Heimskringla - 11.08.1894, Qupperneq 2

9
f
HEIMSKRINGLA 11. ÁGÚST 1894.
komr út á Laugardögum.
Tiie fleiraskriogla Ptg. & PiiM. Co.
útgefendr. [Publishers.]
Verð biaðsins í Canada og Banda-
ríkjunum :
12 múcutSi §2,50 fyrirframborg. $2,00
0 ----- $1,50 ---- — $1,00
3 ----- $0,80; ------- — $0,50
T'itstjórinn geymir ekki greinar, sem
eigi 'ierða uppteknar, og endrsendir
þær eigi nema írímerki fyrir endr-
sending fylgi. Kitstjórinn svarnr eng-
um bréí'uin ritstjórn viðkomandi, nema
í blaðinu. Nafnlausum bréfum er
enginn gnumr getinn. En ritstj. svar-
ar höfundi undir merki eða bókstöf-
um, ef hðf. tiltekr slíkt merki.
—----------------f,- . -.............
Uppsögnógild að lögum,nema kaup-
andi sé alveg skuldlaus við bh-vSið.
Ritsjóri (Editor) :
EGGERT JÓHANNSSON.
Ráðsmaðr (Busin. Manager):
J. W. FINNEY
kl. 9—12 og kl. 1—6 á skrifst.
Peningar sendist í P.O. Money Or-
der, Registered Letter eða Express
Money Örder. Banka-ávísanir á aðra
banka, en í Winnipeg, eru að eins
teknar með afföllum.
653 Pacific Ave.
(McWilliam Str.)
Vegirnir í Nýja Islandi.
Þeir eru æfinlega eins, vegirnir um
þá nýlendu á sumrin. Með einhverjum
ráðum má æfinlega komast frá Selkirk
á einhvern ákveðinn stað í nýlendunni,
en þá er líka búið. Þar má maður svo
eins víst sitja viku eða meir, ef maður
er ekki tilbúinn a'ð hagnýta sína tvo
■fætur. Hvenær bót ræðst á slíku, er
efasamt að segja, en fyrr en sú bót fæst
á nýlendan ekki viðreisnar von. Þetta
vegleysi er bæði þreytandi og skaðlegt
fyrir einstaklinginn, sem þarf að fara
um nýlenduna á stuttri stund. Það er
nokkuð, sem vér höfum haft ástæðu tíl
að viðurkenna oftar en einu sinni. En
aldrei höfum vér fundið eins til leiðind-
anna af vegleysi þessu eins og á laugar-
daginn var, þegar smjör- og ostagerðar-
kennararnir gengu inn í skrifstofu Hkr
og sögðu sína ferðasögu.
Vér vissum af þörfinni á tilsögn í
þessum atvinnugreinum í nýlendunni og
tókum upp á oss talsverðan kostnað og
fyrirhöfn til þess að fá hana veitta og
samkomustaði og daga auglýsta. Sam-
kvæmt þeirri áætlun áttu kennararnir
að vera að Gimli á þriðjudaginn 31.
Júlí, að Hnausum á fimtudaginn 2.
Ágúst og að íslendingafljóti á laugar-
daginn 4. Ágúst. Eins og oftast gekk
mönuum vel að komast af stað; fóru til
Selkirk og þaðan af stað á mánudags-
kveldið 30. Júlí. En svo seint gekk
ferðin á vatninu, að klukkan var um 10
á þriðjudag þegar komið var framundan
Gimli. Þá var of hvasst til að lenda
þar bryggjulaust og varð gufubáturinn
að fara suðurfyrir Willaw-tanga og inn
á tjörnina. Þegar svo loksins búið var
að koma áhöldum kennaranna (í 4 stór-
um kistum) norður að Gimli, var svo
liðið á daginn, að ekki voru tiltök að
byrja. Á miðvikudaginn fengust samt
nokkrir menn saman og fór tilsögnin
þá fram. Stormur var á vatninu þessa
dagana og ekkert far til svo stórt að á-
litlegt væri að leggja til ferðar norður
að Hnausum. Vegurinn á landi, eins
og endranær, alt að því ófær og engir
hestar eða vagnar við hendina, því þeir
fáu, sem slíka gripi eiga, voru með þá
við hey vinnu úti á landi. Auglýsti sam-
komutíminn var hvervetna um garð
genginn, eða hefði orðið, ef áfram hefði
verið haldið, og óvíst hvað margir hefðu
komið saman í annað skifti og undir-
búningslaust um heyanna tímann.
