Heimskringla - 09.06.1904, Qupperneq 3

HEIMSKRINGLA 9. JÚNÍ 1904
PIONEER KAFFI ^
brent, er hið ódýrasta til nota og
um leið hið besta. Grænt . kaftl
tapar 1 pundi aí hverjum 5 við
brensluna. PKWEKR KAITI
tapar engu. ”
SELT I
1 PUNDS
PÖKKUM
UMBÖIÐ AF
The Blue
0
BIÐJIÐ
MATSALAN
UM ÞAÐ.
HaldiO saman •■Coupons,, og
skrifið eftir verölistanum.
Ribbon Mfg.
WINNIPEG.
CO.
Tumuumim íuuííuuí miumimmmmmi
•einum fylgjanda, en grætt 25.
Svipað f>essu mun verða með at-
kvæðagreiðsluna við næstu kosn-
ingar alstaðár í Canada, að Con-
servatívar sópa landið með þjóð-
eignarstef nunni.
*
Fyrrum dómsmálastjóri Lang
ley, í New Brunswick, hefir og ný-
lega opinberlega skýrt frá pvf, að
iiann væri orðinn tollverndarmað-
ur og fylgjandi Conservatfvum,
J)ótt áður væri hann Liberal.
LÁRUS GUÐMUNDSSON
Heiðraði góði vin!
Þú átt hjá mér langt og gott bréf
bæði fyrir bréfin þfn í vetur, og
greinina í Lögbergi. En þetta
eru skuldir, sem ég borga aldrei.
Ekki af f>ví, að þær séu ekki pess
virði, heldur af því, að ég er nú
ekki fær um það, og svo ekki sfður
af tímaleysi.
Mér dettur oft í hug vísa Jóns
Ólafssonar, þessi:
“Ungum lék mér löngun á,
að lifa til að skrifa,
en sköp hafa því svo skift—ég má
skrifa til að lifa.”
En fyrst er nú ólfku saman að
jafna, að pvf er mögulegleikana til
að skrifa snertir; enda er ólíku
saman að jafna, að f>ví er tfma og
kringumstæður snertir. Jón, sem
ritstj., gerði sjaldan annað en að
skrifa. Eg verð að setja letrið í
blaðið mitt ein og afsetja pað aft-
ur, skrifa f blaðið eða þýða og gera
húsverkin mfn í hjáverkum. Mig
langaði einu sinni til að skrifa, og
skrífa að gagni. En ég hefi
fundið út, að ég verð að haga að
nokkru leyti seglum eftir vindi,
eða meðjjöðrum orðum: Eg mátti
ekki prédika kvennréttindi óhindr-
að og í orðsins fylsta skilningi.
Manstu eftir grein í Freyju með
fyrirsögninni “Óvelkomin börn,”
eftir Ingersoll? Fyrir hana og
aðra grein um svipað efni misti ég
sjö áskrifendur í einum bæ (máske
þeir hafi ekki verið nema fimm;
um það getur systir þfn, Mrs. Ol-
son, sagt þér). Aftur þótti sumum
þær greinar eitthvað það bezta,
sem verið hefði í blaðinu. Svo er
og annað: Áskrifendur Freyju eru
eins og annara blaða, mismunandi,
og hafa mismunandi smekk. Ég
er að reyna að gefa öllum eittlivað
að lesa af því tagi, sem þeim geðj-
ast best, án þess þó að vfkja frá
þvf princípi, sem ég liefi sett mér.
Ég hefi komist að því, að góð saga
gerir meira gagn en margar rit-
gerðir; ogað hún ryður og greiðir
veginn fyrir þeim hugsjónum, sem
maður vill prédika, betur en nokk-
uð annað. Og þessvegna valdi ég
söguna, sem nú er f Freyju.
