabrúkið, 2 báta, 3 nætr, ein 120
faðma löng, fyrir 3000 kr. og eru þá
húsin ódýr fyrir 1500 kr.
ekki ókleyft fyrir inn sama Vallaness
og Þingmúla-prest aðbæta því á sig að
þjóna Valþjófestað og Áss prestakalli
meðan hann er á þingi. Eða eiga aðrir
prestar, sem lengra búa frá, að gera það?
Við þingför þeirra séra Einars og séra
Sigurðar, verðr alt Fljótsdalshérað vest-
an Fljóts úr Fljótsdalsbotni út að sjó í
Hróarstungu og Jökulsárhlíðprestlaust;
það eru einhver in fjölbygðustu presta-
köll á landinu; vegalengdin endanna á
milli yfir lOmílur, vegr víða ógreiðr og
verstu ár yfirað fara. En hvað er það
fyrir guðsmennina, að horfa í prestþjón-
ustuna, þegar peningar og alþingis-
menska er í boði? [Fjallk.]
SPURNINGAR OG SVÖR.
GARÐAR, N. D., 1. Marz.
Herra Jón Ólafsson, ritstj. Hkr.
Viltu gera svo vel að svara eftir-
fylgjandi spurningum í þínu heiðr-
aða blaði.
1. Hvað er íslenzk pýðing á enska
orðinu „spigot“?
2. Er orðið „kluss“ íslenzka, og
hvað þýðir J>að?
Fáols.
1. Spigot er tappi í kraua (J>. e.
snerilliun, sem sr.úið er, til J>ess að
opna kranann eða loka honum).
Með J>ví að gasleiðslupípnr, vatns-
leiðslu-pípur o. s. frv.- eru útbúnar
með krana á endanum, mun og
snerillinn í J>eim væntanlega bera
sama nafn.
2. „Klussil er ekki íslenzka og oss
vitanlega ekkert mál, heldr eitt-
hvert orðskrípi, líklega afbökuð eft-
iröpun eftir framburði einhvers út-
lends orðs. Vér vitum eigi, hvað
(>að á að J>ýða. Þó minnir oss vér
höfum heyrt ísl. sjómenn stundum
nefna „kluss“, og er J>að J>á afbök-
un á dönsku orði „klyds“ eða
„klys“ (hvorttveggi myndin er til)
°g J>ýðir gatið á skipshlið, par sem
akkerisfestin gengr gegn um.
Stundum mun J>að og haft um sjálfa
festina.
jFYRIRSPURN.
Þá, sem kynnu að vita hvar
Friðrika Sigrveig Sigurðardóttir,
ættuð úr Vopnaíirði, er nú, bið ég
svo vel gjöra og láta mig undirrit-
aðavita. Hún flutti til Ameriku
með hjónunum Einari og Arn-
þiúði frá Fremrihlíð í Vopnafirði
sumarið 1889.
Grafton, North Dakota.
Sigrveig Jönsdóttir.
»^‘ Mrs. Ástríður Jenson295 Uwena
Str., veitir ungum stúlkum 1Q ára
og eldri, tilsögn í hannyrðum, mál-
ara-list og guitar-spili, frá kl. 1—5
á hverjum virkum degi.
Mrs. Margrét Skaftason tekr
heim í hús sitt kjóla að sníða og
sauma og unglinga fatnað.
295 Owena Str.
UIF1’ Degar J>ið purfið meðala við,
f>á gætið J>ess að fara til Central
Drug Hall, á horninu á Main St.
Mraket Street.
[10]
Hefurðu reynt
„CABLE EXTM”
VINDLA?
[»]
n irv
Alkiiuna Merking
“MUNGO”
“KICKER”
“CABLE.”
Er hvervetna viðrkend að vera
í öllu tilliti betri en allrr aðrar
tóbakstegundir. In stórkostlegs
sala pessarar tóbakstegundar
sannar betur gæði hennar og
álit en nokkuð annað, því frátt
fyrir þaS þótt vér höfum um
hundrað tultugu og fimm keppi-
nauta, eykstpó salan stöðugt.
Þetta mælir með brúkun þessa
tóbaksbetrennokkuð annað. Vér
búum ekki til bdýra vindla.
S. DAVIS & S0NS
MONTREAL.
Mesta «ír besr.ta vlndlagerda-
hns i Canada. [7]
Reina Victoria.
[ii]
Vjer lifum a framfara old.
AUGNAMID VORT
ERU UfflBÆTUK!
©g ekkl aftrlor.
In nýja merking vor
CABLE EXTRA
er sérstaklega góð og vér leyf-
um oss að mælast til þess, að
tóbaksmenn reyni hanasvoþeir
geti sannfærst um að framburd-
ur vor er sannur.
S. DAVIS & SONS.
No. 14]
124 Jafet í fóður-leit.
arleg í framgöngu sem væri hún drottn-
ing. Maðr hennar Melkíor (ég ætla fram-
vegis að nefna hann því nafni) kom dú
líka til okkar og settumst við þá öli til
að borða; matrinn var ágætr. En það var
fiýsna fjölhreytt í katlinum; ýmist var ég
að borða fuglsiær eða kanínu-legg; ýmist
^kk ég sauðaketsbita eða annað ket af
tuglum eða öðruni dýium, og vissi ég oft
^Serlu, hvað það var, sem ég át. Moð
þeasu var ýmish.gt kálmeti og ávextir,
þó af kartöttum, og var þotta alt í
Onni kássu, en ljúiiengt mjög. Um kveld-
atti óg lengi tal við Melkíor; og til
þess að þreyta ekki lesaudann, þá skal óg
nu * einu skýra fiá öllu því, sem ég þá
°g síðan frótti hjá honum eða öðrum um
folk þetta, sem við vórum komnir í sam-
heyti við.