Það stóð svo á tíma kennaranna, að
á mánudaginn 0. Ágúst máttu þeir til
með að ná í vagnlest í Winnlpeg til
austurferðar heim á aðal-fyrirmyndar-
búgarðinn i Ottawa, þvi þangað áttu
þeir að vera komnir 10. Ágúst. Þegar
þess vegna vikan var hálfnuð, voru 2
staðir eftir til að veita tilsögn á, og eng
jn færi sýnileg til að komast á þá staði,
þá tóku kennararnir það eina sannsýni-
lega ráðið, að hverfa aftur með gufu-
bátnum, sem á fimtudagskveld kom
norðan af vatni, og halda áfram heim.
Yfir þessu ferðalagi voru þeir mjög óá-
nægðir, af því þeir komust ekki ferða
sinna. Þeir vona samt, að þó menn
nyrðra, sem, ef til vill, komu saman á
ákveðnum degi og fóru svo búnir, láti
ekki sökina bitna á sér, heldur þar sem
hún á heima, á vegleysinu á landi og á
bátaleysinu, bátaleysi að því leyti, að
þeir bátar, sem til eru, ganga aldrei á
vissum degi.
Að öði-u leyti leizt Mr. Rudiok (for-
maðurinn heitir J. A. Ruddick) vel á
sig,.og samdóma var hann oss í því, að
einmitt á þessari strönd væri tækifæri
til að hafa stór og arðsöm kúabú, og
þar af leiðandi nauðsynlegt, að fólkið
fengi tilsögn í smjörgerð fyrst og
fremst. Líkur sagði hann til, að smjör-
og ostagerðar skóli yrði stofnaður liér í
Manitoba næsta sumar, auk þess sem
umferðarkennarar ’ að líkum halda á-
fram, og sagði liann sér þætti ráðlegast
að nokkrir ungir Ný-íslendingar, bæði
karlar og konur, sæktu þann skóla, til
þess útheimtist að eins,- að hver borgaði
fæði sitt á einhverjum húsum í grend
við skólann, því þá gæti hver um sig
komið upp nokkurs konar fyrirm.yndar-
búi í smjörgerð á heimili sínu. Ef um-
ferðarkennarar færu hér um að sumri,
kvaðst hann einnig vilja sjá svo um, að
einhverjir þeirra kæmu til Nýja Islands
og hefðu þá lengri tíma og yrðu betur
búnir til að mæta vegleysinu. Ef ekki
kæmist upp smjör og ostagerðarskóli,
þá kvaðst liann óhikað ráða möntium í
nýlendunni til að senda unglin'gspilt
austur á einhvern stóran búgarð í On-
tario, til að læra smjör- og ostagerð, þó
ekki væri nema um stund, til að nema
undirstöðuatriðin.
Vitaskuld sá hann ekki annað en
grennluskóginn umhverfis Gimli, enda
sagðist hann vera hissa, að menn
skyldu ekki vera búnir að höggva hann
niður og leggja eld í hann. Að öðrum
eins skógi mundu menn hvervetna
eystra bara hlægja og ekki telja hann
minnsta framfarar tálma. Ekki heldur
leizt lionum velá nautgripina, sem hann
sá á Gimli, og sagði bráðnauðsynlegt að
fá kynbótafé. Með þeim kúm, sem þar
væru nú, hefðu menn ekki hugmynd
um arðinn af griparækt og smjörgerð.
Það væri fyrsta skilyrðið, en annað
skilyrðið væri, góður hagi og fóðurbæt-
ir. Efni i hvorttvekkja hið síðartalda
áleit hann einkar-gott á vatnsströnd-
jnni, ef gkógurinn %æri Idtinn víkja, sem
hann sagði miklu arðsamara að brenna,
en láta standa eins og hann hefir verið
og er.