Viðvfkjandi Hagyrðingafélaginu
er það að segja, að það hefir engan
tíma tekið frá ritstörfum mínum
við Freyju, af þeirri einföldu á-
stæðu, að ég hefi æfinlega verið
búin að vinna meira enn fullkomið
dagsverk, hvort sem miðað var við
klukkutfma tölu, eða verk það sem
ég hefi afkastað, borið saman við
annara dagsverk af sama tagi, þeg-
ar fundir þess hafa byrjað, og að
mér hefir þess vegna verið freinur
hvíld og oft andleg nautn f þeim,
en þreyta. Ekki heldur hefir það
sem félag, eða meðlimir þess sem
einstaklingar, haft eða reynt að
hafa áhrif á Freyju eða stefnu
hennar, né heldur mig, sem ritstj.
hennar. Hafi Freyja versnað, er
það ekki því að kenna, heldur hinu,
að sú hjálp, sem ég hafði við út-
gáfu blaðsins, er að mestu farin.
Með öðrum orðum: Bóndi minn
hefir verið heilsulaas f allan vetur
og það svo, að ég varð að setja
Almanak hans með Freyju; því
inntektir við hana gera ekki betur
en bera mig og fjölskyldu mína,
þó ég borgi engin vinnulaun út.
r
Þannig er það, vinur minn. Eg
hefi ekki kvartað, og þó hefir mér
stundum legið við að segja kaup-
endum Freyju satt og rétt frá hag
mínum, þegar'kvartanir hafu kom-
ið til mín um óregiulega útkomu
hennar. En til hvers er að kvarta?
Betra að falla í valinn, þegar kraft-
amir þverra. Þá verður máske ein-
hver til að gefa út betra kvenna-
blað. En sannfrjálsara verður það
tæplega en ég er og vildi vera.
Yiðvfkjandi þvf, livað Hagyrð-
ingafélagið ætti að gera, þá gerir
það, án þess að hafa ströng lög eða
háan inngöngueyrir, það sem þú
leggur mesta áherzlu á, að það
eigi að gera. Það kennir hverjum,
sem fæst við að yrkja, að þekkja
sjálfan sig. Unglingurinn, sem
er efni í skáld, fær marga nauðsyn-
lega og góða bendingu. Hinn,
sem hólt sig vera skáld eða efni í
það, lærir einnig að þekkja sjálfan
sig, og fellur að sjálfsögðu út, án
þess að honum sé að þvf nokkur
smán. Hann lærir, að það sem
hann hélt að væri gott, er það ekki,
og geti hann ekki gert betur, og
alt af betur og betur, neyðist hann
til að draga sig í hlé. Svo þeir sem
telja sig hagyrðinga verða það með
réttu. Einstöku komast lengra og
verða skáld og enn aðrir hætta með
öllu. Þetta gefur öllum meðlimum
félagsins tækifæri til að þekkja
sjálfa sig rétt og haga sér eftir
þeirri þekkingu.
Yiðvíkjandi þvf, að prestarnir
ættu að vera prófdómendur, þá hafa
þeir leyft sér að taka það embætti
í flestum greinum, án þess að vera
til þess kvaddir. Enda er prests-
staðan, og ekki einu sinni mentun-
in sem henni vanalega fylgir, nein
næg sönnun fyrir því, að prestur-
inn væri hæfur til að gegna slíkum
starfa, þvf til þess útheimtast sér-
stök skilyrði. Sum kunna þeir að
að hafa, en sum hafa ekki nema
skáld. Allir mundu fúslega leggja
verk sín undir dómsúrskurð St. G.
Stephansonar, treystandi þvf, að
skáldið St. G. Stephanson muni
eftir þvf, að hann var ekki æfinlega
skáld, heldur fyrst efni í það, og
að hann fullkomnaði það efni, þar
til það var eins og nú sjáum vér
það.
I félagi þessu geta staðið lútersk-
ir eins vel og únftarskir hagyrðing-
ar; því hver neitar því, að til séu
skáld í öllum trúarbragðadeildum.