Ekki vildi Melkíor segja mér, hver
'anu hefði verið eða hvað hanu hefði verið
°h hann geklc í flokk gyftanna. Þó
ekk'^lIlri hann vævi
1 af lágum stigurn, en að hann hefði
vaD(tamonii og ættfólk af ást til
ee> eða þá af einhverjum öðrum ástæð-
m’ sem hann leyndi mig. Hann hafði
Jafet í föður-leit. 125
nú verið i flokki gyftanna í mörg ár, og
þó að hann heyrði ekki flokknum til að
ætt og uppr'ina, heldr hefði að eins ver-
ið tekinn upp af því að hann gekk að
eiga Nattée, og hefði því eigi jafna tign
við hana, þá sýndu flokksinenn honurn
nálega sömu hlýðni sem henni, og var
það bæði fyrir þá sök, að hann var maðr
hennar, og svo fyrir sakir hæfileika sjálfs
hans og gáfna.
Melkíorog Nattée vóru álitin auðugust
af öllu gyftafólkinu, enda vóiu þau líka
örust á fó sínu. Það leit út sem Melkí-
or aflaði fjár á þrjá vegu: fyrst sem skottu-
læknir, og í þeim ham var hann, er ég hitti
hann fyrst; í öðru lagi sem sjónhverfinga-
maðr, og var hann meistari í þeirri list,
og í þriðja lagi sem spáinaðr, er sagði
fólki fyrir fram forlög sín.
Eins og ég hefi áðr um getið, var
Nattée af mjög tiguum ættnm í flokki
gyftanna. Misti hún mikið af áliti sínu
og áhrifum fyrst er hún gekk að eiga
Mclkíor. því hún þótti taka ofan fyrir
sig með því; en hún var þá mjög ung
og hlýtr að hafa vovið forkunnar fiigr.
En hæði hæfileikar Melkíors og lag honn-
128 Jafet i föður-leit.
hefði hún fengið flekki á kjólinn sinn;
stundum mundi hún eftir öðrura smáatvik-
um, en gleymdi þeim svo aftr. Það var
auðráðið af þessu, að henni hafði verið
stolið, og að húu var af góðum stigum.
Og víst er um það. að ef snyrti og líkams-
skapnaðr er nokkur vottr um ættgöfgi, þá
hefi. ég aldrei séð göfuglegra ættarmót á
ungling. Dvöl hennav hjá gyfta-fólkinu og
þess einkennilegu lifnaðarhættir höfðu vald-
ið því, að hún hafði tekið undarl?gum
skilnings þroska um aldr fram; en upp-
fræðslu hafði hún enga fengið, nema það
lítið sem hún hafði nuniið af Melkíor;
en hann hafði hana ávalt með sér þegar
hann ferðaðist sem sjónhverfingamaðr. Hún
dansa&i þá jafnan á slökum streng og
sýndi íþrótt sína í ýmsum jafnvægislist-
um, í því að hend.v pómeraDsaldin á
lofti og öðru þvíumlíku. Þegav Melkíor
var í öðrum hömuin, dvaldi hún með Nattéo
hjá flokknum.
Um fíflið Num (eða Philotas, sem
Melkíor kallaði hann) heíi ég þegar talað.
Ilann var hálfbjáui, Bem Melkíor hafði
klófest einhversstaðar á ferðalagi sfnu; og
það reyndist satt, sem Melkíor hafði sagt
Jafet í föður-leit. 121
dregið og afdráttarlaust: „Ég hefi boð-
ið ykkr velkomna; setjizt því niðr og
neytið ulls með oss—óttizt ekkert, því að
þið hafið ekkert að óttast. Yenð honum
trúir meðan þér eruð í þjónustu haDs; ög
ef þið viljið fara fvá okkv, þá segið til
þess og fáið orlof; en ef þið reynið að
yfirgefa oss í leyfisleysi, þá grunum vór
ykkr um fjandskap og hreytum þá við
ykkv samkvæmt því. Hér er samistaðr
ykkar meðan þið eruð hér“, mælti hún
enn fremr og henti á annað kofabvrgi;
„það er ekki nema eitt harn með ykkr
drengrinn hans (hún benti á Jumbo);’nann
getr legið til fóta ykkar. Komið nú moð-
al vor sem vinir.—Fleta, hvar ert þú?“
Þnð var tekið undir með mjúkri
rödd inni í tjaldi Nattée, og rótt á eftir
kom út lítil stúlka eitthvað uiu ellefu
ára gömul. Mér varð starsýnt á hana.
Hún var eins og lítill ljósálfr, með hör-
und svo bjart sem nýdrifin mjöll, ljós-
brúnt hár og augu stór og blá; hún var
fáklædd og sáust grannir fótleggirnir upp
á kálfa niðr undau fötunum. Hún flýtti
sér til Natée, kroselagði bendr á brjósti og
sagði hæglátlega: „Hér er ég“.