Þá veitti hann því og eftirtekt, að
á Gimli og þar umhverfis ganga sauð-
kindur og nautgripir saman í haranum.
Það sagði hann skaðræði, einkum ef
haginn er tiltölulega lítill. Sauðkindin
klippir grasið niður við rót, svo að eft
ir nokkurn tíma hafa kýrnar ekkert að
bíta nema úrganginn, sem kindurnar
vilja ekki. Afleiðingin er, að kýrnar
verða magrar, þær geldast og kostir
mjólkurinnar rýrna.
Nýja Islands-bryggjurnar.
Það er alt útlit fyrir að vonin um
smíð þeirra ætli strax að bera ávexti.
Þeir Sigurðsson-bræður að Hnausum
hafa frá því fyrsta sýnt sig framfara-
menn og fúsa til að bæta hag manna í
nýlendunni. Þannig koma þeir fram
nú, því vér höfum það fyrir satt, að á
komanda vetri muni þeir ætla sér að
taka út um 1000 Cords af eldivið. Þó
munu þeir enn ekki hafa fullgert neinn
fastákveðin samning um eldiviðarsöl-
una. Eigi að síður munu þeir hafa
næga atvinnu að bjóða þeimaf viðskifta
mönnum sínum er vilja, sem að líkind-
um sitja fyrir öllum öðrum með að ná í
atvinnuna.
Þessi framtakssemi sýnir, að þeir
bræður hafa fulla von um framhaldandi
fjárstyrk til bryggjagerðarinnar, og vér
treystum því einnig að sú von rætist.
Þetta sýnir líka, að vort heiðraða sam-
tíða blað, Lögberg, þarf á gildari rök-
semdaleiðslu að halda, en það hefir fram
reitt enn, ef það á að tala kjarkinn úr
Ný-íslendingum. Nýlendumönnum í
heild sinni gefur þessi framtakssemi
hugmynd um hvers virði bryggjurnar
geta verið og hljóta að verða, ef menn
vilja hagnýta Iþær.
Þessi framtakssemi sýnir líka stjórn.
inni, hve brýn þörf er á bryggjunum.
Væri þess vegna vel, ef einhverjir fram-
takssamir menn á Gimli eða í grend
við Gimli vildu gera slíkt hið sama, út-
vega að þeirri bryggju svo sem 1000
Cords af eldivið, sem þar yrðu tilbúin
til útflutninga undir eins og bryggjan
er fullgerð. Væri duglega að því unnið
og stjórnin látin vita það í tíma, er
ekkert efamál að það mundi mjög flýta
fyrir fjárveitingunni. Stjórninni dyld-
ist ekki að nýlendumenn eru viðbúnir
að taka til starfa undir eins og nokkur
vegur opnast að útmörkuðunum. Það
er ekki þar með sagt að neitt slíkt þurfi
til að flýta fyrir framhaldandi fjárveit-
ing, því eins og vér tókum fram fyrir
skömmu, verða þessi veittu 82,500 til
einskis, ef ekki er haldið áfram, en það
er eðlilegt, að stjórnin sé viljugri að
hjálpa þeim mönnum, sem hún sér að
vilja hjálpa sér sjálfir, heldur en þeim.
sem ekkert aðhafast.
Pnllm an-kraftaverk ið.
Löngu áður en vinnustriðið byrjaði,
sýndi Pullman þjónum sínum fram á,
að af því hann yrði að selja vagna eða
leigja, eftir ástæðum, sér og sínu félagi í
stórskaða, væri ómögulegt að gjalda
vinnumönnunum sama kaup og áður.