Ég tek þetta fram, ekki beinlínis
sem svar, heldur bendingu viðvíkj.
andi tillögu þinni um, að félagið
ætti að kenna “heilnæmar skoðan-
ir.” Það verða æfinlega skiftar
skoðanir um hvað séuheil-
næmar skoðanir. Þess vegna
verður hver að vera það sem hon-
um s/nist — það sem hans e i g i ð
velur. En félagið hefir þá reglu,
að einn eða fleiri í því lesa vist eða
viss skáld á milli funda, og benda
svo félagsmðnnum sfnum á ein-
kenni og stefnu þess skálds á næsta
fundi. Verður þetta til þess, að
allir félagar þess kynnast smám
saman hinum betri skáldum, og
mun það styðja að þvf að vekja
samsvarandi strengi í hjörtum
(heila) þeirra, sem hrifnastir eru af
þessu eða hina skáldinu. Fram-
leiðist þannig á eðlilegan liátt eðli
hvers einstaklings, og hann kemst
á sfna andlegu skoðana hyllu, án
þess að verða að andlegum niður-
setning eins eða annars.
Ég er með þér í þvf, að Hagyrð-
ingafélagið eigi að vera vant að
virðingu sinni viðvfkjandi öllu sem
út kann að koma frá þess hendi,
sem félags; og ég veit ekki betur,
en það hafi verið það. Ovöndug-
heit kalla ég ekki þó einhver f þvf
segi skorinort skoðanir sfnar, eða
deili á heiminn, án þessað fjöð-
urstffa hverja hugsun sem fljúga ð.
Þess ættu líka menn að gæta,
sem um það skrifa, að þetta félag
eins og öll önnur, samanstendur af
einstaklingum, og að liver einstakl-
ingur í þvl á sínar skoðanir og
li u g s j ó n i r. Félagið er ekki og
getur ekki og vill ekki vera ábyrgð-
arfult fyrir skoðun þessara ein-
staklinga. Þeir eru engin kramar-
börn félagsins í andlegum skilningi.
Né heldur hefir félaginu, að þvf er
ég bezt veit, hugkvæmst að setja
þessa einstaklinga á hné sér og
segja : “ !á v o n a áttu að hugsa,
og s v o n a máttu ekki liugsa,”
af því, að innan þess vébanda er
algert hugsunarfrelsi. Meðlimir
þess geta verið eða orðið prestar,
eða hvað annað sem þeir vilja.
Jæja, vinur, ég hefi orðið all-
langorð, langorðari en ég ætlaði
mér að verða. En ég veit, að þú
ert vinur minn og Freyju, og að
líkindum enginn óvinur Hagyrð-
v
ingafélagsins, þess vegna hefi ég
skrifað eins satt og rétt og ég bezt
veit, og eins blátt áfram og mér er
eiginlegt.
Með virðingu og vinsemd,
M. J. Benedictaon.
Senator Smoot
OG FJÖLKVÆNIÐ I UTAH,
Herra ritstj.—í blaði yðar 21,
Apríl sfðastl. sé ég að stendur svo-
lítil greinarómynd um Smoot-mál-
ið, eftir John Thorgeirson í
Thistle. Kallar hann það „Stutta
röksemd, ritaða svo að fjöldi landa
sinna sem lesi Hkr. viti sannleik
ann í máli þessu.
Þsð, að röksemd Jóns sé stutt
finst mér vera vel afsakanlegt, en
hitt er lakara að röksemdin er
einskis virði; með öðrum orðum:
ólukkafts bull og þváður, eins og
allir skynsamir menn geta séð,
sem lesa röksemdina, og eru svolft-
ið kunnugir málinu og málavöxt-
um. Menn komast ekki að nein-
um sannleika við lestur téðrar
greinar, því það er mjög lítið af
sannleika f henni. Jón hefir ætl-
að að halda uppi vöm fyrir iámoot,
með þessari grein, en gert hið
gagnstœða, eins og við var að bú-
ast, undir öllum kringumstæðum,
sem lúta að þessu máli.
Jón byrjar með því að segja
að Reed Smoot hafi verið kosinn
til þingsetu upp á löglegan hátt.
Þetta segir hann líklega satt, en
að Smoot hafi setið á þingi í fullu
lagaleyfi f 2 ár, er ósatt mál.
Smoot var kosinn 21. Janúar 1903
en tók ekki sæti fyrr en í Marz,
svo það er að eins rúmt ár síðan
hann fór til Washington, en ekki
í 2 ár. Sama er að segja um hina
„fullu lagaheimild11 til þingsetunn-
ar, hún er vfst efa bundin, annars
stæði engin rannsókn yfir út af því
máli.