Menn hans trúðu sögunni og tóku nið-
ursett kaup yfir vetrarmánuðina, eins
og kunnugt er, enda vonuðu þeir að
betur mundi blása er voraði. En er
vorið kom, höfðu Pullmans viðskiftin
versnað svo, að þrátt fyrir niðursett
kaup og fjórðungi færri menn að vinnu
en venja var til, var hreint tap félagsins
oiðið um $20 000 á mánuði hverjum, er
vinnuvélarnar gengu. Þetta sagði Pull
man mönnum sínum, er þeir æsktu eftir
viðreisn fyrrverandi vinnulauna og
þetta þykist hann geta sýnt og sannað
hvenær sem vill, með bókum sínum;
Menn trúðu þessu, eða trúðu ekki, eftir
vild sinni, en að óreyndu var engum
hægt að sanna það lýgi.
Höfuðstóll Pullmans félagsins er
talinn $30 millíónir, allur uppborgaður,
en kunnugum mönnum þykir vel í lagt,
að félagseignin sé $15milíóna virði, trúa
með öðrum orðum ekki, að hluthafend-
urnir hafi borgað meira en 815 millíónir
fyrir sínar svonefndu $30 millíónir í
hlutabréfum. Um undanfarinn tíma
hefir markmið félagsins verið, að borga
á ári hverju í vöxtu 8% af • þessum út-
þynnta $30 milíóna höfuðstól í f jórum
jöfnum afborgunum, þ. e. 2% við lok
hvers ársfjórðungs. Þessu takmarki
hefir það líka alt af náð. Nú bar svo
til, að eitt þetta ársfjórðungsgjald féll í
gjalddaga í síðastliðnum Júlí, og þar
sem hreint tap félagsins um undanfarna
fleiri mánuði hafði numið $20 000 á
hverjum mánuði og þar sem bókstaflega
ekkert hafði verið unnið 4 verkstæðun-
um meir en mánaðarlangt, lá beint fyr-
ir að hluthafar fengju enga vöxtu
goldna fyrir síðastl. ársfjórðúng. En
þegar til kom varð alt annað ofan á.
Þeir fengu sín 2%, eins og ekkert hefði
í skorizt.
Vinnumenn Pullmans, og enda allir
aðrir, er gefa málLnu nokkurn gaum,
eru nú mjög forvitnir að fá upplýsingar
um það, með hvaða brögðum Pullman
gat grafið upp og greitt sem hreinan á-
góða $600 000 eftir ársíjórðunginn, árs-
fjórðunginn sama, sem bækur hans
eigaað sýna, að hafi búið honum og fé-
laginu að minnsta kosti $60 000 tjón.
Rannsóknarréttur Clevelands, til-
vonandi, framleiðir að vændum þessar
og fleiri upplýsingar.
íslendingadags-ræður.
Canada.
Eftir Eriðjón Friðriksson.
Herra forseti, kæru landar, konur
og menn!
Eg hefi verið beðinn að tala hér í
dag nokkur orð um Canadá, og góðan
vilja hefi ég til að mæla hlýjum orðum
um það land, en ég kenni vanmáttar
míns að gera það svo, að vel fari og bið
því fyrirfram afsökunar á því, sem á-
bótavant er.
Það er merkilegt, hvemig mann-
flutningarnir í heiminum hafa streymt
frá austri til vesturs frá aldaöðli. Það
var 'engin ný hugsun, sem Horace
Greeley flutti heiminum þegar hann
sagði þau orð, sem hér í Vesturheimi
eru metin hið heppilegasta heilræði:
l‘Go west, young man”. Forfeður okk-
ar höfðu frá ómuna tíð fylgt þeirri
reglu, er Greeley kendi löngu seinna.
Þeir höfðu komið austan úr Asíu vest-
ur á Norðurlönd og svo eftir langa
dvöl þar, horfið undan ofríki Haraldar
konungs hárfagra vestur til fjallkon-
unnar með hvíta faldinn, sem um marg
ar aldir hafði setið einmana úti í hafinu1
bíðandi með útbreiddan faðminn á móti
hinum göfugu sonum sækonunganna,
sem heldur kusu að flýja eignir og óð-
ul i Noregi, en að beygja sig undir ok
harðstjórans.
Það var þráin eftir frelni og farsœld,
sem stýrði för feðranna, og það var eitt
hvað í brjósti þeirra, sem vísaði þeim
vestur, langt langt vestur að leita að
þessu.
íslenzk þjóð komst á stofn og hafði
nærri í þúsund ár átt heima “norður
við heimskaut í svalköldum sævi”, þá
datt sonum hennar í hug að flytja til
Canada,og einu ári áður enkonungurinn
kom til íslands “með frelsisskrá í föður
hendi”—og þess minnumst viðnú hátíð-
lega í dag—flutti hinn fyrsti hópur Is-
lendinga, um 120 manns að tölu, vestur
til Canada. Svo það eru nú liðin 21 ár
síðan þetta skeði og við þess vegna
komnir til lögaldurs í landinu og fyrir
það er þá þetta úr merkisár fyrir okk-
ur.
Islendingar, sem flytja hingað, hafa
vandlega mjög óljósa þekkingu á Cana-
da og það má geta því nærri, að ekki
átti þetta sér sízt stað um hina fyrstu
vesturfara. Það sem mörgum þótti á-
lítlegast við að flytja hingað var það,
að hér þyrfti svo lítið að vinna; en það
leið ekki á löngu eftir að hingað kom,
að þeir sáu að þetta var hraparlegur
misskilningur. Ég á það að þakka Þor-
steini heitnum Daníelssyni, sem var á
Skipalóni, að vonbrigði sjálfs mín á
þessu tilliti urðu ekki mjög mikil. Eg
hitti hann í fyrsta sinni stuttu áður en
ég fór frá íslandi; við vorum alls ó-
kunnugir. Hann spurði mig að heiti,
og það barst í orð, að ég væri að fara
til Canada. “Jæja”, segir hann, “ég
sé þá að þú ert einn af þeim lötu, sem
ekki nenna að vinna, en það gleður mig
að þú fær að vinna í Canada. Mundu
eftir að ég segi þér það”. Eg fór svo
bdtur að hugsa um þetta og sannfærðist
fijótlega um það, að þeir sem ekki nenna
að vinna eiga litið erindi til Canada.
Canada er ung í tölu landanna og
þarf því að láta gjöra mörg nývirki ;
hún er að því leyti lík frumbýlingi; en
hún sveltir ekki þá, sem hjá henni
vinna. Það er kunnugt, að hingað hef-
ir flutt ár eftir ár hundruðum saman
fólk af okkar þjóöflokki, félítið eða fé-
laust og fákunnandi í öllu því, sem liér
þarf að gjöra. Og það er hægt að færa
sönnur á það, að mörgu af þessu fólki
líður nú vel, og að það er nú við góð
efni og hefir tekið miklum framförum,
að því er menning snertir og tiltöluga
eru þeir mjög fáir, sem til lengdar líða
hér skort á lífsnauðsynjum.
Ég hefi heyrt suma menn telja Ca-
nada og þó sérstaklega þessu fylki, sem
við búum i, það til ókosts “að þar er
svo mikill maturinn”, eins og skáldið
komst að orði, svo mikið af hveiti höfr-
um, byggi, jarðeplum, kjöti, eggjum,
smjöri, mjólk og mörgu fleira af matar-
tegundum. að ekki verði vörur þessar
seldar nema gegn mjög lágu verði og
stundum jafnvel alls ekki.
Satt er það, að geti menn ekki selt
það, sem þeir framleiða úr jörðinni,
nema fyrir lágt verð, þá er ekki hægt
fyrir þessa menn að safna miklum pen-
ingum á stuttum tíma. En á hinn bóg-
inn sannar þetta lika, að hér eru mikil
landgæði og að það borgar sig vel að
vinna hér, ef ráð og fyrirhyggja er með
í verkinu.
Framtíð Canadaveldis, sem enn er í
bernsku, verður eflaust mikil óg fögur.
Land, sem er meira en þrjú þúsund
mílur frá austri til vesturs, frá Atlants-
hafi til Kyrrahafs og nær frá 49. stigi
norðlægrar breiddar norður að íshafi,
hefir víða þann frjóvasta jarðveg, sem
til er í heiminum, óendanlega gnœgð af
ágætum skógi og kol og dýra málma í
jörðu, en í sjó og vötnum uppburð af
allskonar fiski, það hlýtur að auðgast.