Það var prestafélagið f Utah
sem hóf málið í gegn þingsetu
Smoots, en enginn bankamaður og
hatursmaður Roosevelts forseta,
eins og Jón er að rugla með.
Smoot var bæði kærður um að
vera leiðtogi þeirra, sem tryðu og
iðkuðu fjölkvæni, og þar af leið-
andi meðsekur í þeim glæp. Hvor-
ugt þetta atriði hefir verið rann-
sakað enn, svo Jón minn er hér
nokkuð á undan tfmanum, þar sem
hann segir að hvorttveggja hafi
reynzt ósatt. Ég vildi ráðleggja
Jóni, að bíða svolítið við, áður en
hann fer að lýsa þessar ákærur
ósannar.
Þriðji liðurinn f kærunni var
musteriseiðurinn. Það er ósannað
Ifka, og því er ekki hægt að segja
livort hann keinur í bága við eiða
þá, sem þingmenn þurfa að af-
leggja, þegar þeir byrja þingsetu.
Jónsegir enn fremur að þess
liafi verið krafist, að Smoot væri
sviftur þingsætinu, af þvi Joseph
F. Smith, forseti kyrkjunnar, hefði
sannast sekur um ólifnað—dáindis
fögur lýsing á fjölkvæninu frá há-
presti í Mormónakyrkjunni! Þetta
er einnig ósatt. Það hefir enginn
gert neina svoleiðis krðfu, og hana
er sjálfsagt hvergi hægt að finna
nema hjá Jóni einurn.
Svo kemur Jón með þá maka-
lausu speki, að það sé brúkað
bæði grimd og fáfræði við þetta
mál, og að sumir vilji að rfkisrétt-
indi séu tekin frá Utah og að Mor-
mónar séu sviftir öllum þegnrétt-
indum, eða Sérstaklega kosninga-
rétti, vegna þess að ekki 2 af
hundraði búi með þeim konum sfn-
um, er þeir.áttu áður en Utah varð
sjálfstætt ríki, Hver skilur nú?
og hvað ekyldi jón, annars meina
með þessum vaðli? Hvenær hefir
því verið haldið fram, og af hverj-
um. að það byggi ekki nema 2 af
hundraði með konunum, sem þeir
áttu áður en Utah varð sjálfstætt
ríki? Eg hefi aldrei heyrt þetta
fyrri, eins og ekki er von, því
það er blátt áfram lokleysa, og
kemur Smoots-málinu ekki við.
Hvað Jón meinar með orðinu
„fjölkvænis-óskyldleiki“, er hann
segir að séu þau réttindi, sem
Utah beri að hafa, skil ég ekki.
Ég veit ekki til að Utah, sem sér-
stöku rfki beri nein önnur réttindi
frá stjórnfræðislegu sjónarmiði en
öll önnur ríki í sambandinu hafa.
Hér er ekkert löglegt, sem í hinum
ríkjunum er ólöglegt. Fjölkvœni
hefir aldrei verið lögleitt t Banda-
rfkjunum, og verður það líklega
seint.
Jón er að reyna að telja fólki
trú um, að málsóknin gegn Smoot
og Mormónum sé enganvegin fjöl-
kvæninu að kenna,' það sé bara
brúkað fyrir agn og æsingameðal.