Og trygging fyrir því, að menntun
og menning blómgist hér, er það, að í-
búar landsins eru mestmegnis af hinu
göfuga Engil-saxneska kyni, og að
stjórnarfyrirkomulag alt er á föstum
fæti byggt, undir verndarvæng hinnar
voldugu Rretastjórnar.
Ég fæ nú ekki betur séð, en að við
íslendingar, sem hér erum, ættum að
elska Canada og canadiska þjóð og gefa
henni alt sem bezt er í sjálfum okkur.
Ef Canada er ekki föðurland okkar, þá
verður hún þó föðurland barnanna okk-
ar, sem hér fæðast og vaxa upp, og
sannarlega ættum við að gjöra alt, er
við getum til þess, að gjöra þau hæfileg
til að taka góðan og mikinn þátt i þjóð-
lífi þessa lands. Það verður fyrirhafn-
arlítið að kenna þeim að elska landið;
og þess meira sem þau elska það, því
betri borgarar verða þau og að sama
hlutfalli vex af því ánægja ykkar og
sómi þeirrar þjóðar, sem börnin eiga
kyn sitt að rekja til.
Allir íslendingar, sem búa í þessu
landi, ættu að eiga nóg rúm í hjarta
sínu fyrir bæði löndin, Island og Cana-
da, og ættu að geta rétt bróðurhöndina
jafn hlýlega til beggja.
Eg held að þið séuð nú komin svo
langt vestur, sem forsjónin hefir ætlað
ykkur að fara ; en þið verðið að halda
áfram að leyta að frelsinu og farsæld-
inni, því hér finnið þið það.
Lifi 'Canada.
Orða-belgrinn.
[Öllum, sem sómasamlega rita, er
velkomið að “leggja orðí belg;” en nafn-
greina verðr hver höf. sig við ritstj.,
þótt ekki vilji nafngreina sig í blaðinu.
Engin áfellis-ummæli um einstaka menn
verða tekin nema með fullu nafni undir.
Ritstj. afsalar sér jillri ábyrgð á skoðun-
umþeim, sem koma fram í þessumbálki].
Kveðið á ferð.
Hér að lýsa liðnri þraut
lengst um kýs ég flýja.
Nú mig fýsir fara’ ú braut
frá þér Island Nýja.
Samt er skárst að skilja’ í frið —
skörp afmást ei svörin,
þó mig brástu vinskap við
verst er sástu k*jörin.
Böl vill skera brjóstið hlýtt,
bót fæst hér ei meina.
Auðna’ um sér og eitthvað nýtt
ætlar mér að reyna.
Hug með kláran horfi’ á þig,
hrynja tár af hvarmi.
Norðan bára, ber þú mig
burt frá sárum harmi.
Tryggt þann á ég treysti vin
táli’ er spáir eigi,
glatt að fái’ eg geislaskyn
gæfu sjá af degi.
Grunur segir minn það mér
mjög til dreginn sagna.
Auðnu degi þeim hjá þér
þó ei megi fagna.
Hulda.
Ávar])
Til séra O. V. Gíslasonak
í Nýja íslandi.
Heill sé þér Oddur,
að hingað vendir
yfir Atlantshaf.
Þú ert alþektur
af íslands sonum
fyrir bjargráð
í brimróti
Staddur var ég
við strendur Islands,
þar vaxa tók vindur
og voðaleg alda ;
reyndust mér ráð þín
við Ránar æði
öllu betra
ég áður sá.
Nú áttu að byrja
í Nýja Islandi
andleg bjargráð
á andans hafi.
Gakk að verki því
guðs í nafni,
studdur kærleikans
krafti einum.
Veit ég Oddur,
að veiztu það,
bezt hvað er meðal
við boða gangi
á mannlífsins
mikla hafi,
að lægi lífs sjó
og logn verði.
Það er kærleikans
kraftur einn,
er þann öldugang
allan lægir ;
hann er sá góði
guðdóms kraftur,
sem helvítis kenning
hrekur alla.
Kenndu því kærleik,
kenndu mönnum,
að elskast innbyrðis,
en eigi’ að hatast;
varastu svarta
vítis kenning,
sem hrellir huga
og hörmung veldur.
Gaktu styrkur
að góðu verki,
sérhvert frækorn,
er sáir þú,
mun þá eilífan
ávöxt bera,
ef guðs kærleika
einum sáir.
S. J.
JÓHANNES PÉTURSS Á KYRKJU
ÞINGI!
Úr bæn Fariseans :
Hér hníg ég við þinn helga stól
með hjálm og brynju skarða,
þú dýrðarbjarta Davíðssól
og drottinn Jakobs hjarða,
þvi nú er satan orðinn ær,
hann eltir mig og kempur þær,
sem heyja stríðið harða.
Lögberg segir svo :
Jóhannes Pétursson lýsti hjartan-
legri ánægju sinni og þakkaði guði fyrir
að vera staddur á þessu 10. ársþingi ís-
lenzka kyrkjufélagsins; kvaðst hafa
verið 10 ár í Minnesota bygðinni ís-
lenzku, og þegar er kyrkjufélagið hefði
myndast, hefði hann orðið var þar
syðra við velvild til þess, og nú væri al-
mennt viðurkennt þar, að það hefíi
haft blessunarrík áhrif á íslenzku þjóð-
ina. Þakkaði fyrir málfrelsið, er sér
hefði verið veitt á þinginu, og vonaði
að íslenzku söfnuðirnir syðra gætu áður
en langt liði notið blessunar af að hafa
slíka samkomu hjá sér.
Það er undarlegt, að jafnskynsam-
ur maður og Jóhannes Pétursson er
skuli láta sjást eftir sig jafnógrunduð
orð, sem þessi hér að framanrituðu. Að
hér sé almennt viðurkennt að kyrkju-
félagið hafi liaft blessunarrík áhrif á ís-
lenzku þjóðina, er í fyllsta máta ekki
rétt frá sagt; það eru að eins fáir menn
hér, er viðurkenna slíkt, fjöldinn er á
gagnstæðri skoðun. Einnig mun það
minnihluti hér, er æskir eftir kyrkju-
þings gauragangi hér syðra. Minn.
þarfnastekki páfa eða kardínála eða
flokks þeirra með lireður og hræsni.
Minnesota-búi.
Vísdómur Lög’bergs.
Enginn lifandí maður i Nýja ís-
landi er svo skyni skroppinn, að hann
ekki sjái að $2,500 eru miklu
minna en þeir $10 000, sem Bradbury
lofaði svo örugglega. Vér álítum það
skyldu Ný-íslendinga að heiðra Lögberg
með leður-medalíu fyrir þvílíkann vís-
dóm, sem er svo sjaldséður í íslenzkum
blöðum. Jafnframt viljum vér álíta það
skyldu Ný-íslendinga að virða það á
bezta veg fyrir Lögb., þótt því þóknist
að bera oss það á brýn, að vér svíkjum
þann flokk, sem Lögb. vill að vér fylgj-
um. Þaðereinsog allir vita hér, að
þvílíkt og þetta er ekki annað en Lög-
bergs slúður og fljótfærni, tilhæfulaus
ósanninda-þvæla. Vér erum óháðir öll-
um flokkum hér í landi og þykir oss
enginn sómi að því, að Lögb. bendli oss
við nokkurn þann flokk, sem blaðið
kann að vera viðriðið. Það má hreint
ekki álíta oss Ný-íslendinga eins ósjálf-
stæða eins og það er sjálft, því munur-
inn 'er sá, að vér vinnum undir vorri
eigin stjórn, en Lögb. undir annara og
má því til að gjöra eins og því er skip-
að, rétt eins og góður prestur, sem tap-
ar sínu brauði, ef hann ekki prédikar
um djöful og víti jafnhliða hinni góðu
kenningu kristinna manna. Ritstjóri
Lögb. hefir aldrei farið svo langt, að
heimta að sjá inn í hugskot Ný-íslend-
inga fyrr en nú, og í þeirri von að Lög-
berg hafi meira upp úr því, en Júdas
hafði fyrir að svíkja læriföður sinn, þá
viljum vér með mestu ánægju leyfa rit-
stjóra Lögb. að verða þeim sálarfróð-
leik aðnjótandi, sem blaðið óskar eftir,
að sjá inn í hugskot Ný-Islendinga.