En þetta er alveg rangt hjá hon-
um. Hann veit betur og ætti að
vita betur. Fjölkvæniskenningin
hjá Mormónum og það, að þeir
hafa einlægt iðkað það í forboði
landsins laga og allrar kristilegrar
siðmenningar, bœði leynt og ljóst,
er það krabbamein, sem einna
mest hefir staðið Mormónum fyrir
menningarlegum framförum. Af
fjölkvæninu stóð það, að Utah var
í 40 ár, að berjast við að komast f
rfkjasambandið. Fyrir fjölkvænið
voru Mormonar settir í fangelsi,
og sviftir þegnskylduréttindum í
hundraðatali. Eyrir fjölkvæni var
Brigham H. Roberts sendur heim
og fékk ekki sæti á þinginu. Fyr-
ir fjölkvæniskenninguna og það,
að Mormónar hafa beinlfnis svikið
það sem þeir yfirlýstu 1890, og há-
tíðlega lofuðu 1896, þegar Utah
var tekin inn í ríkjasambandið, að
hætta algerlega við fjölkvœni, og
að Smoot sjálfur lifi ef til vill f
fjölkvæni er það, að þessi rann-
sókn var hafin, sem nú stendur
yfir í Washington, og það verður
líklega ekki hætt við hana, þó Jón
minn segi að alt sé ástæðulaust og
ósatt1. Þjóðin og þingið veit að
hér er ekki alt með feldu. For-
seti kyrkjunnar hefir sjálfur kann
ast við að hann lifði í fjölkvæni og
tæki ekkert tillit til neinna laga
eða yfirlýsinga því viðvfkjandi,
hvort heldur það kæmi frá guði,
stjórninni eða lians eigin kyrkju.
Það er lfka margra grunur að Mr.
Smoot liafi verið og sé má ské enn^
eitthvað riðin við fjölkvæni, þó
það á hina liliðina sé eitt af því er
ill-mögulegt er að sanna, þvf Mor-
mónar breiða ofan yfir alt svo
leiðis með afskyns flækjum, sem
reyndar er f sjálfu sér eðlilegt, þó
það á hinn bóginn geri allar sann-
anir í þá átt ómögulegar.
Hvernig þetta Smoots-mál
lyktar eða hvað lengi það getur
staðið yfir, getur vfst euginn sagt
með vissu. E» það sjfnist ekki
‘T. L.’ Cigar
er laugt á undan, menn ættu ekki að reykja
aðra vindla en Jþá beztu. Búnir til hjá :
i WESTERN CIGAR FACTORY
S Thos. Lee, eigaudl. ■W^IJSrJSriFEO--
■NMS'
nema sanngjörn tilgáta, að Smoot
verði sendur heim; og að stjórnin
líti hér eftir betur eftir að Mor-
mónar hl/ði lögum landsins. Það
sýnist líka að það ætti að vera
hægðarleikur fyrir þá, og þeim
sjálfum fyrir beztu.
Coronation Hotel.
523 MAIN ST.
Carroll & Spence, Eigendnr.
Æskja viðskipta íslendinga, gistifig ódvr, 40
svefnherbergi,—ágætar máltlÐar. Petta Hotel
er gengt City Hali, hefir bestu vlföng og Vindla
—þeir sem kaupa rúm. þurfa ekki nauösvnlega
aö kaupa máltíöar, sem eru seldar sérstakar.
Að endingu vil ég yfirlýsa því,
að ég hefi ekki ritað þetta í nein-
um öðrum tilgangi, en að gefa
sannar og réttar upplýsingar um
þetta mál, eins og það er í raun
réttrí. Og það hefi ég nú gert.
Er mér fremur vel en illa við
Mormóna ogóska ég helzt að þeir
fái að halda öllum þeim réttind-
um, sem þeim hafa lagalega verið
veitt, En á hina hliðina finst mér
að þeir ættu af fremsta megni að
kappkosta að hlýða landsins lög-
um og vera í öllu hinir heiðarleg-
ustu borgarar þessa lands

3f

Pepartment of Agricul-
ture and Immigration
MANITOBA.
TILKYNNING TIL BÆNDA:
Það koma nú daglega inn í þetta
fylki hópar af ungum mönnum frá
Austur Canada og Bretlandi, sem
vilja fá bændavinnu. Margir
þeirra eru æfðir vinnumenn og
aðrir óska að læra bændavinnu.
Spanish Fork, Utah, 27. Maí 1904,
B. J. JOHNSON.
FYRIRSPURN
um hvar Olafur Gunnar, sonur
Kristjáns sál. Sigurðssonar Back-
manns er niðurkominn.