Vér erum algerlega ánægðir með
fjárvéifínguna—þessa 82,500—á þessu
fjárliagsári stjórnarinnar ; það er nægi-
leg upphæð til þess að byrja með. og
þótt þessir peningar hrökkvi ekki til að
ná að öllum þeim trjávið og öðru
efni, sem þarf fyrir bryggjurnar, þá má
halda áfram með verkið fyrirstöðulaust
þar til nægilegt timbur er komið. Þeg-
ar þetta er búið, verður þingsetu tími
stjórnarinnar og meiri fjárveiting til að
halda áfram fyrirstöðulaust með tvær
bryggjur, aðra á Gimli og hina í Breiðu-
víkinni. Lögb. kann að segja, að þetta
sé vitlaust “ekki að gleyma!” Skal
því geta þess, að samskonar aðferð hefir
fylkisstjórnin brúkað hér í nýlendunni,
sem oss er vel kunnugt, og Lögb. ekki
haft löngun til að setja út á það.
Jafnframt erum vér vel ánægðir
og þakklátir við Bradbury fyrir aðgerð-
ir hans í þessu máli sem öðru, er hann
hefir komið til leiðar fyrir oss. Vér ósk
um ekki eftir afskiftasemi Lögb. í þessu
máli, sem gæti orðið oss Ný-íslending-
um nú sem oftar til skapraunar og
skaða. Meðal annars reynir Lögb. að
gjöra oss það til háðungar, að vér séum
leiddir á móti sannfæringu vorri, að
vér seljum sannfæring vora, viðvíkj-
andi landsmálum, fyrir $10 000. Lögb.
er orðið svo sómasnautt að það getur
með kulda og kæruleysi borið upp á oss
Ný-Isleneinga alt það sem heiðarlegt
blað mundi kalla ósæmilegt. Vér erum
fyrir löngu búnir að fá fulla vissu fyrir
því, að Lögb. ber enga ást eða velvild
til vor Ný-íslendinga, nema þeirra sem
fylgja skoðun Lögb. í blindni. Þótt
vér ættum að verða fyrir hinni miklu
reiði, sem stundum mætir þeim sem
láta í ljósi skoðun sína, sem kynni að
vera mótstæð skoðun hins mikla dóm-
ara, þá munum vér aldrei fylgja Lögb.
blindaðir af flokks-ofsa. Þegar hann
talar til Ný-Islendinga (sem sinna eigin
barna), hleypur blóð hans í trylling,
verður síðan hamrammur, finst honum
hann þá standi sem einvaldur með skoð
un allra og sannfæringu í hendi sinni,
Ef nokkur hefir aðra skoðun, þá er
hann “fllónskur, einfaldur, eða þá vit-
laus, fer með endalaust bull og skilur
ekki neitt”. Þvílíkur framsláttur er ó-
efað léttur á metaskálum skynseminnar
en hver slíkur dómari gerir sjálfan sig
auvirðilegan í augum almennings.
Vér, Ný-íslendingar, álítum oss að
öllu leyti óháða Lögl). og áskiljum oss
því þau réttindi, að mega vera óáreittir
og í friði með vora skoðun, þótt vér lát-
um velferð bygðarinnar sitja fyrir hags-
munum Lögb.
Vér biðjum yður, herra ritstjóri
Hkr., að Ijá línum þessum rúm í yðar
velviljaða blaði. Vér skulum ekki fram
vegis ótilneyddir munnhöggvast við
ofsafulla flokksmenn,
18. Júlí 1894.
Nokkrir Ný-íslendingar.