Kristján sál. faðir ölafs mun
hafa flutt frá Meðalheimi á Sval-
barðsströnd við Eyjafjörð til Ont.,
Canada, og þaðan aftur til Nýja ís
lands, Man., á fyrstu árum land-
náms þar, og svo þaðan hmgað
suður í Víkurbýgð,N. Dak., og dó
hér síðastl. ár og lét eftir sig tals-
verðar eignir, og er ég gæzlumaður
þeirra á meðan þessi meðerfingi
er ekki fundlnn, eða þar til skyl-
yrði laganna er fullnægt.
Sé því nokkur, sem veit um
þennan ulaf Gunnar. óska ég hann
geri svo vel og láti mig vita það.
Mountain, N, D. 28. Febr. 1904.
ELIS THOR WALDSON.
“VIKINíi”
Fólks- og vöruflutn-
inga skip
Fer þrjár ferðir í hverri viku á
milli Hnausa og Selkirk.
Fer frá Hnausa og til Selkirk á
mánudögum, miðvikudögum og
föstudögum. Fer frá Selkirk til
Hnausa á þriðjudögum og fimtu-
dögum, en á laugardögum til Gimli
og sunnudögum norður að Hnausa.
Laugardag í hverri viku lendir
skipið við Winnipeg Beach, og fer
þaðan norður að Gimli og til baka.
Fer síðan að Gimli sama dag og
verður þar um slóðir á sunnudög-
um til skemtiferða fyrir fólkið.
Stöðugar lendingar verða í hverri
ferð, þegar hægt er, á Gimli og 1
Sandvík — 5 mílur f/rir norðan
Gimli.
Þessi ákvörðun veiður gildandi
fyrir þann tíma, sem mestur fólks-
flutningur verður með C.P.R. ofan
að Winnipeg Beach.
S. SIGURDSSON
ALMANAK
fyrir árið 1904,
—eftir—
S. B. BENEDICTSSON,
er til sölu hjá höf., 530 Maryland
St, Winnipeg, og hjá útsölu-
mönnum.—Verð 545 cent.
NÚ ER TÍMINN
til þess að útvega sér vinnuhjálj
fyrir komandi árstfð.
EF ÞÉR ÞARFNIST VINNU-
MANNA
1, 2 eða 3 menn, þá ritið til undir-
ritaðs og segið hvernig vinnumenn
þér þarfnist, hvort heldur æfða eða
óvana menn, og hvers þjóðemis,
og kaup það sem pér viljið borga.
Skrifið strax og forðist vonbrygði.
J. J. GOLDEN,
PROVINCIAL GOVERNMENTT IM-
MIGRATION AGENT,
617 Hain St. Winnipcg.
Woodbine Restaurant
Stœrsta Biiliard Hall i Norövesturlandín
Tíu Pool-borö,—Alskonar vin ogvindlar.
Lennon A Hebb,
Eieendur.
Disc Drills.
Þaö eru viöurkendar fuUkomnustu SÁÐ-
VÉLAR sem nú eru fáanlegar, og sú bezta
Disk séövélun :m er vitanlega SYLVESTER-
vélin, meö ‘‘Stephensons patent double disc’*.
Gerið svo vel að koma og skoða sýnishorn
af þeim 1 búö minni. - Skoöiö þar einnig
BUGGIES sem ég hef til sölu. I>cir era indis-
legir.
Ég ætla að gefa snotran veöurmæli hverjum
þeim viöskiftamanni sem kaupir vörur af mór
fyrir $10.00 útborgaöar, eða gerir lánsverzlun
fyrir $25.00.
Finst yöur ekki þnrð á fóðurbætir á þo9su érit
Cuttingbox-(kurlvól) mundi stórum drýgjB
kornmatinn.
C. Drummond-Hay,
IMPLEMENTS & CARRIACES,
BELMOUT LÆAA3ST-
Brauð
bökun
er einfðld, en verður
samt að vfsindagrein
þegar árum er eytt til
þess að hafa hana ó-
breytanlega og jafna
dag eftir dag. Að-
ferð, efni og vand-
virkni gera
BOYD’S
BRAUÐ BEZT
BOYD’S
McINTYRE BLOCK
’PHONE 177
Sonnar & Hartley,
Lögfræðingar og landskjalasemjarar
494 Nain St, -- - Wfnnip*-g.
R. A. BONNER. T. L. HARTI «V.